اطلاعات

Download Report

Transcript اطلاعات

‫‪ ..................................‬پاییز‬
‫‪.................................1392‬‬
‫‪1‬‬
2
‫سورۀ مبارکه یونس‪ :‬آیۀ ‪100‬‬
‫ْ‬
‫للا َو َيجْ َع ُل‬
‫ف‬
‫س أَن ُت ْؤ ِم َن إِالَّ ِبإِ ْذ ِن ّ ِ‬
‫َو َما َك َ‬
‫ان لِ َن ٍ‬
‫ون‬
‫ين الَ َيعْ ِِلُ َ‬
‫س َع َلى الَّ ِذ َ‬
‫الرِّ جْ َ‬
‫و هیچ كس را نرسد كه جز به اذن خدا ایمان بیاورد‪ ،‬او پلیدی را‬
‫بر کسانی که خرد خویش را به کار نمی بندند مقرر می کند‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫حضرت علی (ع)‪:‬‬
‫( بحاراالنوار‪ ،‬ج ‪ ،74‬ص ‪)240‬‬
‫َر ِح َم ه‬
‫ّللا ُ ِا ْم َراً َعلِ َم مِن أینَ َو فی أینَ َو إلی أینَ‬
‫خدا رحمت کند کسي را که بداند از کجا آمده و در کجاست و به کجا مي رود‪.‬‬
‫حضرت علی (ع)‪:‬‬
‫( ُغ َر ُرال ِح َكم َو د َُر ُرال َكلِم ‪ ،‬ص ح ‪)3367‬‬
‫اس أَ ْنظَ ُر ُه ْم فِي ا ْل َعواقِ ِ‬
‫ب‬
‫أَ ْع َقل ُ ال هن ِ‬
‫خردمندترين مردم‪ ٬‬دورانديشترين آنهاست (آينده را بهتر ببيند)‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫حضرت علی (ع)‪:‬‬
‫( غررال حکم‪ ،‬ج ‪ ، 1‬ص ‪)107‬‬
‫التلطـف فـي الحیلـه اجـري مـن الوسیلـه‬
‫ظرافت و دقت در برنامه ريزي‪ ٬‬بهتر از امکانات است‪.‬‬
‫(میزان الحکمه‪ ،‬ج ‪ ،2‬ص ‪)511‬‬
‫امارات الدول انشاءالخیل‬
‫بِای مناصب و دولت ها مربوط به برنامه ريزی و چاره انديشی در امور است‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫هدا ف آ م وز ش در س ط وحتحصیلی‬
‫شبکهعنکبوتیا‬
‫دکتری‬
‫منابع‬
‫معلم‬
‫‪Implement‬‬
‫کارشناسی ارشد‬
‫کارشناسی‬
‫محیط‬
‫‪6‬‬
‫محیط‬
‫متعلم‬
‫ارکان آموزش‬
‫روند تکامل عصر اطالعات (جامعه اطالعاتی)‬
‫چارچوب مباحث‬
‫مفاهیم و کلیات‬
‫‪MIS‬‬
‫(بخش اول)‬
‫سیستم‬
‫‪ .1‬برنامه ریزی‬
‫مدیریت‬
‫‪ .2‬سازماندهی‬
‫داده‪ ،‬اطالعات‪ ،‬دانش و تکنولوژی‬
‫‪ .3‬هدایت و رهبری‬
‫اطالعات و سازمان (انواع اطالعات)‬
‫‪ .4‬تامین منابع انسانی‬
‫اطالعات و سطوح مدیریت‬
‫‪ .5‬نظارت و کنترل‬
‫سیستم اطالعاتی کامپیوتری‬
‫سیستم اطالعاتی مدیریت‬
‫اجزای سیستم اطالعاتی مدیریت‬
‫جرخه حیات سیستم‬
‫چرخه حیات سیستم هاي اطالعاتي‬
‫مدل آبشاري ‪Waterfall‬‬
‫مدل ‪Sashimi‬‬
‫مدل ‪Staged delivery‬‬
‫مدل ‪Evolutionary prototyping‬‬
‫‪7‬‬
‫چرخه توسعه سیستم هاي اطالعاتي‬
‫مدل حلزوني‬
‫‪8‬‬
‫‪‬‬
‫در عصری که آن را با نام های گوناگونی نظير عصر اطالعات‪ ٬‬عصر رايانه‪ ٬‬عصر‬
‫ارتباطات‪ ٬‬عصر ماهواره و ‪ ...‬می نامند‪ ٬‬اطالعات به عنوان عامل تعيين کننده موفِيت هر‬
‫سازمانی محسوب می شود و حيات و ممات هر سازمانی به اطالعات بستگی دارد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫امروزه سيستم های اطالعاتی درصدد است تا نیاز سازمان به اطالعات دقیق و به روز را‬
‫فراهم نمايد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سیستم های اطالعاتی شامل فناوری اطالعات‪ ٬‬داده ها‪ ٬‬رويه های پردازش داده ها و‬
‫افرادی است که داده ها را جمع آوری و پردازش می کنند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫به عبارت ديگر سیستم های اطالعاتی شامل مجموعه ای از منابع اطالعات است که برای‬
‫جمع آوری‪ ٬‬پردازش‪ ٬‬نگهداری‪ ٬‬به کارگيری‪ ٬‬به اشتراک گذاری‪ ٬‬توزيع و در اختيار‬
‫گذاشتن اطالعات طراحی شده است‪.‬‬
‫‪ ‬عصر کشاورزی‬
‫از زمان های دور تا ‪ / 1800‬کشاورزان ‪ /‬افراد و زمين ‪ /‬ابزار سنتی‬
‫‪ ‬عصر صنعتی‬
‫از ‪ 1800‬تا ‪ / 1957‬کارکنان صنایع ‪ /‬افراد و ماشین ‪ /‬ماشین‬
‫‪ ‬عصر اطالعات‬
‫از ‪ 1957‬تا کنون ‪ /‬کارکنان دانشی ‪ /‬افراد و افراد ‪ /‬فناوری اطالعات‬
‫‪9‬‬
‫جامعه ای است که در آن‪ ٬‬اطالعات‪ ٬‬از نِش اساسی در کليه شئون زندگی برخوردار‬
‫است‪.‬‬
‫‪ ‬عناصر جامعه اطالعاتی‬
‫‪o‬‬
‫اقتصاد اطالعاتی‪ :‬اقتصادی است که در آن‪ ٬‬اطالعات و صنايع و خدمات مرتبط با‬
‫اطالعات بعنوان عامل مولد ثروت تلِی می شود و در کنار ديگر بخش های‬
‫اقتصادی‪ ٬‬نظير بخش صنعت‪ ٬‬کشاورزی و خدمات‪ ٬‬کارکرد خاص خود را دارا می‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪o‬‬
‫فرهنگ اطالعاتی‪ :‬فرهنگی است که در آن گردش‪ ٬‬توزيع‪ ٬‬تسهيم و استفاده درست‬
‫اطالعات‪ ٬‬ارزش تلِی می شود‪.‬‬
‫‪ ‬ظهور جامعه اطالعاتی مِارن است با‪:‬‬
‫‪10‬‬
‫‪.1‬‬
‫جهانی شدن اقتصاد و ظهور موسسات توليدی قابل انعطاف‬
‫‪.2‬‬
‫ظهور اقتصاد مبتنی بر دانش‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪11‬‬
‫ساختار سازمانی‬
‫‪o‬‬
‫بهره مندی سازمان ها از مزايای سازمان در مِياس کوچک و بزرگ بطور همزمان‬
‫‪o‬‬
‫داشتن ساختاری منعطف و پويا‬
‫‪o‬‬
‫عدم تشخيص تمايز بين کنترل متمرکز و غيرمتمرکز‬
‫‪o‬‬
‫جايگزينی تمرکز بر فرآيندها وروژه ها بجای تمرکز بر وظايف و رويه های استاندارد شده‬
‫منابع انسانی‬
‫‪o‬‬
‫استفاده از کارکنان متخصص تر‪ ٬‬مستِل تر و موقتی تر‬
‫‪o‬‬
‫جذابيت و هيجان برانگيزتر بودن محيط کار‬
‫‪o‬‬
‫مديريت مشارکتی‪ ٬‬چرخشی و گاهی اوقات پاره وقتی‬
‫‪o‬‬
‫مرتبط بودن ميزان دستمزد افراد با ميزان مشارکت آن ها‬
‫فرآیندهای مدیریت‬
‫‪o‬‬
‫درک صحيح تصميمات‬
‫‪o‬‬
‫مجزا بودن کنترل از روابط گزارش دهی‬
‫‪o‬‬
‫حمايت کامپيوترها از خالقيت و نوآوری در همه سطوح سازمان‬
‫‪‬‬
‫مجموعه ای از عناصر مرتبط به هم است که برای نيل به هدفی مشترک با‬
‫هم در تعامل هستند‪.‬‬
‫‪ ‬مجموعه عناصر و اجزايی که در کنار هم‪ ٬‬خروجی آن بيشتر از خروجی‬
‫عبارت مجزا کار می کنند‪.‬‬
‫بازخوردکه بصورت‬
‫ای است‬
‫از‬
‫‪12‬‬
‫است‬
‫اطالعاتی‬
‫درباره عملکرد‬
‫سیستم که به‬
‫منظور کمک به‬
‫فعالیت‬
‫تنظیم‬
‫های سیستم در‬
‫با‬
‫هماهنگی‬
‫آن‬
‫به‬
‫هدف‪،‬‬
‫سیستم وارد می‬
‫شود‪.‬‬
‫سازماندهي عواملي كه بر يكديگر تاثير داشته و جهت تحصيل اهداف‬
‫مشتركي بر روي داده ها عمليات پردازش را در يك زمان و يا‬
‫زمان هاي مختلف انجام مي دهند تا ستاده مورد نظر را بدست‬
‫آورند‪.‬‬
‫سيستم مجموعه ای مرکب از گروهی از اشيا و روابط بين اشياست که توسط‬
‫ويژگی های معين‪ ٬‬با هم وابسته يا مرتبط می شوند و اين اجزا با محيط شان‬
‫يک کل را تشکيل می دهند‪.‬‬
‫خروجی‬
‫‪Output‬‬
‫کاالها‬
‫خدمات‬
‫سیستم‬
‫نیروی انسانی‬
‫مواد‬
‫تسهیالت وانرژی‬
‫سرمایه‬
‫اطالعات *‬
‫ورودی‬
‫‪Input‬‬
‫بازخورد‬
‫‪Feedback‬‬
‫‪13‬‬
‫* اطالعات یکی از منابع‬
‫اصلی یک سازمان است‪.‬‬
‫هدف سيستم فلسفه وجودی سيستم را بيان می کند‪.‬‬
‫مشخصه اهداف )‪(SMART‬‬
‫مشخص‬
‫قابل اندازه گیری‬
‫قابل تخصیص‬
‫واقعی و واقع بینانه‬
‫در یک محدوده زمانی مشخص‬
‫‪14‬‬
‫مرز سيستم (‪)System boundary‬‬
‫مرز جدا کننده سيستم از محيط است و تمامی اجزايی که تحت کنترل مديريت سيستم‬
‫می توانند قرار گيرند در درون مرز (سيستم) قرار گرفته و ساير که تحت کنترل‬
‫مديريت نيستند در محيط قرار می گيرند‪.‬‬
‫سيستم باز (‪)Open system‬‬
‫با محيط ارتباط بر قرار ميکند ورفتار آنها برمحيط تاثير می گذارد يا از محيط تاثير‬
‫می پذيرند‪.‬‬
‫سيستم بسته (‪)Closed system‬‬
‫سيستم هايی هستند که هيچ ارتباطی با محيط برقرار نمی کنند‪.‬‬
‫زير سيستم (‪)Sub system‬‬
‫هرسيستم می تواند به يکسری اجزا که خود اجزای سيستم هستند تجزيه شود‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫‪ ‬طبيعي ‪ -‬ساخت بشر‬
‫‪ ‬عملكرد ماشين و انسان ‪ -‬عملكرد ماشين به تنهايي‬
‫‪ ‬باز ‪ -‬بسته‬
‫‪ ‬دائمي ‪ -‬موقت‬
‫‪ ‬پايگاهي (استاتيك و تكراري) ‪ -‬غير پايگاهي (وظيفه خاص)‬
‫‪ ‬زير سيستم ‪ -‬فوق سيستم‬
‫‪ ‬تطبيق پذير ‪ -‬تطبيق ناپذير‬
‫‪16‬‬
‫سیستم‬
‫زیرسیستم‪A‬‬
‫زیرسیستم ‪C‬‬
‫زیرسیستم‪B‬‬
‫زیرسیستم ‪B-1‬‬
‫‪A‬‬‫زیرسیستم ‪1‬‬
‫‪17‬‬
‫زیرسیستم ‪B-2‬‬
‫زیرسیستم ‪A-2‬‬
‫زیر سیستم ‪B-3‬‬
‫زیر سیستم ‪A-3‬‬
‫‪‬‬
‫هنر کار بوسيله ديگران يا با ديگران است (فالت)‪.‬‬
‫‪‬‬
‫علم و هنر هماهنگ کردن فعاليت های سازمان و استفاده از منابع برای‬
‫رسيدن به اهداف معين‪.‬‬
‫‪‬‬
‫مهمترين رکن مديريت‪ ٬‬تصميم گيری است که نياز به اطالعات سيستمی‬
‫دارد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ويژگی های اطالعات سيستمی‪:‬‬
‫• به روز بودن‬
‫• صحيح بودن‬
‫• مرتبط بودن‬
‫• دقيق بودن‬
‫‪18‬‬
‫• به موقع بودن‬
‫مديريت دارای پنج وظيفه اصلی است‪:‬‬
‫برنامه ریزی‬
‫سازماندهی‬
‫هدایت و‬
‫رهبری‬
‫(ایجاد انگیزه)‬
‫تأمین نیروی‬
‫انسانی‬
‫نظارت و کنترل‬
‫تصمیم گیري‬
‫مهارت های مدیران‬
‫‪ ‬ارتباطات‬
‫‪ ‬حل مسائل‬
‫‪19‬‬
‫دانش مدیران‬
‫‪ ‬دانش کامپيوتر‬
‫‪ ‬دانش اطالعات‬
‫‪ ‬درک تفاوت ها‬
‫دربرگيرنده همه فعاليت هايی می شود کهه مهدير بهرای تهدارک ديهدن امهور آينهده انجهام‬
‫می دهد‪ .‬يک پل الزم و ضروری است که بين حال و آينده زده می شود و احتمهال‬
‫دستيابی به هدف های مورد نظر را باال می برد‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫تعیین سیاست ها‬
‫تدوین استراتژی ها‬
‫تعیین هدف های‬
‫بلندمدت‬
‫پیش بینی‬
‫و ‪...‬‬
‫تعیین زمان مورد‬
‫نیاز‬
‫تعیین فعالیت ها و‬
‫اقدامات‬
‫در نظر گرفتن هدف‬
‫های کوتاه مدت‬
‫در برگيرنههده همههه فعاليههت هههايی مههی شههود کههه مههديريت انجههام مههی دهههد و منجههر بههه يههک‬
‫ساختار از کارهای تخصصی و روابط قدرت ها (اختيارات) می شود‪.‬‬
‫‪21‬‬
‫تعیین ویژگی های‬
‫شغل‬
‫شرح وظایف‬
‫تعیین شرایط احراز‬
‫شغل‬
‫طرح ریزی سازمان‬
‫طرح ریزی و‬
‫تجزیه و تحلیل شغل‬
‫ایجاد هماهنگی‬
‫وحدت فرماندهی‬
‫حیطه نظارت‬
‫مِصود کارهايی است که برای شکل دادن به رفتار انسانی انجام می شود‪.‬‬
‫‪22‬‬
‫تعدیل در رفتار‬
‫تشکیل گروه های‬
‫کاری‬
‫ایجاد ارتباط‬
‫رهبری‬
‫تأمین نیاز و تغییر‬
‫ساختار‬
‫رضایت شغلی‬
‫غنی سازی شغل‬
‫تفویض اختیار‬
‫فعاليت هايی که در زمينه تأمين نيروی انسانی صورت می گيرد‪ ٬‬حول محور مهديريت‬
‫منابع انسانی می چرخد‪.‬‬
‫اخراج‬
‫استخدام‬
‫گزینش‬
‫مصاحبه‬
‫مزایای کارکنان‬
‫تعیین دستمزد و‬
‫حقوق‬
‫روابط اتحادیه‬
‫های کارگری‬
‫اجرای سیاست‬
‫های انضباطی‬
‫اجرای قانون‬
‫ایمنی کارکنان‬
‫توسعه مدیریت‬
‫آموزش کارکنان‬
‫رسیدگی به شکایت‬
‫ها و روابط عمومی‬
‫‪23‬‬
‫دادن فرصت برابر به همه‬
‫داوطلبان کار‬
‫تحقیقات در زمینه مدیریت‬
‫منابع انسانی‬
‫توسعه مسیر شغلی‬
‫مِصود‪ ٬‬فعاليت هايی است که مدير جهت حصول اطمينان از اين که نتايج واقعی با‬
‫نتايج برنامه ريزی شده سازگار است‪ ٬‬انجام می دهد‪.‬‬
‫کنترل موجودی ها‬
‫کنترل فروش‬
‫دادن پاداش وتشویق و‬
‫ترغیب افراد‬
‫‪24‬‬
‫کنترل امور مالی‬
‫تجزیه و تحلیل‬
‫انحرافات‬
‫کنترل کیفیت‬
‫کنترل هزینه ها‬
‫تکنولوژی‬
‫دانش‬
‫اطالعات‬
‫داده‬
‫‪‬‬
‫داده (‪ :)Data‬مجموعه ای از اشکال‪ ٬‬حِايق مفاهيم و ارقام ثبت شده‪ .‬آمار‪٬‬‬
‫ارقام و واقعيت های خام و پردازش نشده‪ .‬شرط داده‪ ٬‬ثبت شدن است‪.‬‬
‫وقايع خامی که بيان کننده رويدادهای اتفاق افتاده در سازمان نظير عمليات‬
‫کسب و کار‪.‬‬
‫‪‬‬
‫اطالعات (‪ :)Information‬داده های پردازش شده و طبقه بندی شده به صورت‬
‫معنی دار و مفید برای انسان ها‪.‬‬
‫‪ .1‬تحلیل شوند‪.‬‬
‫ه یتپرداز ش‬
‫ما‬
‫‪27‬‬
‫مفهوم‬
‫‪ .2‬طبقه بندی شوند‪.‬‬
‫‪ ‬دانش (‪ :)Knowledge‬مجموعه ای از اطالعات مناسب ساخت یافته و الگومدار در حوزه‬
‫معین است‪ .‬با ترکیب و تلفیق شبکه ای شدن اطالعات‪ ،‬دانش به وجود می آید‪ .‬می توان‬
‫گفت که دانش شکل غنی شده و بارورشده اطالعات می باشد که همراه با فهمیدن چگونگی‬
‫و چرایی است‪.‬‬
‫مجموعه اطالعات به هم مرتبط و پویا‪.‬‬
‫‪.1‬‬
‫مرتبا در بستر زمانی و مکانی مورد آزمون و خطا قرار می گیرد‪.‬‬
‫‪.2‬‬
‫به روز رسانی می شود (مرتبط شدن با محیط)‪.‬‬
‫‪ ‬تکنولوژی (‪ :)Technology‬هراهی علم با عمل به شرط تجاری سازی (تولیدی که سودی‬
‫در بر داشته باشد)‪.‬‬
‫‪ ‬هدف مدیریت در سطح تجارت چیزی جز سود نیست‪ ،‬تکنولوژی هم می تواند هم خود و هم‬
‫محصول را به فروش برساند‪.‬‬
‫‪28‬‬
‫‪ ‬هدف مشترک تکنولوژی و مدیر‪ ،‬رسیدن به سود است‪.‬‬
29
‫• داده‪ :‬از طريق مشاهده و يا تحِيق حاصل مي شود ‪ -‬خام‬
‫اطالعات‬
‫پردازش‬
‫داده‬
‫• اطالعات‬
‫• داده پردازش شده است‪• .‬ارزش افزوده دارد‪• .‬درون سازماني – برون سازماني‪.‬‬
‫‪ ‬يکی از تفاوت های اساسی بين داده و اطالعات اين است که داده ها‪ ٬‬قابل تفسير نيستند‪ ٬‬در‬
‫حالی که اطالعات‪ ٬‬حاوی معنا و مفهوم بوده و دريافت کننده‪ ٬‬آن را در يک زمينه مشخص‬
‫بکار می برد‪ .‬چيزی که برای فردی اطالعات است ممکن است برای ديگری نباشد‪.‬‬
‫‪ ‬اطالعات‪ ٬‬براي راهاندازي‪ ٬‬اجرا و كنترل فعاليتهاي مختلف سازمان استفاده ميشود‪.‬‬
‫‪ ‬اطالعات‪ ٬‬باعث دستيابي به فهم بهتر از ساختار و نحوه عملكرد سازمان ميشود‪.‬‬
‫‪ ‬جمعآوري اطالعات هزينه دارد‪.‬‬
‫‪30‬‬
‫‪ ‬بايد تنها دادههاي الزم و ضروري و آن هم به اندازه كافي جمعآوري شوند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫عملياتي كه باعث تغيير شكل داده ها مي شوند و در مراحل مختلف به داده‬
‫ها اعمال مي شوند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫عملیات ورود داده‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عملیات تبدیل داده‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ثبت داده ها – كد گذاري – مرتب سازي ‪ -‬انتخاب‬
‫انجام محاسبات رياضي – خالصه سازي – تجمع اطالعات‬
‫عملیات خروجي اطالعات‬
‫‪‬‬
‫نمايش نتايج – گزارش گيري‬
‫پردازش دادهها ممكن است به شكل انجام يك سري عمليات رياض ي بر روي آنها باشد‪.‬‬
‫دادهها را همچنین ميتوان با كارهايي چون‪ :‬مرتب كردن (‪ ،)Sorting‬ادغام كردن (‪ ،)Merging‬تصفيه و‬
‫سانسور كردن (‪ ،)Filtering‬جوركردن و مطابقت دادن (‪ )Matching‬و ‪ ...‬پردازش نمود‪.‬‬
‫‪31‬‬
‫‪32‬‬
‫‪(1‬‬
‫جمع آوری داده ها (‪)Collection‬‬
‫‪(2‬‬
‫طبِه بندی داده ها (‪)Classification‬‬
‫‪(3‬‬
‫ويرايش‪ ٬‬اضافه کردن و ادغان داده‬
‫ها ( ‪Sorting, Adding and‬‬
‫‪)Merging‬‬
‫‪(4‬‬
‫خالصه کردن داده ها‬
‫(‪)Summarizing‬‬
‫‪(5‬‬
‫دخيره کردن داده ها (‪)Storing‬‬
‫‪(6‬‬
‫بازيافت داده ها (‪)Retrieval‬‬
‫‪(7‬‬
‫توزيع (انتشار) داده ها‬
‫(‪)Dissemination‬‬
‫مِدمه‬
‫‪33‬‬
‫دادههاي مربوط به‬
‫خريد روزانه شير‬
‫در يك دفترچه‪ ٬‬ياددداشت ميشود‪.‬‬
‫داده خام‬
‫ورودي‬
‫(بهاي يك ليتر) × (مِدار خريد‬
‫روزانه)‪‬‬
‫خروجي =كل پولي كه بايد پرداخت‬
‫شود‪.‬‬
‫(فعاليت‪ :‬پرداخت به شيرفروش)‬
‫پردازش مرحله ‪1‬‬
‫ورودي‬
‫كل مبلغ پرداخت شده براي شير × ‪100‬‬
‫پردازش مرحله ‪2‬‬
‫درآمد خانواده‬
‫خروجي = درصدي از درآمد خانواده‬
‫كه صرف خريد شير ميشود‪.‬‬
‫‪34‬‬
‫اطالعات‪ ٬‬به مديريت و بودجه بندي بهتر‬
‫درآمد خانواده كمك ميكند‪.‬‬
‫• چه اقالمي در حال اتمام ميباشند و نياز به سفارش دهي دوباره دارند؟‬
‫• اقالمي كه سريع به فروش می رسند (موجودي بيشتر داشته باشند)‪.‬‬
‫• اقالمي كه به كندي به فروش می رسند (با تخفيف فروخته شوند)‪.‬‬
‫• صورتحسابهاي پرداخت نشده و نسيهها (چهقدر باقيمانده؟‪ /‬توقف فروش به‬
‫مشتريان بدحساب)‬
‫• عرضهكنندگان قابل اطمينان اجناس‬
‫• فروش روزانه و نحوه رشد يا نزول آن (ماهانه‪ ٬‬ساالنه يا ‪)...‬‬
‫• حساب سود و زيان‬
‫• گزارش به اداره ماليات (دارايي)‬
‫• ماليات بر درآمد‬
‫‪35‬‬
‫اطالعات بعنوان یک منبع (یا‬
‫ورودی) ‪‬‬
‫مانند ساير ورودی ها‪ ٬‬اطالعات هم می تواند بعنوان يک ورودی جهت توليد محصوالت و‬
‫خدمات‪ ٬‬مورد استفاده قرار گيرد‪.‬‬
‫اطالعات بعنوان یک دارایی‬
‫(ثابت) ‪‬‬
‫از اين منظر‪ ٬‬اطالعات همچون داريی شخصی يا سازمانی است که به ستادهای سازمان کمک‬
‫می کند‪.‬‬
‫« من يک باور ساده ولی نيرومند دارم؛ شايسته ترين روش برای شاخص نمودن سازمان شما در بين‬
‫رقيبان و بهترين راه برای پيش افتادن شما از ديگران‪ ٬‬بهره برداری کارآمد از اطالعات است‪ .‬دستيابی به‬
‫اطالعات الزم و چگونگی استفاده از آن است که برد يا باخت شما را رقم می زند»‪( .‬بيل گيتس)‬
‫در دوران کنونی که دوران رقابت است‪ ٬‬اطالعات ششمين منبع است که به منابع پنجگانه سنتی يعنی‬
‫انسان‪ ٬‬ماشين‪ ٬‬پول‪ ٬‬مواد و زمان اضافه شده است‪( .‬سينگ جيل)‬
‫هرچه فضای اطالعات يک سازمان دقيق تر‪ ٬‬شفاف تر‪ ٬‬منسجم تر و سيستماتيک تر باشد‪ ٬‬سازمان بهتر‬
‫می تواند به اهدافش نايل آيد‪( .‬علی احمدی و ديگران)‬
‫‪36‬‬
‫(‪‬‬
‫)‪ :‬براي برنامهريزي بلندمدت و جهتگيريهاي اساسي سازمان ‪Strategic‬استراتژیك‬
‫مورد نياز است‪ .‬ساختار آن غالبا نامشخص است و به سختي ميتوان آن را از پردازش‬
‫دادههاي خام به دست آورد‪.‬‬
‫(‪‬‬
‫)‪ :‬براي تصميمگيريهاي ميانمدت به منظور بهبود عملكرد و سوددهي ‪Tactical‬تاكتیكي‬
‫سازمان مورد احتياج است‪ .‬به دست آوردن آنها نيازمند پردازش هوشمندانه و پيچيده‬
‫دادههاي خام است‪.‬‬
‫(‪‬‬
‫)‪ :‬اطالعات عملياتي براي مديريت روزمره سازمانها مورد نياز ‪Operational‬عملیاتي‬
‫هستند‪ .‬با پردازش ساده دادهها به دست ميآيند‪ .‬ساختار آنها مشخص و حجم آنها معموال‬
‫زياد است‪.‬‬
‫‪ ‬ليست كاالهايي كه موجودي آن ها تمام شده است‪.‬‬
‫‪ ‬سفارش دهي كاالها‬
‫‪ ‬فروش روزانه‬
‫‪ ‬صورتحسابها و ‪...‬‬
‫(‪‬‬
‫)‪ :‬قانون‪ ٬‬ما را ملزم به تهيه آنها ميكند‪ .‬شامل گزارشهايي ‪Statutory‬قانوني و اداري‬
‫هستند كه بنا بر قانون‪ ٬‬بايد براي حكومت فرستاده شوند‪.‬‬
‫‪37‬‬
‫‪ ‬ماليات بر فروش‬
‫‪ ‬ماليات بر درآمد‬
‫نوع‬
‫اطالعات‬
‫استراتژیك‪:‬‬
‫فشرده‬
‫(مديريت عالي)‬
‫تاكتیكي‪:‬‬
‫سطح تاکتيکی‬
‫بهبود ميان مدت‬
‫(مديريت ميانی)‬
‫عملیاتي‪:‬‬
‫سطح وظيفهاي يا عملياتي و فني‬
‫سياستهاي‬
‫روزمره‬
‫(مديريت عملياتي )‬
‫ساختار‬
‫تِريبا‬
‫مشخص‬
‫ساختار‬
‫كامال‬
‫مشخص‬
‫و‬
‫و‬
‫‪ .6‬مديريت تحِيق‬
‫توسعه‬
‫و‬
‫‪R&D‬‬
‫‪ .5‬مديريت‬
‫بازاريابی‬
‫فروش‬
‫‪ .4‬مديريت مالی‬
‫‪ .3‬مديريت‬
‫تدارکات‬
‫مواد‬
‫‪ .2‬مديريت توليد‬
‫‪ .1‬مديريت منابع‬
‫انسانی‬
‫‪39‬‬
‫ساختار‬
‫نامشخص‬
‫سطح كل سازمان‬
‫برنامهريزي بلندمدت‬
‫حجم‬
‫اطالعات‬
‫جمعبندي‬
‫شده‬
‫مفصل‬
‫حوزه های کاری‬
‫‪40‬‬
‫سازمانهاي بزرگ‪ ٬‬معموال يك ساختار سلسله مراتبي مديريتي دارند كه‬
‫شامل سطوحي چون‪ ٬‬مديريت سطح باال‪ ٬‬مديريت مياني و مديريت‬
‫عملياتي‪ ٬‬ميشود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫مديران سطح باال‪ ،‬بايد سياستهاي كلي و كالن را تعيین كنند و احتياج به اطالعات‬
‫استراتژيك دارند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫مديران مياني‪ ،‬بايد به گونهاي كاركردهاي سازمان را هدايت و كنترل كنند كه عملكرد‬
‫سازمان بهينه شود‪ .‬آنها به اطالعات تاكتيكي نياز دارند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫مديران عملياتي (مديران خطوط)‪ ،‬بر عمليات روزمره نظارت دارند و بايد طوري آنها‬
‫را اداره كنند كه اهداف تعيین شده توسط مديران مياني‪ ،‬محقق شوند‪ .‬اين مديران‬
‫به اطالعات عملياتي احتياج دارند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سطح استراژیک‬
‫سطح کنترل مدیریتی‬
‫سطح کنترل اجرایی‬
Raymond McLeod, Jr. and George Schell, MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS, 8/E, 2001.
41
‫سطح استراژیک‬
‫سطح کنترل مدیریتی‬
‫سطح کنترل اجرایی‬
Raymond McLeod, Jr. and George Schell, MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS, 8/E, 2001.
42
‫سطح طراحی استراژیک‬
‫سطح کنترل اجرایی‬
‫سطح کنترل مدیریتی‬
‫کنترل‬
‫پرسنل‬
‫‪43‬‬
‫برنامه ريزی‬
‫سازماندهی‬
‫‪Raymond McLeod, Jr. and George Schell, MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS, 8/E, 2001.‬‬
‫مديريت منابع انسانی‬
‫اطالعات استراتژیک‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ميزان نياز به منابع انساني در سطوح مختلف در بلند مدت‬
‫سياستهاي سازمان در رابطه با توسعه و آموزش نيروي انساني‬
‫سياستهاي سازمان در رابطه با امكانات رفاهي و تسهيالت براي نيروي انساني‬
‫اطالعات تاکتیکی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ارزيابي عملكرد كاركنان‬
‫تركيب كاركنان و تأثير آن بر بازنشستگي و استخدام آنها‬
‫پرداختهاي تشويِي (مثل آكورد توليد) و رابطه آن با بهبود عملكرد و سوددهي‬
‫جريمه غيبت‬
‫سياستهاي مرخصي و اضافه كاري‬
‫سياستهاي استخدامي‬
‫اطالعات عملیاتی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪44‬‬
‫‪‬‬
‫حضور و غياب روزانه‬
‫مهارتهاي افراد مختلف‬
‫بدهي يا طلب سازمان (به خاطر وامها و ‪ )...‬از كاركنان و وضعيت بازپرداخت آن‬
‫اطالعات مرخصيها و اضافهكاريها‬
‫تخصيص افراد به وظايف مختلف‬
‫مديريت توليد‬
‫اطالعات استراتژیک‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫برنامه توليد ساالنه و ماهانه‬
‫سياستهاي سازمان در مورد جايگزيني ماشينآالت‪ ٬‬توسعه ظرفيت و مدرنيزاسيون‬
‫اطالعات مربوط به معرفي تكنولوژيهاي جديد توليدي‬
‫شناختن بهترين تركيب توليدي از محصوالت‬
‫اطالعات تاکتیکی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫شناسايي و كنترل مواردي كه هزينه زيادي دارند مثل (‪)WIP‬‬
‫شناسايي گلوگاههاي توليدي‬
‫مشخص كردن برنامههاي جايگزين توليدي‪ ٬‬با توجه به دردسترس بودن ابزار‪ ٬‬ماشينآالت‪ ٬‬مواد و‬
‫نيروي انساني‬
‫اطالعات مربوط به عملكرد ماشينآالت (سوابق خرابيها‪ ٬‬هزينه تعميرات و ضايعات و ‪ )...‬براي‬
‫تصميمگيري در مورد جايگزيني‬
‫اطالعات عملیاتی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪45‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫نظارت مرتب برپايه اطالعات بروز توليدي (به وسيله آزمايش قطعات مونتاژ شده‪ ٬‬تشخيص نِايص‬
‫احتمالي و دادن هشدارهاي بموقع)‬
‫بهبود زمانبندي توليد و ماشينآالت به طور پويا‬
‫برنامه زمانبندي نگهداري ماشينآالت (پيشگيرانه)‬
‫نظارت مستمر بر در دسترس بودن ابزار‪ ٬‬ماشينآالت و نيروي انساني‬
‫مديريت تدارکات و مواد‬
‫اطالعات استراتژیک‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫توسعه تأمينكنندگان قطعات و اقالم حساس و بحراني‬
‫تعيين سطوح بهينه موجودي كاالها‬
‫تعيين درصدي از مواد و قطعات كه بايد از هر تأمين كننده خريداري شود‪.‬‬
‫كاهش تنوع موجوديها‬
‫اطالعات تاکتیکی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تعيين شاخصهاي ارزيابي عملكرد تأمينكنندگان‬
‫تعيين تأثيرات تغيير در طراحي محصول و معرفي محصوالت جديد بر هزينه مواد و تداركات‬
‫تعيين نِاط بهينه سفارش دهي‬
‫تعيين قطعات استانداردي كه همواره خريداري ميشوند (فارغ از برنامه توليد)‬
‫كنترل موجودي اقالم گران قيمت‬
‫اطالعات عملیاتی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪46‬‬
‫‪‬‬
‫فهرست كمبود و مازاد اقالم دريافتي‬
‫ليست اقالم رد شده‬
‫اقالم بحراني دريافت شده‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مِدار اقالم در راه و در دست بازرسي‬
‫مِدار موجودي دردست‬
‫محصوالت دريافت شده‪ ٬‬رد شده و ارسال شده‬
‫مديريت مالی‬
‫اطالعات استراتژیک‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫روشهاي تهيه سرمايه مورد نياز‬
‫سياستهاي قيمتگذاري‬
‫برنامهريزي مالياتي‬
‫اطالعات تاکتیکی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اختالف بين بودجه و هزينهها‬
‫پرداختها يا دريافتهاي خيلي بزرگ‬
‫وضعيت اعتبارات‪ ٬‬بدهيها و طلبها‬
‫افزايش هزينهها و قيمت گذاري‬
‫تأثير ماليات بر قيمتها‬
‫اطالعات عملیاتی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪47‬‬
‫‪‬‬
‫گزارشهاي دورهاي مالي‬
‫وضعيت بودجه براي مديران مختلف‬
‫ماليات‬
‫انتِال سهام‬
‫حساب سود و زيان‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫دريافتها و پرداختها‬
‫صورت پرداخت حِوق‬
‫پساندازها‬
‫محاسبات مربوط به هزينههاي مستِيم و سربار‬
‫مديريت بازاريابی و فروش‬
‫اطالعات استراتژیک‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫جستجوي بازارهاي جديد و استراتژيهاي بازاريابي‬
‫تحليل استراتژيهاي رقبا‬
‫پيشبينيهاي آماري تِاضا‪ ٬‬تكنولوژي و تغييرات محصول‬
‫اطالعات تاکتیکی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫روشهاي تبليغاتي و تحليل اثرات آنها‬
‫تحِيق در مورد عاليق مشتريان‬
‫رابطه متِابل قيمتها و ميزان فروش‬
‫اهداف و تركيب فروش محصوالت‬
‫پيدا كردن كانالهاي جديد بازاريابي و فروش‬
‫زمان بندي فعاليتهاي فوقالعاده فروش (مثل حراجها)‬
‫اطالعات عملیاتی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪48‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تحليل فروش نسبت به ناحيه‪ ٬‬نوع مشتري و عامل‬
‫فروش‬
‫ميزان دستيابي به اهداف فروش‬
‫سهم بازار و تغييرات آن‬
‫تغييرات فصلي فروش‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عملكرد هريك از بازارهاي فروش‬
‫هزينهها و منافع فعاليتهاي فوقالعاده‬
‫مديريت تحقيق و توسعه (‪)Research & Development‬‬
‫اطالعات استراتژیک‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫چه محصوالتي بايد توسعه و تكامل پيدا كنند؟‬
‫چه نوع اصالحاتي مورد نياز است؟‬
‫چه نوع تحِيِاتي در بلندمدت بهتر جواب ميدهد؟‬
‫چه نوع همكاريهاي فني با ساير شركتها مناسب است؟‬
‫اطالعات تاکتیکی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تعيين اهداف مياني براي پروژهها و زمانبندي آنها‬
‫بررسي در دسترس بودن تجهيزات و انتخاب مناسب آنها‬
‫تعيين بخشي از هر منبع محدود كه به هر بخش از پروژه بايد تخصيص يابد‪.‬‬
‫تخصيص افراد به پروژهها بر مبناي مهارت‪ ٬‬استعداد و عملكرد آنها‬
‫اطالعات مربوط به پروژههاي مشابه تحِيِاتي كه توسط ديگر گروهها انجام گرفته است‪.‬‬
‫اطالعات عملیاتی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪49‬‬
‫‪‬‬
‫ميزان پيشرفت پروژهها با توجه به اهداف تعيين شده‬
‫هزينههايي كه در عمل پرداخت شده در مِابل آن چيزي كه در بودجه مدنظر بوده است‪.‬‬
‫وضعيت تجهيزات و قطعات مهمي كه سفارش داده شدهاند‪.‬‬
‫و يژ گی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪‬‬
‫‪50‬‬
‫دقيق‬
‫كامل‬
‫قابل اعتماد‬
‫بموقع‬
‫بروز‬
‫مربوط‬
‫خالصه‬
‫نشاندهنده اهميت‬
‫ابیبهو يژ گی‬
‫چ گون گید ست ي‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫اطمينان از درستي قواعد ورود و پردازش دادهها‬
‫شامل همه دادهها‬
‫اطالعات ناخوشآيند مخفي نشود‪.‬‬
‫در زمان مناسب‬
‫شامل تمام دادهها تا زمان حال‬
‫نيازهاي كاربران درك شده باشد‬
‫جمع بندي اطالعات مربوط‬
‫استفاده از قالبهاي جذاب و نمودارهاي گرافيكي‬
‫اطالعاتي كه به مديران داده ميشود بايد دقيق‪ ،‬كامل و قابل اعتماد باشد‪ .‬اين اطالعات همچنین بايد بروز باشد و‬
‫به موقع به دست آنها برسد‪ .‬عالوه بر اين‪ ،‬اطالعات بايد مرتبط با موضوع‪ ،‬خالصه‪ ،‬جذاب و شكيل باشد و‬
‫نشان دهنده اهميت خود نیز باشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫از نظر زمان‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫از نظر محتوا‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫صحت‪ :‬عاری بودن از اشتباه‬
‫مربوط بودن‪ :‬مرتبط با يک موقعيت خاص‬
‫کامل بودن‪ :‬فراهم بودن تمام اطالعات مورد نياز‬
‫مختصر بودن‪ :‬فِط ارائه اطالعات مهم مورد نياز‬
‫قلمرو‪ :‬تمرکز بر عوامل داخلی يا خارجی و با گستره وسيع يا محدود‬
‫عملکرد‪ :‬نشان دادن عملکرد با اندازه گيری فعاليت های انجام شده‬
‫از نظر شکل‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪51‬‬
‫دسترسی در زمان نياز‪ :‬اطالعات بايد هنگامی که به آن ها نياز است ارائه شوند‪.‬‬
‫به هنگام بودن‪ :‬اطالعات بايد به روز باشد‪.‬‬
‫فراوانی‪ :‬اطالعات‪ ٬‬در هر باری که به آن ها نياز است بايد ارائه شوند‪.‬‬
‫دروه زمانی‪ :‬اطالعات می توانند برای دوره های زمانی گذشته‪ ٬‬حال و آينده ارائه شوند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫صريح و روشن بودن‪ :‬ارائه به شکلی قابل درک‬
‫خالصه بودن‪ :‬ارائه به شکلی خالصه‬
‫منظم‪ :‬ارائه بر اساس توالی از قبل تنظيم شده‬
‫شکل ارائه‪ :‬توصيفی‪ ٬‬عددی‪ ٬‬نموداری و ‪...‬‬
‫‪‬‬
‫مجموعه ای از اجزای به هم مرتبط برای جمع آوری‪ ٬‬ذخيره سازی‪ ٬‬پردازش‪ ٬‬بازيابی و‬
‫انتشار اطالعات جهت پشتيبانی از تصميم گيری و کنترل در سازمان می باشد‪.‬‬
‫در واقع‪ ٬‬سيستم های اطالعاتی در سازمان‪ ٬‬اطالعات مفيد و الزم برای اعضا (مديران و‬
‫کارکنان) و مشتريان فراهم می آورد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سيستم اطالعاتي دستي (‪ :)Manual Information System‬سيستم هايي اطالعاتي هستند‬
‫كه مبتني بر فناوري كاغذ و قلم هستند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سيستم اطالعاتی کامپيوتری (‪ :)Computer-Based Information System‬سيستمي است‬
‫كه از كامپيوتر براي جمع آوري‪ ٬‬پردازش و توزيع اطالعات استفاده مي كند‪.‬‬
‫سيستم هايي هستند كه براي پردازش و انتشار اطالعات متكي به فناوري اطالعات (‪)IT‬‬
‫مي باشند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫شامل قسمت هاي زير است‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪52‬‬
‫سخت افزار‬
‫‪‬‬
‫نرم افزار‬
‫‪‬‬
‫بانك اطالعاتي‬
‫‪‬‬
‫شبكه ارتباطي‬
‫نِش اساسی سيستم اطالعاتی پردازش داده ها و تبديل‬
‫آن به اطالعات است‪.‬‬
Functions of an Information System
53
The Interdependence between Organizations and Information Systems
54
Information Systems
ORGANIZATION
TECHNOLOGY
INFORMATION
SYSTEMS
MANAGEMENT
55
Organization
Key Elements:
• People: managers, knowledge workers, data workers, production or
service workers
• Structure: organization chart, groups of specialists, products,
geography
• Operating procedures: standard operating procedures (standard
operating procedure-SOP, rules for action)
• Politics: power to persuade, get things done
• Culture: customs of behavior
56
Management
Levels:
• Senior managers: make long-range strategic decisions about
products and services
• Middle managers: carry out the programs and plans of senior
management
• Operational managers: monitor the firm’s daily activities
57
Computer technology
Tools managers use to cope with change
• Hardware: physical equipment
• Software: detailed preprogrammed instructions
• Storage: physical media for storing data and the software
• Communications technology: transfers data from one physical
location to another
• Networks: link computers to share data or resources
58
‫مديريت‬
Business challenge
M
‫تکنولوژی‬
T
IS
‫پاسخ به بازار‬
Business solution
‫سازمان‬
O
59
‫‪ ‬جمع آوری و ذخيره اطالعات بدست‬
‫آمده از منابع مختلف در قالبی منسجم و‬
‫يکپارچه‬
‫‪ ‬قابليت پاسخ گويی سريع به نيازهای‬
‫اطالعاتی متِاضيان اطالعات‬
‫‪ ‬امکان تبادل اطالعات بين مراکز‬
‫مختلف‬
‫‪ ‬امکان تهيه و ارائه گزارشات مِايسه ای‬
‫‪ ‬فراهم آوردن ابزار اطالعاتی الزم به‬
‫منظور برنامه ريزی و تصميم گيری‬
‫سريع و آسان‬
‫‪60‬‬
‫مدلی از سیستم های اطالعاتی‬
‫‪61‬‬
‫فناوری اطالعات‪ ٬‬شامل هرگونه تجهيزات‪ ٬‬سيستم يا زيرسيستم هايی از تجهيزات است که بطور‬
‫خودکار جهت دست يابی‪ ٬‬ذخيره سازی‪ ٬‬دست کاری‪ ٬‬مديريت‪ ٬‬کنترل‪ ٬‬نمايش‪ ٬‬تغيير‪ ٬‬مبادله يا‬
‫دريافت داده ها يا اطالعات به وسيله موسسات اجرايی بکار گرفته می شوند‪ ٬‬می باشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫فناوری اطالعات شامل سيستم های رايانه ای از قبيل اجزای سخت افزاری و نرم افزاری‪ ٬‬تجهيزات‬
‫ارتباطی و سيستم های مديريت پايگاه داده و غيره است‪ .‬اين بدان معنا است که اين سيستم ها چند‬
‫وظيفه ای هستند که عبارتند از‪:‬‬
‫‪‬‬
‫وظیفه تبدیلی‪ :‬تبديل پردازش بدون ساختار به پردازش تکراری و ساختاريافته‬
‫وظیفه جغرافیایی‪ :‬ايجاد ارتباطات سريع در فاصله های دور‬
‫وظیفه خودکاری‪ :‬کاهش نيروی کار‬
‫وظیفه تحلیل‪ :‬بکارگيری روش های تحليلی پيچيده‬
‫وظیفه اطالعاتی‪ :‬پردازش مِدار زيادی از اطالعات‬
‫وظیفه تربیتی‪ :‬امکان کار همزمان بر روی چندين وظيفه‬
‫وظیفه مدیریت دانش‪ :‬کسب و توزيع دانش‬
‫وظیفه ردیابی‪ :‬امکان دنبال کردن داده ها‬
‫وظیفه واسطه زدایی‪ :‬ارتباط برقرار کردن بين گروه ها‪ ٬‬قبال اين ارتباط از طريق واسطه ها برقرار‬
‫می شد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
Information Architecture and Information Technology Infrastructure
62
‫فناوری اطالعات‪ ٬‬بيان گر انواع مختلفی از سخت افزارها و نرم افزارهای بکارگرفته‬
‫شده در سيستم های اطالعاتی از قبيل رايانه ها و تجهيزات شبکه ای است (فناوری‬
‫اطالعات جزئی از سيستم های اطالعاتی به حساب می آيد)‪.‬‬
‫‪‬‬
‫نکته‪ :‬‬
‫کانون اصلی توجه سيستم های اطالعاتی‪ ٬‬فناوری اطالعات نيست بلکه فناوری اطالعات‪٬‬‬
‫مجموعه ای از ابزار است که امکان کار کردن با اطالعات را فراهم می کند (تسهيل کننده‬
‫هايی در جهت رفع نيازهای اطالعاتی سازمان هستند)‪.‬‬
‫‪‬‬
‫در عمل‪ ٬‬افراد و اطالعات هستند که مهم ترين منابع سيستم های اطالعاتی را شکل می‬
‫دهند نه فناوری اطالعات‪.‬‬
‫‪‬‬
‫(اطالعات‪ ،‬‬
‫امروزه در سازمان ها به منظور رقابت کارآمد بطور همزمان بايد هر سه بعد‬
‫افراد و فناوری اطالعات) را مورد توجه قرار دهند‪.‬‬
‫‪63‬‬
‫بر اساس يک ديد سيستمی می توان عنوان نمود‬
‫‪64‬‬
‫که‪ :‬‬
‫فناوری های اطالعاتی زيرمجموعه سيستم های اطالعاتی‪٬‬‬
‫‪‬‬
‫سيستم های اطالعاتی زيرمجموعه سيستم های کاری‪٬‬‬
‫‪‬‬
‫سيستم های کاريزيرمجموعه سازمان‬
‫‪‬‬
‫و سازمان نيز زيرمجموعه محيط کسب و کار است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سيستم کاری يا سيستم فعاليت انسانی در واقع همان سيستم اجتماعی است و شامل‬
‫افرادی است که درگير هماهنگی و همکاری با يکديگر جهت انجام يک فعاليت‬
‫مشخص هستند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫بعبارت ديگر‪ ٬‬سيستم کاری‪ ٬‬سيستمی است که در آن‪ ٬‬افراد شاغل در فرآيند کسب و‬
‫کار از اطالعات‪ ٬‬فناوری اطالعات و ديگر منابع سازمان جهت توليد يا ارائه خدمت‬
‫به مشتريان داخلی و خارجی سازمان استفاده می کنند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫روند بکارگیری سیستم های اطالعاتی در سازمان ها‬
‫‪65‬‬
‫محدوده رو به گسترش سیستم های اطالعاتی در سازمان ها‬
‫‪66‬‬
‫پشتیبانی از استراتژی ها‬
‫برای مزیت رقابتی‬
‫پشتیبانی از تصمیم گیری‬
‫سازمانی‬
‫پشتیبانی از فرآیندهای کاری و عملیات‬
‫‪67‬‬
‫سیستم های اطالعاتی مبتنی‬
‫بر کامپیوتر‬
‫)‪(CBIS‬‬
‫حسابرسی سیستم های‬
‫اطالعات‬
‫سیستم های اطالعاتی‬
‫مدیریتی‬
‫مسئله‬
‫اطالعات‬
‫تصمیم گیری‬
‫سیستم های پشتیبانی تصمیم‬
‫دفتر مجازی‬
‫سیستم های مبتنی بر دانش‬
‫‪68‬‬
‫حل مسئله‬
69
‫‪ ‬ممكن است روي يك سري داده خام‪ ٬‬پردازشهاي مختلفي صورت بگيرد و در‬
‫موارد متنوعي مورد استفاده واقع شود‪.‬‬
‫‪ ‬هر چه اندازه سازمانها بزرگتر شود‪ ٬‬حجم دادههاي مورد نياز افزايش‬
‫مييابد‪.‬‬
‫‪ ‬براي عملكرد سريع‪ ٬‬صحيح و بموقع سيستمها‪ ٬‬اطالعات بايد به سرعت‬
‫پردازش شوند‪.‬‬
‫‪ ‬بسياري از سازمانها غيرمتمركز (متفرق) هستند‪.‬‬
‫‪ ‬اطالعات بهتر و كاملتر‪ ٬‬قدرت رقابت سازمانها را افزايش ميدهد‪.‬‬
‫‪ ‬پيچيدگي رو به افزايش سيستمها و محيطهاي تجاري‪ ٬‬نياز به ابزارهاي بهتر‬
‫براي پردازش دادهها را دو چندان كرده است‪.‬‬
‫‪70‬‬
‫سرمايه گذاری در فناوری اطالعات از سال ‪ 1980‬تا ‪ 2003‬در آمريکا‬
‫‪71‬‬
72
‫جمع‬
‫آوري ‪‬‬
‫پردازش ‪‬‬
‫انتشار ‪‬‬
‫‪73‬‬
‫ذخيره‬
‫سازي ‪‬‬
‫كنترل عملكرد‬
‫سيستم ‪‬‬
‫انواع منابع انساني سیستم هاي‬
‫اطالعاتي ‪‬‬
‫كاربران نهایي‪ :‬از سيستم اطالعاتي يا اطالعات توليد شده توسط آن استفاده مي كنند‪• .‬‬
‫متخصصین سیستم هاي اطالعاتي‪ :‬سيستم هاي اطالعاتي را ايجاد و مديريت مي كنند‪• .‬‬
‫انواع منابع سخت افزاري سیستم هاي‬
‫اطالعاتي ‪‬‬
‫كامپیوترها‪ :‬حاوي واحد پردازش مركزي و تجهيزات جانبي متنوعي •‬
‫تجهیزات جانبي كامپیوترها‪ :‬صفحه كليد‪ ٬‬ماوس هاي كامپيوتري‪ ٬‬صفحه نمايش‪• ٬‬‬
‫چاپگر و ديسك هاي مغناطيسي و نوري‪.‬‬
‫منابع داده اي سیستم هاي‬
‫اطالعاتي ‪‬‬
‫پایگاه هاي داده اي‪ :‬داده هاي پردازش شده و سازماندهي شده را نگهداري مي كند‪• .‬‬
‫پایگاه هاي دانش‪ :‬دانش را به شكل هاي متنوعي نظير وقايع‪ ٬‬قوانين و نمونه هاي •‬
‫موردي كسب و كار موفق نگهداري مي كنند‪.‬‬
‫‪74‬‬
‫منابع نرم افزاري سیستم هاي‬
‫اطالعاتي ‪‬‬
‫نرم افزار سیستمي‪ :‬يك برنامة سيستم عامل كه عمليات يك كامپيوتر را كنترل و •‬
‫پشتيباني مي كند‪.‬‬
‫نرم افزار كاربردي‪ :‬برنامه اي كه پردازش را توسط كاربران هدايت مي كند‪• .‬‬
‫رویه ها‪ :‬دستور العمل هايي اجرايي براي افرادي كه از يك سيستم اطالعاتي استفاده •‬
‫مي كنند‪.‬‬
‫منابع شبكه اي سیستم هاي‬
‫اطالعاتي ‪‬‬
‫تجهیزات ارتباطاتي‪ :‬كابل زوجي‪ ٬‬كابل فيبر نوري و فناوري موج كوتاه‪ ٬‬ماهواره اي •‬
‫و بي سيم‪.‬‬
‫زیرساختار شبكه‪ :‬پردازشگرهاي ارتباطاتي نظير مودم‪ ٬‬پردازشگرهاي بين شبكه اي •‬
‫و نرم افزارهاي كنترل ارتباطات نظير سيستم عامل هاي شبكه‬
‫‪75‬‬
‫دارائي هاي مكمل‬
‫‪Complementary Assets‬‬
‫به دارائي هايي اطالق مي گردد كه براي استخراج ارزش از سرمايه گذاري •‬
‫هاي او ليه به كار مي روند‪.‬‬
‫سرمايه گذاري بر فناوري در صورتي كه با سرمايه گذاري در دارائي هاي •‬
‫مكمل پشتيباني شوند‪ ٬‬بازگشت باالتري دارند‪.‬‬
‫اين دارائي ها مي توانند سازماني‪ ٬‬مديريتي و يا اجتماعي باشند‪• .‬‬
‫‪76‬‬
‫دارائي هاي سازماني‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫فرهنگ سازماني كه براي كارايي و اثربخشي ارزش قائل است‪.‬‬
‫فرآيندهاي سازماني كارا‬
‫حق تصميم گيري غيرمتمركز‬
‫تيم قوي طراح سيستم هاي اطالعاتي‬
‫دارائي هاي مدیریتی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫پشتيباني همه جانبة مديريت از سرمايه گذاري در زمينة فناوري اطالعات و تغييرات‬
‫جو انجام كارها به صورت گروهي‬
‫برنامه هاي آموزشي براي بهبود مهارت هاي تصميم گيري‬
‫فرهنگ مديريتي كه براي انعطاف پذيري و تصميم گيري مبتني بر دانش ارزش قائل باشد‪.‬‬
‫دارائی های اجتماعی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪77‬‬
‫‪‬‬
‫اينترنت و زيرساختارهاي ارتباطي‬
‫برنامه هاي آموزشي در زمينة فناوري اطالعات براي ارتِای سواد كامپيوتري‬
‫استانداردها (در بخشهاي دولتي و خصوصي)‬
‫قوانين و مِررات براي ايجاد بازاري عادالنه و پايدار‬
‫شركت هاي فني و خدماتي‬
‫‪ ‬رویكرد فني (‪)Technical Approach‬‬
‫تأكيد بر مدل هاي رياضي‪ ٬‬فناوري هاي فيزيكي و قابليت هاي رسمي سيستم هاي‬
‫اطالعاتي‬
‫‪‬‬
‫رویكرد رفتاري (‪)Behavioral Approach‬‬
‫بر روي مسائلي كه از توسعه و نگهداري سيستم ها نظير يكپارچگي و سودمندي سازماني‬
‫ايجاد مي شود‪ ٬‬مطالعه مي كند‪.‬‬
‫‪78‬‬
‫علم رایانه‬
‫‪‬‬
‫محاسبه‪ ٬‬ذخيره سازی‪ ٬‬دسترسی به داده ها و ‪...‬‬
‫تحقیق در عملیات‬
‫‪‬‬
‫برای ايجاد مدل های مرتبط با مشکالت مديريتی بکار رفته و نتيجه آن‬
‫تحت عنوان سيستم های پشتيبان تصميم ارائه می شود‪.‬‬
‫تئوری سازمان‬
‫‪‬‬
‫ماهيت و خصوصيات سازمان ها و اثراتشان بر روشی که انسان از اطالعات‬
‫جهت تصميم گيری استفاده می کند را مشخص می کند‪.‬‬
‫روان شناسی‬
‫‪‬‬
‫انسان و فکر او از ديدگاه سيستم های اطالعاتی‪ ٬‬يک پردازش گر اطالعاتی است که در قالب بندی‬
‫گزارشات و مجاری ارتباطی خود‪ ٬‬رفتار فردی و گروهی مدير را به کار می گيرد‪.‬‬
‫زبان شناسی‬
‫‪‬‬
‫بررسی زبان ها و ارتباطات انسانی و اثرات زبان بر ايجاد و بکارگيری اطالعات‬
‫جامعه شناسی‬
‫‪79‬‬
‫‪‬‬
‫مبانی و اصول اجتماعی که مرتبط با شکل گيری اصول و سياست های اطالعاتی است از جامعه‬
‫شناسی اخذ شده است‪.‬‬
‫‪.1‬‬
‫تسهيل يادگيری سازمانی و تبديل سازمان سنتی به سازمان يادگيرنده‬
‫‪.2‬‬
‫به روز کردن اطالعات و دانش سازمانی و ايجاد توانايی تحليل اطالعات‬
‫‪.3‬‬
‫ذخيره سازی حجم بااليی از اطالعات در سازمان‬
‫‪.4‬‬
‫تسهيل برقراری ارتباطات سريع‪ ٬‬صحيح و ارزان درون سازمانی و بين سازمانی‬
‫‪.5‬‬
‫رواج کار از راه دور نظير انجام کارها در منزل‬
‫‪.6‬‬
‫افزايش بازارهای مجازی جهت خريد و فروش کاالها نظير خريد و فروش کاالها در شبکه اينترنت‬
‫‪.7‬‬
‫کارآفرينی در زمينه های مختلف سخت افزار‪ ٬‬نرم افزار‪ ٬‬شبکه‪ ٬‬امنيت شبکه‪ ٬‬مخابرات‪ ٬‬کارت‬
‫های هوشمند‪ ٬‬شرکت های مشاوره و ‪...‬‬
‫‪.8‬‬
‫سرعت بخشيدن به انجام کارها به دليل استفاده از سيستم های پيپرلس (بدون کاغذ)‬
‫‪.9‬‬
‫کارا شدن ساختارها به دليل کوتاه تر شدن سطوح ساختاری و امکان استفاده از ساختارهای مجازی‬
‫‪ .10‬کمک به مديران در انجام هر چه بهتر وظايف متداول نظير برنامه ريزی‪ ٬‬سازماندهی‪ ٬‬رهبری‪٬‬‬
‫کنترل و ‪...‬‬
‫‪80‬‬
‫به طور کلی سرمايه گذاری در سيستم های اطالعاتی ‪ /‬فناوری اطالعات سبب بهبود رابطه‬
‫سازمان با مشتری و ايجاد مزيت رقابتی برای سازمان می شود‪.‬‬
‫‪81‬‬
‫‪.1‬‬
‫سردرگمی مديران سازمانی به دليل تغييرات سريع فناوری های اطالعاتی مورد استفاده در سازمان‬
‫‪.2‬‬
‫از بين رفتن حريم خصوصی افراد در سازمان‬
‫‪.3‬‬
‫امکان انتشار و يا صدمه ديدن اطالعات مهم سازمانی به دليل ورود غيرمجاز افراد سودجو و‬
‫مغرض به حريم اطالعاتی سازمان‬
‫‪.4‬‬
‫نياز به مهارت های سطح باال جهت کار با سيستم ها و فناوری های اطالعاتی‬
‫‪.5‬‬
‫نياز به سرمايه های قابل توجه جهت خريد سيستم ها و فناوری های پيشرفته اطالعاتی‬
‫‪.6‬‬
‫نياز به تدوين و اجرای مِررات جديد و به روز جهت برقراری امنيت سيستم های اطالعاتی‬
‫‪.7‬‬
‫کاهش انگيزه های کارکنان به دليل کاهش ارتباطات چهره به چهره در سازمان‬
‫‪ ‬نصب سیستم جدید‬
‫‪ ‬نياز به حضور طراحان سيستم‬
‫‪ ‬قطع سیستم قدیم و نصب سیستم جدید‬
‫‪ ‬فاصله زماني بين قطع و نصب‬
‫‪ ‬قطع و نصب بخش به بخش‬
‫‪ ‬مناسب جهت سيستم هاي بزرگ‬
‫‪ ‬نصب سیستم جدید‪ ،‬كار همزمان وقطع سیستم قدیم‬
‫‪ ‬مشكل هماهنگي و افزايش هزينه ها‬
‫‪82‬‬
‫‪‬‬
‫رویکرد فنی‪ :‬مجموعه ای از ابزارهای فناوری اطالعات (‪ )IT‬که داده ها را جمع آوری‪ ٬‬طبِه‬
‫بندی‪ ٬‬تلخيص و توزيع می کند‪.‬‬
‫رویکرد مدیریتی‪ :‬مجموعه ای از ابزارهای فناوری اطالعات‪ ٬‬فرآيندهای کسب و کار و‬
‫نيروی انسانی که داده ها را جمع آوری‪ ٬‬طبِه بندی‪ ٬‬تلخيص و توزيع می کند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سيستم هاي اطالعات مديريت داراي ابعاد فني و اجتماعي است‪.‬‬
‫بکارگيری يا مطالعه سيستماتيک سيستم هاي اطالعاتي در سازمان با تمركز بر كاربرد آن ها‬
‫در كسب و كار و مديريت جهت پشتيبانی از عملکرد‪ ٬‬وظايف مديريت و تصميم گيری‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سيستم های اطالعاتی شامل بکارگيری فناوری اطالعات بمنظور جمع آوری‪ ٬‬سازماندهی و توزيع داده‬
‫ها جهت استفاده در فرآيند تصميم گيری است و سيستم های اطالعات مديريت‪ ٬‬نيازهای اطالعاتی‬
‫مديران‪ ٬‬در طول تصميمات روزمره را تامين می کند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سيستمی که داده های داخلی و خارجی سازمان را جمع آوری و آن ها را برای تصميم گيری مديريت به‬
‫اطالعات تبديل می کند (‪.)Luecy, 1991‬‬
‫‪‬‬
‫سيستمي كه كنترل و بازسازي اطالعات را از محيط هاي عملياتي بر عهده دارد بنحوي كه با سازماندهي‬
‫و انتخاب دادهها‪ ٬‬اطالعات الزم را جهت اتخاذ تصميم‪ ٬‬برنامه ريزي و كنترل مديران آماده مي سازد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫يك مجموعه از سيستم هاي بهم متصل است كه از يك پايگاه داده مجتمع بهره مي جويد و اطالعات را با‬
‫هدف حل مشكالت مديريت آماده مي كند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪83‬‬
84
‫محیط‬
‫حل مشکالت‬
‫سازمان‬
‫نرم افزارهای‬
‫چاپ گزارش‬
‫مدل های ریاضی‬
‫پایگاه داده‬
‫سيستم اطالعات مديريت‬
‫اطالعات‬
‫‪85‬‬
‫داده‬
‫محیط‬
‫‪Raymond McLeod, Jr. and George Schell, MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS, 8/E, 2001.‬‬
‫نظارت و كنترل دقيق بر فعاليت هاي‬
‫سازمان‪‬‬
‫كاهش حدس و گمان در تصميم گيري‬
‫ها‪‬‬
‫امكان برنامه ريزي‬
‫بازخورد از نتايج‬
‫كاهش سطوح‬
‫كاهش‬
‫استراتژيك‪‬‬
‫تصميمات‪‬‬
‫مديريت‪‬‬
‫هزينه‪‬‬
‫سازمانی که سيستم اطالعاتی منسجمی‬
‫دارد ‪‬‬
‫‪ 40 )1‬تا ‪ 50‬درصد‪ ٬‬بهره وری بيشتر‬
‫از بِيه دارند‪.‬‬
‫‪ )2‬خيلی زود به مزيت رقابتی می رسند و‬
‫قدرت رهبر شدن را دارند (پورتر)‪.‬‬
‫‪86‬‬
‫بعد مدیریتی (انسانی‪/‬اجتماعی)‬
‫بعد فنی‬
‫ساده تر‬
‫اتوماسيون‬
‫شرکت های توليدی‬
‫سخت تر‬
‫مکانيزاسيون‬
‫شرکت های خدماتی‬
‫پايگاه داده پل ارتباطی بين دو بعد مديريتی و فنی است‪.‬‬
‫‪87‬‬
‫بهترين سيستم اطالعاتی‪ ٬‬سيستمی است که به دو بعد مديريتی و فنی توجه‬
‫دارد‪.‬‬
‫فعاالن (عامالن) هر سيستم اطالعاتی سخت افزار و منابع انسانی‬
‫در هر سيستم اطالعاتی دو راهنما (هادی) وجود دارد‪:‬‬
‫هادی منابع انسانی‪ ٬‬روندها و فرآيندها است‪.‬‬
‫هادی سخت افزار‪ ٬‬نرم افزار است‪.‬‬
‫‪88‬‬
‫‪2.‬‬
‫‪1.‬‬
‫‪‬‬
‫است‪ .‬‬
‫‪‬‬
‫تصميمات به ساختاريافته‪ ٬‬نيمه ساختاريافته و ساختار نيافته رده بندی می شوند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تصميمات ساختار نيافته‪ ٬‬به تصميماتی اطالق می گردد که در آن ها به قضاوت‪ ٬‬ارزيابی و‬
‫بينش تعريف مساله به وسيله تصميم گيرندگان نياز است‪ .‬اين گونه تصميمات‪ ٬‬جديد‪ ٬‬مهم‪٬‬‬
‫غير تکراری و گاهی اوقات غير قابل فهم و غير قابل پذيرش هستند‪ .‬احتمال گرفتن نتيجه‬
‫بصورت قطعی وجود ندارد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تصميمات ساختار يافته‪ ٬‬تکراری بوده و تصميم گيرندگان می توانند با دنبال کردن رويه های‬
‫معين به طور موثر به تصميم گيری بپردازند‪ .‬مجموعه ای از فرآيندها که بصورت روتين‬
‫اتفاق می افتد و قطعيت در شناسايی باالست‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تصميمات نيمه ساختار يافته‪ ٬‬تصميماتی که دارای عناصری هستند که در دو حالت قبل‬
‫وجود دارد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تصميمات ساختار يافته به صورت متداول در سطوح پايين تر سازمانی مرسومند‪ ٬‬در حالی‬
‫که تصميمات ساختار نيافته در سطوح باالتر سازمانی اتخاذ می گردند‪.‬‬
‫‪89‬‬
‫‪‬‬
‫تصميمات ساختار نيافته‪ ٬‬فاقد اجزا و روابط قابل درک‪ .‬مسئله غير ساخت‬
‫يافته که حل آن ساختار مشخصی ندارد‪.‬‬
‫تصميمات ساختار يافته‪ ٬‬دارای اجزا و روابط قابل درک‪ .‬مسئله ساخت يافته‬
‫که توسط الگوريتم يا قوانين تصميم گيری قابل حل است‪.‬‬
‫تصميمات نيمه ساختار يافته‪ ٬‬دارای تعداد کمی اجزای قابل درک‪ .‬مسئله‬
‫نيمه ساخت يافته که از هر دو بخش ساخت يافته و غير ساخت يافته تشکيل شده است‪.‬‬
‫‪90‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫چرخه عمومي حيات سيستم ها‬
‫‪‬‬
‫تفاوت سيستم هاي اطالعاتي‬
‫• استهالك فيزيكي صورت نمي گيرد‪.‬‬
‫• معموال مورد تجديد نظر قرار مي‬
‫گيرند‪.‬‬
‫مطلوبيت‬
‫و كارآيي‬
‫زمان‬
‫استهالك‬
‫‪91‬‬
‫اشباع‬
‫رشد‬
‫توسعه‬
‫مطلوبيت‬
‫و كارآيي‬
‫استفاده از بانكهاي اطالعايت‬
‫زمان‬
‫بلوغ‬
‫‪92‬‬
‫مديريت‬
‫اطالعات‬
‫جتمع وادغام كنرتل‬
‫توسعه شروع‬
‫•‬
‫مدل ‪Sashimi‬‬
‫تجزيه و تحليل و تعريف خواسته ها‬
‫طراحي مفهومي (ساختار)‬
‫طراحي تفصيلي (جزئيات)‬
‫برنامه نويسي و تست واحدها‬
‫ادغام واحدها و تست كل سيستم‬
‫استِرار سيستم و پشتيباني‬
‫‪93‬‬
‫اینترنت ‪‬‬
‫شبكه اي بين المللي متشكل از شبكه هاي خصوصي و عمومي‪.‬‬
‫بستر فناوري‬
‫جهاني ‪‬‬
‫بستري كه هر كامپيوتري مي تواند با هر كامپيوتر ديگري تحت آن ارتباط برقرار كند‪.‬‬
‫)‪World Wide Web‬وب گسترة جهاني‬
‫(‪‬‬
‫با استانداردهاي پذيرفته شدة جهاني براي ذخيره سازي‪ ٬‬بازيابي و سيستمي است‬
‫نمايش اطالعات در محيط شبكه‪.‬‬
‫)‪Web Site‬وب سایت‬
‫(‪‬‬
‫سازمان يا فرد بخصوص‪ .‬تمامي صفحات وب متعلق به يك‬
‫‪94‬‬
‫مسطح سازي سازمان ها و تغيير فرآيند‬
‫استِالل كار از محل انجام‬
‫آن ‪‬‬
‫سازماندهي مجدد جريان هاي‬
‫كاري ‪‬‬
‫افزايش انعطاف پذيري سازمان‬
‫تعريف مجدد محدودة سازمان‬
‫‪95‬‬
‫ها ‪‬‬
‫ها ‪‬‬
‫مديريت ‪‬‬
‫مسطح شدن سازمان ها‬
‫‪96‬‬
‫فناوري ارتباطات نياز به حضور در محل كار براي انجام آن را براي بسياري‬
‫از انواع مشاغل از بين برده است‪.‬‬
‫‪97‬‬
‫جریان كاري طراحي مجدد شده بررسي درخواست بیمه‬
Flattening Organizations
Information Systems
Redesigned Work Flow For Insurance Underwriting
98
‫‪99‬‬
‫‪‬‬
‫سيستم هاي اطالعاتي مي توانند به سازمان هاي بزرگ و كوچك انعطاف پذيري مضاعف‬
‫بدهند تا بعضي از محدوديت هاي ناشي از اندازة آن ها جبران شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سازمان هاي كوچك مي توانند با استفاده از فناوري اطالعات مانند يك سازمان بزرگ عمل‬
‫كنند و يا به سازمان هاي بزرگ كمك مي كند مانند سازمان هاي كوچك عمل كنند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سيستم هاي اطالعاتي شبكه اي به سازمان ها امكان همكاري با ديگر سازمان ها در فواصل‬
‫دوردست را مي دهد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سيستم هايي كه يك سازمان را به مشتريان‪ ٬‬توزيع كنندگان و يا تأمين كنندگانش مرتبط مي‬
‫سازد‪ ٬‬سیستم هاي بین سازمانی (‪ )Inter-organizational systems‬ناميده می شوند‪.‬‬
‫)‪Digital Market‬بازار دیجیتالي‬
‫(‪‬‬
‫يك سيستم اطالعاتي است كه خريداران و فروشندگان متعددي را براي تبادل اطالعات‪ ٬‬كاالها‪٬‬‬
‫خدمات و پرداخت ها مرتبط مي سازد‪.‬‬
‫)‪e-Commerce‬تجارت الكترونیكي‬
‫(‪‬‬
‫فرآیند خرید و فروش كاال و خدمات به صورت الكترونيكي كه در آن عمليات بوسيلة اينترنت‪ ٬‬شبكه‬
‫ها و ديگر فناوري هاي ديجيتالي انجام مي شود‪.‬‬
‫)‪Intranet‬اینترانت‬
‫(‪‬‬
‫شبكه اي خصوصي در سازمان كه مبتني بر فناوري اينترنت مي باشد‪.‬‬
‫)‪Extranet‬اكسترانت‬
‫(‪‬‬
‫اينترانت هاي خصوصي كه براي استفادة افراد مخصوصي در خارج سازمان گسترش پيدا كرده‬
‫اند‪.‬‬
‫‪100‬‬
‫)‪e-Business‬كسب و كار الكترونیكي‬
‫(‪‬‬
‫ديجيتالي در اجراي فرآيندهاي سازمان‪ .‬استفاده از اينترنت و فناوري‬
‫كسب و كار الكترونيكي شامل تجارت الكترونيكي و همچنين فرآيندهايي كه براي مديريت داخلي‬
‫سازمان و براي هماهنگي با تأمين كنندگان و ديگر شركاي كسب و كار مورد نياز است‪ ٬‬مي‬
‫شود‪.‬‬
‫)‪e-Government‬دولت الكترونیكي‬
‫(‪‬‬
‫و فناوري هاي مرتبط براي برقراري ارتباط ديجيتالي بين سازمان هاي به كارگيري اينترنت‬
‫دولتي با شهروندان و سازمان هاي دولتي و غير دولتي‪.‬‬
‫ارائه خدمات عمومي دولت به مردم از طریق شبكه هاي ارتباطي‬
‫‪101‬‬
‫چالش سرمایه‬
‫گذاري ‪‬‬
‫سازمان ها چگونه مي توانند ارزش حاصل از سيستم هاي اطالعاتي را تعيين كنند؟‬
‫چالش استراتژیكي‬
‫سازمان ‪‬‬
‫براي بهره گيري كامل از فناوري اطالعات و دستيابي به بهره وري‪ ٬‬قدرت رقابتي و اثربخشي‪ ٬‬بسياري از‬
‫سازمان ها بايد طراحي مجدد شوند‪.‬‬
‫چالش جهاني‬
‫شدن ‪‬‬
‫براي ايجاد سيستم هاي اطالعاتي يكپارچة چندمليتي‪ ٬‬سازمان ها بايد سخت افزار‪ ٬‬نرم افزار و استانداردهاي‬
‫ارتباطي جهاني‪ ٬‬ساختارهاي گزارش دهي و حسابداري چندمليتي و فرآيندهاي سازماني چند مليتي طراحي كنند‪.‬‬
‫چالش زیرساختارهاي‬
‫اطالعاتي ‪‬‬
‫سازمان ها چگونه مي توانند زيرساختار فناوري اطالعاتي براي پشتيباني از اهدافشان ايجاد كنند‪ ٬‬در حالي كه‬
‫شرايط كسب و كار و فناوري با چنين سرعتي در حال تغيير مي باشد؟‬
‫چالش مسئولیت و‬
‫نظارت ‪‬‬
‫سازمان ها چگونه مي توانند تضمين كنند از سيستم هاي اطالعاتي به شكلي اخالقي و صحيح استفاده مي شود؟‬
‫‪102‬‬
‫‪103‬‬
‫‪‬‬
‫انجام سريع تر محاسبات و فرآيندهاي كاغذي‬
‫‪‬‬
‫كمك به سازمان ها در درك الگوهاي خريد و عاليق مشتريان‬
‫‪‬‬
‫ارتِای كارايي‬
‫‪‬‬
‫توزيع لحظه اي اطالعات بين ميليون ها نفر در اقصي نِاط دنيا‬
‫‪104‬‬
‫‪‬‬
‫حذف مشاغل به دليل مكانيزه كردن فعاليت ها‬
‫‪‬‬
‫دسترسي به اطالعات خصوصي افراد‬
‫‪‬‬
‫تعطيلي سازمان ها به علت خرابي و از كار افتادن سيستم ها‬
‫‪‬‬
‫قرار گرفتن در معرض مشكالت جسماني و روحي‬
‫‪‬‬
‫توزيع غير قانوني نسخه هاي دارائي هاي فكري‬
‫کوتاه تر شدن و تخت تر شدن هرم سازمانی به دليل حذف مديريت های ميانی ‪o‬‬
‫تسهيل ارتباط بين کارکنان بخش های مختلف سازمان ‪o‬‬
‫تسهيل ارتباط با مشتريان و ذينفعان سازمانی ‪o‬‬
‫تسهيل ايجاد زنجيره ارزش سازمانی ‪o‬‬
‫‪105‬‬
‫استراتژی برون سپاری و نيز سازمان های مجازی که برای بهره گيری از فرصتی خاص در بازار‬
‫بوجود می آيند مثال های مناسبی از تاثيرات ساختار فناوری اطالعات می باشد‪.‬‬
‫)‪Centralization‬تمرکز‬
‫(‪‬‬
‫تمرکز‪ ٬‬تجمع اختيار تصميم گيری در راس هرم سازمان و به همين ترتيب‪ ٬‬عدم تمرکز يعنی‪ .‬توزيع‬
‫اختيار تصميم گيری در سراسر سازمان و در سطحی که کار در آن جا انجام می شود‬
‫)‪Formalization‬رسمیت‬
‫(‪‬‬
‫مِررات‪ ٬‬روش ها و مدارک کتبی است که به موجب آن ها شرح وظايف‪ ٬‬دستورالعمل ها و فرمان هايی‬
‫که کارکنان بايد آن ها را رعايت و اجرا کنند‪ ٬‬مشخص می کند‪.‬‬
‫)‪Complexity‬پیچیدگی‬
‫(‪‬‬
‫تعداد کارها يا سيستم های فرعی است که درون يک سازمان انجام می شود يا وجود دارد و دارای سه بعد‬
‫افِی‪ ٬‬عمودی و جغرافيايی (پراکندگی جغرافيايی واحدها) است‪.‬‬
‫)‪Horizontal differentiation‬تفکیک افقی‬
‫(‪‬‬
‫ميزان تخصص گرايی که به وسيله تعداد متخصصان شغلی و مدت دوره آموزشی مورد نياز برای‬
‫هر نفر اندازه گيری می شود‪.‬‬
‫)‪Vertical differentiation‬تفکیک عمودی‬
‫‪106‬‬
‫(‪‬‬
‫به عمق يا ارتفاع سلسله مراتب در سازمان اشاره دارد‪ .‬با افزايش سطوح سلسله مراتب سازمانی‪٬‬‬
‫تفکيک عمودی سازمان افزايش يافته و پيچيدگی سازمان بيشتر می شود‪.‬‬
‫اثرات‬
‫خاص ‪‬‬
‫تاثیر بر تمرکز‪ :‬سيستم ها و فناوری اطالعات به دليل تسهيل دسترسی مديريت عالی سازمان به ‪o‬‬
‫اطالعات کليدی راهبردی از يک سو می تواند تمرکز در تصميمات راهبردی را افزايش دهد و‬
‫از سويی ديگر‪ ٬‬به دليل باال بردن توان نظارتی مديران عالی می تواند باعث تفويض اختيارات‬
‫بيشتری از طرف آنان به مديران ميانی و عملياتی گردد که در نتيجه آن‪ ٬‬عدم تمرکز در‬
‫تصميمات راهکاری (ميانی) و عملياتی را افزايش می دهد‪.‬‬
‫تاثیر بر رسمیت‪ :‬فناوری اطالعات با ايجاد روابط انعطاف پذير و نيز تسريع در انتِال اطالعات و ‪o‬‬
‫مدارک باعث برقراری روابطی نزديک بين افراد و کاهش بوروکراسی و کاغذبازی خواهد شد‪.‬‬
‫بعبارتی‪ ٬‬فناوری اطالعات باعث کاهش رسميت و تسهيل و تسريع ارتباطات عمودی و افِی می‬
‫شود‪.‬‬
‫تاثیر بر پیچیدگی‪ :‬سيستم های اطالعات کاهش پيچيدگی عمودی (تعداد سلسله مراتب) و افزايش ‪o‬‬
‫پيچيدگی افِی (تعداد واحدهای سازمانی و پراکندگی جغرافيايی واحدها) را به همراه خواهد‬
‫داشت‪.‬‬
‫‪107‬‬
‫قواعد مورد قبول عامه در اين سازمان ها کمتر به چشم می خورد چون اکثر سازمان های الکترونيکی نوپا‬
‫بوده و لذا فاقد برنامه راهبردی هستند و ممکن است برخی از اقدامات آن ها از طريق سعی و خطا صورت‬
‫می گيرد‪.‬‬
‫در سازمان های الکترونيکی سرعت حرف اول را می زند‪ .‬بايد به سرعت در مِابل رقبا واکنش نشان داد‬
‫و از فرصت ها بهره برد‪.‬‬
‫شعار قديمی‪ :‬آماده‪ ٬‬هدف و آتش جای خود را به آتش‪ ٬‬آماده و هدف داده است‪.‬‬
‫در سازمان های الکترونيک ساختار فيزيکی عامل تعيين کننده به حساب نمی آيد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫کارکنان در مکان های دور دست می توانند به بهترين و شفاف ترين شکل ممکن در دسترس باشند‪.‬‬
‫در اين سازمان ها‪ ٬‬اطالعات انسجام يافته حرف اول را می زند و اجازه ناديده گرفتن و يا درنورديدن سلسله مراتب سنتی‬
‫را فراهم می آورد‪.‬‬
‫سازمان های الکترونيکی بطور همزمان دو فرآيند متضاد را ترويج می دهند‪ .‬يعنی در حالی که فاصله‬
‫فيزيکی ميان کارکنان را افزايش می دهند‪ .‬در عين حال جامعه جهانی را نيز بوجود می آورند‪.‬‬
‫اينترنت از طريق گردهم آوردن افرادی که تفکرشان شبيه به هم است‪ ٬‬يک جامعه متحد بوجود می آورد (جامعيت)‪.‬‬
‫‪108‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سازمان های الکترونیکی و رفتار‬
‫فردی ‪‬‬
‫عواطف ‪o‬‬
‫اخالق و امور شخصی ‪o‬‬
‫انگيزش ‪o‬‬
‫جبران خدمات ‪o‬‬
‫سازمان های الکترونیکی و رفتار‬
‫گروهی ‪‬‬
‫تصميم گيری ‪o‬‬
‫ارتباط سازمانی ‪o‬‬
‫رهبری ‪o‬‬
‫تصميم گيری سريع ‪‬‬
‫حفظ انعطاف ‪‬‬
‫تمرکز بر چشم انداز ‪‬‬
‫اعتماد سازی ‪o‬‬
‫سياست های سازمانی و شبکه ای شدن ‪o‬‬
‫آزار جنسی و بدرفتاری کالمی ‪o‬‬
‫سازمان های الکترونیکی و سیستم های‬
‫‪109‬‬
‫ساختار سازمانی ‪o‬‬
‫طرح کار ‪o‬‬
‫انتخاب کارکنان ‪o‬‬
‫تعادل ميان کار و زندگی ‪o‬‬
‫سازمانی ‪‬‬