Navoiy viloyati Zarafshon shahar 13–umumiy o’rta ta’lim maktabi informatika fani o’qituvchisi Davronova Dilorom Toshpo’latovnaning “Yil o’qituvchisi ko’rik tayyorlagan tanlovi -2013” ko’rik tanlovi uchun

OCHIQ DARS ISHLANMASI

2012-2013 o’quv yili

Sana : 21.02.2012 yil

Mavzu: Sinf: 8-”B” Fan: Informatika

Matematika formulalar bilan ishlash

O’qituvchi: Salom degan so’zning salmog’i ulug’. Salom so’zi sevgi, mehrga to’liq. Salom bilan axir tanishar odam Salom bilan go’zal ko’hna bu olam. Qo’llarim ko’ksimda deyman assalom, Aziz o’quvchilarim, sizga assalom.

Assalomu alaykum

O’qituvchi:

Insonning insonligi anglatar mehr bilan, Darsimizning nomini kim ataydi she’r bilan?

O’qituvchi:

Axborotlar asrida rivojlanib yetilgan , Bobolarning merosidan bizga taqdim etilgan Kompyuter saboqlari ilmimizni boyitar Shu fan bizga hattoki keng dunyoni tanitar

O’quvchi O’quvchi :

O’quvchi :

Ta’limiy maqsad :

O`quvchilarda matematik formulalar bilan ishlashda yig`indini hisoblash, formatini o`zgartirish, formulani nusxalash, jadvalni qadam yordamida to`ldirish, funksiyalarni qo`llash, elektron jadval elementlari haqida bilim, malaka, ko`nikma hosil qilish;

Yangi bilim berish.

Tarbiyaviy :

O`quvchilarni kompyuter texnalogiyasidan to`g`ri va samarali foydalanishga o`rgatish. Shu bilan birga ekologik , estetik tarbiya berish. Milliy mafkura tamoyillarini o`quvchilar ongiga singdirib borish.

Rivojlantiruvchi

: O`quvchidagi mustaqil bilim olish, olgan bilimlarini hayotda qo`llay olish qobiliyatlarini, mustaqil fikrlash, kompyuter orqali yozuv texnikasini rivojlantirish.

Dars uslubi

: Amaliy, savol-javob.

Dars usuli

: Interfaol.

Dars jihozi

: Elektron darslik, kompyuter, proyektor, “Omad daraxti”, baholash kartochkalari, mavzuga oid ko`rgazma.

Foydalanilgan adabiyotlar

: I.A.Karimovning

“O`zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida ” kitobi, “Ziyonet” tarmog`i, darslik, elektron darslik, uslubiy qo`llanma.

Tashkiliy qism

Aziz o’quvchilar bugungi darsimiz qiziqarli bo’lishi uchun sinf o’quvchilarini 2 ta guruhga bo’lib olaman va quyudagicha shunday nomlayman .

Ming yil avval ham mashhur Bo’lgan bizning bobolar Har bir ilimda tеngsiz Nom qozongan daholar.

Xalqimizning faxridir Nеcha buyuk siymolar Al – Xorazmiy, Farobiy Bеruniy, Ibn – Sinolar.

“ Navoiy “ guruhi

Dars shiori :

Ilmdan yaxshiroq xazina bo’lmas, Qo’lingdan kelgancha yig’a olsang bas!

“Al- Xorazmiy “ guruhi

Dars maqsadi :

Informatika sir- asrorlarini chuqur va mukammal egallash hamda hayotga tadbiq etish

Har bir chiqishimizning ma'nosi kеng bir jahon!

Sovg’a salomlar olgaysiz, masalani еchgan on!

Baholash mezoni

“ Navoiy “ guruhi

“Al- Xorazmiy “ guruhi

1.Salomov Suhrob 2.Xudoyberdiyeva Nasiba 3.Toshmurodov Abdulqodir 4.Sayfiddinov Javohir 5.Zabibov Shavqiddin 6.Raxmatov Akobir 7.Nasriddinov Faxriddin 1.Hamidov O’ktam 2. Majidova Nigora 3.Eshpo’latov Ozod 4.Muhammadiyev Abror 5.Isroilov Dilshod 6.Abdullayeva Maftuna 7.Shamsiddinova Go’zal

The golden rules of the lesson:

In which rules do we always achieve?

Darsda faol bo’lish Intizomli bo’lish Be active to the lesson Fikrni to’la bayon qilish To be quietly during the lesson.

“O’ng qo’l” qoidasi To express fully your own ideas Yangiliklar sari intilish.

To reach the all information The rule of “right hand”.

Vaqtdan ununli foydalanish To spend the time in right way.

Hurmatli o’quvchilar , endi guruhlar bilan bajariladigan shartlarni tanishtirib o’taman Ular quyidagi shartlar asosida bellashadilar . Bunda har bir shartimiz bir zinaga joylashtirilgan . Qani qaysi guruh o’quvchilarimiz shu zinalardan chiqib , g’oliblkik shoh – subasini egallar ekan

1.Pedagogik iqlim yaratish 2.Qisqa savol- qisqa javob 4 daqiqa 4 daqiqa 3.Sardorlar bellashuvi 5 daqiqa (O’quvchilar bilan “ Charxpalak “ o’yini 4. “Matematika dunyosiga ” 3 daqiqa marhamat” o’yini 5.”Gar o’ylasang bilib olasan, fikrlasang topib olasan” boshqotirmasi 4 daqiqa 6. “ Yangi mavzu o’yini 7. Amaliy ish 8. “ Kim bilimdon , kim chaqqon “ o’yini 9.“ Kungaboqar“ usuli 10.Darsning xulosasi 11.Uyga vazifa 8 daqiqa 4 daqiqa 5 daqiqa 3 daqiqa 3 daqiqa

2 daqiqa

-

E barakalla .

-

Uy vazifasin so’zlang , Faqat ilmni ko’zlang , Qanday mavzu o’tgandik Va nimani o’rgandik ?

“ Navoiy “ guruhi

1.Qisqa savol- qisqa javob

“Al- Xorazmiy “ guruhi 1.Excel elektron jadvalidagi qanday turdagi funksiyalarni bilasiz?

2.Funksiyalar argumentlari qanday qiymatlarni qabul qilishi mumkin?

3.Excel elektron jadvalida matematik funksiyalarni ishlashiga misol keltiring.

4.Excel elektron jadvalidagi statistik funksiyalarni ishlashiga misol keltiring.

5.Excel elektron jadvalidagi matn funksiyalarini ishlashiga misol keltiring.

1.Elektron jadvalning asosiy vazifasi nimadan iborat?

2.Birinchi elektron jadvalning nomi qanday va qachon ishlab chiqilgan?

3.Microsoft Office 2003 versiyasi uchun Excel elektron jadvali qachon ishlab chiqarilgan?

4.Excel elektron jadvalidagi Kitob va varaq nimani bildiradi? 5Excel elektron jadvalida tayyorlangan hujjat faylining kengaytmasi qanday?

2.Sardorlar bellashuvi

“Sirli sandiq “ o’yini

-

Bu qurilma hozirgi kunda kompyuterning asosiy qurilmalaridan biri hisoblanadi . Undan kopmyuterni boshqarishda foydalaniladi . Bugungi kunda bu qurilmaning ham ko’plab turlari mavjud. U ikkita tugma va bitta g’ildirakdan iborat Men bo’laman sirli sandiq Savollarga to’la liq-liq Tezkor javob kutaman men Sizga baho beraman men

-- Bu qurilma kompyuterning qo’shimcha qurilmasi hisoblanadi . Unda ko’plab ma’lumotlarni tashish mumkin . Bu qurilma ko’p elektr energiya talab qilmaydigan ixcham , qulay vositadir. Inglizcha nomi ni ham ayting ?

“Matematika dunyosiga marhamat” o’yini O’tilgan mavzuni mustahkamlash

ABS(son) ЗНАК(son)

“ Navoiy “ guruhi

ОСТАТ (son; bo’luvchi) КОРЕНЬ(son

“Al- Xorazmiy “ guruhi

Коренъ(169)-корень(16)=?

Остат(49;35)=?

СТЕПЕНЬ(son; daraja ko‘rsatkichi СУММ (son1; son2; …)

Корен(144)-корень(9)=?

Степен(3;2)+КОРЕН(25)=?

Orazin yopqach ko'zumdin sochilur har lahza yosh, O'ylakim paydo bo'lur yulduz, nihon bo'lg'ach quyosh.

ЦЕЛОЕ(son

Tol е' yo’qi jonimg’a balolig’ bo’ldi, Har ishniki ayladim, xatolig’ bo’ldi.

O’z yеrni qo’yub, Hind sori yuzlandim, Yorab, n еtayin, nе yuz qarolig’ bo’ldi

2 3 1 4 5

Gar o’ylasang bilib olasan , fikrlasang topib olasan

Vertikal so'zlar 1 2

0Axborot chiqarish qurilmasi

n t 4 3

0

Axborot o'lchov birligi

0Birinchi dasturchi 0Dastlabki hisoblash uskunalaridan birini yaratuvchi fransuz olimi

Gorizontal so'zlar

0Axborotlarni yig'ish, qayta ishlash va uzatish qonunlarini o'rganuvchi fan 0Axborotlarni kiritish qurilmasi 0Hisoblash texnikasini rivojiga hissa qo'shgan ingliz olimi birinchi kompyuter ixtirochisi 0"Aqlli " mobil telefon 0Zamonaviy Kompyuter qurilmasi 0Umumiy ball

Gar o’ylasang bilib olasan , fikrlasang topib olasan

1 2 k l 3 a b l e y s a v 4 i 5 i a s p 1 m i t o n o r m l f u 4 p a s k l a o r r 3 2 t e r r a b a y t m a t e b b f o n n sh e t i i j

monitor

k a

terrabayt lableys paskal informatika

Vertikal so'zlar

1Axborot chiqarish qurilmasi 1

Axborot o'lchov birligi

0Birinchi dasturchi 1Dastlabki hisoblash uskunalaridan birini yaratuvchi fransuz olimi

Gorizontal so'zlar

klaviatura bebbij 1Axborotlarni yig'ish, qayta ishlash va uzatish qonunlarini o'rganuvchi fan 1Axborotlarni kiritish qurilmasi 1Hisoblash texnikasini rivojiga hissa qo'shgan ingliz olimi birinchi kompyuter ixtirochisi smartfon planshet 1"Aqlli " mobil telefon 1Zamonaviy Kompyuter qurilmasi 8 Umumiy ball

Yangi mavzu bayoni

Excel jadvalida matematik formulalar bilan ishlash uchun qulayliklar bo’lib, ularning ba’zilarini ko’rib chiqamiz

.

1 –misol.

Reyting masalasini hal etamiz. Sinf jurnalini eslatuvchi jadval tuzamiz. Jadvaldan ko‘rib turganingizdek, C7 katakchadan K7 katakchagacha yoki C7:K7 blokda birinchi, C8:K8 blokda ikkinchi, C9:K9 blokda uchinchi, C10:K10 blokda to‘rtinchi o‘quv chining fanlardan olgan reyting ballari joylashadi. O‘quvchilarning fanlardan olishi mumkim bo‘lgan maksimal va olgan umumiy ballari jamlanmasi L ustunga yig‘iladi, ya’ni mos ravishda, L6 = C6 + D6 + E6 + F6 + G6 + H6 + I6 + J6 + K6 , L7 = C7 + D7 + E7 + F7 + G7 + H7 + I7 + J7 + K7, … , L10 = C10+D10+… + J10 + K10 ga teng bo‘ladi. Bu yig‘indilarni turli usullarda hosil qilishimiz mumkin.

1 –usul.

a) L6 katakchaga C6 + D6 + E6 + F6 + G6 + H6 + I6 + J6 +K6 ifodani tenglik belgisidan keyin kiritamiz; b) L6 katakchani L7, L8, L9, L10 katakchalarga nusxalaymiz.

2 –usul.

a) L6 katakchaga tenglik belgisidan keyin СУММ(C6:K6) ni kiritamiz; b) L6 katakchani L7, L8, L9, L10 katakchalarga nusxalaymiz.

3 –usul.

a) C6:L6 blokini belgilab piktogrammasini tanlaymiz; b) L6 katakchani L7, L8, L9, L10 katakchalarga nusxalaymiz.

Demak, L6 katakchaning nusxasi L7, L8, L9 va L10 katakchalarga nisbiy murojaat bilan joylashadi. Shu kabi, M6 = L6*100/$L$6 katakchaning nusxasi M7, M8, M9, M10 katakchalarga mos ravishda, L7*100/$L$6, L8*100/$L$6, L9*100/$L$6, L10*100/$L$6 kabi joylashtiriladi. Bu yerda $L$6 – absolyut adres bo‘lib, umumiy ball joylashgan katakchadir.

2–misol. y=2x+19 funksiyasi qiymatlarini x ning –5 dan 21 gacha bo’lgan toq qiymatlarida hisoblang 1) A1 katakchaga “x ning qiymati”, A2 katakchaga “y=2x+19 ning qiymati” matnlarini, B1 katakchaga “–5” sonini yozib rasmdagidek formatlashni bajaramiz; 2) C1:O1 katakchalar blokini toq sonlar bilan to’ldiramiz. Bu vazifani ikki xil usulda amalga oshirish mumkin.

1-usul.

a) yurgichni B1 katakchaga joylashtiramiz; b) Tahrir (Правка) menyusining To’ldirish (Заполнить) bo’limidan Progressiya (Прогрессия) bo’limini tanlaymiz; d) Progressiya tanlov oynasida to’ldirish qadamini 2, chegaraviy qiymatni 21 kabi yozamiz; e) OK tugmasini tanlaymiz.

2-usul

. a) C1 katakchaga “–3” sonini yozib rasmdagidek formatlab olamiz; b) B1:C1 katakchalar blokini belgilaymiz; d) blokning o‘ng quyi burchagidagi ■ belgisidan sichqoncha yordamida 1-satr bo‘ylab o’ngga tortib nusxalaymiz; e) nusxalashni + belgisi ostidagi qiymati o’zgarishini ko’rsatib turgan kvadratchada 21 hosil bo’lguncha davom ettiramiz.

3) B2 katakchaga “=2*B1+19” formulani kiritamiz va O2 katakchagacha nusxalaymiz.

“ Sehrli kubik “ o’yini

Yangi mavzuni mustahkamlash

“ Navoiy “ guruhi 14. Katakcha formatini o’zgartirishni qanday usullarini bilasiz?

18.

O’qituvchi tomonian bir she’r aytiladi va shu she’r muallifini topish 16. Formulani nusxalashning qanday usullarini bilasiz? O’zingizni tug’ilgan kuningizdan joriy kungacha necha kun yashaganingizni hisoblang.

O’zingizni tug’ilgan kuningizdan joriy kungacha necha kun yashaganingizni hisoblang.

“Al- Xorazmiy “ guruhi 20. Jadvalni qadam yordamida sonlar bilan to’ldirishning qanday usullarini bilasiz?

24. O’qituvchi tomonian bir she’r aytiladi va shu she’r muallifini topish 22. Jadvalni qadam yordamida sonlar bilan to’ldirish usullarida format saqlanadimi?

O’zingizni tug’ilgan kuningizdan joriy kungacha necha kun yashaganingizni hisoblang.

“Kim bilimdon , kim chaqqon “o’yini Amaliy ish

“ Navoiy “ guruhi 1 . S=1+2+…+61+24 yig‘indini hisoblang.

“Al- Xorazmiy “ guruhi 1 . S=1+2+…+60+40+24 yig‘indini hisoblang.

Qorong‘u tunlarda olovli so‘zni, Kimki mash’al qilsa tole unga yor.

Baxtli ayolman deb atabsiz o‘zni, Sizday shoiri bor xalq ham baxtiyor.

(Abdullo Oripov) Zulfiya ga atab yozgan she’ri Biringiz Otabek, biringiz Kumush, Doim yashnab tursin sevgingiz bog‘i.

Haqiqiy muhabbat bilmasin so‘lish, Ustoz Qodiriyning bu ilk sabog‘i.

(Abdullo. Qodiriy)

Kim chelakda ko’p suv yig’adi

Сcharxpalakning charxida Charx urib turar savollarim Savollrim javobin Qani toping o’quvchilarim =

Amaliy ish

“ Navoiy “ guruhi A1 katakchadagi sonni toq yoki juftligi javobini B1 katakchada aniqlang.

1 A 25 B =если(остат(a1;2)=0;”Juft” ;”Toq”) C D 2 “Al- Xorazmiy “ guruhi A2 katakchadagi son 7 ga karrali yoki karrali emasligi javobini B1 katakchada aniqlang.

1 A B =если(остат(a2;7)=0;”Karrali”; ”Karrali emas”) C D 2 25

СУММ ЦЕЛОЙ

“ Kungaboqar “ usuli

АВS ЗНАК Matematik funksiyalar КОРЕНЬ

“Al- Xorazmiy “ guruhi

СТЕПЕНЬ ОСТАТ И СЧЁТЕСЛИ ИЛИ Mantiqiy statistik funksiyalar СРЗНАЧ ЕСЛИ

“ Navoiy “ guruhi

МИН МАКС

Uyga vazifa:

1 dan 100 gacha bo‘lgan sonlardan 9 ga karralilarini topishni tashkil eting.

O’qituvchi:Darsda faol qatnashga o’quvchilar rag’batlantirildi.

Vatanim Men dunyoni nima qildim, O`zing yorug` jahonim, O`zim xoqon, O`zim sulton, Sen taxti Sulaymonim, Yolg`izim, Yagonam deymi, Topingan koshonam deymi, O`zing mening ulug`lardan Ulug`imsan, Vatanim …