Heilsa og lífskjör skólanema á Vesturlöndum Þóroddur Bjarnason prófessor Háskólanum á Akureyri Andrea Hjálmsdóttir, félagsfræðingur Atli Hafþórsson, starfsmaður HBSC Ársæll Már Arnarsson, sálfræðingur Birgir Guðmundsson, stjórnmálafræðingur Geir Gunnlaugsson,

Download Report

Transcript Heilsa og lífskjör skólanema á Vesturlöndum Þóroddur Bjarnason prófessor Háskólanum á Akureyri Andrea Hjálmsdóttir, félagsfræðingur Atli Hafþórsson, starfsmaður HBSC Ársæll Már Arnarsson, sálfræðingur Birgir Guðmundsson, stjórnmálafræðingur Geir Gunnlaugsson,

Heilsa og lífskjör skólanema á Vesturlöndum

Þóroddur Bjarnason prófessor Háskólanum á Akureyri Andrea Hjálmsdóttir, félagsfræðingur Atli Hafþórsson, starfsmaður HBSC Ársæll Már Arnarsson, sálfræðingur Birgir Guðmundsson, stjórnmálafræðingur Geir Gunnlaugsson, læknir Gunnhildur Helgadóttir, starfsm. RHA Kjartan Ólafsson, félagsfræðingur Ólína Freysteinsdóttir, starfsmaður RHA Sigrún Sveinbjörnsdóttir, sálfræðingur Snæfríður Þóra Egilson, iðjuþjálfi Stefán Hrafn Jónsson, félagsfræðingur Trausti Þorsteinsson, menntunarfræðingur Tryggvi Hallgrímsson, félagsfræðingur Þórarinn Sigurðsson, tannlæknir

Health Behaviours in School-Aged Children (HBSC)

Alþjóðlega verkefnið ( www.hbsc.org

)

Samanburðarrannsókn 38 landa Fyrirlögn veturinn 2005 – 2006 Ríflega 200.000 nemendur tóku þátt Unnið að tilstuðlan WHO

Íslenska verkefnið ( www.hbsc.is

)

Allir 6., 8. og 10. bekkir á landinu 166 íslenskir grunnskólar vorið 2006 Rúmlega 11.800 nemendur tóku þátt (86%) Unnið á vegum Háskólans á Akureyri

Heilsa og lífskjör skólanema

HBSC á Íslandi

Skipulagning verkefnisins

Rannsóknarteymi HBSC á Íslandi Rannsókna- og þróunarmiðstöð HA (RHA) Rannsóknasetur forvarna við Háskólann á Akureyri

Fjármögnun

Háskólinn á Akureyri Rannsóknasjóður Háskólans á Akureyri Lýðheilsustöð (2005–2007) Háskólasjóður KEA

2006

Dæmi um viðfangsefni

Daglegt líf

Mataræði Íþróttir og hreyfingNám og skóli

Líðan

Andleg líðanLíkamleg líðanFélagsleg líðan

Áhættuhegðun

VímuefnanotkunKynhegðunOfbeldi

Félagsleg tengsl

FjölskyldanVinahópurinnFélagslegur auður

Þátttökulönd HBSC

Austurríki Bandaríkin Belgía

- Flæmsk - Frönsk

Bretland

- England - Skotland - Wales

Búlgaría Danmörk Eistland Finnland Frakkland Grikkland Grænland Holland Írland Ísland Ísrael Ítalía Kanada Krótaía Lettland Litháen Lúxemborg Makedónía Malta Noregur Portúgal Pólland Rúmenía Rússland Slóvakía Slóvenía Spánn Sviss Svíþjóð Tékkland Tyrkland Ungverjaland Úkraína Þýskaland

Þátttökulönd HBSC

Sérstaða íslenskra barna

Í samanburði við jafnaldra á Vesturlöndum verða íslensk börn og unglingar snemma sjálfstæð. Vinahópurinn öðlast snemma aukið gildi á kostnað fjölskyldunnar og íslenskum börnum líkar betur í skólanum en börnum víðast hvar annars staðar. Íslensk börn eru undir minna eftirliti foreldra og verða oftar fyrir slysum en börn flestra þjóða. Þau drekka áfengi að jafnaði sjaldnar en hafa álíka oft orðið drukkin og jafnaldrar þeirra á meginlandi Evrópu. Íslenskar unglingsstúlkur byrja snemma að stunda kynlíf með sér eldri strákum. Hlutfall íslenskra unglingsstráka sem hafa sofið hjá við fimmtán ára aldur er hins vegar nálægt meðaltali stráka á Vesturlöndum.

Nokkur dæmi um stöðu íslenskra barna og unglinga í samanburði við jafnaldra þeirra á öðrum Vesturlöndum

Tengsl við foreldra

Slóvenía Holland Svíþjóð Ísrael #5-7 ÍSLAND Rúmenía Pólland Austurríki Úkraína Grikkland Króatía Búlgaría Ungverjaland Finnland Makedónía Spánn Noregur Eistland Írland Þýskaland Slóvakía Danmörk Kanada Sviss Bretland Lettland Litháen Ítalía Portúgal Rússland Lúxemborg Tyrkland Belgía Tékkland Malta Frakkland Bandaríkin 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 85 85 84 84 86 86 86 87 89 89 87 86 86 86 92 91 90 90 89

5. – 7. sæti: Tengsl 11 ára barna við foreldra sína

3. sæti tengsl við föður 9. sæti tengsl við móður

69 74 73 72 79 79 79 76 75 79 78 81 81 80 79 84 83 82 11 ára íslensk börn eru að meðaltali í betri tengslum við foreldra sína en jafnaldrar á velflestum öðrum Vesturlöndum Ekki er marktækur kynjamunur á tengslum við móður en tengsl við föður eru marktækt betri hjá strákum en stelpum Mynd sýnir meðaltal af hlutfalli sem eiga auðvelt/mjög auðvelt með að tala við föður og móður um það sem veldur þeim áhyggjum. Bretland er vegið meðaltal Englands, Skotlands og Wales.

Holland Slóvenía Makedónía Ísrael Rúmenía Pólland Ungverjaland Úkraína Svíþjóð Eistland #11 ÍSLAND Búlgaría Króatía Slóvakía Austurríki Finnland Írland Rússland Noregur Spánn Þýskaland Grikkland Bretland Lettland Kanada Sviss Danmörk Ítalía Tékkland Litháen Portúgal Lúxemborg Belgía Tyrkland Bandaríkin Frakkland Malta 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 76 76 76 75 78 77 77 77 79 79 82 82 86 86 85 84 84 83

11. sæti: Tengsl 13 ára barna við foreldra sína

10. sæti tengsl við föður 16. sæti tengsl við móður

67 67 72 71 71 70 69 68 68 68 68 74 73 73 73 72 13 ára íslensk börn eru að meðaltali í betri tengslum við foreldra sína en jafnaldrar á meirihluta Vesturlanda Ekki er marktækur kynjamunur á tengslum við móður en tengsl við föður eru marktækt betri hjá strákum en stelpum 64 61 64 Mynd sýnir meðaltal af hlutfalli sem eiga auðvelt/mjög auðvelt með að tala við föður og móður um það sem veldur þeim áhyggjum. Bretland er vegið meðaltal Englands, Skotlands og Wales.

Makedónía Slóvenía Holland Ungverjaland Ísrael Rúmenía Úkraína Eistland Rússland Pólland Lettland Búlgaría Króatía Svíþjóð Slóvakía Finnland Grikkland #17-18 ÍSLAND Spánn Kanada Tékkland Írland Austurríki Bretland Þýskaland Portúgal Tyrkland Danmörk Noregur Ítalía Sviss Belgía Litháen Bandaríkin Malta Lúxemborg Frakkland 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 56 55 55 61 60 60 59 64 64 63 62 62 67 67 66 66 66 65 69 69 68 68 67 73 73 71 72 70 70 70 81 80 80 77 77 80 79

17.

18. sæti Tengsl 15 ára unglinga við foreldra sína

15. sæti tengsl við föður 22. sæti tengsl við móður

15 ára íslenskir unglingar eru rétt um meðaltal Vesturlanda hvað varðar tengsl við foreldra Ekki er marktækur kynjamunur á tengslum við móður en tengsl við föður eru marktækt betri hjá strákum en stelpum Mynd sýnir meðaltal af hlutfalli sem eiga auðvelt/mjög auðvelt með að tala við föður og móður um það sem veldur þeim áhyggjum. Bretland er vegið meðaltal Englands, Skotlands og Wales.

Tengsl við foreldra

Yngri börn á Íslandi í mjög góðum tengslum við foreldra

- sérstaklega betri tengsl við föður en á flestum Vesturlöndum

Tengslum íslenskra barna við foreldra sína hrakar meira með aldri á Íslandi en á flestum öðrum Vesturlöndum Meðal 15 ára eru tengslin nálægt meðaltali Vesturlanda

- tengsl við föður eru yfir meðallagi - tengsl við móður eru undir meðallagi

Tími með vinum

Grænland Írland Úkraína Finnland Rússland Slóvakía Lettland Noregur Spánn Bretland Búlgaría Kanada Eistland Makedónía Ísrael #16 ÍSLAND Bandaríkin Króatía Litháen Ítalía Rúmenía Pólland Svíþjóð Tékkland Malta Tyrkland Danmörk Frakkland Slóvenía Þýskaland Belgía Grikkland Holland Portúgal Austurríki Lúxemborg Ungverjaland Sviss 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 54 45 47 30 30 28 30 27 33 33 39 37 40 40

16. sæti Samvera 11 ára barna með vinum á kvöldin

Stelpur eru í 16. sæti en strákar í 17. sæti

24 3 5 5 6 7 9 9 10 10 11 11 11 16 15 15 14 13 21 20 20 20 19 19 Samvera 11 ára íslenskra barna með vinum á kvöldin er rétt um meðaltal Vesturlanda Íslenskir strákar eru marktækt meira með vinum sínum á kvöldin en stelpur Mynd sýnir hlutfall þeirra sem eru með vinum fjögur kvöld eða meira á viku. Tölur fyrir Bretland eru vegið meðaltal af Englandi, Skotlandi og Wales.

Króatía Danmörk Ítalía Tékkland Grikkland Þýskaland Belgía Frakkland Holland Slóvenía Tyrkland Austurríki Portúgal Lúxemborg Sviss Ungverjaland Grænland Slóvakía Úkraína Rússland Lettland Írland Noregur Búlgaría #9 ÍSLAND Eistland Bretland Spánn Finnland Kanada Makedónía Rúmenía Malta Litháen Pólland Bandaríkin Ísrael Svíþjóð 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 65 39 38 36 36 40 42 36 35 35 50 49 48 47

9. sæti Samvera 13 ára barna með vinum á kvöldin

Stelpur eru í 8. sæti en strákar í 10. sæti

6 7 6 9 10 10 15 15 13 13 13 12 21 21 19 24 23 22 27 29 24 24 24 26 13 ára íslensk börn eru að jafnaði meira með vinum sínum á kvöldin en jafnaldrar á meirihluta Vesturlanda Ekki er marktækur munur á hlutfalli stráka og stelpna sem eru mikið með vinum sínum á kvöldin Mynd sýnir hlutfall þeirra sem eru með vinum fjögur kvöld eða meira á viku. Tölur fyrir Bretland eru vegið meðaltal af Englandi, Skotlandi og Wales.

Svíþjóð Bandaríkin Danmörk Þýskaland Holland Ítalía Grikkland Belgía Slóvenía Tyrkland Ungverjaland Frakkland Austurríki Sviss Lúxemborg Portúgal Grænland Slóvakía Rússland Úkraína #5 ÍSLAND Búlgaría Lettland Noregur Eistland Finnland Írland Bretland Spánn Makedónía Kanada Litháen Malta Pólland Ísrael Rúmenía Króatía Tékkland 0 7 7 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 71 59 11 11 13 13 18 15 17 15 22 21 24 24 24 25 25 25 28 27 27 30 29 32 34 38 37 36 43 42 44 44 52 52 51 50

5. sæti Samvera 15 ára unglinga með vinum á kvöldin

Stelpur eru í 3. sæti en strákar í 7. sæti

15 ára íslenskir unglingar eru að meðaltali meira með vinum sínum á kvöldin en jafnaldrar á velflestum Vesturlöndum Íslenskar stelpur eru marktækt meira með vinum á kvöldin en strákar Mynd sýnir hlutfall þeirra sem eru með vinum fjögur kvöld eða meira á viku. Tölur fyrir Bretland eru vegið meðaltal af Englandi, Skotlandi og Wales.

Tími með vinum

Fimmtán ára íslenskir unglingar verja meiri tíma með vinum sínum en jafnaldrar á flestum Vesturlöndum Samvera íslenskra barna með vinum eykst meira með aldri á Íslandi en á flestum öðrum Vesturlöndum Kynjamunur snýst við með aldri

- Yngri strákar meira með vinum á kvöldin en stelpur - Eldri stelpur meira með vinum á kvöldin en strákar Þetta mynstur er ekki að finna í öðrum löndum

Líðan í skóla

Makedónía Tyrkland Þýskaland Rúmenía Austurríki Bretland Litháen Búlgaría Grænland Noregur Holland Grikkland #13 ÍSLAND Malta Slóvenía Svíþjóð Lettland Spánn Kanada Danmörk Frakkland Sviss Bandaríkin Portúgal Belgía Lúxemborg Pólland Ungverjaland Ísrael Írland Rússland Króatía Úkraína Ítalía Finnland Slovakía Eistland Tékkland 0 10 16 15 20 30 40 50 60 70 80 90 100 77 73 20 19 24 23 22 49 49 52 52 50 59 58 56 28 28 30 32 31 30 30 29 33 35 35 38 37 36 40 40 39 38 41 43 45

13. sæti: Ellefu ára börn sem líkar mjög vel í skólanum

Stelpur eru í 11. sæti en strákar í 14. sæti

11 ára Íslendingum líkar að meðaltali betur í skólanum en jafnöldrum á meirihluta Vesturlanda Stelpum líkar marktækt betur í skólanum en strákum Mynd sýnir hlutfall sem líkar mjög vel í skólanum. Tölur fyrir Bretland eru vegið meðaltal af Englandi, Skotlandi og Wales.

Danmörk Spánn Ísrael Portúgal Finnland Ungverjaland Rússland Frakkland Slóvenía Úkraína Bretland Tékkland Ítalía Slóvakía Krótaía Eistland Tyrkland Makedónía Noregur Belgía Holland Grænland Rúmenía #8 ÍSLAND Þýskaland Litháen Írland Sviss Kanada Austurríki Bandaríkin Búlgaría Pólland Lettland Lúxemborg Svíþjóð Grikkland Malta 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 6 9 8 9 58 55 13 11 12 47 46 46 16 16 18 18 17 21 20 20 22 22 21 23 23 22 30 30 29 27 29 26 26 25 24 37 35 34

8. sæti: Þrettán ára börn sem líkar mjög vel í skólanum

Stelpur eru í 7. sæti en strákar í 8. sæti

13 ára unglingum líkar að meðaltali betur í skólanum en jafnöldrum þeirra á flestum öðrum Vesturlöndum Stelpum líkar marktækt betur í skólanum en strákum Mynd sýnir hlutfall sem líkar mjög vel í skólanum. Tölur fyrir Bretland eru vegið meðaltal af Englandi, Skotlandi og Wales.

Makedónía Slóvenía Tyrkland Ungverjaland #5 ÍSLAND Austurríki Noregur Holland Rúmenía Kanada Litháen Búlgaría Bretland Grænland Bandaríkin Ísrael Malta Lettland Þýskaland Danmörk Sviss Portúgal Írland Grikkland Rússland Pólland Spánn Úkraína Frakkland Belgía Lúxemborg Slóvakía Svíþjóð Finnland Tékkland Ítalía Króatía Eistland 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 6 8 9 48 41 39 11 10 10 12 12 12 13 13 12 15 15 14 20 19 18 18 18 17 23 22 25 24 22 22 28 27 27 28 31 30 33 35

5. sæti: Fimmtán ára unglingar sem líkar mjög vel í skólanum

Bæði strákar og stelpur eru í 5. sæti

15 ára unglingum líkar að meðaltali betur í skólanum en jafnöldrum á velflestum öðrum Vesturlöndum Stelpum líkar marktækt betur í skólanum en strákum Mynd sýnir hlutfall sem líkar mjög vel í skólanum. Tölur fyrir Bretland eru vegið meðaltal af Englandi, Skotlandi og Wales.

Líðan í skóla

Á Vesturlöndum líkar yngri börnum yfirleitt mjög vel í skólanum. Þar skera íslensk börn sig ekki sérstaklega úr.

Í flestum löndum fækkar ánægðum skólabörnum hratt með aldri. Það gerist hins vegar mun síður á Íslandi.

Þess vegna eru 15 ára unglingar á Íslandi meðal þeirra unglinga á Vesturlöndum sem að jafnaði eru ánægðastir í skólanum

Unglingar í samfélagi fullorðinna

Spánn #2 ÍSLAND Noregur Sviss Litháen Tékkland Danmörk Bandaríkin Ítalía Þýskaland Bretland Malta Austurríki Kanada Lettland Belgía Grænland Lúxemborg Slóvakía Írland Ísrael Ungverjaland Frakkland Króatía Portúgal Finnland Rússland Grikkland Holland Eistland Svíþjóð Slóvenía Úkraína Tyrkland Rúmenía Pólland Makedónía Búlgaría 0 10 20 25 30 40 50 60 70 80 90 100 57 31 34 33 30 30 36 36 34 38 37 37 43 43 42 42 42 42 42 42 41 43 43 47 45 45 45 50 49 47 47 47 47 50 50 52 54

2. sæti: Fimmtán ára unglingar sem hafa lent í slysi sl. ár

11 ára börn á Íslandi eru í 5. sæti 13 ára börn á Íslandi eru í 3. sæti

Bæði strákar og stelpur eru í öðru sæti á Vesturlöndum meðal 15 ára aldurshópsins Slysatíðni 11 – 15 ára á Íslandi er með því allra hæsta sem gerist á Vesturlöndum Strákar eru marktækt líklegri en stelpur til að lenda í slysum í öllum aldurshópum Mynd sýnir hlutfall þeirra sem hafa þurft að leita til læknis eða hjúkrunarfræðings vegna meiðsla á síðasta ári. Tölur fyrir Bretland eru vegið meðaltal af Englandi, Skotlandi og Wales.

Danmörk Litháen Eistland Bretland Búlgaría Finnland Lettland Grænland Austurríki Króatía Ungverjaland Kanada Rússland Slóvakía Slóvenía Úkraína Pólland Írland Tékkland Rúmenía #20-21 ÍSLAND Spánn Þýskaland Noregur Belgía Svíþjóð Holland Frakkland Lúxemborg Sviss Portúgal Bandaríkin Ítalía Grikkland Makedónía Ísrael Malta 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 58 54 47 50 47 46 45 44 20 19 17 19 17 22 20 24 24 24 29 27 26 26 33 32 32 31 30 35 35 35 34 36 36 35 35 39 39

20.

21. sæti: Fimmtán ára unglingar sem hafa orðið drukknir tvisvar eða oftar um ævina

Stelpur eru í 12. sæti en strákar í 22. sæti

Hlutfall íslenskra unglinga sem hafa orðið drukknir tvisvar eða oftar um ævina er rétt um meðaltal Vesturlanda Líkt og á hinum Norðurlöndunum er svipað hlutfall stráka og stelpna sem hafa orðið drukkin tvisvar eða oftar um ævina. Annars staðar á Vesturlöndum er hlutfall stráka yfirleitt hærra Mynd sýnir hlutfall þeirra sem drekka áfengi vikulega eða oftar. Tölur fyrir Bretland eru vegið meðaltal af Englandi, Skotlandi og Wales.

Úkraína Malta Bretland Búlgaría Austurríki Ítalía Holland Króatía Grikkland Tékkland Danmörk Belgía Ungverjaland Slóvenía Lettland Slóvakía Spánn Lúxemborg Rússland Litháen Eistland Makedónía Sviss Frakkland Þýskaland Rúmenía Írland Kanada Ísrael Portúgal Bandaríkin #31-32 ÍSLAND Grænland Pólland Svíþjóð Noregur Finnland 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 53 45 37 37 39 39 39 39 12 12 12 11 10 14 16 13 13 21 20 20 19 18 24 23 22 22 22 28 26 25 25 30 29 32 31 33 33

31.

32. sæti: Fimmtán ára unglingar sem drekka áfengi í hverri viku

Stelpur eru í 30. sæti en strákar í 32. sæti

Íslenskir unglingar eru meðal þeirra unglinga á Vesturlöndum sem síst drekka vikulega Líkt og víðast hvar annars staðar eru strákar marktækt líklegri en stelpur til þess að drekka áfengi vikulega eða oftar Mynd sýnir hlutfall þeirra sem drekka áfengi vikulega eða oftar. Tölur fyrir Bretland eru vegið meðaltal af Englandi, Skotlandi og Wales.

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 55,8% 35,2% 27,9% 21,3% 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Breytingar á hlutfalli nemenda í 10. bekk sem hafa orðið drukknir síðustu 30 daga samkvæmt Evrópsku vímuefnarannsókninni ESPAD

Grænland Búlgaría Grikkland Rúmenía Rússland Úkraína Danmörk Makedónía Frakkland Lúxemborg Austurríki Slóvenía #13-14 ÍSLAND Króatía Ítalía Portúgal Bretland Eistland Finnland Holland Litháen Svíþjóð Ungverjaland Ísrael Kanada Spánn Sviss Þýskaland Belgía Lettland Tékkland Slóvakía 0 10 13 17 20 30 40 50 60 70 80 90 100 55 47 46 44 46 23 23 23 22 22 23 23 25 25 25 25 25 27 27 27 26 31 30 29 29 34 33 32 37 40

13. – 14. sæti: Fimmtán ára strákar sem hafa sofið hjá

15 ára íslenskir strákar eru rétt um meðaltal stráka á Vesturlöndum sem hafa sofið hjá 15 ára íslenskir strákar eru marktækt ólíklegri en 15 ára íslenskar stelpur til að hafa sofið hjá Mynd sýnir hlutfall þeirra sem einhvern tímann hafa sofið hjá. Tölur fyrir Bretland eru vegið meðaltal af Englandi, Skotlandi og Wales.

Grænland Danmörk #3 ÍSLAND Svíþjóð Bretland Búlgaría Finnland Lúxemborg Holland Austurríki Belgía Kanada Rússland Þýskaland Eistland Frakkland Ítalía Portúgal Spánn Ungverjaland Lettland Grikkland Sviss Tékkland Úkraína Króatía Slóvenía Litháen Rúmenía Slóvakía Ísrael Makedónía 0 5 8 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 66 40 36 12 12 11 18 18 18 18 17 17 19 21 21 23 23 22 21 24 24 24 24 32 32 28 27 26 31 30

3. sæti: Fimmtán ára stelpur sem hafa sofið hjá

15 ára íslenskar stelpur eru í hópi þeirra stelpna á Vesturlöndum sem eru líklegastar til að hafa sofið hjá 15 ára íslenskar stelpur eru marktækt líklegri en 15 ára íslenskir strákar til að hafa sofið hjá Mynd sýnir hlutfall þeirra sem einhvern tímann hafa sofið hjá. Tölur fyrir Bretland eru vegið meðaltal af Englandi, Skotlandi og Wales.

Unglingar í samfélagi fullorðinna

Slysatíðni 11–15 ára á Íslandi er með því allra hæsta sem gerist á Vesturlöndum Líkt og á hinum Norðurlöndunum er tiltölulega lítill hópur íslenskra unglinga sem drekkur áfengi í hverri viku Íslenskar unglingsstúlkur byrja fyrr að stunda kynlíf en jafnöldrur þeirra á nær öllum öðrum Vesturlöndum Mun fleiri stelpur en strákar hafa sofið hjá við 15 ára aldur

Slíkt mynstur er aðeins að finna á Norðurlöndunum og á Bretlandi

VARNAÐARORÐ: Mynstur milli landa jafngildir ekki tengslum hjá einstaklingum Til dæmis er áfengisneysla íslenskra unglinga lítil en þeir byrja samt snemma að stunda kynlíf Engu að síður eru einstaklingar sem neyta áfengis mun líklegri til að byrja snemma að stunda kynlíf

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 14% 33% 53% 63% 83% Aldrei verið drukkin Drukkin 1-2 skipti Drukkin 3-9 skipti 10-19 skipti

Hlutfall 15 ára nemenda sem hafa sofið hjá eftir því hversu oft þeir hafa orðið drukknir um ævina

20 skipti eða fleiri

Nánari upplýsingar um heilsu og lífskjör íslenskra barna og unglinga í alþjóðlegu ljósi

Fjölskyldugerð og samskipti í fjölskyldum Ársæll Már Arnarsson ( [email protected]

), gsm. 846-3223 Lektor í sálfræði við Háskólann á Akureyri Vinatengsl og unglingasamfélag Kjartan Ólafsson ( [email protected]

), gsm. 891-6296 Lektor í félagsfræði við Háskólann á Akureyri Kynhneigð og kynhegðun unglinga Sigrún Sveinbjörnsdóttir ( [email protected]

), gsm. 869-9063 Dósent í sálfræði við Háskólann á Akureyri Skólamál og tengsl heimila og skóla Trausti Þorsteinsson ( [email protected]

), gsm. 898-0459 Forstöðumaður Skólaþróunarsviðs Háskólans á Akureyri Áfengis- og vímuefnaneysla Þóroddur Bjarnason ( [email protected]

), gsm. 661-6099 Prófessor í félagsfræði, Háskólanum á Akureyri

Upplýsingar á netinu

www.hbsc.is

Háskólinn á Akureyri