Lotincha bo’lib,

bitliqilik

so’zdan kelib chiqqan

pedikulus-bit, pedilulosis-

degan ma’noni bildiradi.

Pedikulyoz bo’lib , zararlaydi.

yuqumli ekto-parazitlar kasallik keltirib chiqaradi va boshning soch qismini

 1.Odamning bosh qismidagi pedikulyoz.

 2.Kiyim kechak pedikulyozi.

 3.Qov pedikulyozi.

 4.Aralash pedikulyoz.

  

Bosh bitlari-

odamdan odamga kontakt yo’li orqali ( kiyim-kechak , o’rin ko’rpa,taroq va boshqa shaxsiy buyumlar) yuqadi.

Kiyim-

kechak,o’rin-ko’rpalarning burmalarida bo’ladi.

kechak,o’rin-ko’rpa bitlari

kiyim-

Qov bitlari-

asosan jinsiy aloqa ,ba’zida o’rin-ko’rpa orqali ham yuqadi.

 Bosh terisiga bitlar joylashgach, reproduksiya jarayoni boshlanadi.  Urg’ochi parazitlar tuxum qo’yib, ularni sochlarga yopishtiradi. 10 kun o’tgach yangi parazitlar paydo bo’ladi.Ular ham 2 haftadan keyin tuxum qo’ya boshlaydi.

   Pedikulyoz simptomlari kasallik yuqqandan so’ng bir-necha kun o’tib boslanadi.

Bunda kasal odamning parazit chaqqan boshning soch qismi qattiq qichishadi.

Bemor bezovtalanadi.Parazit chaqqan joylarda mayda kulrang dog’lar paydo bo’ladi.Qichish natijasida jaroxatga infeksiya tushadi.

 Pedikulyoz o’quv muassasalarida tarqalgan bo’lsa , kasal bilan muloqatda bo’lgan kishilar ham obdon tekshiriladi.

 Pedikulyoz davosi uning turiga bog’liq.

 Davolash kompleks ravishda olib borilib parazitning o’zi va tuxumini yo’q qilishga qaratilgan.



Bosh

bitlaridan davolanish uchun pedikulyozga qarshi vositalar (shampun, maz, suspenziya, aerozol) dan foydalaniladi.

 Ularga oltingugurt simobli maz, 5%li bor mazi kiradi.

 Dori vositalar boshning soch qismiga yaxshilab suriladi, selofan bilan yopib o’rab qo’yiladi. So’ng mayda tishli metal taroq bilan tarab, yaxshilab yuvib tashlanadi.



Kiyim kechak,o’rin-ko’rpa bitlarini

yo’qotish uchun kiyim kechak,choyshablar yuviladi, qaynatiladi va dazmollanadi.  O’rin-ko’rpalar,yostiq esa oftobga yoyiladi va qoqiladi.



Qov bitlarini

yo’qotish uchun qov va qo’ltiq ostining tuklari olinadi. Bit chaqqan joylari 10 % li simob mazi, 5% li bor mazi suriladi.

 Ichki kiyimlar tashlanadi yoki dezinfeksiyalovchi vositalar bilan yuviladi,dazmollanadi.

Bitliqilikni oldini olish uchun gigiyenaga rioya qilish lozim. Ularga: shaxsiy  tez-tez cho’milish, bosh va tanani ozoda saqlash, kiyim-kechaklarni haroratda yuvish, almashtirish, choyshab yaxshilab dazmollash; ularni va yuqori kiyimlarni  shaxsiy buyumlari (taroq, sochiq, kiyim-kechak) dan shaxsan o’zi foydalanish;  pedikulyoz bilan insonlardan ajratish.

kasallanganlarni sog’lom