Transcript حسین عبده تبریزی - میثم رادپور حسین عبده تبریزی

‫بسم‌هللا الرحمن الرحیم‬
‫تهران‪ -‬اسفند ماه ‪88‬‬
‫کلیات ریسک اعتباری‌‬
‫ریسک زیان ناشی از‬
‫قصور وامگیرنده در‬
‫پرداخت اصل یا بهرۀ‬
‫وام در زمانهای‬
‫مقرر است‪.‬‬
‫تعریف‬
‫عدم‌تمایل‬
‫عدم‌توانایی‬
‫علل قصور‬
‌‫احتمال‌نکول‬
• Probability of Default (PD)
‌‫مبلغ‌در‌معرض‌نکول‬
• Exposure at Default (EAD)
‌‫زیان‌مشروط‌بر‌نکول‬
• Loss Given Default (LGD)
‌‫مفاهیم اساس ریسک اعتباری‬
‫‪EAD‬‬
‫‪PD‬‬
‫‪LGD‬‬
‫درجۀ تصادفی‌بودن متغیرها‬
‫احتمال‬
‫‪Li  PDi  EADi  LGDi‬‬
‫شدت‬
‫مدل عمومی ریسک اعتباری در سطح وام‬
‫فرض‌همبستگی‌صفر‌میان‌‪ PD‬و‌‬
‫‪LGD‬همیشه‌واقع‌بینانه‌نیست‪.‬‬
‫می‌توان‌تصور‌کرد‌که‌تحت‌شرایط بد‌‬
‫اقتصادی‪‌،‬نرخ‌بازیافت‌کاهش‌و‌‬
‫احتمال‌نکول‌افزایش‌می‌یابد‪.‬‬
‫در‌واقع‌از‌فرض‌همبستگی‌صفر‌‬
‫می‌توان‌به‌عنوان‌اولین‌تقریب‌برای‌‬
‫تخمین‌زیان‌غیرمنتظره‌استفاده‌کرد‪.‬‬
‫همبستگی ‪ PD‬و ‪LGD‬‬
‫‪•Probability‬‬
‫‪•Severity‬‬
‫ریسک‌اعتباری‬
‫شدت‬
‫احتمال‬
‫در‌معرض‌‬
‫بودن‬
‫عدم‌اطمینان‬
‫‪•Uncertainty‬‬
‫‪•Exposure‬‬
‫ریسک‌بازار‬
‫مقایسۀ مؤلفه‌های ریسک‬
‫احتمال نکول‌‬
‫چه‌زمانی‌نکول‌ثبت‌شود؟‬
‫•تا‌سه‌ماه‌دیرکرد؟‬
‫•تا‌شش‌ماه‌دیرکرد؟‬
‫•تا‌چند‌ماه‌دیرکرد؟‬
‫تعریف نکول‌‬
‫تعریف مدل‌های سنجش اعتبار‬
‫رتبه‌بندی‌اعتباری‬
‫اعتبار‌سنجی‬
‫مدل‌های سنجش اعتبار‬
‫‪ ‬بازار پول‬
‫‪ ‬استفادۀ داخلی‬
‫‪ ‬ارزیابی داخلی‬
‫‪ ‬مشتریان کوچکتر‬
‫‪ ‬نسبتا کمخرج‬
‫‪ ‬عدملحاظ ریسک کشور‬
‫‪ ‬شبیه ‪ BP‬برای‌سنجش‌‬
‫اعتبار‬
‫‪ ‬بازار سرمایه‬
‫‪ ‬استفادۀ خارجی‬
‫‪ ‬ارزیابی خارجی‬
‫‪ ‬مشتریان بزرگتر‬
‫‪ ‬نسبتا هزینهبر‬
‫‪ ‬لحاظ ریسک کشور‬
‫‪ ‬شبیه ‪ FS‬برای‌سنجش‌‬
‫اعتبار‬
‫مقایسۀ مدل‌های سنجش اعتبار‬
‫سنجش اعتبار شامل اسناد رتبۀ اعتباری به مشتریان است که تنها از‬
‫طریق فرمولهای ریاضی قابل حصول نیست‪.‬‬
‫بنابراین معموال ً نتایج حاصل از ابزارهای آماری غالبا توسط‬
‫متخصصان رتبهبندی مجددا مورد ارزیابی قرار میگیرد‪.‬‬
‫بنابراین ابزارهای آماری تخمینی اولیه از رتبۀ اعتباری مشتری‬
‫فراهم میکند اما بهخاطر سایر عوامل لحاظنشده‪ ،‬مسؤولیت‬
‫اعطای رتبۀ نهایی بر عهدۀ متخصص رتبهبندی است‪.‬‬
‫ارزیابی مجدد نتایج حاصل از مدل‌های سنجش اعتبار‬
‫حمل و‬
‫نقل‬
‫ارتباطات‬
‫رسانه‬
‫بیمه‬
‫شیمیایی‬
‫ساختمان‬
‫مالی‬
‫انرژی‬
‫خودرو‬
‫‪AAA‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪AA‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪A‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.09‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.42‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪BBB‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.27‬‬
‫‪0.67‬‬
‫‪0.19‬‬
‫‪0.64‬‬
‫‪0.32‬‬
‫‪0.22‬‬
‫‪0.29‬‬
‫‪BB‬‬
‫‪1.46‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1.24‬‬
‫‪1.59‬‬
‫‪1.12‬‬
‫‪0.89‬‬
‫‪0.86‬‬
‫‪0.98‬‬
‫‪1.47‬‬
‫‪B‬‬
‫‪6.5‬‬
‫‪5.86‬‬
‫‪4.97‬‬
‫‪2.38‬‬
‫‪5.29‬‬
‫‪5.41‬‬
‫‪8.97‬‬
‫‪9.57‬‬
‫‪5.19‬‬
‫‪CCC‬‬
‫‪19.4‬‬
‫‪35.9‬‬
‫‪29.3‬‬
‫‪10.5‬‬
‫‪21.6‬‬
‫‪21.9‬‬
‫‪24.7‬‬
‫‪14.4‬‬
‫‪33.3‬‬
‫صنعت‬
‫رتبه‬
‫ارتباط بین رتبه‌بندی و احتمال نکول‌‬
‫درآمدها‌و‌جریان‌های‌نقد‌آتی‌‬
‫بدهی‌های‌بلند‌مدت‌و‌کوتاه‌مدت‌و‌تعهدات‌مالی‬
‫ساختار‌مالی‬
‫نقد‌شوندگی‌دارایی‌های‌شرکت‬
‫شرایط‌سیاسی‪‌،‬اجتماعی‌و‌‪ ...‬در‌کشور‌متبوع‬
‫شرایط‌بازار‌( مثالً‌صنعت) مرتبط‌با‌فعالیت‌های‌عمدۀ‌‌شرکت‬
‫کیفیت‌مدیریت‪‌،‬ساختار‌سازمانی‌و‌‪...‬‬
‫متغیرهای توضیحی رتبه‌بندی اعتباری‌‬
‫جنسیت‌‬
‫سن‬
‫وضعیت‌تأهل‬
‫وضعیت‌سکونت‬
‫درآمد‌ماهانه‌کار‬
‫حرفه‬
‫استخدام‬
‫تحصیالت‬
‫تعداد‌افراد‌تحت‌تکفل‬
‫متغیرهای توضیحی اعتبارسنجی اشخاص حقیقی (‪(I‬‬
‫ماتهلق م ه‌ همحد ه‬
‫هه(تع د د د د د ددال‌ه‬
‫اد د د د د د د‬
‫ت ی د دسهمح د د ها د د‬
‫ط ه‪ 5‬ا هگذ ت )‬
‫ه دد‬
‫تع ددال‌هاد د‬
‫متق ضد ه د هر مد فه‬
‫ج د د فها د د ‌ه ع د د ه‬
‫م نا‪.‬‬
‫ه دد‬
‫تع ددال‌هاد د‬
‫متق ض د د د د د ه‌ ه د د د د د ه‬
‫ج د د فها د د ‌ه ع د د ه‬
‫م نا‪.‬‬
‫متغیرهای توضیحی اعتبارسنجی اشخاص حقیقی(‪(II‬‬
‫متغیرهای کیفی‬
‫متغیرهای کمی‬
‫استفاده از تابع معرف‬
‫ایجاد بستههای ناهمپوشا‬
‫استفاده از تابع معرف‬
‫تبدیل حالت‌های مختلف متغیرهای توضیحی اشخاص حقیقی‬
‫داده‌ها‬
‫متغیرهای‌توضیحی‬
‫سوابق‌اعتباری‬
‫فرآیند‬
‫مدل‌اعتبارسنجی‬
‫ستاده‌ها‬
‫پارامترهای‌تخمینی‬
‫تحلیل‌پارامترها‬
‫بهبود‌مدل‬
‫فرآیند اعتبارسنجی‪-‬توسعۀ مدل‬
‫داده‌ها‬
‫متغیرهای‌توضیحی‬
‫پارامترهای‌تخمینی‬
‫فرآیند‬
‫مدل‌اعتبارسنجی‬
‫ستاده‌ها‬
‫گروه‌بندی‌اعتباری‬
‫نمرۀ‌اعتباری‌‬
‫رتبۀ‌اعتباری‬
‫احتمال‌نکول‬
‫فرآیند اعتبارسنجی – سنجش اعتبار‬
‫پ لمتسیک‬
‫رگرسیون‌خطی‬
‫پروبیت‬
‫لوجیت‬
‫تجزیه و تحلیل تمایز‬
‫مدل‌های اعتبارسنجی‬
‫مدددلهایی کدده بددا اسددتفاده از تددابع احتمددال‬
‫لوجسدددتیک‪ ،‬دادههدددا را بددده احتمددداالت پیوندددد‬
‫میدهند‪ ،‬مدلهای "لوجیت" خوانده میشوند‪.‬‬
‫)‪Prob( Default)  F ( Score‬‬
‫مدل لوجیت‬
‫کل‌دارایی‌ها‌‪ /‬سرمایه‌در‌گردش‬
‫کل‌دارایی‌ها‌‪ /‬سود‌انباشته‬
‫کل‌دارایی‌ها‌‪ /‬سود‌قبل‌از‌بهره‌و‌مالیات‬
‫کل‌دارایی‌ها‌‪ /‬فروش‬
‫کل‌بدهی‌ها‌‪ /‬ارزش‌بازار‌حقوق‌صاحبان‌سهام‬
‫مثال‪ :‬مدل لوجیت – متغیرهای توضیحی‬
‫داده‌های‌صفر‌و‌یک‌(‪ 4000‬ر ‌)‬
‫•داده‌های‌مقطعی‬
‫•داده‌های‌سری‌زمانی‬
‫مثال‪ :‬مدل لوجیت – داده‌ها (سوابق اعتباری‌)‬
‫تابع‌نمره‬
‫احتمال‌نکول‬
‌‫احتمال‬
‫عدم‌نکول‬
Scorei  0  1 x1  2 x2  ... k xk
P(defaulti )  (Scorei )  1 1  e X
P( No defaulti )  1  (Scorei )  1  1 1  e X
N
N
L   Li  ( X )  i 1  ( X ) 
y
‫تابع‌احتمال‬
i 1
1 yi
i 1
)‫ مدل لوجیت – فرآیند (مدل اعتبارسنجی‬:‫مثال‬
Model 1
CONST
WC/TA
RE/TA
EBIT/TA
ME/TL
S/TA
b
2.543-
0.414
1.454-
7.999-
1.594-
0.620
SE(b)
0.266
0.572
0.229
2.702
0.323
0.349
t
9.56-
0.72
6.34-
2.96-
4.93-
1.77
p-value
0.000
0.469
0.000
0.003
0.000
0.076
)‫ مدل لوجیت – ستاده‌ها (پارامترهای تخمینی‬:‫مثال‬
Model 2
CONST
RE/TA
EBIT/TA
MV/TL
b
2.318-
1.420-
7.179-
1.616-
SE(b)
0.236
0.229
2.725
0.325
t
9.84-
6.21-
2.63-
4.97-
p-value
0.000
0.000
0.008
0.000
)‫ مدل لوجیت – تحلیل پارامترها (بهبود مدل‬:‫مثال‬
‫درخت‌های‌طبقه‌بندی‬
‫تحلیل‌سلسله‌مراتبی‬
‫شبکه‌های‌عصبی‬
‫نزدیک‌ترین‌همسایگان‬
‫روش‌بیز‬
‫ماشین‌حمایت‌برداری‬
‫کیسه‬
‫رگرسیون‌انطباقی‌چندمتغیره‌‬
‫برنامه‌ریزی‌ریاضی‬
‫سیستم‌های‌خبره‬
‫مدل‌های اعتبارسنجی‪-‬ناپارامتریک‬
‫این ماتریسها جداولی هستند که احتمال مهاجرت از یک طبقه به‬
‫طبقۀ دیگر را گزارش میکنند‪.‬‬
‫آنها به عنوان شاخص مسیر احتمالی اعتبار اعطاشده طی افق‬
‫موردنظر‪ ،‬در نظر گرفته میشوند‪.‬‬
‫ثبات احتماالت نکول در طول زمان در طبقۀ رتبۀ دادهشده و ثبات‬
‫معیار رتبهبندی استفادهشده توسط موسسهها‪ ،‬کمک میکنند تا‬
‫رتبههای تخمینی آیندهنگرتر باشند‪.‬‬
‫ماتریس‌های گذار‬
WR
Default
Caa-C
B
Ba
Baa
A
Aa
Aaa
‫ابتدایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌نهایی‬
3.63
0
0
0
0.03
0
0.98
9.92
85.44
Aaa
3.59
0.03
0
0.14
0.14
0.33
9.21
85.52
1.04
Aa
4.03
0.01
0.01
0.17
0.71
5.68
86.57
2.76
0.06
A
5.49
0.15
0.08
0.95
5.72
80.55
6.68
0.32
0.05
Baa
8.46
1.34
0.49
7.4
76.51
5.2
0.51
0.07
0.03
Ba
7.96
6.5
2.54
76.12
6.07
0.6
0.16
0.04
0.01
B
0
25.16
62.97
6.11
3.05
1.05
0.66
0
0
Caa-C
‫ماتریس گذار نوعی‬
‫مبلغ در معرض نکول‌‬
‫وفهاط‬
‫زی هاط‬
‫ماندۀ‌وام‬
‫تعهدات‬
‫اجزای مبلغ در معرض نکول‌‬
‫‪EAD  OUTST    COMM‬‬
‫تخمین مبلغ در معرض نکول‌‬
‫زیان مشروط بر نکول‌‬
‫زیان مشروط بر نکول درصدی از‬
‫مبلغ در معرض نکول است که در‬
‫صورت وقوع نکول از دست میرود‪.‬‬
‫‪LGD  1  RR‬‬
‫زیان مشروط بر نکول‌‬
‫کیفیت وثایق (اوراق‬
‫اولویت ادعای بانک‬
‫بهادار‪ ،‬خانه‪ ،‬ضمانت‌‬
‫نسبت به داراییهای‬
‫و ‪)...‬‬
‫وامگیرنده‬
‫عوامل مؤثر بر نرخ بازیافت‬
‫ریسک پرتفوی اعتباری‌‬
‫‪m‬‬
‫‪m‬‬
‫‪i 1‬‬
‫‪i 1‬‬
‫‪ELP   ELi   PDi  EDAi  LGDi‬‬
‫‪m‬‬
‫‪m‬‬
‫‪i 1‬‬
‫‪i 1‬‬
‫‪LP   Li   PDi  EADi  LGDi‬‬
‫زیان موردانتظار‬
‫پرتفوی‬
‫توزیع زیان‬
‫پرتفوی‬
‫مدل عمومی ریسک اعتباری در سطح پرتفوی‌‬
‫محاسبۀ‌‬
‫همبستگی‌های‌‬
‫موقعیت‌های‌‬
‫انفرادی‬
‫چالش بزرگ ریسک اعتباری‌‬
‫‪EC  q  ELP‬‬
‫توزیع زیان پرتفوی اعتباری‌‬
CreditRisk+
CreditPortfolio View
KMV
CreditMetrics
‌‫مدل‌های ریسک پرتفوی اعتباری‬
‫دو نمونۀ تعامل ریسک اعتباری و ریسک بازار‬
‫با تشکر از توجه شما‬