Myndmál • Myndir nota skáld m.a. til að gera yrkisefnið sýnilegt. • Skapa myndir úr orðum. • Hin eiginlega mynd verður til í huga lesandans. •
Download ReportTranscript Myndmál • Myndir nota skáld m.a. til að gera yrkisefnið sýnilegt. • Skapa myndir úr orðum. • Hin eiginlega mynd verður til í huga lesandans. •
Slide 1
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 2
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 3
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 4
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 5
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 6
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 7
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 8
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 9
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 10
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 2
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 3
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 4
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 5
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 6
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 7
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 8
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 9
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)
Slide 10
Myndmál
• Myndir nota skáld m.a. til að gera
yrkisefnið sýnilegt.
• Skapa myndir úr orðum.
• Hin eiginlega mynd verður til í huga
lesandans.
• Myndir geta einnig höfðað til annarra
skynsviða en sjónar s.s. heyrnar, lyktar,
bragðs og snertingar.
Bein mynd
• Einfaldasta gerð myndmáls er bein mynd
eða myndræn lýsing. Það sem sagt er í
ljóðinu og lesandi sér fyrir sér við lesturinn.
– Við tvílyft hús hanga bleiur á snúru.
– Í kvöldkulinu
gjálpar vatnið og ýfist
við fætur hegrans.
Viðlíking
• Í viðlíkingu er einhverju líkt við eitthvað
annað. Liðirnir eru tengdir saman með
samanburðarorði.
– Dauðinn er eins og ósigrandi fjall.
– Tíminn er eins og vatnið.
– Sólin,
sólin var hjá mér,
eins og grannvaxin kona,
á gulum skóm.
• (líkt og, eins og, sem, svo sem, álíka)
Myndhverfing
• Líking þar sem samanburðarorðið er horfið.
• Tvö svið sem ekki eiga saman venjulega eru
tengd saman.
– Lífið er draumur í dós
– Sumir dagar eru hús
• Myndhverfingar geta verið margþættar
– En hugsunin rennur í farvegi upprunans
– Ég teyga hljómdýrð þína þyrstum augum
Persónugerving
• Fyrirbæri sem alla jafna býr ekki yfir
eiginleikum lífvera er gætt lífi.
• Persónugerving er myndhverfing í eðli sínu.
– Nú er sumarið komið á vakt;
og ljósastaurarnir hanga aðgerðarlausir,
– Ástin blakar vængjum og flýgur á brott
– Þegar kvöldið kemur
leggur borgin
vanga sinn
að votu malbikinu
Þversögn
• Þversögn er venjulega stutt setning, staðhæfing
sem virðist fela í sér mótsögn
– Fullyrðing sem ekki gengur upp
– Því ekkert er til nema aðeins það
sem ekki er til.
– Því lífið breytir engu –
nema því sem skiptir máli.
– Óvenjulegt gildismat
– Og sumir sóuðu æsku
sinni í nám á meðan
aðrir vörðu henni í vín.
Endurtekning
• Hér er átt við efnislegar endurtekningar en
ekki bragfræðilegar.
• Endurtekin eru orð og hugsun er endurtekin
með nýjum orðum.
– Bíddu hérna Garún, Garún
meðan ég flyt hann Faxa, Faxa
upp fyrir garða, garða
– Í kvöld skulum við vera
kyrrlát og hljóð
Andstæður
• Menn hneigjast til að tjá heiminn í
andstæðum sbr. gott og illt
– Hvort ég er úti eða inni
eins þá ég vaki og sef
Ég lifi í Jesú nafni
í Jesú nafni ég dey
– Eitt bros – getur dimmu í dagsljós breytt
Tákn
• Vísa til tveggja svið. Jafnframt bókstaflegri
merkingu liggur önnur merking að baki.
Engin augljós tengsl eru milli þessara sviða.
(sjá um tákn á smásögusíðunni)
Vísun
• Skáldið vísar til einhvers fyrir utan verkið
og ætlast til að lesandinn þekki það. Vísunin
getur verið fólgin í orðum, tilsvari eða nafni
sem ættað er úr öðru verki eða veruleika.
– Tennur þínar eru eins og hópur af nýklipptum ám.
(Ljóðaljóðin, 4,2)
– Tennur þínar einsog röð hvítra fólksvagna.
(Birgir Svan Símonarson)