Transcript دكتر احمدي
Dr. S.M . Ahmadi
I.F.I.C
10تا % 15زوجها نابارور هستند
ميزان شيوع در ايران
% 11.2
در شيراز
در تهران %21.9
در اصفهان %15.1
در سنندج %18.4
در تبريز %11.4
ميزان شيوع
در انگلستان
در فرانسه
در آمريكا
% 17.3
% 14.1
%13.9
بر اين اساس 20ميليون زوج نابارور وجود
دارد.
2ميليون زوج نابارور هستند.
% 5آنها نياز به اهدا جنين ( Embryo
)Donationدارند.
اين جمعيت حدود 10تا 20هزار ميباشد.
مسؤوليت اخالقی پزشک در برابر خواست
بيمار در استفاده از فناوريهای کمک
باروری
در زمينه ي فناوريهای کمک باروری با دو
گروه عمده مواجه ايم:
خدمات دهندگان
گيرندگان خدمات
اصول اخالق پزشکی
احترام به خود آييني افراد
خيررساني
ضررنرساني
عدالت
احترام به کرامت
نکاتی در حمايت از يک زوج نابارور
-1 هميشه آماده گوش دادن باشيد .افکار
زيادی در ذهن آنها وجود دارد و از نظر
روانی می خواهند که مرتب صحبت کنند و شما
می توانيد به آنها کمک کنيد تا هرچه درد
و دل دارند با شما در ميان بگذارند.
-2 شما هيچگاه پيشنهادی به آنها نکنيد
مگر اينکه به طور کامل نسبت به آن موضوع
آشنايی داشته باشيد .شما نبايد به آنچه
که درباره مشکالت درمانی خود اظهار می
دارند اطمينان داشته باشيد زيرا در هر
صورت آنها اگر نيازی به درمان داشته
باشند با پزشک خود در ميان خواهند گذاشت.
-4 واقع بين باشيد .زوج های نابارور بدون
اختيار در يک بحران روانی قرار می گيرند
و رفتار و اعمال آنها قابل پيش بينی
نيست .زمانی که سخت درگير مشکالت خود
هستند و توجه کافی به شما ندارند آنها را
آزار ندهيد .با وجود اينکه آنها شما را
رد نمی کنند ولی دلشان می خواهد تنها
باشند.
-5 نسبت به تصميمات يک زوج نابارور واقع
بينانه رفتار کرده و از آنها حمايت کنيد.
هنگام مواجه با يک تصميم مشکل از آنها
حمايت کنيد .ممکن است آنها به نحو ديگری
از اين قضيه برداشت کنند .با وجود تمام
مسائل فوق هيچگاه پس از تصميم گيری نهايی
-7 شما بايد بدانيد که افراد و زوج ها
نسبت به ناباروری عکس العمل های مختلفی
را نشان می دهند .هر کاری که انجام می
دهند و يا به هر کجا که می خواهند بروند
با آنها مساعدت کنيد.
-8 با وجود تمام مسائل فوق ،آنها به شما
کامال
ً
نياز دارند .بايد نشان دهيد که
مراقب آنها هستيد.
بر اساس علت و ميزان قابل عالج بودن
نازايی بايد يکی از چهار روش زير را
انتخاب کنيد:
-1تحمل و پذيرش درمان و روش های نازايی
به منظور داشتن فرزند واقعی خود
-2تالش در زمينه داشتن کودکی که حداقل
متعلق به يکی از والدين باشد .يعنی حامله
شدن به کمک تلقيح مصنوعی با نطفه مرد
ديگر و يا استفاده از تخمک اهدايی.
-3قبول يک طفل بيگانه به فرزند خواند
گی.
-4تصميم به ادامه زندگی بدون فرزند.
بررسی مسائل اخالقی به وجود آمده پيرامون
قراردادن دستمزد برای دهندگان تخمک و
اسپرم
حق شناخت والدين بيولوژيک در افراد حاصل
از اهدای گامت
شأنيت اخالقی رويان
بررسی موضوعات اخالقی پيرامون اهدای اسپرم
بررسی ضرورت ارزيابی اخالقی شيوه های نوين
باروری در ايران
جنبه های اخالقی تکنولوژی کمک-باروری از
ديدگاه اسالمی
جنبه های اخالقی اهداء تخمک
چالش های اخالقی به وجود آمده به دنبال
تکنيک های کمک باروری() ART
چالش های اخالقی پيرامون روش های کمک
باروری
تعيين جنسيت جنين
مالحظات اخالقی در روش های کمک باروری
آيا حق فرزندان ناشی از روش های نوين
باروری است که در مورد پدر و مادر خود و
شرايط تولدشان همه چيز را بدانند؟
مسئله اخالقی درمان ناباروری بررسی درمان
ناباروری از زاويه مسئوليت اخالقی در قبال
فرد آينده
کلونينگ و سلول های بنيادی
بررسی مسائل اخالقی به وجود آمده پيرامون
قرار دادن دستمزد برای دهندگان اسپرم و
تخمک
آنچه بسياری از محققان و صاحب نظران در
مورد آن اتفاق نظر دارند اين است که بعضی
دستمزد ها از نظر اخالقی برای دهنده قابل
قبول است ،اما جبران به خاطر زحمت ها و
تالش هايی که فرد دهنده در اين راه می کشد
( مانند صرف زمان ،تحمل تزريق هورمونی،
بی حسی يا جراحی) می تواند فوايد قابل
ذکری داشته باشد اما اين به شرطی است که
اين جبران به خاطر دادن تخمک نباشد و به
خاطر تقدير از حضور فرد در اين امر نوع
حق شناخت والدين بيولوژيک در افراد حاصل
از اهدای گامت
يكي از مناقشه برانگيزترين مسائل مربوط
به اهدای گامت /جنين محرمانگي اين فرايند
است .در اين موضوع ،محرمانگي به معنای
عدم افشاي اطالعات مربوط به فرايند اهدا
است .اين مسأله سه وجه اساسی دارد:
.1محرمانگي اطالعات مربوط به دهندگان
جنين
.2محرمانگي اطالعات مربوط به گيرندگان
جنين
.3محرمانگي اطالعات مربوط به فرزند حاصل
عاملي مؤثر در قضاوت در مورد محرمانه نگه
داشتن اطالعات در درمان ناباروري به روش
اهداي جنين حفظ حقوق و رعايت مصالح كودك
است .مخالفان محرمانه نگه داشتن اطالعات
معتقداند اداي وظيفة صداقت به ارائة
اطالعات مربوط به منشأ بيولوژيك كودك به
او حكم مي كند .حتي اگر اين موضوع به
وسيله افراد و نهادهاي مربوط افشا نشود،
ممكن است ديگران آن را افشا كنند و به
اين شكل ،ضربه اي به زندگي كودك بزنند.
نگراني از اختال لهاي ژنتيك در كودك و
ضرورت يافتن منشأ آن ،نگراني از عدم
تشابه فرزند با والدين و امكان بروز مشكل
موافقان محرمانگي اطالعات بر آن اند كه
افشاي اطالعات ممكن است والدين ،به ويژه
پدر نابارور يا دهندگان جنين را دچار
مشكل كند .افزون بر كودك ،بايد نگران
وضعيت اخالقي و رواني سرپرستان او نيز بود
كه اينك در حكم « فرزند » والدين اش
هستند؛ آنان جنين يا گامت را به عنوان حق
بر شناختن والدين » پذيرفته بوده اند و
فرزند ،با ادعاي يا تشويق صاحبان
بيولوژيك اش به اقامة « بيولوژيك ادعاهاي
خاص ،موقعيت اخالقي ،رواني يا حقوق آنان
را به عنوان كساني كه پدر و مادر قانون ي
اش به شمار مي آيند ،ضايع مي كند .از سوي
همچنين ،قابل توجه است كه با آشكار شدن
اطالعات مربوط به فرايند اهدا مشكالتي بزرگ
مانند تعيين ارث و نسب فرزند حاصل پديدار
مي شود .اين مشكالت مي تواند افراد را به
كلي از فكر استفاده از رو ش هاي كمك
باروري بازدارد زيرا متوجه ميشوند كه اين
عمل آنان را در مواجهه با دشواريهايي
چندسويه قرار مي دهد .اين اتفاق ،از قضا
پس از تصويب قانونِ در دسترس بودن هويت
طر فين اهدا در سوئد رخ داد .آمار
اهداكنندگان گامت كاهش يافت و برخي نيز
كه تمايل به اهدا و در عين حال ،محرمانه
ماندن هويت خود داشتند ،به اين منظور به
از سوي ديگر ،برخالف مدعاي مخالفان،
پژوهشها نشانگر مطلوب بودن افشاي منشأ
بيولوژيك براي كودك نيستند .اكثر
پژوهشها نشان مي دهد كه ارتباط عاطفي
كودكان حاصل از اهدا با سرپرستان خود،
درست مانند ارتباط كودكان عادي با والدين
بيولوژيك شان است .حتي در برخي موارد
روابط گروه اول ،چه از سوي فرزند و چه از
سوي والدين ،گرم تر و بهتر از گروه دوم
است.
اگر اطالعاتي در مورد منشأ بيولوژيك فرد
به او داده نشود ،وي مي تواند در همة طول
عمر خويش ،مانند ديگران ،خود را فرزند
پدر و مادري بداند كه با آنها ارتباطي
در چنين وضعيتي است كه پرسشهايي تازه و
بي شمار همراه با برخي توهمات ذهن سوز
در برابر او ظاهر مي شوند:
منشأ بيولوژيك من چيست؟
از چه هنگام من با كساني زندگي كرده ام
كه گمان مي كردم والدينم هستند؟
چرا چنين اتفاقي در مورد من رخ داده است؟
ذهن و ضمير من چگونه ناخودآگاه تحت
تأثير اين اتفاق
قرار گرفته است؟
اين اتفاق چه آثار سوئي بر من داشته است؟
حال چه بايد بكنم؟ و ...
آشكار است كه هريك از اين پرسشها چگونه
خالق يك انسان را در مسيري
مي تواند ذهن ا
ناهموار و ناشناخته اندازد و او را از
حياتي عادي بازدارد كه مي تواند منجر به
شكوفايي استعدادهايش شود .نفرت كودكان سر
راهي از والدين بيولوژيكشان و احتمال
بيشترِ برو ز پاره اي ناهنجاريها از سوي
آنها فقط يكي از نمونه هاي تأثير منفي
آگاهي افراد جدا افتاده از ريشة
بيولوژيك از منشأ اصلي شان است .بحرا
نهاي رواني فرزندخوانده ها يا كودكان
حاصل ازروش هاي اهدايي كه از اتفاق هنگام
فرزندخواندگي يا تولدشان باخبر و در
مجموع اين بررسيها نشان م ي دهد ادلة
موافقان حفظ محرمانگي از ادلة مخالفان
قوي تر است .با برگرفتن اصطالحات فيلسوف
حقوق آمريكايي ،وزلي نيوكام هوفلد مي
توان گفت كودك حاصل از اهداي جنين در جست
و جوي منشأ بيولوژيك خود واجد « حق -
آزادي » است؛ يعني آزاد است كه اين جست و
جو را ادامه دهد .اما نميتوان براي او «
حق -ادعا » قائل شد؛ يعني نمي توان جامعه
و حكومت را مكلف به كمك به او در جست و
جوي منشأ بيولوژيك دانست.
شانيت اخالقی رويان
به طور معمول ،در درمان ناباروري از طريق
IVFبيش از يك رويان به وجود مي آيد تا
اگر برخي رويانها در طول بارداري از بين
رفتند ،همچنان بتوان با استفاده از رويان
هاي باقي مانده به درمان ادامه داد .
ممكن است ضروري باشد گروه درمانگر براي
شكل گيري يك بارداري موفق چند بار IVFرا
تكرار كند .همچنين ،در بسياري از موارد،
براي بيشتر كردن احتمال باروري در درمان
به روش IVFچند رويان را در رحم زن قرار
ميدهند .در اين صورت ،حتي با از دست رفتن
رويان يا رويان هايي مي توان همچنان به
اين گونه درمان ناباروري مسئلة اخالقي
مهمي را در مورد وضعيت اخالقي رويان شكل
مي دهد .در هر دو فرض طرح شده در باال شأن
انساني رويان چالش برانگيز است 1 :
.اگر درمان موفقيت آميز باشد و رويان
هايي كه از قبل به وجود آمده اند به صورت
منجمد باقي بمانند ،وضعيت انساني و اخالقي
اين رويانها چگونه است؟
.2اگر در روند درمان چند رويان در رحم
زن رشد كنند به گونه اي كه تبديل به
رويان هايي چندقلو شوند ،آيا مي توان از
تعداد رويانها كاست؟ تا چه تعداد و تا چه
هنگام؟
آشكار است كه هر دو مسئله به طور خاص از
در پاسخ به اين پرسشها ،منطبق با ارزيابي
اخالقي سقط جنين ،ديدگاه هاي مختلفي شكل
گرفته است .برخي ،به ويژه در ميان
مسيحيان كاتوليك ،بر آن اند كه رويان از
ابتداي شكل گيري نطفه واجد شخصيت انساني
است و از بين بردن آن با مقاصد درماني يا
غيردرماني را بايد قتل نفس به شمار آورد.
از اين رو ،كاهش تعداد رويانها يا
استفادة پژوهشي از رويان هاي باقي مانده
از IVFكه به از بين رفتن آنها مي
انجامد ،مانند سقط جنين غيراخالقي است .
ديدگاه هاي افراطي بيانگر غيراخالقي بودن
كاهش تعداد رويانها حتي در صورتي است كه
سالمت مادر در خطر باشد .با اين حال ،اين
رويكرد بيانگر تنها ديدگاه ممكن نيست .در
هر دو ديدگاه ياد شده در باال داراي روايت
هاي افراطي يا تعديل شده ،قوي يا ضعيف
است كه بايد به دقت مورد بررسي قرار
گيرد .نكتة مهم اين است كه همة اين ديدگا
ه ها بر اساس مسئلة شخصيت و هويت انساني
طرح مي شوند و بايد در بررسي آنها بدون
در افتادن به دام گرفتاري هاي احساسي و
لفظي به عناطر اساسي ذكر شده براي شخصيت
و هويت انسان توجه كرد .داوري دربارة اين
ديدگاه ها بايد بر اساس قوت داليلي صورت
گيرد كه در پشتيباني از عناصر شخصيت ساز
وجود انسان ارائه مي شود.
بررسی موضوعات اخالقی پيرامون اهدای اسپرم
توجهات اخالقی پيرامون استفاده از تکنيک
های جديد مانند استفاده از اسپرم اهدايی
در طی دهه های گذشته رو به افزايش است.
اين تکنيک در طی 50سال گذشته پيشرفت
زيادی داشته تا جايی که منجر به ايجاد
بانک اسپرم گرديده است.
مسايل اخالقی و قوانين مربوط به اين تکنيک
در کشور های مختلف متفاوت است.
-1 برای هر گونه اهداء بايد پرونده کامل
تشکيل و کليه مسائل شرعی و حقوقی در نظر
گرفته شود.
-2 پرونده مربوط به اقدامات مربوط به
اهدا بايد فوق سری باشد و بايد پرونده
اطالعات جمع آوری شده در يک مکان امنی
نگهداری شود.
-3 اطالعات مربوط به اهدا بايد به صورت
فوق سری به سازمان پيوند اعضا اطالع داده
شود تا داده های فوق در يک پايگاه
(مرکزی) فوق سری وارد شود و از آنجا
هماهنگ با اداره ثبت احوال صدور شناسنامه
انجام گيرد که بعدا" اگر دهنده اسپرم به
چند نفر اسپرم اهدا کرد ازدواج محارم
انجام نگيرد.
شرايط IUIاز نظر سازمان نظام پزشکی و
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی
انجام IUIبايد در مراکز ناباروری باشد و
انجام آن در مطب ممنوع است.
علت آن موارد ذکر شده باالست.
شرايط دهنده اسپرم
-1سن دهنده اسپرم که بايد بين 18سال تا
35سال باشد بعضی مراکز تا 40سال را
قبول دارند.
-2مذهب بايد در نظر گرفته شود همانطور
يکه ذکر شد شيعه مذهب نمی تواند به اهل
تسنن اهداء داشته باشد
-3مسئله مقلد مهم است و بر اساس اينکه
از چه کسی تقليد می کند بايد بر اساس آن
عمل کرد.
-5يک دهنده اسپرم بايد از نظر اخالقی
کامال" شناخته شده باشد و سوء سابقه
نداشته باشد
-6آدرس کامل دهنده اسپرم ،شماره کارت
ملی ،کد پستی ،تلفن و در صورت تغيير
آدرس گزارش آدرس جديد و ايميل اطالع به
مرکز گيرنده اسپرم بدهد.
دادن کد مخصوصی به دهنده اسپرم و وارد
کردن آن کد برای مرکز پيوند و ثبت احوال
که يک دهنده اگر به چند مرکز مراجعه کرد
با کد مشخص و خصوصيات که وارد می شود از
احتمال ازدواج محارم جلوگيری می شود.
بهتر است يک دهنده فقط به يک مرکز مراجعه
نمايد و به يک فاميل نازا اهداء نمايد.
بررسی ضرورت ارزيابی اخالقی شيوه های نوين
باروری در ايران
از آنجايی که همواره و به طور واضح اسالم
به تشکيل خانواده و پايداری آن تشويق می
کند به نظر می رسد آنچه موجب گرديده است
که در برخی جوامع باالخص ايران به داليل
فرهنگی-اخالقی استفاده از فن آوری توليد
مثلی ممنوع و متوقف شود ،عدم توجه به
مبانی فرهنگی-اعتقادی استفاده از روش
درمانی ،زمينه را برای انجام ندادن مطلوب
اين درمان فراهم آورده است.
به عنوان مثال در حاليکه در موقعيت حاضر
مشکالت حقوقی حاصل از قوانين استفاده از
با فرض رفع اين محدوديت و در صورتی که
بستگان و آشنايان زوج نابارور ،متقبل اين
ايثار و از خود گذشتگی شده و رحم خود را
به عنوان رحم جايگزين در اختيار زوج
نابارور قرار دهند ،محدوديت های قانونی
در قوانين ثبت احوال فعلی مجوز صدور
گواهی والدت را به نام زوج صاحب گامت نمی
دهد و به ناچار پزشک يا ماما موظف است
گواهی والدت را تنها برای بانويی که فرزند
را زايمان کند ،صادر نمايد .در اين صورت
فرزند حاصل تنها با مشخصات مادر باردار
شناسايی شده و صاحب شناسنامه می گردد.
با توجه به اينکه همواره علم جلوتر از
جنبه های اخالقی تکنولوژی کمک-باروری از
ديدگاه اسالمی
در جهان اسالم سال ها به خاطر درک نادرست
تعاليم آن ،کاربرد اين فناوری ها به
تاخير افتاد ،غافل از اينکه اسالم از
تشکيل خانواده و توليد مثل کمک شده در
شديدا حمايت می کند.
ً
قالب بنيان خانواده
جنبه های اخالقی اهداء تخمک
در رابطه با دهندگان گامت عالوه بر توضيح
خطرات بالقوه اهداي تخمك ،بايد به اين
نكته توجه داشت كه اهداي گامت در ازاي
دريافت پول ،استقالل فردي را مخدوش مي
سازد ،زيرا ممكن است عده اي از روي نياز
مالي به اهداي گامت واداشته شوند.
اما در صورتي كه كل سيستم در خطر از كار
افتادن به علت فقدان اهداكننده باشد ،در
نظر گرفتن تشويق های مالي محدود مي تواند
قابل توجيه باشد
در ارتباط با استقالل فردي گيرنده يا
دهنده گامت يا رويان ،موارد خاص زير نيز
آيا زنان يائسه حق دريافت رويان براي
باردار شدن را دارند؟
آيا زوج هاي فقير يا بيمار مي توانند از
حق استفاده از فناوری هاي كمك باروري
براي فرزند آوري استفاده كنند؟
آيا هويت دهنده گامت بايد براي فرد يا
خانواده گيرنده فاش شود؟
آيا مي توان از دهنده هاي « خاص »
استفاده كرد؟ (نظير جسد انسان يا جنين
سقط شده يا گامت نگهداري شده كودك يا فرد
بالغي كه ممكن است به علت شيمي درماني يا
...قابليت باروري خود را از دست بدهد،
يا گامت نگهداري شده فردي كه درگذشته است
مباحث اخالقی پيوند رحم
پيوند رحم در مواردی مانند جراحی و
برداشت رحم متعاقب بعضی از عفونت ها و
کورتاژ ها ،عدم وجود شايستگی فيزيولوژيکم
در رحم ،فقدان مادرزادی رحم و ...مسايل
خاص خود را دارد ،در حالی که مباحث مربوط
به اهداء و دريافت رحم در حاالت يائسگی،
بارداری پس از يائسگی در گيرنده رحم و
کامال متفاوت هستند.
ً
...مباحثی
رضايت يا عدم رضايت همسر شرعی دهنده و
گيرنده رحم نيز مسايل خاص خود را دارد و
تشويق و يا عدم تشويق زنان يائسه به
اهداء رحم به نيازمندان رحم ،موضوعی است
در حوزه پزشکی و بيولوژيکی محض نيز،
تفاوت ساختار ژنومی رحم پيوندی با فرد
گيرنده رحم مسايل خاص خود را خواهد داشت
مثال احتمال وجود تفاوت در رسپتورهای
و ً
IGF2و IGF1تفاوت عملکرد MeCP2و MeCP1
عملکرد ژنتيکی ژن H19از حيث بيان ژنی،
تفاوت کار کردها مارکرهای اپی ژنيک،
تفاوت در نوع HERVsموجود در ژنوم رحم
پيوندی و ساير اندامهای فرد گيرنده
رحم ...مباحث خاص خود را به دنبال دارد و
در کنار اين موارد ،در صورت وجود اشکال
در قدرت باروری همسر گيرند رحم و ضرورت
باروری رحم پيوندی بصورتی خارج از شيوه
طبيعی آميزش ،مباحث ديگری مطرح خواهد شد
که بر صعوبت و تعقيد مباحث خواهد افزود
بررسی مسائل اخالقی روش نمونه گيری نطفه
جهت استفاده در روشهای کمک باروری
از آنجا که در اسالم تصريح شده که اخالقيات
زوجين از بدو زندگی ،در طول زندگی و بعد
از ازدواج در تربيت آتی فرزندشان بی
تاثير نبوده ،بلکه از اهميت ويژه ای
برخوردار است و از طرفی نحوه برنامه ريزی
در تمام مراحل بچه دار شدن از جمله قبل
از بارداری ،در حين بارداری و بعد از
تولد در روحيات فرزند موثر خواهد بود.
الزم است نمونه از طريقی به دست آيد که با
روش طبيعی باردار شدن نزديک باشد.
خود ارضايی تاثير روانشناختی و اخالقی
ايجاد محيط مناسب فيزيکی و عاطفی جهت
نمونه گيری نطفه در محيط های آزمايشگاهی
و مراکز درمان ناباروری مورد نياز است.
چالش های اخالقی به وجود آمده به دنبال
تکنيک های کمک باروری ART
طبق اصول اتونومی ،عدالت،سود رسانی و عدم
اضرار بايستی مراحل مختلف روشهای باوری
آگاهانه ،قانون مدار،توجه به سود و
ضررها مد نظر قرار گيرد.
همچنين اخذ رضايت بايستی مورد اهميت قرار
گرفته و مسائلی چون post.mortpmsperm
استفاده از مجردها ،يائسه ها ،انتقالegg
از کشوری به کشور ديگر و مسائل غربالگری
جزء چالش های مهم اين بحث می باشد.
چالش های اخالقی پيرامون روشهای کمک
باروری
با توجه به شيوع روز افزون استفاده از
روشهای کمک باروری در ايران و در نظر
گرفتن اختالفات فرهنگی و عقيدتی ما با
ساير ممالک ،در نظر گرفتن مسائل اخالقی در
مراحل درمان ناباروری از اهميت بسزايی
برخوردار بوده و نقش ويژه ايی در درمان
موفق ناباروری دارد.
رژيم غذايی و تعيين جنسيت جنين
آنچه كه به علت امكان پذيري نسبي عملي و
نيز توجه عمومي ،بيشتر مورد بحث قرار
گرفته است ،حق انتخاب جنسيت جنين مي
باشد.
مطالعات نشان داده اند رعايت کامل رژيم
غذايی توسط مادر تعيين جنسيت را در حدود
75تا 80درصد امکان پذير ميسازد.
اول آن كه آيا افرادي كه به علت ناباروري
از فناور ی هاي كمك باروري استفاده مي
كنند حق تعيين خصوصيات فردي فرزند آينده
خود را دارند؟ و ديگر اين كه آيا م ي
توان به زو جهاي داراي قابليت باروري
اصل عدالت اقتضا مي كند كه پاسخ پرسش اول
را با توجه به پاسخي كه به پرسش دوم
خواهيم داد ،تعيين كنيم .به طور خالصه مي
توان گفت كه اگر بر طبق مطالعات توصيفي
با متدولوژي صحيح ،اين نتيجه حاصل شد كه
واگذاري حق انتخاب جنسيت به والدين ،عدم
تعادل جمعيت شناختي را در نسل هاي آينده
ايجاد نمي كند (يعني مو جب غلبه معني دار
تعداد پسران به دختران يا بالعكس نمي شود
) اصل استقالل فردي و خودمختاری توليد
مثلي اقتضا مي كند كه اين خدمات به
متقاضيان آنها ارائه شود؛ اما اگر احتمال
وقوع عواقب نامطلوب جمعيت شناختي وجود
داشته باشد ،با توجه به اصل ضرر نرساني
(عدم تعادل جنس ي جمعيت عواقب نامطلوب
مالحظات اخالقی در روش های کمک باروری
اشاره ای به اخالق در علل و درمان نازايی
زنان از منظر طب سنتی ايران و طب نوين
علل ودرمان ناباروری در طب سنتی اينست که
حکما در اين باره به شناخت مزاج فرد
اهميت ميدهند.
حکما عالج را در اصالح مزاج ودفع خلط فاسد
و استعمال روغنها و استفاده از تغذيه
مناسب با مزاج ميدانند.
در طب سنتی هر مزاجی بايد سته ضروريه (
آب و هوا ،خواب وبيداری ،حرکت و سکون،قی
و استفراغ،حاالت روحی و روانی و خوردنی ها
وآشاميدنی های) آن تنظيم گردد که ممانعت
اخالقی آن نيز کامال رعايت شده است زيرا
مسئله مالکيت نطفه و تخم مطرح نيست و هر
فرد مزاج خاص خودش را دارد
آيا حق فرزندان ناشی از روش های نوين
باروری است که در مورد پدر و مادر خود و
شرايط تولد شان همه چيز را بدانند؟
كودك حاصل از اهداي جنين در جست و جوي
منشأ بيولوژيك خود واجد « حق -آزادي »
است؛ يعني آزاد است كه اين جست و جو را
ادامه دهد .اما نميتوان براي او « حق-
ادعا » قائل شد؛ يعني نمي توان جامعه و
حكومت را مكلف به كمك به او در جست و جوي
منشأ بيولوژيك دانست
مسئله اخالقی درمان ناباوری بررسی درمان
ناباروری از زاويه مسئوليت اخالقی در قبال
فرد آينده
هر اقدام و دخالتی که برای درمان
ناباروری که به هدف باروری صورت می گيرد،
بايد به محصول آينده (بچه) نيز توجه
داشته باشد ،زيرا مسئوليت سازی در آن
وجود دارد.
حال اگر ميزان اطمينان در اقدامات پزشکی
نتواند به اندازه ميزان مسئوليت ما در
اصال مجاز به
قبال فرد آينده باشد ،آيا ً
پيگيری هستند؟
.1
فوت يكي از زوجين
.2
فوت هر دو زوج و تمايل اطرافيان به
انتقال جنين
.3
وظيفه مراكز نسبت به جنين فريزي كه يكي
از زوجين فوت كرده است ( .نگهداري يا
انهدام)
.4
ارث و جنين فريز
?
موارد استفاده از اهدائ تخمک
.1
.2
.3
.4
.5
.6
آيا تخمک از ازاله بدن است يا منتقل
کننده ژن ؟
صيغه محرميت
محارم ( خواهر -خواهر شوهر)... -
رعايت عده ؟
تقسيم تخمک ها
پيوند تخمدان
انواع روشهای اهدائ تخمک
دهنده اختصاصی برای گیرنده() known
دهنده ناشناس ()unknown
درقبال پرداخت پول
بدون دریافت پول
تقسیم تخمک (اهدائ نیمی از تخمکها دریک سیکل) Egg Shairing
مشاوره :
گيرنده وهمسرش بايد اطالعات
کافی درمورد جنبه های اخالقی ،
قانونی ،درمانی ،مقابله با
استرس و درک کامل موضوع را
دريافت کنند.
•A grandmother
has given birth
to her own
daughter's IVF
twins.
Surrogacy
•A 43-year old
grandmother
has given birth
to her own
daughter's IVF
twins.
•A grandmother
has given birth
to her own
daughter's IVF
twins.
•A 43-year old
grandmother
has given birth
to her own
daughter's IVF
twins.
Surrogacy occurs when I woman
agrees to carry to term the fetus for
another person.
That fetus may be from the egg and
sperm of the couple who want to
raise the child or it may b donor
eggs or donor sperm.
Traditional surrogacy
His sperm
Surrogate’s egg and uterus
Gestational surrogacy
ART
Embryo
Surrogate’s uterus
His sperm + Her eggs
.1
.2
.3
.4
زن شوهر دار
خواهر – مادر (– ... -حکم شيردادن
؟؟)
لزوم صيغه خواندن
حق صاحب رحم به اين فرزند در
آينده
نکاتی که بايد در قرار داد مورد توجه
قراربگيرد :
.1موضوع قرارداد که در ايران وخارج درحال
انجام است
.2تاريخ قرارداد
.3وضعيت سرپرستی جنين
.4دريافت وجه برای مدت قرارداد نسبت به
ماههای مختلف ويا اجرت المثل ويا اجرت ا
لمسمی وتوافق طرفين درباره اجرای اجرت
.5تعيين تکليف جنين در صورت بروز اختالف
.6عقد دوطرف قرارداد به صورت مستقيم ويا غير
مستقيم توسط نماينده ويا مراکز
.7اهليت دوطرف قرارداد چون قرارداد غير مالی
•
•
•
•
•
•
حضانت ونگهداری جنين اول برعهده مادر
وسپس بر عهده پدر است
زوجه بايد نابارور باشد ويا شرايط
نگهداری جنين ورحم را نداشته باشد که
بايد ذکر شود
بی ضرر بودن حاملگی برای اجاره دهنده
رحم وفرزندان وی وگرنه مسئوليت مدنی
وکيفری دارد
سالم بودن ومحجورنبودن وصحت وسالمت رحم
اجاره ای در متن قرارداد ذکر شود
شوهر دار بودن رحم اجاره ای ورضايت کامل
شوهر
رضايت صاحب رحم اجاره ای وشوهر او
وقرارداد با شوهر در مورد خودداری از
اگر شوهر نداشته باشد می تواند به عقد
موقت يا دائم دهنده جنين درآيد (پدر جنين
)
تعهدات صاحب رحم اجاره ای بايد تا پايان
بارداری و وضع حمل اجرا شده و نوزاد به
صاحبان جنين داده شود
بايد تمام تکاليف قرارداد را اجرا کنند
از ارتکاب کارهای زيان بار که برای
هيچکدام از طرفين قرارداد حق فسخ قرارداد
پيش از تولد و بعد از تولد را ندارند
گيرنده جنين ( رحم اجاره ای ) حق استنکاف
نوزاد را ندارد
کليه هزينه ها بارداری ,تغذيه ,دارو
بيمارستان به عهده صاحبان جنين است
در صورت معلوليت صاحبان جنين حق ندارند
از مسئوليت خود سر باز زدند و از تحويل
گرفتن کودک خود سر باز زنند
فقدان مادرزادی رحم
هيپوپالزی رحم که به درمان هورمونی جواب نمی دهند
چسبندگی داخل رحم (سندرم آشرمن)که با درمان جراحی
بهبود نمی يابند
بيمارانی که هيسترسکوپی شده اند ولی تخمدان دارند به
علت ميوم يا خونريزی شديد )
کارسينوم رحم که قبل از هيسترکتومی تخمک گرفته شده و
جنين تشکيل شده باشد
کانسر تخمدان که رحم و تخمدان ها برداشته شده ولی
تخمک فريز و يا جنين فريز از فرد وجود دارد .
کانسر سرويکس که رحم برداشته ولی تخمدان ها هر دو
وجود دارد و يا تخمدان برداشته ولی تخمک فريز و يا
بافت تخمدان فريز و يا جنين فريز دارد
سقط مکرر که هيچ علت و درمانی ندارد
شکست در IVFهای تکراری
بيمارانی که بعلت شيمی تراپی و يا راديو تراپی به
Sperm Count
Sperm Motility
Sperm morphology
الف -اهداء اسپرم
مايع مني
اهداء اسپرم شستشو داده شده
رعايت دين – مليت – سادات
نسبت فاميلی ( پدر-برادر -ساير محارم -ناشناس-
انتخاب شده)
فرزند در آينده بداند يا نداند
ارث ( ملحق – منفك )
احتمال طالق ،تنش ،حيثيت خانوادگی ،خودکشی،
زنا...،با مغايرت اهداء اسپرم
ب -اهداء جنين
رعايت مذهب – مليت – سيادت
محارم
غريبه يا آشنا
ارث
بعد از بررسی های الزم از دهنده اسپرم در صورتی که مجاز شناخته شود
.1با استفاده از کاندوم یکبار مصرف و یا از طریق دیگر اسپرم گرفته
شود ،طرز نمون گیری راهنمایی می شود .از ظرف یکبار مصرف
دهان گشاد کوتاه قد مواد اسپرم کش باشد باید استفاده شود.
.2نمون گیری در یک اتاق اختصاصی بدون استرس باید گرفت شود.
.3بعهههد از نمونههه گیهههری نمونههه بههه دزمایشهههگاه فرسهههتاده مهههی شهههود در
دزمایشگاه نمونه اسهپرم از نظهر ت هرر مورفو هودی تعهداد و –PH
جم – گلبول سفید و دنتی بادی بررسی می شود.
.1بعد از بررسی کامل نمون جهت فریز دماده می شود که بهرای فریهز
باید از کیفیت و کمیت خوبی برخوردار باشد .ک ایهن بررسهی هدود
س سال طول میکشد.
.2مسههلول اسههپرم بانههک بایههد از خصوصههیات کامههل اسههپرم فریههز شههده
دگاهی داشت باشد و زمان الزم برای تست های الزم دهنده اسپرم را
یاددوری نماید و در صورت جوابآزمایش بعدی نامناسب نمون فریهز
شههده ههوف شههود .همههراه بهها اسههپرم بانههک بایههد خههون فههرد از جهههت
دزمایش های الزم گرفت شود.
.3فهههرد دهنهههده اسهههپرم بایهههد توسهههط اورو ودیسهههت و متخصههه
بررسی شود (قبل از دادن اسپرم)
داخلهههی
فرد دهنده اسپرم با مسلو یت عواقب وخیم ک گزارش نداده است طی
یک قرارداد بپویرد.
.1در صورتی ک دهنده اسپرم اضهر به دادن نمونه خهون و یها ادرار
جهت دزمایش نشد باید وف شود .نمون گرفت شود بایهد به مهدت 6
مهههاه بانهههک شهههود (فریهههز شهههود) تههها تههها دیگهههر تسهههت ههههای سهههرو ودی
مخصوصا" HIVو HVCتکرار شود.
اگر نمونه خهون تسهت شهد و منفهی بهود نمونه بهرای اسهپرم Donate
دماده است.
یک کپی کامل از نمون اسپرم و دزمایش بایهد ضهمیم پرونهده شهود و
ب مرکز پیوند ) (Rogostnatingفرستاده شود.
فههرد دهنههده اسههپرم از نظههر قههد ،رن ه
گیرنده تا دودی مطابقت داشت باشد.
پوسههت ،هههره ،گههروه خههون ،بهها
اگر فرد گیرنده خواهان فرزند دیگری است باید از نمون اسپرم قبلهی
فریز شده استفاده نماید.
یک دهنده اسپرم داکثر ب پنج تها ده خهانواده مهی توانهد اسهپرم اههدا
کند و بایهد در پایگهاه اینترنتهی خصوصهیات دن ثبهت شهود که در مراکهز
دیگر جهت اهدا مجدد اقدام نکند.
یک دهنده نباید از دو روز قبل از اهدا اسپرم مقاربت داشت باشد.
دهنده نباید ا کل مصرف کند
.1از نظر جسمی سا م باشد
.2از سالمت رو ی برخوردار باشد ( .مشاوره روانی زن و شوهر)
.3مبتال ب بیماری مسری نباشد.
.4از نظر بیماری هایی از قبیل ایهدز ،هپاتیهت و بیمهاری ههای مقهاربتی
غربا گری شده باشد.
.5سابق بیماری های دیابت و فشار خون نداشت باشد.
.6در صورت باال بودن سن از 40سال مهاموگرافی انجهام گرفته باشهد
و سا م باشد.
.7سههابق زایمههان زودرس کمتههر از 36هفتهه ،پههره اکالمپسههی و فشههار
خون بارداری نداشت باشد.
.1اعتیاد ب مواد مخدر نداشت باشد.
.2پاپ اسمیر شده باشد و سا م باشد.
.3دزمهههایش خهههون ، CBCسهههرعت رسهههوب Ht، Hb ،دزمهههایش ههههای
هورمونی FSHو LHو AMHپروالکتین ، TSHگروه خهونیRH ،
،فاکتور های انعقادی HCV ، HIVبررسی ههای ایمنهی در صهورت
زوم.
.4معاین کامل ب ویهده معاینه دنیتهال شهده باشهد و در صهورت عفونهت
گنی درمان کامل انجام شود.
.5یهههک سهههونوگرافی وادینهههال کامهههل بهههرای بررسهههی وضهههعیت ر هههم و
تخمدانها انجام گرفته باشهد و اگهر کیسهت دارد و درمهان شهده باشهد و
اگرمیوم و یها پو یهپ داشهت که اخهتالل در فهره دنهدومتر ایجهاد کهرد
عمل شود.
.1یک هیسترو سا پنگوگرام یا هیستروسهونو جههت بررسهی فهره ر هم
و و ها انجام گرفت باشد و در صورت ناهنجاری قبل از ههر اقهدام
درمان شود.
.2اطمینههان از تخمههک گههواری و تسههت هههای الزم بههرای تخمههک گههواری
مثههل BBTانههدازه گیههری پرودسههترون خههون سههونوگرافی وادینههال در
روز 13-14سههیکل و بررسههی ترش ه ات وادن و سههرویکس ،تسههت
LHبرای سرچ بیوپسی دندومتر و .....انجام گرفت باشد.
.3در صههههورت نیههههاز بیمههههار الپاروسههههکوپی – هیستروسههههکوپی جهههههت
بررسی فره ر م ،و هها ،و تخمهدانها و وجهود ،سهبندگی دنهدومتر
و اقدام درمانی انجام گرفت باشد.
رضایت کامل شوهر و زن جهت اهدا گرفت شود.
فرم خا موازین شرعی و قانونی جهت ضانت فرزنهد متو هد شهده
گرفت ه شههود و مسههلل ار و یهها ...........و یهها اهههدا فههرد ک ه براسههاس
قوانین ب نوزاد متو د شده بعدی مشخ شود و قرارداد در یک مرجه
قانونی نوشت و نگهداری شود.
در صههورتی ک ه نههوزاد د،ههار نق ه عضههو و یهها ناهنجههاری و عقههب
افتادگی وهنی و بیماری هایی ک ت ت تهاثیر عوامهل م یطهی ،عفهونی و
علل دیگهر اسهت قبهول عهوارا و اقهدامات درمهانی الزم و نگههداری و
فاظت باید مورد قبول زن و شوهر قرار گیرد.
، موق یک فرد ق دارد ک پدر واقعی را بشناسد و دیها هق دارد؟
( در قانون پیش بینی نشده است )
در انگلسهههتان در سهههن 18-19سههها گی هههق دارد کههه بههها مراجعههه بههه
مرکزی ک اهدا شده اسهت پیگیهری جههت شهناختن پهدر واقعهی خهود را
داشت باشد( .از سال ) 2009
هر بیمار قبل از پویرش باید ب دقت پرسشنام را پر نماید.
ایهههن پرسشهههنام شهههامل سهههواالتی در مهههورد سهههالمتی دهنهههده اسهههپرم و
بستگان او می باشد.
پههس از پههر کههردن پرسشههنام توسههط شههخ
تایید بیمار وارد مر ل غربا گری می شود.
تست های غربا گری شامل :
و بررسههی و در صههورت
.1معاینههه پزشهههکی بهههرای بررسهههی وجهههود شهههواهدی از بیمهههاری ههههای
مقاربتی قابل انتقال
.2انجام تست های او ی دزمایشگاهی شامل :
CBC
Blood Typing
HIV 1&2 Antibody Testing
) HIV/HCV NAT ( as of 05/25/05
Hepatitis B surface antigen
̶
̶
̶
̶
̶
̶
̶
̶
̶
̶
̶
̶
Hepatitis B core antibody testing
Hepatitis C antibody testing
Cytomegalovirus antibody testing (total). If total is
positive, then IgG & IgM are tested
Syphilis serology (RPR and TP-PA)
HTLV I & II antibody screening
Full genital culture which includes testing for
gonorrhea
And Urine testing for Trichomonas
Cystic Fibrosis
̶ Chromosome Analysis (karyotype)
̶ Hemoglobinopathies including sickle cell and
thalassemia (for all donors join the program as of
10/26/07)
̶ Tay sachs (for all donors joining the program as of
4/28/08)
̶ Spinal Muscular Atrophy (for all new donors joining
the program as of 12/10/08)
خانمهاي منوپوز يا پره منوپوز كه
همسران آنها داراي اختالل باروري
هستند.
نارسايي اوليه بيضه يا اختالل ژنتيكي
نارسايي زودرس تخمدان ،ديسژنزي يا
نارسايي تخوان ثانويه به شيمي درماني
،راديوتراپي ،يا اووفوركتومي در
حين جراحي
IVFهاي مكرر ناموفق
سن باال
باال بودن ميزان FSHروز دوم يا سوم
قاعدگي بيشتر از 15و يا بخصوص بيشتر
از 20
ناقلين بيماري ژنتيكي و اختالالت
كروموزومي
اگر جنين فريز باشد
استفاده از سيکلهای طبيعی در کساانيکه سايکل
منظم دارند و از جنين فريز شده اساتفاده مای
کنند با اندازه گيری LH ,و تعيين زمان تخمک
گذاری و انتقال 4-3روز بعد از آن
سن باال
سيکل قاعدگی نامنظم
سيکل IVFيا ميکرو ناموفق
اختالل تخمک گذاری
استروژن مصرفی استراديول والرايت 4الی 8ميلی گرم
روزانه يا اتينيل استراديول ترانس درمال 2الی 4ميلی
گرم روزانه
مدت مصرف استروژن بين 6الی 38روز متغير است
کنترل سونوگرافی برای بررسی اندومتر وضخامت اندومتر
وتجويز پروژسترون به مدت 3الی 5روز قبل از انتقال
جنين
پروژسترون مصرفی به صورت آمپول 50ميلی گرم 2بار در
روز ويا سيکلوژست 400ميلی گرم 3بار در روز است
گيرنده جنين ودهنده جنين بهتر است از اگونيست های
GnRHطوالنی مدت مصرف وبعد از انکه هيپوفيز هورمون
انتقال جنین درمرحله 2الی 12سلولی
2 الی 5روزبعد ازشروع مصرف پروژسترون
درروز 17تا 19سیکل
ادامه درمان استروژن پروژسترون درفرد گیرنده تا هفته 10الی 12حاملگی
تحریک تخمک کذاری درفرد دهنده جنین
ازروش Down regulationطوالنی واستفاده ازگونادوتروپین
گیرنده جنین باید 3روزقبل ازدهنده جنین رگل شود
که این کاربا مصرف قرص جلوگیری انجام می شود
مصرف قرص جلوگیری به اضافه انتاگونیست های GnRHبا عث Down
regulationآندومترمیشود دریک دزاستروژن وپروژسترون بعد ازرگل شدن
برای آماده شدن آندومترجهت پذیرش تخمک بارورشده استفاده می شود
ودردهنده جنین ازگنادوتروپین برای تحریک تخمک گذاری
امبريولوژيست در انتقال جنين با بررسی جنين
ها به پذيرش اعالم و موادی که با يستی در فرم
ها جنين انتقال داده شود
انتقال جنين در ساعات صبح از 7تا 12که
براساس زمان PICK UPتنظيم شده است
دريافت کننده جنين بعد از انتقال 2-1ساعت
بستری می شود
همراه بيمار در اتاق انتظار می نشيند و
برنامه تلويزيون و يا روزنامه می خواند
کليه دستورات پزشک توسط ماما به بيمار و
همراه بيمار داده می شود
انتقال جنين نيازی به بيهوشی و بی حسی ندارد
اگر بيمار هيجان داشته باشد می تواند يک آرام
بخش استفاده کند
.1
زوج دهنده گامت
.2
زوج گيرنده جنين
.3
نوزاد متولد شده
.1
.2
.3
.4
.5
نارسايي زودرس تخمدان )(POF
بيماران Poor responder
اختالالت شديد در توليد اسپرم
زوجهايي كه حامل بيماريهاي ژنتيكي
هستند كه باعث مرگ جنين مي شوند.
بيماراني كه با شكست هاي متوالي در
سيكلهاي IVF/ICSIروبرو مي باشند.
شرايط سني
غربالگري والدين ژنتيكي از نظر
بيماريهاي وراثتي حتي در خويشاوندان
بررسي از نظر HIVو HBSو HCV
Matchingفتوتيپ والدين ژنتيكي و زوج
گيرنده
افشاء هويت والدين ژنتيكي
افشاء هويت زوج گيرنده جنين
وضعيت حقوقي نوزاد متولد شده در خانواده
جديد
حوادث غير مترقبه براي والدين جديد
با آينده كودك ارتباط دارد
كه
.1
.2
.3
.4
.5
،بررسي اهداء
انتخاب ،مشاوره
كنندگان
بررسي گيرنده هاي جنين
هماهنگي خصوصيات فيزيكي اهدا ء كننده و
گيرنده
آمادگي اندومتر در فرد گيرنده و انتقال
جنين
گيرنده هاي جنين بايد كامال“ با جنبه
هاي رواني ،قانوني و اخالقي اهداء جنين
آشنا باشند.
.1خانمهاي منوپوز يا پره منوپوز كه همسران آنها داراي اختالل باروري هستند.
.2نارسايي اوليه بيضه يا اختالل ژنتيكي
.3نارسايي زودرس تخمدان ،ديسژنزي يا نارسايي تخوان ثانويه به شيمي درماني ،
راديوتراپي ،يا اووفوركتومي درحین جراحي
IVF .4هاي مكرر ناموفق
.5سن باال
.6باال بودن میزان FSHروزدوم يا سوم قاعدگي بيشتر از 15و يا بخصوص بيشتر
از20
.7ناقلین بيماري ژنتيكي و اختالالت كروموزومي
.8اختالالت وابسته به كروموزوم X
.9فيبروزكيستيك
.10سقطهاي مكرر به علت آنومالي كروموزوم
اكثر اهداكنندگان جنين زوجهايي هستند كه
از طريق IVFخانواده خود را تكميل كرده و
جنين هاي اضافي منجمد شده دارند.
بررسي از نظر بيماريهاي ژنتيك و عفوني
آزمايش كامل خون
،پالكت ،گروه خون
آنتي ژن هپاتيت B
آنتي بادي هاي هپاتيت C
VDRL
HIV
گونوره و كالميديا
تستهاي ژنتيكي دقيق( تاالسمي و آنمي سيكل سل
)
بيماريهاي داخلي و ژنتيك
فشار خون باالشديد
دپرسيونشيزوفرني
اپي لپسيالكليسم
كريقلبي
كوري ديابت نوع اول -بيماري آلزايمر
آرتريت بيماري -موارد ديگر
لب شكري يا شكاف كام Clubfoot بيماريهاي دريچه اي قلب اسپنيا بيفيدا -موارد ديگر
اختالالت مندلي
كوررنگي هموفيلي آنمي داسي شكل فيبروز كيستيك گلوكوم -بيماري تاي ساكس
گيرندگان
بررسي دقيق باليني
هموگلوبينپوليپ آندومتر
بررسي
لگني
خون
كيست تخمدان اندازه رحمهپاتيت Bو C
ضخامت آندومتر پاپ اسمير TSH ايمني به سرخچهكاريوتايپ
معاينه
و
-
گروه
HIV FBS GTT کلسترول-
افشاء هويت والدين ژنتيكي
افشاء هويت زوج گيرنده جنين
وضعيت حقوقي نوزاد متولد شده در خانواده
جديد
حوادث غير مترقبه براي والدين جديد
با آينده كودك ارتباط دارد
كه
.1
انتخاب ،مشاوره
،بررسي اهداء
كنندگان
.2
بررسي گيرنده هاي جنين
.3
هماهنگي خصوصيات فيزيكي اهدا ء كننده و
گيرنده
.4
آمادگي اندومتر در فرد گيرنده و انتقال
جنين
.5
گيرنده هاي جنين بايد كامال“ با جنبه
اكثر اهداكنندگان جنين زوجهايي هستند كه
از طريق IVFخانواده خود را تكميل كرده و
جنين هاي اضافي منجمد شده دارند.
زن – مرد – پزشك زنان – متخصص اورولوژي
– متخصص آزمايشگاه و پرسنل
خريد و فروش عضو
تخمك
جنين اهدايي
رحم اجاره اي ( مورد اجاره در تملك
مستاجر قرار نمي گيرد)
فقه درلغت به معناي فهم همراه با ژرف نگري ،تامل و
تفكر است و در اصطالح به معناي آشنايي با قوانين
اجرايي اسالم است كه از منابع اصلي يعني قرآن ،رفتار
پيشوايان معصوم عليه السالم و عقل به دست مي آيد.
درعلم فقه ،مقررات و قوانين فردي و اجتماعي در زمينه
هاي عبادي ،اقتصادي ،سياسي ،قضايي و غيره ،بحث و
بررسي مي شود.
فقه در بيان رسا و زيباي امام خميني چنين است :
فقه تئوري واقعي و كامل اداره انسان و اجتماع از
-1عبادت
-2عقود
( كه نياز به قصد قربت دارد)
( رابطه بين دو نفر است ) مثل
خريد و فروش
-3ايقاعات ( كه رابطه يك طرفي است مانند
طالق و سوگند خوردن )
-4سياسات (مربوط به اداره جامعه است )
.1تلقيح داخلي
.2تلقيح خارجي
1اسپرم شوهرو تخمك همسرش را درآزمايشگاه و درشرايط ويژه قرارمي دهند و پس ازتركيب
و كيفيت مناسب جنین ،آن را دررحم قرارمي دهند ( كودك آزمايشگاهي )
اسپرم شوهر و تخمك زني غیرازهمسرش را درآزمايشگاه قرار رحم همسر،
قرارمي دهند.
-3 اسپرم مرد و تخمك زني را كه هيچكدام با هم نسبت ندارند درآزمايشگاه ،
تركيب مي كنند و سپس دررحم زن قرارمي دهند.
-4 اسپرم شوهر و همسرش را تركيب مي كنند و دررحم زن ديگري قرارمي دهند
( رحم اجاره اي )
-5اسپرم شوهرو همسرش را تركيب مي كنند ودر رحم همسرديگرمرد قرارمي دهند.
-6اسپرم شوهري كه فوت كرده با تخمك همسرش تركيب مي كنند ( اين شيوه درامريكا ،
استراليا بسيارمرسوم است و بانك اسپرم بسيارمتداول است ).
-7اسپرم مرد و تخمك زن را تركيب مي كنند و هنگامي كه قدرت باروري درمرد وزن ازبین رفت ،
ازجنین استفاده مي كند.
-8اسپرم مرد و تخمك زني غیرازهمسررا تركيب مي كنند و درهنگام ازبین رفتن قدرت باروري از
آن استفاده مي كند و رحم همسرقرارمي دهند.
-9اسپرم منجمد مردي را كه فوت شده با تخمك همسرش دررحم زن ديگري قرارمي دهند.
-10اسپرم مرد و تخمك منجمد همسرش را پس ازفوت همسر ،دررحم همسردوم آن مرد قرار
مي دهند.
تلقيح عبارت است از :آميختن اسپرم مرد و
تخمك زن ،تلقيح به چند گونه انجام مي
شود.
تلقيح اسپرم مرد و تخمك همسرش
تلقيح اسپرم مرد وتخمك كسي غير از همسرش
( زن ناشناخته ،يا شناخته شده ،از
محارم يا از غير محارم ،زن مجرد يا
شوهردار)
تلقيح اسپرم مرد غير از شوهر ( مرد
ناشناخته ،يا شناخته شده از محارم يا
از غير محارم )
هركدام ازصورت ها را بررس ي مي كنيم :
تلقيح اسپرم مرد و تخمك همسرش جايزاست .
دليل :
آيه مباركه ( ،نساء كم حرث لكم فآتوا حرثكم ان شئتم )
( زنان شما ،محل بذرافشاني شما هستند ،پس هرزمان كه بخواهيد مي توانيد
با آنها آمیزش كنيد )
روايات :
رواياتي داريم كه مي فرمايد :مرد مي توان همسرش را بارداركند ،خواه با آمیزش
جنس ي و يا ازراه ديگر .دليل برحرمت اين عمل نداريم .
قانون نحوه اهداء جنين
به زوجين نابارور
ماده ا :به موجب اين قانون كليه مراكز تخصص ي درمان
ناباروري ذي صالح مجاز خواهند بود با رعايت ضوابط
شرعي و شرايط مندرج در اين قانون نسبت به انتقال
جنين هاي حاصله از تلقيح خارج از رحم زوجهاي قانوني و
شرعي پس از موافقت كتبي زوجين صاحب جنين به رحم
زناني كه پس از ازدواج و انجام اقدامات پزشكي ناباروري
آنها ( هر يك به تنهايي يا هر دو ) به اثبات رسيده اقدام
نمايند.
ماده -2تقاضاي دريافت اهدايي بايد مشتركا ازطرف زن و شوهر تنظيم و تسليم
دادگاه شود و دادگاه درصورت احرازشرايط ذيل مجوز دريافت جنین را صادرمي
كند :
الف -زوجین بنا به گواهي معتبر پزشكي ،امكان بچه دارشدن نداشته باشند و زوجه
استعداد دريافت جنین را داشته باشد.
ب -زوجین داراي صالحيت اخالقي باشند
ج -هيچ يك اززوجین محجور نباشند.
د -هيچ يك اززوجین مبتال به بيماريهاي صعب العالج نباشند.
ه – هيچ يك اززوجین معتاد به مواد مخدر نباشند .
و – زوجین بايستي تابعيت جمهوري اسالمي ايران را داشته باشند.
ماده -3وظايف و تكاليف زوجين اهداء
گيرنده جنين و طفل متولد شده از لحاظ
نگهداري و تربيت و نفقه و احترام
نظير وظايف
مادر است .
و تكاليف اوالد و پدر و
ماده -4بررسي صالحيت زوجين متقاضي در
محاكم خانواده ،خارج از نوبت و بدون
رعايت تشريفات آئين دادرسي مدني صورت
خواهد گرفت و عدم تائيد صالحيت زوجين قابل
تجديد نظر مي باشد.
ماده – 5آئين نامه اجرايي اين قانون ظرف
مدت سه ماه توسط وزارت بهداشت ،درمان و
آموزش پزشكي با همكاري وزارت دادگستري
تهيه و به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد
.
هئيت وزيران در جلسه مورخ 19/12/1383بنا
به پيشنهاد مشترك شماره 69773مورخ
10/5/1383وزارتخانه هاي بهداشت ،درمان و
آموزش پزشكي و دادگستري و به استناد ماده
( )5قانون نحوه اهداء جنين به زوجين
نابارور – مصوب – 1382آئين نامه اجرايي
قانون ياد شده را به شرح زير تصويب نمود
:
ماده -1دراين آئین نامه ،واژه ها و اصطاحات زيردرمعاني مشروح مربوط به
كارمي رود:
الف – قانون :منظور قانون نحوه اهداء جنین به زوجین نابارو – مصوب
1382است.
ب -جنین :نطفه حاصل ازتلقيح خارج ازرحمي زوجهاي قانوني وشرعي است كه
ازمرحله باروري تا حداكثر پنج روزخواهد بود .اين جنین مي تواند به دو صورت
تازه و منجمد باشد.
پ -اهداء جنین :واگذاري داوطلبانه و رايگان يك يا چند جنین اززوجهاي واجد
شرايط مقرر درقانون و اين آئین نامه به مراكزمجاز تخصص ي درمان ناباروري
براي انتقال به زوجهاي منقاض ي داراي شرايط مندرج درقانون
ماده -2زوجهاي اهداء كننده بايد داراي شرايط زيرباشند:
الف – علقه ورابطه زوجيت قانوني و شرعي
ب – سالمت متعارف جسمي و رواني و ضريب هوش ي مناسب
پ -نداشتن اعتياد به مواد اعتياد آور و روان گردان
ت – مبتال نبودن به بيماريهاي صعب العالج نظیرايدز ،هپاتيت و ...
تبصره – مراكزمجازتخصص ي درمان ناباروي مكلفند قبل ازدريافت جنین ازاهداء
كنندگان ،وجود شرايط مذكور دراين ماه را احرازنمايند.
ماده -3اهداء جنین بايد با موافقت و رضايت كتبي زوجهاي اهداء كننده ودرمراكز
مجازتخصص ي درمان ناباروري ،با احرازهويت آنان و به صورت محرمانه انجام گیرد.
ماده -4زوجهاي متقاضي جنين اهدايي
بايد واجد شرايط مقرر در ماده ()2
قانون باشند.
ماده -5رسيدگي به درخواست دريافت
جنين اهدايي ،در دادگاه صالح و
خارج از نوبت و بدون رعايت تشريفات
آئين دادرسي مدني به عمل مي آيد.
ماده : 6مراكزمجازتخصص ي درمان ناباروري مكلفند نسبت به موارد زيراقدام نمايند:
الف – نگهداري جنین هاي اهدايي ازسوي اهداء كنندگان مسلمان وغیرمسلمان به طور
جداگانه و رعايت تناسب ديني و مذهبي زوجهاي متقاض ي با جنین اهدايي درزمان انتقال
ب -دريافت و نگهداري راي قطعي مرجع قضايي ازمتقاض ي
پ -صدور گواهي و معرفي نامه الزم مبني برتاييد سالمت جسماني و رواني براي متقاضيان
دريافت جنین طبق مقررات قانون و اين آيین نامه.
ت -دريافت ،نگهداري و انتقال جنین هاي اهدايي درشرايط كامال محرمانه
تبصره :اطالعات مربوط به جنین هاي اهدايي ،جزو اطالعات به كلي سري طبقه بندي مي
شوند.
ماده – 7صدور گواهي عدم توانايي باروريش و
همچنين توانايي زوجه در زمينه دريافت و
نگهداري جنين ،پس از انجام تستها و
آزمايشهاي دقيق پزشكي در صالحيت مراكز
مجاز تخصصي درمان ناباروري مي باشد.
ماده – 8هر يك از مراكز مجاز
تخصصي درمان ناباروري مي توانند
بانك جنين طبق دستورالعملهاي وزات
بهداشت ،درمان و آموزش پزشكي
داير نمايند .اين بانك مسئول
دريافت و نگهداري جنين و انتقال
آنها به زوجين نابارور طبق مقررات
مندرج در قانون و اين آيين نامه
مي باشد.
ماده -9مركز مديريت پيوند وزارت
ماده – 10ارائه مدارك و اطالعات مربوط به
اهداء كنندگان و دريافت كنندگان جنين
اهدايي تنها با رعايت قوانين مربوط به
حفظ و نگهداري اسرار دولتي و به مراجع
قضايي صالحيت دار مجاز مي باشد.
بررسی مسائل قانونی و شرعی کاهش جنين در
حاملگی چند قلويی
چند قلويی يکی از مشکالتی است که همراه با
عوارض برای مادر و جنين می باشد که با
توجه به روش های نوين ناباروری شامل IUIو
IVFو ICSIو EMBRYO HATCHINGو استفاده از
داروها برای تحريک تخمک گذاری ميزان درصد
چند قلويی بشدت افزايش يافته است.
بويژه نسبت درصد سه قلويی وچهارقلويی به
ميزان %65تا %50افزايش يافته است به
علت عوارض مادری ويا جنينی وبرای حفظ
سالمت مادر وجنين های سالم وبرطرف کردن
عوارض گاهی مجبور به کم کردن يک يا چند
کاهش جنين به روش های ذيل انجام می گيرد
:
ديالتاسيون سرويکس وحذف يک جنين که منسوخ
شده است
کاهش جنين به کمک سونوگرافی از طريق
آبدومينال و يا واژينال با تزريق محلول
پتاسيم بداخل قفسه صدری و قلب جنين و يا
ساکشن محتويات داخل ساک
کاهش جنين با استفاده از ليزر و يا کوتر
با فتوسکوپ در مورد جنين های يک تخمکی که
يک جنين ناهنجار است .
کاهش جنين می تواند باعث عوارض برای مادر
برحسب ضرورت و پيشگيری از عوارض مادری و
جنين مداخله براساس مبانی اخالقی و شرعی و
درخواست آگاهانه زوج کاهش جنين بايد
انجام گيرد.
تا يک دهه قبل هيچ قانونی برای کم کردن
جنين در ايران وجود نداشت.
با توجه به فقه پويا و فناوی آيات عظام
بويژه مقام معظم رهبری و نظريه قوه
قضائيه کاهش جنين در مواردی که ضرورت
ايجاب کند الزم است.
جهت کاهش جنين بايد به سن بارداری
مسائل قانونی وشرعی فاکتور روحی وروانی
والدين وپيروی از مذهب خواهان کاهش جنين