Transcript ارتباط موثر
ارتباط چيست؟ آيا می توان ارتباط نداشت؟ مهارت هاي ارتباطي و گفتگوی موثر ”گفتگو ،قلب روابط صميمی انسان است“ تعريف ارتباط و گفتگو: • هر عمل متقابلي است كه شامل انتقال پيام باشد • جنس پيام ها :ايده ها ،افکار ،اخبار ،احساسات ،خواسته ها • ارتباط موثر به معنی تبادل پيام با کمترين خطا است. سه كلمه بسيار مهم در جهت يك رابطه موفق عبارتند از: گفتگو ،گفتگو ،گفتگو اصول گفتگو • • • • • گفتگو اجتناب ناپذير است. پيام دريافت شده اغلب متفاوت با پيام فرستاده شده است. هر دونفر نسبت به سرنوشت گفتگو مسئولند. هر گفتگويي با انتخاب هاي اخالقي عجين است. گفتگو نوشدارو نيست. پيام هاي كالمي و غير كالمي كداميك مهم ترند؟ كداميك صادق ترند؟ كداميك بيشترند؟ ليستي از كلمات هم معني اما داراي بار مثبت و منفي كلمات منفي كلمات مثبت محتاط و دورانديش پيگير خوش بين بي باك فراموشكار اهل بحث معترض سرو زبان دار ترسو و وسواس ي سمج ساده لوح بي كله بي فكر و گيج وراج غرغرو پرحرف فعاليت :اين جمله مثبت را منفي كنيد احتياط و دورانديش ي تو را در مورد خريد قسطي خودرو مي فهمم،اما به نظر من با برنامه ريزي از عهده اقساط آن برمي آييم فعاليت :اين جمله منفي را مثبت كنيد تو خيلي گير ميدي،بگذار بچه ها توي سر و كله هم بزنند. پيشنهاد مثبت: خوبه مراقب بچه ها هستي اما به نظر من اگه صبركني بچه ها خودشون باهم كنار ميان استفاده از جمالت مناسب اين دو جمله را با هم مقايسه كنيد: -1تو از خانواده من خوشت نمياد ،هر وقت درمورد آنها صحبت مي كنم اخم مي كني. -2امروز صبح وقتي از خانواده ام صحبت مي كردم و اخم كردي ،احساس كردم از اين بحث خوشت نمياد. استفاده از جمالت مناسب جمله من به روش XYZ • :Xموقعيت • :Yرفتار • :Zاحساس ،درخواست يا نظر گوينده مهارت هاي مربوط به گوينده كدامند؟ (1 (2 (3 (4 (5 (6 (7 تمرکز (بر محتوا و نحوه ارائه پيام) اختصار روشن و واضح انتخاب زمان و مكان مناسب تماس چشمي هماهنگي گفتار با تن صدا و زبان بدن توقف و اجازه به طرف براي بازخورد دادن مهارت هاي مربوط به شنونده كدامند؟ (1 (2 (3 (4 (5 توجه كردن همدلی :اعتبار بخشيدن به احساسات و خواسته هاي طرف کاوش :دعوت به ارائه اطالعات بيشتر خالصه كردن گفته هاي طرف براي اطمينان از صحت ادراك سوال هاي باز پاسخ هدف درك كردن است نه سرزنش ،تاييد يا ارئه راه حل محیط • رعایت شرایط زمانی و مکانی در گفتگو هنگام صحبت کردن: • • • • • آنچه را مي خواهيد بگوييد واضح بيان کنيد. به شنونده نگاه کنيد. درباره يک موضوع مشخص صحبت کنيد و شاخه به شاخه نش ويد. به شنونده فرصت سوال کردن و اظهار نظر کردن بدهيد. سعي کنيد خود را به جاي شنونده قرار دهيد و احساسات او را در نظر بگيريد. هنگام صحبت کردن: • • • • • مطمئن شويد آنچه که مي گوييد با تن صدا ،حالت چهره و حا لت و حرکات بدني شما هماهنگي دارد .تا حد امکان آرامش خود را حفظ کنيد. از دستور دادن و ابالغ کردن بپرهيزيد. از اخطار ،تهديد ،و هشدار دادن بپرهيزيد. موعظه ،نصيحت و توصيه نکنيد. از محکوم کردن طرف از طريق استدلل ،سخنراني و بحث کردن بپرهيزيد. هنگام صحبت کردن: • • • • از قضاوت کردن ،انتقاد کردن ،و مقصر شمردن ديگري بپرهيزيد. از تحقير کردن ،مسخره کردن ،کنايه زدن ،و اسم روي هم گذاشتن بپرهيزيد. از تفسير ،تحليل و تشخيص پزشکي و روان شناس ي روي همديگر گذاشتن بپرهيزيد. وارس ي ،بازجويي و بازپرس ي نکنيد. هنگام صحبت کردن: • از پرت کردن حواس ،عوض کردن موضوع صحبت و گول زدن خودداري کنيد. • در انتخاب کلمات و جمالت به ويژگي هاي فرهنگي و خرده فرهنگي طرف مقابل و برداشت خاص احتمالي وي توجه کنيد. ً • گفتگوهاي طولني و بي هدف به صورت تلفني معمول مشکل ساز هستند. هنگام گوش دادن: • • • • به طرف مقابل نگاه کنيد. سعي کنيد سخنانش را درک کنيد نه اينکه براي آنها پاسخ بيابيد و طرف را محکوم کنيد. تنها پس از اتمام صحبت هاي فرد مقابل پاسخ بدهيد. با سوال کردن و خالصه کردن مطالبش نشان دهيد که با دقت گوش مي دهيد و به حرف هايش عالقه مند هستيد. هنگام گوش دادن: • سوال هاي باز پاسخ مطرح کنيد تا گفتگو هايتان کوتاه نباشد. • لزم نيست فقط درباره موضوعات مهم و جدي با همسرتان صحبت کنيد .گاهي صحبت کردن درباره مسايل پيش پاافتاده به تقويت روابط همسران کمک مي کند . حل اختالفات سبک هاي حل تعارض سبک رقابتي سبک مذاکره (روباه وار) (جغد وار يا مقابله کننده) سبک اجتنابي سبک سازشي (الکپشتي يا کناره گيرانه) (خرس اسباب بازي) مشارکت زياد نگراني براي ديگران (حفظ ارتباط خود با طرف) مشارکت کم نگراني براي خود سبک توافقي (رسيدن به اهداف شخصي خود) (روش کوسه وار يا زورگويانه) پرخاشگري زياد پرخاشگري کم قواعد حل تعارض • • • • بايد در مورد قواعد و مقررات زندگي مشترک از قبل توافق شود. زمان و مکاني براي مذاکره انتخاب شود که هر دو طرف راحت باشند. فرصت هاي کوتاه ،زمان خستگي ،و موقعي که ديگران (حتي والدين طرفين و فرزندان) حضور دارند موقعيت مناسبي براي حل اختالفات نيستند. اگر عصبانيت بال گرفت از هم فاصله بگيرند و قرار ديگري براي مذاکره مشخص کنند. هر دوطرف به نوبت گوينده و شنونده باشند و هرگاه شنونده و يا گوينده هستند از قواعد زير پيروي کنند. وقتي نقش گوينده را داريد: براي فرد مقابل توضيح دهيد که مسئله را چگونه مي بينيد. هنگام صحبت بر مسئله متمرکز بشويد و نه بر شخص. به جاي کلمه "تو" بيشتر از "من" استفاده کنيد تا طرف در موضع تدافعي قرار نگيرد. وقتي نقش شنونده را دارند: به طرف مقابل حق بدهيم که متفاوت با ما بينديشد و احساس متفاوتي نسبت به مسائل داشته باشد. ً از فرد مقابل سوال بپرسند تا کامال متوجه شوند که موضوع چيست. موضوعات را آنگونه که فهميده اند خالصه کنند. به قصد فهميدن منظور طرف مقابل گوش کنند و نه به منظور قضاوت و پاسخ گفتن. وقتي نقش شنونده را دارند: • عالوه بر فهميدن منظور طرف ،بايد احساس او را نيز درک کنيم و اين درک احساسش را به او بازخورد دهيم .ما مي توانيم درعين ً مخالفت با نظرات طرف مقابل ،و صرفا با به رسميت شناختن احساس وي و همدلي کردن با او ،بسياري از مشکالت و مسايل را ً حل کنيم(.مخصوصا مشکالت مربوط به روابط عروس با مادرشوهر و خواهر شوهر). قواعد حل تعارض • اشتباهات خود را بپذيريد و صادقانه عذرخواهي کنيد .افراد قوي و شجاع ،مسئوليت خطاهايشان را به راحتي مي پذيرند. • در سخنان طرف مقابل به دنبال مطالب موافق بگردند و ابتدا موافقت خود را با آن بخش اعالم کنند و سپس نظر متفاوت خود را درباره ساير مطالب بيان کنند و از وي بخواهند تا بين دو نظر متفاوت قضاوت کند. (افراد اگر در موضع داوري قرار گيرند راحت تر اشکالت خودشان را مي پذيرند). قواعد حل تعارض • • • • • هر فردي نظرش را بيان کند. وقتي هر دو نفر نظراتشان را بيان کردند ،به توافق برسند که مشکل چيست. هر راه حلي که به نظرشان مي رسد بيان کنند( .البته گاهي مسئله ،فقط فشار مشکل احساس ي طرف است و با بيان او و گوش دادن طرف مقابل ، رواني کاهش مي يابد و مسئله حل مي شود). بگويند که هرکدام مايلند چه اقداماتي انجام دهند. درمورد راه حلي که با نياز هاي هر دو طرف منطبق است به توافق برسند. قواعد حل تعارض • • • • در مورد طرح عمل (نحوه اجراي راه حل) به توافق برسند. اجراي راه حل توافقي را شروع کنند. تعريف پس از مدتي نتيجه عمل را بررس ي کنند و درصورت لزوم در مسئله و راه حل تجديد نظر کنند. تا حد امکان اطرافيان را در جريان مشکالتشان قرار ندهند. قواعد حل تعارض • هرگز در حضور فرزندان ،به مشاجره نپردازيد .همچنين در جريان اختالفات ،فرزندانتان را به نفع خود يارگيري نکنيد. • در صورتي که از اين مسير به نتيجه نرسيدند به مشاور خانواده مراجعه کنند.