Transcript لینک دانلود
ضمانت اجراهای عدم انجام تعهد بایع
در بیع بین المللی کاال
کاری مشترک از:
بخشی پور ،لطیفی خمیرانی
انواع ضمانت اجراها برای مشتری:
درخواست اجرای عین قرارداد
درخواست کاالی جانشین
درخواست اصالح یا تعمیر کاال
فسخ قرارداد
درخواست تقلیل ثمن
درخواست جبران خسارت
اجرای اجباری قرارداد
استفاده از ضمانت اجرای جبران خسارت مانع از جمع آنها با دیگری نمی
شود .هرچند در برخی نظام صرفا یکی از موارد باال را می توان تقاضا نمود
و با هم قابل جمع نمیباشند
-1اجرای اجباری عنی قرارداد
مواد 28و بند 1ماده 46کنوانسیون و تناقض میانشان:
چنانچه طبق مقررات این کنوانسیون یکی از طرفین حق داشته باشد اجرای تعهد را از
طرف دیگر بخواهد ،دادگاه مکلف به صدور حکم نسبت به اجرای عین تعهد نیست...
مشتری می تواند ایفای تعهدات بایع را از او بخواهد....
در مورد تعارض میان این 2ماده ،بیان میشود که ماده 46در بیان
جواز درخواست اجرای عین قرارداد است در حالی که ماده 28نحوه
اعمال آن را بیان میدارد.
عدم امکان اجرای عنی قرارداد
وجود وقایع غیر قابل پیش بینی:
ماده ... :79بایع ثابت نماید که عدم ایفا به واسطۀ حوادث خارج از اراده او بوده است. ...
مورد معامله عین معین بوده و از بین رفته است.
از بین رفتن توانایی انجام عین قرارداد توسط بایع همچون موانع قانونی و یا سلب
مالکیت و یا . ...
اجرای عین قرارداد در شرایط حاضر سخت و نامتعارف باشد و دادگاه تشخیص
دهد که اصرار مشتری نوعی سوء استفاده از حق است.
-2درخواست کاالی جانشنی:
.1
.2
.3
.4
بند 2ماده :46هرگاه کاال منطبق با قرارداد نباشد ،مشتری در صورتی می تواند تسلیم
بدل آن را درخواست نماید که مغایرت کاال متضمن نقض اساس ی قرارداد باشد و...
مبیع کلی باشد ====» بایع میبایست فردی دیگر از کاال را در قالب کاالی جانشین معرفی
کند
مبیع عین معین باشد====»میبایست حتمی خود کاال تحویل شود و در صورت نقصان
کاال اجازه درخواست کاالی جانشین وجود نخواهد داشت.
مبیع از لحاظ کمیت ناقص باشد====» اجازه درخواست کاال جانشین نیست چرا که
بایع میبایست به مقدار کاستی مابقی مبیع را تحویل دهد
مبیع مورد ادعای ثالث باشد====» اجازه درخواست کاالی جانشین نیست صرفا
مشتری می تواند از فروشنده بخواهد ادعای ثالث را برطرف کند
تسلیم کاالی غیر منطبق در کنوانسیون ،تسلیم محسوب می شود و ضمانت
اجرای عدم تسلیم بر آن بار نمیشود بلکه ضمانت اجرای عدم مطابقت کاال با
قرارداد را در پی دارد.
-3درخواست اصالح و تعمری کاال:
بند 3ماده :46هرگاه کاال منطبق با قرارداد نباشد ،مشتری می تواند از فروشنده
درخواست نماید که عدم انطباق را با تعمیر کاال جبران نماید (در صورت امکان تعمیر)
مگر در فرض نامعقول بودن با توجه به شرایط (اثبات با بایع) ...ظرف مدت
معقولی. ...
بند 1ماده ... :48بایع می تواند حتی پس از موعد تسلیم ،هرنوع قصور در ایفای تعهد را
به هزینه خود جبران نماید به شرط ...بدون تاخیر غیر معقول ...حق مطالبه خسارت
محفوظ است.
بایع شخصا میتواند اقدام به ترمیم مبیع نماید حتی در صورت عدم درخواست مشتری.
در حقوق ایران نیز رفع عیب کاال مقدم بر فسخ -در زمان وجود قابلیت رفع عیب -است.
-4فسخ یا بطالن قرارداد:
فسخ قرارداد به عنوان آخرین راه حل بعنوان ضمانت اجرا در کنوانسیون پیش
بینی شده است .که ضمن قابل جمع بودن با جبران خسارت های وارده؛ در
شرایط خاصی که مشکل از طریق اجرای اجباری قرارداد حل نگشته عنوان
می شود که با توجه به عنوان شدن این بحث در کنفرانس چند هفته گذشته،
از ورود به بحث اجتناب می شود.
-5درخواست تقلیل مثن:
ماده :50در صورتی که کاالی تسلیم شده منطبق با قرارداد نباشد و اعم ازین که ثمن
قبال تادیه شده یا نشده باشد ،مشتری می تواند به نسبت تفاوت ارزش کاالی تسلیم
شده در روز تسلیم و ارزش ی که کاالی منطبق با قرارداد در روز تسلیم دارا می بوده
است ،ثمن را تقلیل دهد... .
شرایط اجیاد درخواست تقلیل مثن:
.1کاال منطبق با قرارداد نباشد
.2عدم مطابقت قبل از انتقال ضمان وجود داشته باشد.
.3مشتری به تکالیف مندرج در مواد 39و 40عمل ننماید.
.4فروشنده رفع عیب کاال و یا تسلیم کاالی جانشین ننموده باشد.
قلمرو اعمال قاعده تقلیل مثن:
تقلیل ثمن فقط در مورد عدم مطابقت مادی مبیع قابل اعمال است و در سایر
موارد نقض تعهد ،از جمله عدم مطابقت حقوقی باید از سایر طرق جبران
خسارت استفاده نماید.
حنوه حماسبه تقلیل مثن:
قیمت تقلیل یافته :قیمت واقعی کاالی غیر منطبق* قیمت معین شده در قرارداد
قیمت واقعی کاالی منطبق با قرارداد
تقلیل مثن و پرداخت خسارت:
این قاعده بدین گونه توجیه می شود که تقلیل ثمن ،جبران خسارت نیست
که منوط به مسئولیت فروشنده باشد ،بلکه از باب داراشدن ناعادالنه است.
ممکن است گفته شود که در این فرض ،تقلیل ثمن بی فایده است ،زیرا
همان اثری که از تقلیل ثمن منظور است با پرداخت خسارت حاصل می
شود ولی باید توجه نمود که تفاوت های بین تقلیل ثمن و پرداخت خسارت
وجود دارد که ممکن است زیان دیده ترجیح دهد از تقلیل ثمن استفاده
نماید.
-6درخواست جربان خسارت:
ماده :74خسارت ناش ی از نقض قرارداد به وسیله یکی از طرفین عبارت است از مبلغی برابر
زیان ،از جمله عدم النفعی که طرف دیگر بر اثر نقض متحمل شده است... .
شرایط:
.1زیان وارد شده باشد
.2نقض قرارداد صورت گرفته باشد
.3رابطه سببیت میان نقض قرارداد و زیان وارده باشد
ً
.4زیان وارده از سوی بایع قابل پیش بینی باشد(صرفا نوع ضرر و نه مقدار ضرر)
هدف:
زیان دیده در وضعیتی قرار گیرد که عالوه بر زیان وارد شده ،عدم النفع هم قابل جبران
باشد و در وضعیتی که اگر قرارداد اجرا می شد در آن وضعیت بود ،قرار گیرد.
خسارت عدم النفع در کنوانسیون:
محاکم کشور های مختلف در پذیرش این نظر اختالفی ندارند به طور مثال در یک پرونده
خواهان آملانی که یک خریدارعمده پنیر بوده ادعا نمود که 3درصد پنیرهای خریداری شده
از فروشنده بلژیکی معیوب بوده است و لذا فروشنده قرارداد را نقض کرده است و باعث
شده که وی 4تن از مشتریانش را از دست دهد و به وی خسارت عدم النفع وارده نموده
است .دادگاه های بدوی وتجدیدنظر آملان نیز بیان داشته که چون این مسئله قابل پیش
بینی بوده است لذا خسارت عدم النفع قابل مطالبه است.
در متن کنوانسیون چگونگی تعیین مقدار خسارت عدم النفع مشخص نشده است و دادگاه
می بایست با توجه به عرف و رویه مقدار را تعیین نماید
برای مطالبه خسارت عدم النفع مدت تعیین نشده است اما می بایست مدت معقولی باشد
قابل پیش بینی بودن ضرر عنصر حیاتی قابل مطالبه بودن خسارت عدم النفع است.
در حقوق ایران:
همچون کنوانسیون بیع صرف نقض تعهد کافیست و نیاز به اثبات تقصیر نیست - .البته
در بیشتر موارد -در مورد قابلیت پیش بینی ضرر با وجود عدم صراحت قانون داخلی؛
اماره هایی بر پذیرش آن وجود دارد .ولی عدم النفع در حقوق و رویه های دادگاه های ما
غیر قابل مطالبه دانسته شده است.
مقدار خسارت قابل دریافت:
ماده :75هرگاه قرارداد فسخ شود و سپس مشتری به شیوه معقول در مدت متعارف کاالی
دیگری به جای مبیع خریداری نماید ...مدعی خسارت می تواند تفاوت قیمت مذکور در
قرارداد با قیمت حاصل از معامله جانشین و همچنین هر نوع خسارت دیگر را که به
موجب ماده قبل قابل وصول باشد ،مطالبه نماید.
تعیین مقدار خسارت وارده با دادگاه است که معموال با جلب نظر
کارشناس صورت می گیرد.
در فرض خسارت ،مشتری می بایست در مدت زمان معقول نسبت به
دریافت خسارت عمل نماید و دریافت خسارت عدم انجام و فسخ قرارداد،
با تفاوت قیمت قرارداد جدید که به ضرر مشتری است قابل جمع می
باشد.
در حقوق ایران نیز در صورت توانایی انجام عمل از سوی دیگر به
ترتیب کنوانسیون در ماده 75عمل می شود.
منابع:
.1کنوانسیون بیع بین املللی کاال 1980
.2حقوق بیع بین املللی ،حسین صفایی
.3آثار فسخ در کنوانسیون بیع بین املللی کاال و حقوق مدنی ایران ،علی عباس
حیاتی،فصل نامه پژوهش ی دانشگاه امام صادق
.4خسارت عدم النفع در حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین املللی کاال ،فخرالدین
اصغری اقمشهدی ،نامه مفید