Slide 1

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 2

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 3

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 4

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 5

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 6

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 7

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 8

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 9

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 10

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 11

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 12

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 13

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 14

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 15

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 16

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 17

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 18

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 19

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 20

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 21

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 22

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 23

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 24

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 25

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 26

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 27

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 28

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á


Slide 29

Bættu um betur
Tilraunaverkefni um raunfærni

Haukur Harðarson
verkefnastjóri Mímir-símenntun

Markmið í stuttu máli

• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Að auka skilning atvinnulífs og
skóla á hugtakinu raunfærnimat og
þróa aðferðir við mat

BUB er ekki
• Sambærilegt við 10 ára regluna
• Afsláttarkerfi frá gildandi námsskrá
• Dúfubréf
• Markmiðið er að þátttakendur fari í
sveinspróf og ef þeir standast það þá
veitir það réttindi til meistaranáms

BUB – verkefni
• Bættu um betur
• vélvirkjar – vélsmiðir 2005 - 2006

• Bættu um betur
• bílgreinar 2007 - 2008

• Mun fjalla um þessi tvö verkefni en
auk þess er í gangi Bættu um beturhúsasmíði en því er stýrt af IÐUNI–
fræðslusetri

Raunfærnimat í hverju?
• Erum að horfa til faggreina eða
fagbóklegra greina en ekki greina
sem í daglegu tali eru nefnt bóklegar
greinar
• Munum horfa til bóklegu greinanna í
haust en ekki ljóst með hvaða hætti
það verður
• Þróunarstigi

Peningar og samstarfsaðilar
• Tveir styrkir frá Starfsmenntaráði
• Helstu samstarfsaðilar
•
•
•
•

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins
IÐAN-fræðslusetur
Borgarholtsskóli
atvinnulífið og fleiri

Við vitum núna að • á vinnumarkaði eru einstaklingar sem
hófu iðnnám, luku því ekki en hafa
áhuga á því að ljúka því
• hluti af þeim eru starfandi í
starfsgreinum sem eru tengdar þeim
greinum sem þeir hófu nám í
• þeir hafa aflað sér þekkingar utan
skólakerfisins

Það sem snýr að þátttakendum
• Meta stöðu þeirra gagnvart
skólakerfinu og gildandi námsskrá
• Meta þekkingu sem þeir hafa aflað
sér í atvinnu, áhugamálum eða
öðrum leiðum
• Færa það mat inn í skólakerfið
• Hvetja og auðvelda þeim að ljúka
námi

Við auglýstum
• Í blöðum
• Á vinnustöðum
• Í gegnum
trúnaðarmannakerfi
verkalýðsfélaga
• Sendum öllum ítarefni
sem sýndu áhuga

Og hverjir höfðu samband og
tóku þátt ?
• Karlar á aldursbilinu 35 til 50 ára sem
voru búnir að starfa í viðkomandi
iðngreinum í 20 ár - plús
• Í sumum tilvikum makar viðkomandi
sem leituðu eftir ítarupplýsingum
• Í sumum tilvikum stjórnendur á
vinnustöðum

Og leið þeim vel ?
• Fyrstu skrefin mjög erfið
• Það eitt að það var iðnaðarmaður
sem svaraði í símann kallaði fram
ótrúlegustu reynslusögur úr
skólakerfinu
• Það léttist á mörgum brúnin á fyrsta
fundi þegar þeir sáu hvað mættu
margir

Þátttakandi
• Það hefur greinilega margt breyst frá
því ég var í skóla. Ég hafði t.d. aldrei
kynnst námsráðgjöf áður
• Ég hefði líklega aldrei farið af stað
nema að því að hér var um hóp að
ræða.
• Mikill styrkur að því að vita að maður
er ekki einn í heiminum

Þátttakendur – viðtöl
• Í mörgum tilvikum reynt að hefja nám
að nýju en ekki fundið leið
• Lesblinda – lestrarörðugleikar algengir í
hópunum
• Hræðsla við að fá höfnun
• Frekar slæm reynsla af skólakerfinu
• Ferkantað – ósveigjanlegt – ekki
lausnamiðað – ekki einstaklingsmiðað
og þaðan af verra

BUB – vélvirkjar
• Yfir 40 höfðu samband en 33 óskuðu eftir
að fá sent boð á fund
• 22 mættu á kynningarfund og allir
skráðu þeir sig á fund hjá námsráðgjafa
• Þrír hættu við – of stutt í námi – búseta
• Þá voru eftir 19 – einn var sendur beint í
sveinspróf – en einn féll af lestinni
• Hinir 17 kláruðu verkefnið
• 44 mættu á kynningarfund BUB bíll

Ferlið
Skráning og
viðtal við
námsráðgjafa

Raunfærnimat
val þátttakenda
en ráðgjöf
námsráðgjafa
Staða og
áætlun um nám

Skráning á
færni
Tvær leiðir
Svörun á
tékklistum eftir
námskrá

Færniskráning • Ská allt nám í opinbera kerfinu, öll
námskeið, lærdóm úr einkalífi og
félagsstörfum
• Tungumál og tölvufærni dæmi um
þekkingu sem er oft vanmetin
• Stundum virkar skólakerfið frekar
þungt – ekki sjálfgefið að fá
lífsleikni metna

Færniskráning fagleg
• Sjálfsmatslistar unnir úr gildandi
námsskrá
• Fylltir út á skalanum 1 til 4.
• Einn = lítil þekking – fjórir = mikil
• Fylltir úr með aðstoð fagaðila
• Tungumáls vinnustaða og
Menntamálaráðneytis

Mat þátttakenda
• Bæði kom fyrir vanmat á eigin getu
en einnig ofmat
• Eitt af vandamálunum var að koma
þátttakendum í skilning um það að
ef þú færð fimm þá ertu staðinn

Kennarar og skólakerfið
• Eðlileg varkárni enda þau í sömu
stöðu og þátttakendur að gera
þetta í fyrsta sinn
• Þegar búið var að fara yfir
verkefnið og svara spurningum þá
var jákvæðni í gangi

Dæmi um tvo þátttakendur
BUB – vélvirkjar

Almennar greinar –
enska – danska – íslenska - stærðfræði
• Virðast ótrúlega oft verða eftir og
mikil hindrun gagnvart því að ljúka
námi.
• Mat ekki til staðar í dag – nema þá
helst í MH – skriflegt – tveggja
tíma – haft þungt – ekki aðlagandi
• Það liggur ekki fyrir í dag hver
metur og hvernig það yrði skráð

Matið
• Eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
skráðu þátttakendur sig í mat í 104
sem jafngilda 241 einingu
• Þeir stóðust 171 einingu
• Það jafngildir því að þeir hafi
staðist 71% af þeim einingum sem
fóru í mat í

Framkvæmd matsins
• Fór yfirleitt fram í samtölum og
almennt var sátt um niðurstöðu
þeirra
• Í sumum tilvikum var matið með
þeim hætti að tæki sem tengdust
mati voru til staðar
• Einstaka áfangar verklegir

BUB – bíll
• Færa matið meira í verklegt mat með
spurningum.
• Skóli – fræðslumiðstöð – Vinnustaður
• Hér er litanúmer – sprautaðu brettið
• Spurningar á ferlinu
• Af hverju blandar þú litinn svona?

BUB – bíll
• Bjóða upp á námskeið í faggreinum
eftir útfyllingu á sjálfsmatslistum
• Huga að almennum greinum í haust
eða áramót
• Mímir-símenntun stefnir á að hefja
kennslu í almennum bóklegum
greinum þegar ný námskrá liggur
fyrir

Þátttakandi
• Ég var í upphafi ákveðin að fara í gegnum
ferlið til að fá stöðu mína metna. Það mat
hef ég nú fengið. Það verður vissulega
hausverkur að ákveða næstu skref en
verkefnið léttir mér að gera það.
• Það að klára sveinspróf er ekki peningaleg
spurning fyrir mig, þetta snýst miklu
frekar um styrkja stöðu mína á
markaðnum. Sem sagt staðan á hreinu
og sumarið verður notað í að taka frekari
ákvarðanir.

Páll Indriði Pálsson, kennslustjóri,
málm- og véltækni.
• Það má draga saman þá ályktun að
nemendur voru vel að sér í verklegu
áföngunum, enda flestir búnir að vinna
við iðnina í mörg ár og jafnvel áratugi.
Þegar kom að fagbóklegum þáttum var
kunnáttan minni og niðurstaðan ekki eins
góð.
• Ekki var annað að heyra en að nemendur
væru í flestum ef ekki öllum tilfellum
sáttir við það mat sem þeir fengu.

Tókst þetta ?
• Að meta þekkingu sem hefur orðið
til á vinnumarkaði inn í skólakerfið
• Já - en vandamál með skráningu
• Að auka skilning atvinnulífs og skóla
á hugtakinu raunfærnimat og þróa
aðferðir við mat
• Já – jákvætt viðhorf til þess eftir að
hafa prófað

Framtíðin
• Hver – Hvar – Aðferðir – Peningar
- viðurkenning
• Ef meta á raunfærni inn í
skólakerfið verður það að vera
klárt að hún sé jafngild þegar til
frekara náms kemur
• Passa okkur á setja ekki skriðu af
stað sem við höfum ekki stjórn á