Transcript حسن-علي-احقاقي-مديريت-دارايي-و

‫دانشگاه آزاد اسالمی‬
‫واحد اسالمشهر‬
‫عنوان‪:‬‬
‫مدیریت دارایی و بدهی‬
‫استاد حمیدرضا کردلوئی‬
‫حسن علی احقاقی‬
‫زمستان ‪1392‬‬
‫‪1‬‬
2
‫فهرست‬
‫فصل اول‬
‫مقدمه‬
‫تعریف مدیریت دارایی و بدهی‬
‫استفاده کنندگان مدیریت دارایی و بدهی‬
‫تعیین اهداف مدیریت دارایی ‪ -‬بدهی‬
‫مدیریت دارایی‪ -‬بدهی‪ :‬خلق ارزش برای سهامداران‬
‫مدیریت دارایی و بدهی ‪:‬یک هنر نه یک علم‬
‫سیاست مدیریت دارایی‪-‬بدهی‬
‫ساختار ‪ALCO‬‬
‫روش های تحلیل ‪ALM‬‬
‫انواع ریسک‬
‫رابطه مدیریت ریسک و مدیریت دارایی و بدهی‬
‫استراتژی های مدیریت دارایی‪-‬بدهی‬
‫برنامه ریزی ریاضی‬
‫هدف کلی ‪ALM‬‬
‫منابع‬
‫‪3‬‬
‫ریسک پذیری بخش جدایی ناپذیر هر کسب و کاری است‪.‬‬
‫نتیجه نهایی برنامه استراژیک باید ایجاد ظرفیت برای پذیرش ریسکهای بیشتر باشد‪.‬هر چند‪ ,‬برای گسترش‬
‫این ظرفیت ‪ ,‬شرکتها باید ریسکهایی را که می پذیرند ‪ ,‬بشناسند‪.‬‬
‫شرکتها بجای آنکه خود را بر اساس حدس و گمان یا شاید در عدم اطمینان غوطه ور کنند ‪,‬باید قادر به‬
‫انتخاب عقالیی ریسکها و سپس مدیریت آنها باشند‪.‬‬
‫با توجه به ماهیت کسب و کار موسسات مالی ‪ ,‬مدیریت ریسک برای این نوع شرکتها از اهمیت ویژهای‬
‫برخوردار است ‪.‬‬
‫امروزه روند رو به رشد تغییر گرایش مالی از جمله بانکداری در دنیا از بسط اقالم ترازنامه تا تمرکز بر نرخ‬
‫های بازده سرمایه و کنترل ریسک سبب گردیده تا دانش مدیریت دارایی‪ -‬بدهی برای مدیران بانک ها‬
‫جهت ایفای بهینه وظایف به یک ضرورت تبدیل گردد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫مدیریت دارایی ها و بدهی ها به فرایندهای ارزیابی و‬
‫کنترل ریسکهای شرکت جهت نیل به اهداف مالی طرح ریزی شده‬
‫اطالق می گردد و به عبارتی دیگر مدیریت دارایی و بدهی‬
‫شامل مجموعه ای از ابزارها و روش های فنی است ‪ ,‬که خلق‬
‫ارزش برای سهامداران و تحت کنترل بودن ریسک ها را تضمین‬
‫می کند ‪.‬‬
‫مدیریت دارایی و بدهی برای همه موسسات باالخص موسسات مالی‬
‫و در میان آنها باالخص بانک ها از اهمیت و جایگاه ویژه ای‬
‫برخوردار است‪.‬‬
‫مدیران همواره در پی آنند که بدانند با کمک چه تکنیکی‬
‫می توان بازده را حداکثر ‪ ،‬ریسک را کنترل و در کل ثروت‬
‫سهامداران را حداکثر کرد‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫استفاده کنندگان مدیریت دارایی و بدهی‬
‫مدیریت دارایی و بدهی برای استفاده مدیران بانک ها ‪ ,‬خزانه داران ‪ ,‬روسای شعب ‪ ,‬کارشناسان متخصص مدیریت دارایی و بدهی و نیز برنامه ریزان‬
‫استراتژیک بانک طراحی شده است که جریان ورود و خروج منابع را مدیریت کند‪.‬‬
‫جریان منابع مالی در سیستم بانکی‬
‫‪c‬و‪b‬و‪ a‬بانکها‬
‫مشتریان خرد و موسسات‬
‫وبخش عمومی‬
‫حذ ب انواع سپرده‬
‫بانک فرضی‬
‫سپرده‬
‫قانونی‬
‫بانک مرکزی‬
‫‪6‬‬
‫اعطایی وام های‬
‫مختلف‬
‫مشتریان خرد و موسسات‬
‫وبخش عمومی‬
‫اهداف مدیریت دارایی ‪ -‬بدهی‬
‫‪‬در سطح کالن نظام بانکی‪:‬‬
‫‪ -1‬مدیریت ریسک نرخ بهره‬
‫‪ -2‬مدیریت ریسک نقدینگی‬
‫‪ -3‬مدیریت سرمایه‬
‫‪ -4‬مدیریت سرمایه گذاری‬
‫‪‬اهداف عملیاتی در سطح خرد در موسسات مالی‪:‬‬
‫‪ -1‬مدیریت ریسک نرخ بهره‬
‫‪ -2‬مدیریت ریسک نقدینگی‬
‫‪7‬‬
‫بانکها به منظور حفظ سود آوری و کنترل ریسکهای مختلف‬
‫‪,‬تشکیالت خاصی را تحت عنوان کمیته دارایی و بدهی تشکیل‬
‫میدهند‪ .‬برای یک سرمایه گذار امکان سرمایه گذاری در دو‬
‫مورد زیر وجود دارد‪:‬‬
‫‪ -1‬اوراق قرضه دولتی با بازدهی در سطح نرخ بهره بدون ریسک‬
‫‪ -2‬سهام ‪ :‬سرمایه گذاران با توجه به نوسانات زیاد قیمت‬
‫سهام ‪ ,‬ریسک بیشتری را تقبل می کند;لذا منطقی است که انتظار‬
‫دریافت بازدهی بیشتری را در ازای ریسک خود داشته باشند‪.‬‬
‫تفاوت بین بازده مورد انتظار یک سهم دارای ریسک و اوراق‬
‫قرضه دولتی بدون ریسک را صرف ریسک می نامند‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫مدیریت دارایی و بدهی ‪:‬یک هنر نه یک علم‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪9‬‬
‫مدیریت دارایی و بدهی یک علم محسوب نمی گردد‪ ,‬اگر چه تکنیک ها و مدل های به کار رفته در‬
‫آن متکی به مبانی ریاضیات وآمار مطرح می باشد‪ ,‬اما همواره باید نسبت به انتخاب و بکارگیری‬
‫مفروضاتی که این مدل ها بر اساس آنها تهیه و تجزیه و تحلیل می گردنددقت کافی اعمال شود‪.‬‬
‫داده های ورودی نادرست و غیر قابل اطمینان ‪ ,‬منجر به اخذ گزارشات غلط و غیر قابل اتکا می‬
‫گردد‪.‬‬
‫مدیریت درایی و بدهی ‪ ,‬عامل اصلی برای تخصیص بهینه سرمایه و منابع انسانی به آن فعا‬
‫لیت هایی است که منجر به خلق ارزش می شوند‪.‬‬
‫مدیریت دارایی و بدهی عنصری بنیادین جهت کنترل انواع ریسک ها محسوب می شود ‪.‬‬
‫اکثر سیاست های مدیریت دارایی‪-‬بدهی با دو بیانیه توصیفی از اهداف کلی و وظیفه ‪ ALM‬در‬
‫سازمان آغاز می شود ‪.‬‬
‫وظیفه ‪, ALM‬شامل برنامه ریزی ‪ ,‬هدایت و کنترل جریان‪,‬سطح‪,‬ترکیب ‪,‬هزینه و بازده مرتبط با‬
‫کل وجوه موسسه است‪.‬‬
‫به دنبال این توصیف کلی از سیاست ‪ , ALM‬اهداف جزیی شامل موارد زیرند‪:‬‬
‫‪-1‬مدیریت ریسک بهره‬
‫‪-2‬افزایش درآمد موسسه‬
‫‪ -3‬تهیه نقدینگی کافی‬
‫‪ -4‬نگهداری میزان کافی سرمایه‬
‫‪10‬‬
‫ساختار ‪ALCO‬‬
‫کمیته مدیریت دارایی و بدهی که آن را ‪)Asset Liability Management Committee( ALCO‬‬
‫می نامند ریسک های مختلف را کنترل می کند و سود آوری را تداوم می بخشدپس می توان گفت هدف‬
‫اصلی کمیته مدیریت دارایی و بدهی ‪ ,‬مدیریت منابع و مصارف ترازنامه ای و غیر ترازنامه ای ‪ ,‬با توجه‬
‫به ریسک نرخ بهره و ریسک نقدینگی است‪.‬‬
‫‪.‬این قسمت شامل موارد زیر است‪:‬‬
‫‪-1‬تفویض اختیار به ‪ ALCO‬به عنوان مسوول اجرای فرایند مدیریت دارایی و بدهی‬
‫‪-2‬تعیین ترکیب ‪ALCO‬‬
‫‪-3‬تدوین دستور العمل برای تشکیل منظم جلسات‬
‫‪-4‬تعیین زمان الزم برای هر جلسه‬
‫‪-5‬دستور العمل انتخاب اعضاء‬
‫‪-6‬دستور العمل انتخاب ‪ ,‬اجرا وتحت نظر قراردادن راهبردهای مدیریت دارایی و بدهی‬
‫‪11‬‬
‫‪ -1.‬تحلیل کیفی ‪ :‬به منظور انجام تجزیه و تحلیل کیفی پاسخ به سواالتی از قبیل اینکه آیا مدیریت برای واحد‬
‫تجاری یک برنامه ‪ ALM‬ایجاد کرده است ؟ و آیا این برنامه با اندازه واحد تجاری مطابقت دارد ؟و‪ .‬پاسخ داده‬
‫شود ‪.‬‬
‫‪ -2‬تحلیل کمی نسبت های مالی و روند آنها ‪ ,‬ابزارهای تحلیل کمی را تشکیل می دهند مانند ‪:‬‬
‫خالص وام ها به کل دارایی یا نسبت دارایی های نقد به کل دارایی ها‬
‫‪12‬‬
‫ریسکهای عمدۀ مؤسسات مالی‬
‫دربین ریسک ها ی متفاوتی که یک موسسه با آن مواجه است‬
‫‪ ALM‬بر روی ریسک های مالی تاکید می کند ‪.‬‬
‫ریسک اعتباری‬
‫ریسک نقدینگی‬
‫ریسک عملیاتی‬
‫ریسک بازار‬
‫مدیریت دارایی و بدهی به ریسکهای نرخ سود در بازار بستگی دارد‪ .‬می توان ادعا کرد که مدیریت‬
‫صحیح و موفق ریسک مالی نرخ بهره برای بانکها و موسسات مالی سود آوری را در برخواهد‬
‫داشت‪.‬ارزشگذاری دارایی سرمایه ای یک تئوری پایه ای در مدیریت ریسک است و پیش فرض آن‬
‫مشارکت همه ذخایر و یا اوراق بهادار در سهام است‪.‬این مدل ریسک را به دو قسمت تقسیم می کند ‪:‬‬
‫ریسک غیر سیتماتیک که با ایجاد گوناگونی سرمایه گذاری ها محو می شود و دیگری ریسک‬
‫سیستماتیک که از فاکتور های بیرونی کنترل شده بر می خیزد که مکانیزمی برای حذف آن وجود ندارد‪.‬‬
‫برای موسسات مالی اگر چه تراز مالی نشاندهنده ریسک محیطی از جنبه دارایی ها ست و اغلب‬
‫ریسکهای تجاری از ناحیه بدهی هاست تنظیم کردن این ریسکها هدف یک سیستم دارایی و بدهی یا همان‬
‫‪ ALM‬است ‪.‬‬
‫سیستم ‪ ALM‬به برخی مسایل ‪ (ERM‬مدیریت ریسک بنگاههای تجاری ) ارتباط دارد‪ .‬این ابزارها‬
‫برای اندازه گیری ریسک و مدیریت ریسک که به‪ ALM‬اعمال می شود را فراهم می کند‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫استراتژی های مدیریت دارایی و بدهی را می توان به چهار‬
‫گروه تقسیم کرد‪:‬‬
‫برنامه ریزی ریاض ی‬
‫‪15‬‬
‫استراتزی نشات‬
‫نشات گرفته از‬
‫گرفته از بازده‬
‫بازده‬
‫استراتژی نشات‬
‫نشات گرفته از‬
‫گرفته از ارزش‬
‫ارزش پویا‬
‫استراتژی ایستا‬
‫استراتژی ایستا‬
‫استراتژی نشات گرفته از ارزش پویا‬
‫منحنی پرتفوی در یک لحظه خاص‬
‫بررسی می شود‬
‫استراتژی های ایمن سازی اساسا انفعالی است و‬
‫هیچ شرطی بندی روی نرخ های بهره اینده‬
‫صورت نمی گیرد‬
‫استراتزی نشات گرفته از بازده‬
‫رویکرد شامل مدل سازی است و رفتار اوراق‬
‫بهادار در شرایط مختلف بررسی می شود‪.‬‬
‫‪16‬‬
‫برنامه ریزی ریاضی‬
‫شامل بیان محدودیت ها در قالب عبارات‬
‫ریاضی‬
‫از موفق ترین مدل های مورد استفاده برنامه ریزی آرمانی است ‪.‬‬
‫شامل بیان محدودیتهای مختلف در قالب عبارات ریاضی و لحاظ نمودن تمام ابعاد ضروری ‪ ALM‬به شکل ریاضی‬
‫می باشد ‪.‬‬
‫مراحل پیاده سازی سیستم مدیریت دارایی و بدهی بر اساس متودولوژی برنامه ریزی آرمانی بر اساس فلوچارت زیر‬
‫تنظیم می شود‪.‬‬
‫برنامه ریزی آرمانی‬
‫نتایج نهایی و‬
‫انتخاب راه‬
‫حل های غیر‬
‫مغلوب برای‬
‫تحلیل های‬
‫بعدی‬
‫‪17‬‬
‫تحلیل پس‬
‫بهین‬
‫تععین اولویت ها‬
‫تحلیل شبیه سازی‬
‫نرخ سود‬
‫فرموله‬
‫کردن‬
‫محدودیت‬
‫ها و‬
‫اهداف‬
‫برای‬
‫یکسال‬
‫دادهای‬
‫وضعیت‬
‫مالی و‬
‫نرخ سود‬
‫هدف کلی ‪ALM‬‬
‫• مدیریت دارایی و بدهی دارای سه هدف عمده می باشد که میزان اهمیت آنها بر اساس تکنیک های بکار‬
‫رفته در آن متفاوت است ‪ .‬این اهداف شامل تحلیل ریسکهای اقتصادی ‪ ,‬انتخاب راهکارهای مناسب مصون‬
‫سازی و نظارت بر اجرای این راهکارها است‪ .‬در مورد شرکتها از نظرتئوری ‪ ,‬مهمترین هدف بکارگیری‬
‫این تکنیک به حداکثر رساندن ثروت سهامداران است ‪ .‬در عمل این امر بر اساس دیدگاه سهامداران ‪,‬‬
‫بستانکاران و مدیریت نسبت به فرایند به حداکثر رساندن ثروت ‪ ,‬متفاوت می باشد ‪.‬‬
‫• تمام این موارد نشان دهنده اهمیت پردازش اطالعات چه به صورت داخلی که به نوع محصول و حجم آن‬
‫بستگی دارد و چه به صورت خارجی که به فرصتهای بازار بستگی دارد ‪ ,‬می باشد‪.‬‬
‫• عالوه بر این نکته بسیار مهم در یک تیم مدیریت دارایی – بدهی کیفیت اطالعات آنهاست ‪ ,‬که می باید‬
‫اطالعات جهت مدل سازی فراگیر و دسترس باشد‪.‬در واقع ‪ ,‬مدیریت دارایی – بدهی واحدی برای کنترل‬
‫ریسک نرخ بهره و نقدینگی در بانکها می باشد ‪ ,‬که به بیان ساختار مناسب ترازنامه و برنامه های‬
‫مصون سازی ریسک بهره و نقدینگی می پردازد‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫‪-1‬کتاب مدیریت دارایی و بدهی و ریسک نقدینگی در موسسات مالی‬
‫تالیف گروه مطالعات وریسک بانک اقتصاد نوین‬
‫‪ -2‬کاریاب نسبی مدیریت دارایی و بدهی در بانکداری اسالمی‬
‫فصل نامه اقتصاد و تجارت نوین‬
‫ناشر‬
‫‪-3‬کتاب مدیریت دارایی و بدهی و راهنمایی برای خلق ارزش‬
‫پژوهشکده پو لی و بانکی‬
‫‪-4‬مقاله“ طراحی مدل ریاضی مدیریت دارایی و بدهی با استفاده از بر‬
‫‪www.mbri.ac.ir‬‬
‫نامه ریزی آرمانی در شرکت های بیمه ایرانی“‬
‫فصل نامه علمی دانشجویان‬
‫‪-5‬مروری برمدیریت دارایی ها و بدهی ها‬
‫ارشد حسابداری و مدیریت مالی‬
‫‪-6‬مقاله ”مدیریت بهینه دارای ها و بدهی ها در بانکها با استفاده از‬
‫مدل برنامه ریزی آرمانی‪“ www.mbri.ac.ir‬‬
‫‪19‬‬
‫حضرت علی (ع) می فرماید‪:‬‬
‫هرکس بین خود و خداي خود را اصالح نماید ‪،‬‬
‫خداوند میان او و مردم را اصالح خواهد کرد‬
‫و هرکس اندرزگویی در اندرون خویش نداشته باشد‪،‬‬
‫پند و اندرز مردمان برایش سودي نخواهد داشت‪.‬‬
‫با تشکر از صبر و حوصله شما‬
‫‪20‬‬