Transcript โครงการสืบสานพระราชปณิธาน สมเด็จย่า ต้านภัยมะเร็งเต้านม โดย มูลนิธิถันย

ื สานพระราชปณิธาน
โครงการสบ
สมเด็จย่า ต้านภ ัยมะเร็งเต้านม
โดย
• มูลนิธถ
ิ ันยร ักษ์ในพระราชูปถ ัมภ์ของ
สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
• กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงมหาดไทย
• สภากาชาดไทย สปสช. และภาคเอกชน
มู ลนิ ธถ
ิ ันยร ักษ ์ในพระราชูปถัมภ ์สมเด็จพระ
มู ลนิ ธถ
ิ ันยร ักษ ์ในพระราชูปถัมภ ์สมเด็จพระ
Why Breast Cancer is spreading
around the world?
 สตรีประมาณ 1 ล้านรายทีเ่ ป็นมะเร็งเต้านม ในทุกปี
จานวนด ังกล่าว เป็นผูป
้ ่ วยใหม่ 5 แสนคน และจานวนทีเ่ หลือ คือ
ี ชวี ต
ผูท
้ เี่ สย
ิ ในทุกๆปี
 ในปี 2534 สตรีอเมริก ัน 1 ใน 10 ตายจากโรคมะเร็งเต้านม
 ในปี 2550 สตรีอเมริก ัน 1 ใน 8 ตายจากมะเร็งเต้านม
 ในปี 2563 70% ในประเทศกาล ังพ ัฒนา
 50% ของสตรีอเมริก ัน ค้นพบการเป็นมะเร็งเต้านมระยะที่ 1
 น้อยกว่า 10% ของสตรีในประเทศกาล ังพ ัฒนา
ค้นพบการเป็นมะเร็งเต้านมระยะที่ 1
 Soon Time Magazine – ทาไม ? มะเร็งเต้านมจึงย ังคงเป็น
ปัญหาของสตรีจานวนมาก
ธรรมชาติของมะเร็งเต้านม
* 90% ตรวจพบก้อน
-คลาก้อนได้ขนาดต้องใหญ่กว่า 1 ซม.
ถ้าพบก้อน 15- 20% เป็น มะเร็งเต้านม
* 10% เป็นการเปลีย
่ นแปลงของเต้านม
ผิวหน ัง บุม
๋ หรือ นูน ห ัวนมบุม
๋
ถ้าพบเลือดออกจากห ัวนม 15 % เป็นมะเร็ง
มะเร็งเต้านมมีความรุนแรงเพราะ 80 % เป็นมะเร็งท่อนา้ นม
(Invasive Ductal Carcinoma)
อ ันตราย เพราะก้อนไม่เจ็บ – ไว้คอ
่ ยพบหมอ หรือ หมอบอกว่า
มีกอ
้ นแต่ ขอทาธุระก่อน เลย เอว ัง
วิธก
ี ารตรวจค ัดกรองมะเร็งเต้านม
 การตรวจเต้านมด้วยตนเอง
Breast self examination: BSE
ี่ วชาญ
 การตรวจยืนย ันโดยเจ้าหน้าทีผ
่ เู ้ ชย
Clinical breast examination: CBE
 การใชเ้ ครือ
่ งมือ
ประเทศไทย มี
• Ultrasound
VBE :
• Mammography
Volunteer
-Analog
Breast Exam.
-Digital
• MRI
เรือ
่ งราวเกีย
่ วก ับ Mammogram
1. ความแตกต่าง - Analog เก็บเป็นแผ่นฟิ ล์ม (film)
- Digital เก็บเป็น file
ื่ มโยงข้อมูลได้
เชอ
2. การใช ้ - ค ัดกรอง Screening Mammogram
- วินจ
ิ ฉ ัย Diagnostic Mammogram
ข้อดี ถ้ามีกอ
้ น Mammogram จะตรวจพบได้ 85 %
ข้อจาก ัด ใชไ้ ด้ดใี นสตรีอายุ > 40 ปี
U.S. แนะให้ค ัดกรองทุก 2 ปี
ข้อควรระว ัง 1 ใน 3 ของมะเร็งในคนตะว ันออกอายุนอ
้ ยกว่า
40 ปี
การตรวจเต้านมด้วยตนเอง
10 กว่าปี ก่อน ประเทศไทยดาเนินการโดยกรมอนาม ัยและ
มูลนิธถ
ิ ันยร ักษ์ ด้วยหว ังว่าจะพบก้อน หรือ การเปลีย
่ นแปลง
่ ยสตรีไทยให้ปลอดภ ัยจากมะเร็งเต้านม
้ ชว
เต้านมได้เร็วขึน
้
ได้มากขึน
10 กว่าปี ผ่านไป ไม่มค
ี วามหว ังอะไรเลย
 พ.ศ. 2552 BSE ไม่ได้ร ับการบรรจุอยูใ่ นต ัวชวี้ ัดการตรวจ
ราชการ สธ. และทาไปก็ไม่ได้เงินจาก สปสช.
 เริม
่ มีหน่วยค ัดกรอง (Mobile mammogram) เป็นเครือ
่ งมือ
เชงิ ธุรกิจ ติดต่อหน่วยงานต่าง ๆ ร ับทา Mammogram โดยไม่
ร ับประก ันคุณภาพ
 ทาให้คนไทยรูจ
้ ักมะเร็งเต้านมควบคูไ่ ปก ับMammogram
อ ันตรายของการค ัดกรองโดย
SCREENING MAMMOGRAM
1. FALSE NEGATIVE RESULTS 20%
มีกอ
้ น บอกว่าไม่มเี ลยนึกว่าไม่เป็นไร ชา้ ไปเมือ
่ พบแพทย์
2. FALSE POSITIVE RESULTS ไม่มก
ี อ
้ น บอกว่ามี
ึ ก ังวล เลยต้องค้นหา ทาให้เสย
ี เวลา เสย
ี เงิน
รูส
้ ก
3. RADIATION EXPOSURE ได้ร ับร ังสโี ดยไม่จาเป็น
สถานการณ์ BSE ทว่ ั โลก
ิ ธิภาพแตกต่างก ันมาก
หล ักฐานของประสท
 Russia & China - no beneficial effects
ให้พยาบาลสอนBSE สาวโรงงาน 2 กลุม
่ ๆ ละสองแสนคน
 U.S. National Cancer Institute recommend
High quality screening mammogram with CBE
แต่สตรีอเมริก ันสว่ นใหญ่ตรวจเต้านมด้วยตนเอง
U.S. มี mam. หกหมืน
่ เครือ
่ ง ตรวจได้ 75%ของเป้าหมาย
 U.K. – same as U.S.
 Canada – อ ัตราตายลดลงในกลุม
่ ทีท
่ า BSE คุณภาพ
การตรวจร่างกายพบ ได้ 20 % ของคนเป็นมะเร็งเต้านม
สถานการณ์ BSE ประเทศไทย
่ นใหญ่60-80%
* จากรายงานการตรวจเต้านมด้วยตนเองสว
จากการตรวจสอบ BSE ทีม
่ ค
ี ณ
ุ ภาพ 30-40 %
้ ารตรวจเต้านมด้วยตนเองทีม
* ความมุง
่ หว ังครงนี
ั้ ก
่ ค
ี ณ
ุ ภาพ
้ ทีค
(ถูกต้องและสมา
่ เสมอ)มากกว่า 80 %ในพืน
่ วบคุมได้
ทีผ
่ า่ นมา BSE ไม่มก
ี ารควบคุมคุณภาพ จึงดูเหมือนไม่ม ี
ิ ธิภาพ แต่ ถ้าประเทศไทย สามารถทาให้ BSE มี
ประสท
คุณภาพ อาจเป็นแรงบ ันดาลใจให้
้ และคุณภาพดีขน
* สตรีไทยตรวจเต้านมด้วยตนเองมากขึน
ึ้
้
* สตรีประเทศกาล ังพ ัฒนาอืน
่ ๆ มีทางเลือกมากขึน
ื สานพระราชปณิธานสมเด็จย่า
โครงการสบ
ต้านภ ัยมะเร็งเต้านม
เป้าหมาย สตรีไทยอายุ 30-70 ปี ตรวจเต้านมด้วยตนเองอย่างมี
้ ทีค
คุณภาพมากกว่า 80 %ในพืน
่ วบคุมได้
วิธก
ี าร 1. ให้ความรูส
้ ตรีเพือ
่ ทา BSE คุณภาพ และบ ันทึกลงสมุด
บ ันทึกการตรวจเต้านมด้วยตนเอง
2 . อบรม อสม.ชช. เป็นผูต
้ ด
ิ ตาม ยืนย ันและบ ันทึกลงสมุด
บ ันทึก
3. ร ับรองโดย จนท.ที่ รพสต. และ บ ันทึกลงในโปรแกรม
4. จนท.ผูช
้ านาญระด ับอาเภอ ร ับรองและวิเคราะห์ขอ
้ มูล
ี ? ขอบเรียบ
5. ใช ้ Ultrasound ที่ รพช. แยกว่ามีกอ
้ น? เป็นซส
ื่ มโยงข้อมูลก ับศูนย์ถ ันยร ักษ์
หรือขรุขระ ? และเชอ
6. ใช ้ DIGITAL MAMMOGRAM ที่ รพศ. เป็นลาด ับแรก ตาม
ื่ มโยงข้อมูลก ับศูนย์ถ ันยร ักษ์
ด้วยรพท. พร้อมทงเช
ั้
อ
้ ทีใ่ นการติดตามเป็นจ ังหว ัดและอาเภอ
7. กาหนดพืน
้ ทีเ่ พือ
การกาหนดพืน
่ การติดตาม
ตามเขตตรวจราชการ
เขต จ ังหว ัด
เขต
จ ังหว ัด
เขต
จ ังหว ัด
1
อยุธยา
7
พ ังงา
13
อุบลราชธานี
2
ลพบุร ี
8
สงขลา
14
ี า*
นครราชสม
3
นครนายก
9
จ ันทบุร ี *
15
ี งใหม่
เชย
4
ราชบุร ี
10
หนองบ ัวลาภู
16
ี งราย*
เชย
5
สมุทรสงคราม
11
สกลนคร
17
พิษณุ โลก
6
สุราษฎร์ธานี*
12
ร้อยเอ็ด
18
นครสวรรค์
้ ที่
* จ ังหว ัดทีด
่ าเนินการเต็มพืน
กิจกรรมสาค ัญ – จ ังหว ัดมีการแต่งตงคณะกรรมการอ
ั้
านวยการ
ระด ับจ ังหว ัด โดยมีผว
ู้ า
่ ราชการเป็นประธาน นายกเหล่ากาชาดเป็นรอง
ประธาน นายแพทย์สสจ. เป็น ก.ก.และเลขานุการ และมี คณะกก. จาก
หน่วยงานอืน
่ ๆ ทีเ่ กีย
่ วข้อง เพือ
่ ดาเนินการ
การประเมินผลและความคาดหว ัง
1. การประเมินผลโดยเปรียบเทียบผลการดาเนินงาน ก่อนและ
หล ังโครงการ
2. ความคาดหว ัง
2.1 ระด ับอาเภอ
- BSE คุณภาพมากกว่า 80% ใน 2 ปี
2.2 ระด ับจ ังหว ัด
- BSE > 80 % ทุกอาเภอ ใน 3 ปี
2.3 ขนาดของก้อน และ ระยะของโรค(Staging)
เมือ
่ แรกพบลดลงใน 5 ปี
2.4 อ ัตราตาย (M.R.) ลดลงใน 10 ปี
2.5 สตรีอายุ 30-70 ปี ทว่ ั ประเทศ ทา BSE คุณภาพ
ขนตอนการด
ั้
าเนินงาน
้ ที่ และข้อมูลขนต้
1. การกาหนดพืน
ั้ น มีค.-พค.2555
2. การประชุมระด ับผูบ
้ ริหาร 27-28 พค.2555
่ ง จ. นครราชสม
ี า
(Soft Opening) อ.ปากชอ
ื่ มิย.2555
3. การสน ับสนุนสอ
4. การอบรม อสม.ชช.และเจ้าหน้าที่ โดยจ ังหว ัด
มิย.-ก.ย.2555
5. การอบรมพยาบาล/แพทย์ โดยศูนย์ถ ันยร ักษ์
้ ที่ ก.ย. 2555
6. การเตรียมความพร้อมของพืน
้ ที่ ต.ค. 2555
7. การรณรงค์โครงการทุกพืน
(Grand Opening)
การติดตามระยะยาว
Long Term Follow up
ทุกเดือน –การทา BSE ถูกต้องและสมา
่ เสมอ
ของกลุม
่ เป้าหมายจากสมุดบ ันทึกการตรวจ
เต้านมด้วยตนเอง
่ ละยืนย ัน BSE โดย
- ความเอาใจใสแ
อสม.ชช. จากสมุดบ ันทึก
่ ต่อ ? การร ับรอง
ทุก 3 เดือน - การร ับรองผลการตรวจ สง
โดย จนท.รพสต. บ ันทึกข้อมูลลงในโปรแกรม
- การสรุปผลและวิเคราะห์ โดย จนท. รพสต.
ทุก 6 เดือน - รวบรวมและสรุปผลโดยจนท.
ระด ับจ ังหว ัดและ key ข้อมูล
่ ต่อหรือสง
่ กล ับ
เพิม
่ เติมเมือ
่ มีการสง
ทุก 1 ปี
- รวบรวมและสรุปผลโครงการโดย
กระทรวงสาธารณสุขและมูลนิธ ิ
ถ ันยร ักษ์ฯ
ทุก 5 ปี
- เปรียบเทียบผลการดาเนินงาน
ก่อนและหล ังโครงการ
พบก้อน ? ขนาด ?
ระยะของโรค เมือ
่ เริม
่ พบ ?
ครบ 10 ปี - อ ัตราตาย ?
ระบบตรวจสอบและร ับรอง
โดยศูนย์วช
ิ าการเขต (กรมอนาม ัย โดย
ศูนย์อนาม ัย กรมการแพทย์ โดยศูนย์มะเร็ง)
ี่ วชาญและร ับรองเป็น
1. ฝึ กอบรมเจ้าหน้าทีผ
่ เู ้ ชย
ผูต
้ รวจสอบ โดยมูลนิธถ
ิ ันยร ักษ์
2. ตรวจสอบและให้การร ับรองระด ับอาเภอโดย
จ ังหว ัดและศูนย์เขต
3. ร ับรองผลระด ับจ ังหว ัด โดยมูลนิธถ
ิ ันยร ักษ์
และกระทรวงสาธารณสุข
่ วามสาเร็จ
การสน ับสนุนสูค
1. สตรีอายุ 30-70 ปี
สมุดบ ันทึกฯทุกคน + DVD บางคน
2. อสม.ช./ผูน
้ าสตรี
สมุดบ ันทึกฯ, DVD ,ภาพพลิก, โปสเตอร์
3. จนท.รพสต.
้ ง
DVD โปสเตอร์ หุน
่ เต้านม รพสต. พีเ่ ลีย
ี่ วชาญ
4. จนท.ผูเ้ ชย
ื่ ทุกชนิด
หุน
่ เต้านม และสอ
ระด ับอาเภอ
5. แพทย์และTechnician
ทีร่ พช./รพท./รพศ.
6. แพทย์ &Technician
ทีร่ พศ./รพท.
ฝึ กอบรม Ultrasound
ื่ มโยงข้อมูลก ับ ศูนย์ถ ันยร ักษ์
เชอ
ฝึ กอบรม Digital Mammogram
ื่ มโยงข้อมูลก ับศูนย์ถ ันยร ักษ์
เชอ
ฝันหวานก ับงานวิจ ัย
 การติดตามระยะยาว 10 ปี ในจานวนประชากร
2,000,000 คน เป็นเรือ
่ งยิง่ ใหญ่ของการวิจ ัย
่ วามหว ัง
แต่งานวิจ ัยไม่ใชค
 หากเป็นการรวมพล ังทีม
่ ป
ี ระโยชน์ เพือ
่ สตรีไทย
พ้นภ ัยมะเร็งเต้านมตามพระราชปณิธานสมเด็จย่า
การตรวจเต้านม
ด้วยตนเอง
B = Best
S = Simple
E = Effort
“ตงแต่
ั้
ว ันทีส
่ มเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
สวรรคต ในว ันที่ 18 กรกฎาคม 2538 จนถึงว ันถวาย
พระเพลิงพระบรมศพ 9-14 มีนาคม 2539 ชาวบ้าน
ชาวกรุง ชาวเขา เด็ก ผูใ้ หญ่ คนชรา ได้มาถวาย
ั
สกการะพระบรมศพโดยไม่
เว้นว ัน ไม่วา
่ แดดจะร้อนและ
ฝนจะตกจนนา้ ท่วม ข้าพเจ้าเห็นว่าไม่นา
่ จะให้พล ัง
มหาศาลทีแ
่ สดงถึงความจงร ักภ ักดี ความร ักและความ
บริสท
ุ ธิ์ หมดไปจากแผ่นดินโดยไร้ประโยชน์ “
่ เสด็จสมเด็จย่า พระนิพนธ์ของสมเด็จพระเจ้าพีน
สง
่ างเธอ
เจ้าฟ้าก ัลยาณิว ัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
“ เราก็เหมือนเด็กน้อย ๆในภาพ เมือ
่ สวดมนต์เราก็
ระลึกถึงพระเมตตาของสมเด็จย่า
และความจงร ักภ ักดีทเี่ รามีตอ
่ พระองค์ ”
ถึงจากไป
คนไทย
ยังร ักท่าน
ช่วยสืบสาน ปณิ ธาน
สมเด็จย่า
่
ภัยมะเร็ง
เต้านม
สังสมมา
้
หยุดยังได้
ด้วยศร ัทธา ย่าของ