Transcript احسانه زواري- مالي رفتاري

‫نتیجۀ یک تحقیق در ایاالت متحده‬
‫بلیط خود را گم کند‪،‬‬
‫معادل نقد آن را گم کند‪،‬‬
‫‪2‬‬
‫ترکیب اقتصاد کالسیک و‬
‫مالی‪ ،‬با روان شناسی و‬
‫علوم تصمیم گیري‬
‫بررسی تاثیر فرآیند‬
‫روانشناختی در تصمیم‬
‫گیری‬
‫توصیف و دالیل بروز‬
‫استثناها در ادبیات مالی‬
‫کاربرد روانشناسی در‬
‫دانش مالی‬
‫‪3‬‬
‫مالی عصبی‬
‫مالی رفتاری‬
‫مالی نئوکالسیک‬
‫مارکویتز‬
‫‪2005‬‬
‫‪1980‬‬
‫‪1970-1960‬‬
‫‪1952‬‬
‫‪4‬‬
‫رسالت اصلی مالی رفتاری‬
‫• معرفی فرصتها از طریق‬
‫پیشبینی رفتار بازیگران‬
‫مالی‪.‬‬
‫• راهنمایی تصمیمهای مالی‬
‫برای اجتناب از خطاهای‬
‫شناختی‪.‬‬
‫• شناسایی خطاهای‬
‫شناختی ناشی از تأثیرات‬
‫روانی که بر تصمیمهای‬
‫مالی اثرگذار است‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫‪1‬‬
‫تئوریسین های مالی رفتاری‬
‫‪ -1‬دانیل کاهنمن (‪) Daniel Kahneman‬‬
‫کاهنمن (برنده جایزه نوبل سال ‪ )2002‬به پیش بینی بخشی از تصمیمات‬
‫سیستماتیک انسانی تحت شرایط اطمینان از طریق تئوری استاندارد اقتصادی‬
‫پرداخت‪.‬‬
‫‪ -2‬ورنون ال‪ .‬اسمیت ( (‪)Vernon L. Smith‬‬
‫ورنون ال‪ .‬اسمیت (برنده جایزه نوبل سال ‪ ) 2002‬اقدام به برپایی البراتوری‬
‫جهت تجزیه تحلیل اقتصاد تجربی ‪ ,‬بخصوص در مطالعه جایگزین مکانیسم بازار‬
‫پرداخت ‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫سرمایه گذاران منطقیاند‪.‬‬
‫منطقی نیستند‪ ،‬عادی هستند‪.‬‬
‫تمامی اطالعات را بررسی و به‬
‫درستی تفسیر میکنند‪.‬‬
‫تصمیم گیری بر مبنای اطالعات‬
‫ناقص‬
‫تنها عده کمی غیرمنطقی رفتار میکنند‬
‫که در مجموع این رفتارها بیاهمیتند‬
‫خطاهایشناختی نظام یافتهای‬
‫اقدام به سرمایه گذاری بر اساس‬
‫نظریه مدرن پرتفوی سهام‬
‫اقدام به سرمایه گذاری بر اساس‬
‫نظریه رفتاری سبد اوراق بهادار‬
‫بازدۀ موردانتظار آنها تنها و تنها‬
‫تابعی از ریسک است‪.‬‬
‫در نظر گرفتن عواملی بیشتر از‬
‫ریسک در بازده مورد انتظار‬
‫‪7‬‬
‫مفروضات مربوط به بازارها‬
‫مالی کالسیک‬
‫مالی رفتاری‬
‫تمامی اطالعات را به سرعت‬
‫منعکس میکند‪.‬‬
‫چیزی بیش از اطالعات بر‬
‫مکانیزم قیمتگذاری حاکم است‪.‬‬
‫ارزش ذاتی تمامی اوراق بهادار‬
‫را به درستی مینمایاند‪.‬‬
‫ارزش ذاتی تمامی اوراق بهادار را‬
‫به درستی نمینمایاند‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫سطوح تاثیر گذاری نظریه های مالی رفتاری‬
‫مالی رفتاری خرد‬
‫• بررسی تمایالت و سوگیریهای سرمایه گذاران‬
‫مالی رفتاری کالن‬
‫• شناسایی و توصیف خالف قاعدههای مالی کالسیک‬
‫‪9‬‬
‫وجوه برتری مالی رفتاری در سطح خرد‬
‫تحقیق تورسکی و کانمن ‪ :‬افراد از نظر ذهنی پیامدهای پیش بینی شده را چگونه میبینند و‬
‫این موضوع چگونه بر مطلوبیت مورد انتظار آنها تاثیر میگذارد؟‬
‫‪ ‬تئوري مطلوبیت مورد انتظار )‪ (EUT‬در مالی کالسیک ‪ :‬سرمایه گذاران ریسک گریز‬
‫هستند و این به معنی مقعر بودن تابع مطلوبیت است‪.‬‬
‫‪ ‬تئوری چشم انداز در مالی رفتاری ‪ :‬سرمایه گذاران در بعضی مواقع بطور سیتماتیک‬
‫(و نه تصادفی) بر خالف نظریه مطلوبیت رفتار میکنند‪ .‬معموال خصلت ریسک گریزی‬
‫آدمها در منطقه ضرر به ریسک پذیری تبدیل میشود‪.‬‬
‫‪Joy‬‬
‫‪Gain‬‬
‫‪-50‬‬
‫‪50‬‬
‫‪Pain‬‬
‫‪Loss‬‬
‫‪10‬‬
‫سه بخش مهم از ابعاد رفتاري سرمایه گذاران طبق تئوری چشم انداز‬
‫حسابداری ذهنی (‪(Mental Accounting‬‬
‫•افراد غالبا با پولهایی که بهدستشان میرسد بسته به منشأ آنها‪ ،‬متفاوت‬
‫رفتار میکنند‪ .‬مثالا سرمایهگذاران تمایل دارند که میان سود تقیسمی و‬
‫سود سرمایه تمایز قائل شوند‪.‬‬
‫زیانگریزی (‪)Loss Aversion‬‬
‫•سرمایهگذاران زیانگریز هستند به همین دلیل موقعیتهای زیان خود را‬
‫دیرتر میبندند‪.‬‬
‫حسرتگریزی (‪)Regret Aversion‬‬
‫•سرررمایهگذاران بهگونررهای رفتررار میکننررد کرره حسرررت آترری خررود را کمینرره‬
‫کنند‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫وجوه برتری مالی رفتاری در سطح کالن‬
‫خالف قاعده هاي مالي كالسیك ‪:‬‬
‫• بی نظمی هاي مرتبط با ارزیابی بنیادي عملکرد یک سهم‬
‫• پایینتر‪ P/B‬عملکرد بهتر شرکت هایی با نسبت‬
‫• مبالغه در مورد چشم انداز شرکت هاي در حال رشد‬
‫• ناسازگاري تحلیل هاي تکنیکی در مقایسه با فرضیه بازار کارا‬
‫• با توجه به واکنش سریع قیمت ها به اطالعات جدید تحلیل تکنیکی‬
‫دیگر منفعتی ندارد‬
‫• مطابق تئوري آربیتراژ تداوم چنین پدیده اي یک خالف قاعده آشکار است‬
‫• اثر ژانویه‬
‫‪12‬‬
‫حوزه های اساسی مالی رفتاری‬
‫•افراد چگونه فكر ميكنند ؟‬
‫•سرمایه گذاران نمی توانند به راحتی از فرصت هاي آربیتراژي استفاده کنند‬
‫‪13‬‬
‫روانشناسی شناختی و فرآیندهای تصمیم گیری شهودی‬
‫تصمیم گیری های شهودی ‪ :‬قواعد مربوط به اتخاذ تصمیمات پیچیده در محیط‬
‫نامطمئن که منجر به تصمیم گیری های غیر بهینه (تورش های رفتاری) میشود‪.‬‬
‫منابع ایجاد تورش در فرآیند تصمیم گیري ‪:‬‬
‫‪14‬‬
‫خطاهای شناختی ناشی از روش های ابتکاری‬
‫توصیف تکنیکی‬
‫‪1‬‬
‫برجستگي (‪)Salience‬‬
‫افراد اطالعات جدیدي را که بصورت متفاوت و متمایز‬
‫از گذشته ارائه ميشوند‪ ،‬در ذهن خود به خوبي نگه‬
‫ميدارند‪.‬‬
‫اثرهالهاي (‪)Hallo Effect‬‬
‫قضاوت فرد تحت تاثیر یک ویژگي فرد یا موضوع‪ ،‬و‬
‫تعمیم این ویژگي به سایر جنبههاي آن‪.‬‬
‫توهم درمورد صحت وسقم پدیدهها‬
‫(‪)Illusion of Truth‬‬
‫نمایندگي (‪)Representativeness‬‬
‫گرایش افراد به پذیرش صحت وسقم مطالبي که پردازش‬
‫آنها سادهتر است‪.‬‬
‫• قضاوت بر اساس مشابهتها که این باعث چشم پوشي از‬
‫برخي واقعیتها ميشود‪.‬‬
‫• تصور تکرار وقایع درآینده‪(.‬قانون اعداد کوچک)‬
‫• استراتژي شتاب حاصل همین تفکر است‪(.‬سرمایهگذاران‬
‫به دنبال سهام برنده هستند)‬
‫لنگرانداختن(واکنشکند)‬
‫‪Anchoring‬‬
‫• نوعي رفتار محافظه کارانه و برعکس نمایندگي است‪.‬‬
‫• افراد در برآوردهاي کمي‪ ،‬تحت تأثیر برآوردهاي قبلي یا‬
‫اعداد موجود در مسأله هستند‪.‬‬
‫• افراد به اطالعات جدید عکسالعمل کمي نشان ميدهند‪.‬‬
‫اریب در دسترس بودن (‪)availability‬‬
‫•افراد وزن بیشتري به اطالعات در دسترس ميدهند‬
‫‪15‬‬
‫‪1‬‬
‫خطاهای شناختی ناشی از خود فریبی‬
‫توصیف تکنیکی‬
‫اطمینان بیش ازاندازه (‪ • )Overconfidence‬افراد تمایل دارند مهارتها وتوانایيهاي خود را براي رسیدن‬
‫به موفقیت بیش از حد تخمین بزنند‪.‬‬
‫• خودفریبي باعث این رویکرد رفتاري ميشود‪.‬‬
‫• خود اسنادي عامل مهم دیگر این رویکرد است که باعث‬
‫ميشود افراد شواهدي را که بیشتر با اعتقاداتشان سازگار است‬
‫تفسیر کنند‪.‬‬
‫• افراد نسبت به اطالعات خصوصي خود معموالا بسیار مطمئن‬
‫هستند‪.‬‬
‫• آقایان بیشتر از خانمها این اریب رفتاري را نشان ميدهند‪.‬‬
‫• این مسأله در افراد تحصیل کرده بهطور واصحتري قابل‬
‫مشاهده است‪.‬‬
‫سفسطه قماربازان (‪)gambler’s fallacy‬‬
‫خطاهای شناختی ناشی از تعامالت اجتماعی‬
‫رفتار گله ای‬
‫•افراد پیشبیني ميکنند که پدیدهها یک روند بازگشت به‬
‫میانگین را دارند‪ ،‬بنابراین پایان یافتن یک بازده خوب یا بد را‬
‫پیشبیني ميکنند‪.‬‬
‫توصیف تکنیکی‬
‫•انجام عمل یکسان در زمان خاص توسط تعدادی از عوامل‬
‫بازار‬
‫•رفتار گله ای حقیقی ناشی از عالیق مشترک‪ ،‬گرایش به مد‪،‬‬
‫‪16‬‬
‫همبستگی اطالعات و‪...‬‬
‫دالیل غیر جذاب شدن فرصت هاي آربیتراژ طبق مالی رفتاری‬
‫• بدتر شدن قیمت گذاري‬
‫اشتباه كه در مورد‬
‫بهره برداري آربیتراژ‬
‫كنندگان قرار گرفته‬
‫است‬
‫• هزینه ها و مشکالت‬
‫اجراي استراتژي ها‬
‫براي استفاده از قیمت‬
‫گذار ي اشتباه‬
‫• بدیهي ترین ریسكي كه‬
‫آربیتراژ كننده با آن‬
‫روبرو است‬
‫• ابهام در مورد صحت‬
‫قیمت گذاری ابه دلیل‬
‫استفاده از مدل نامناسب‬
‫یا اشتباه‬
‫‪17‬‬
‫محدودیت در‬
‫مبناي تجربی و‬
‫مفهومی‬
‫‪1‬‬
‫به هم ریختن بنیان هاي‬
‫فرضیه توضیح دهنده‬
‫بازارهاي كارآ و عدم‬
‫ارائه پارادایم مستقلي‬
‫براي توضیح ناکارایی ها‬
‫به هم ریختن بنیان هاي‬
‫فرضیه توضیح دهنده‬
‫بازارهاي كارآ و عدم‬
‫ارائه پارادایم مستقلي‬
‫براي توضیح ناکارایی‬
‫ها‬
‫ناتوانی در توضیح‬
‫دالیل وقوع خطاهاي‬
‫رفتاري و چگونگی‬
‫غلبه بر این خطاها‬
‫عدم تشخیص و‬
‫شناخت گزینه هاي‬
‫منطقی‬
‫‪18‬‬
‫آیا توصیه به خرید‪ ،‬نگهداري یا فروش یك سرمایه گذاري باید براساس تئوري ها‬
‫صورت بگیرد یا بر اساس همان احساسات و خطاهاي پیش گفته؟‬
‫نارسایی های مالی رفتاری تا حدودی به وسیله مالی عصبی برطرف گردید‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫منابع ‪:‬‬
‫• مقاله مروري بر نظریات مالی رفتاري‪ ،‬امین روشنگرزاده‬
‫• مالی عصبی‪ ،‬افق پیش روي مالی رفتاري‪ ،‬شکراله خواجوي‪ ،‬فصلنامه علمی‬
‫پژوهشی دانش سرمایه گذاري سال دوم‪ /‬شماره هفتم‪ /‬پاییز ‪1392‬‬
‫• مالی رفتاري‪ ،‬مرحله گذر از مالی استاندارد تا نورو فایننس‪ ،‬اسالمی بیدگلی‪،‬‬
‫غالمرضا و حمیدرضا کردلوئی‬
‫• مالیه رفتاري‪ ،‬رویكردي متفاوت در حوزه مالي‪ ،‬رضا راعي‪ -‬سعید فالح پور‪،‬‬
‫تحقیقات مالی‪ ،‬شماره ‪ ١٨‬پاییز و زمستان ‪١٣٨3‬‬
‫• مقدمه اي بر مالیه رفتاری‪ ،‬دکتر ابوالفضل شهرآبادي‪ ،‬ماهنامه بورس‪ ،‬شماره ‪،69‬‬
‫آبان ‪88‬‬
‫• سعیدی‪،‬علی‪ ،‬پاییز ‪" ، ١٣٨٤‬مالی رفتاری‪ ،‬انگاره فرا مدرن در حوزه مالی"‪،‬‬
‫رساله دکتری‪ ،‬دانشگاه آزاد اسالمی‪ ،‬واحد علوم و تحقیقات‬
‫‪20‬‬
‫منابع‬
‫• فرضیه ی بازار کارا و مالی رفتاری‪ ،‬شکراله خواجوي‪ -‬میثم قاسمی‪ ،‬تحقیقات‬
‫مالی‪ ،‬پاییز و زمستان ‪ - 1384‬شماره ‪20‬‬
‫• مالی رفتاری‪ ،‬علی سعیدی‪ ،‬بورس ‪ ::‬آذر ‪ - 1386‬شماره ‪60‬‬
‫• توجیه تأثیر عوامل روان شناختی در رفتار سرمایه گذاران‪ ،‬حسین بابایی مجرّ د‪،‬‬
‫معرفت اقتصاد اسالمی‪ ،‬پاییز و زمستان ‪1390‬‬
‫• تقابل نظریه نوین مالی و مالی رفتاری‪ ،‬احمد تلنگی‪ ،‬تحقیقات مالی‪ ،‬بهار و تابستان‬
‫‪ - 1383‬شماره ‪17‬‬
‫• دانش مالی رفتاری و مدیریت دارایی ها‪ ،‬نوشته میشل‪.‬ام‪.‬پمپین‪ ،‬ترجمه احمد بدری‬
‫‪• http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/ 34319‬‬
‫‪21‬‬
1
22