7-Hakemiate sherkati
Download
Report
Transcript 7-Hakemiate sherkati
بسمه تعالي
تحليل رفتاري حاكميت شركتي
استاد و عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسالمي
عضو موسس و رئيس انجمن حسابداري مديريت ايران،
دبير كل انجمن مهندس ي مالي ايران
تبيين موضوع:
كسب و كار و عوامل موثر بر آن بازار سرمايه ،بستر اساس ي كسب و كار مديران و راهبري بازار سرمايه و نهادهاي فعالآن
-حاكميت شركتي با محوريت مديران با ويژگيهاي
رفتاري
روانشناس ي و تحليل رفتاري عالم و شيوهشناسايي رفتارها و تصميمات مديران
سواالت پژوهش:
آيا همه تصميمات مديران شركتها (هيات مديره) به عنوان ركنحاكميت شركتي ،مبتني بر عقالنيت است؟
انسان اقتصادي عقالئي در برابر انسان داراي تورش رفتاريچگونه مورد توجه قرار مي گيرد؟ آيا خالف قائده هايي در تصميم
گيري آن جهت راهبري شركت ها وجود ندارد؟
علوم و پارادايم هاي سنتي چه پاسخي دارند؟ آيا نتيجه و عدمپاسخگويي روشن آنها ،نياز به معرفي پارادايم ديگري ندارد؟
تبيين موضوع و ادبيات مرتبط:
حاكميت شركتي
تعاريف:
-1فرآيندي كه از طريق آن شركت ها هدايت و كنترل مي شوند( .كاربري )1992
-2وجود شفافيت ،انصاف و پاسخگويي در شركتها( .ولف سون )2000
-3ساختار روابط و مسئوليت ها در ميان گروه اصلي شامل سهامداران ،اعضاي هيئت
مديره و مدير عامل براي ترويج بهتر عملكرد رقابتي الزم جهت دستيابي به اهداف شركت
است تا منافع گروه هاي مختلف ذينفع تامين گردد و به موجب آن شركت به استفاده
كارا و اثربخش از منابع تشويق مي شود( .سازمان همكاري اقتصادي و توسعه ( )OECDو
صندوق بين املللي پول ()2001 )IMF
-4تعدادي مسئوليت ها و شيوه هاي اعمال شده توسط هيئت مديره و مديران اجرايي با
هدف مشخص كردن مسير راهبردي كه متضمن دستيابي به اهداف ،كنترل ريسك ها به
طور مناسب و مصرف مستوالنه منابع مي باشد( .فدراسيون بين املللي حسابداران
()2004 )IFAC
جمع بندي اوليه:
.نقش و سهم مديران و هيئت مديره
.نقش و سهم ديگر ذينفعان
.مسئوليت اداره
ً
.مجموعا ،ذينفعان و مستوالني با ويژگي رفتاري و شخصيت انساني
اهميت و ضرورت حاكميت شركتي:
-پيچيدگي كسب و كار و رقابت ،پيشرفت هاي فناوري
تاثير عوامل موثر بر شركت و دشواري مديريت اين نهادها وجود جرائم و بحران هاي مالي اهميت فرآيند خصوص ي سازي و سرمايه گذاري مبتني بر بازار به تبع آزادسازي بازارهاي مالي ،معامالت و تجارت
برنامه هاي اصالحي دولتها و حاكميت ها در زمينه مسائل مالي افزايش انسجام مالي در سطح بين املللي به تبع جهاني سازي ضرورت شفافيت و انصاف -پايداري نقش بازار سرمايه در اقتصاد هاي ملي
هدف حاكميت شركتي:
هدف نهايي حاكميت شركتي دستيابي در مورد ارتقاي
انصاف (عدالت) ،شفافيت ،پاسخگويي و رعايت حقوق
ذينفعان در بنگاه اقتصادي مي باشد.
ساختار حاكميت شركتي:
درون سازماني (آملاني _ ژاپني)ويژگي :شركت تحت مالكيت تعداد كمي سهامدار
برون سازماني (آنگلو _ آمريكايي)ويژگي :شركت هاي بزرگ توسط مديران كنترل مي شوند
و تحت مالكيت سهامداران برون سازماني يا سهامداران
خصوص ي قرار دارند.
اصول حاكميت شركتي:
برخورد يكسان با سهامداران شفافيت و افشاء مسئوليت هاي هيات مديره توجه به نقش كليه ذينفعان -تامين مبنايي براي چارچوب موثر حاكميت شركتي
جمع بندي و نتيجه گيري:
بررس ي مباني نظري نشان از اهميت جايگاه هيات مديره و مديران با ويژگي رفتاري
و شخصيت انساني دارد .اين مهم در انواع مدل هاي مبتني بر روابط بين مكانيزم
هاي حاكميت شركتي" اعم از مدل ترازنامه ،مدل فراترازنامه و مدل چارچوب
هيات مديره" نيز كامل برجسته است.
هيات مديره شركت ها ،راهبران آنها در تحقق اهداف هستند.
پژوهشهاي تجربي:
زهرا وسپرس ي ( )1992به بررس ي ارتباط تركيب هيات مديره ،و عملكرد
شركت هاي مورد مطالعه پرداختند كه نتيجه گرفتند بين حضور آنها و
ROAو ROEو EPSارتباط مثبت و معنادار وجود دارد.
رهنماي رودپشتي و اصالني ( )1385در پژوهش تاييد نمودند كه بيشترين
ارتباط بين عملكرد شركت با اركان حاكميت شركتي يعني هيئت مديره در
مقايسه يا اندازه ...،وجود دارد.
رهنماي رودپشتي و احمدي ( )1390به اين نتيجه رسيدند كه ارتباط بين
شفافيت اطالعاتي و تركيب هيات مديره و نقش آن وجود دارد.
مونيتر ( )2006در تحقيقي تورش هاي رفتاري را در ميان 300نفري از
مديران حرفه اي صندوق هاي سرمايه گذاري بررس ي كرد.نشان هاي
تورش هاي رفتاري مشاهده كرد كه آمريكايي ها از انگليس ي ها ،احتمال
نشان دادن بيش اطميناني بيشتري نداشتند.
اكنون سواالت اين است :
ايفاي نقش موثر هيئت مديره به عنوان ركن موثرحاكميت شركتي ،در چارچوب تصميمات عقاليي
صورت مي گيرد؟ و اينكه خالف قاعده عمل نمي
كند؟
-در صورت تاييد سواالت فوق راه حل چيست؟
روانشناس ي و تحليل رفتاري :
روانشناس ي ،علم شناخت رفتار و كاركرد هاي انسان است( .دكتر احدي
و همكاران او )1390 ...داراي گستره وسيعي است از تاثيرات كالن مانند
نوسانات قيمت اوراق بهادار در بازار تا اثرات خرد مانند تاثير در تصميم
گيري سرمايه گذاران فردي و مديران مي باشد.
تحليل رفتاري ،به كار بستن علم روانشناس ي در اين فرآيند اشاره دارد.
از جمله مطالعه رفتار سرمايه گذار منفرد و هيات مديره شركتها.
نشانه هاي اهميت و ضرورت كاربرد روانشناس ي در حوزه مالي
وجود خالف قاعده هايي نظير:
.
.
.
.
.
.
.
اثر اندازه
اثر ماه ها نظير ژانويه
نسبتهاي قيمت به عايدي هر سهم
اثرات تقويمي (فصول و )...
معماي تابع ارزش
نوسان قيمتي فيوچرز آب پرتقال
اثرات آب و هوايي
در پارادايم هاي سنتي تصميم گيري سرمايه گذاران و
مديران تحت عنوان " مالي كالسيك " مبتني بر الگوي انسان
اقتصادي ،پاسخي ارائه نگرديد ،نتيجه آن منجر به معرفي "
پارادايم مالي رفتاري " توسط پروفسور شيلر ،تالر ،كانمن و
تورسكي طي سال هاي مختلف و " مالي عصبي " گرديد.
دليل:
ديدگاه دو انديشمند:
-1اقتصاد ،درگير رفتارهاي واقعي افراد است .قواعد آن نه به انساني
آرماني و نه به انساني كامل ،نه به شخصيتي افسانه اي از انسان
اقتصادي و نه به انسان ميانه اي كه از آمار برآمده است ،ارجاع ندارد.
موضوع علم اقتصاد انساني با تمام ضعف ها و محدوديت ها است .هر
آن كس كه زندگي مي كند و عمل مي نمايد ( لودويگ ميزس 1881-1973
يكي از رهبران كالج اقتصادي استراليا).
-2مالي رفتاري سعي نمي كند نشان دهدرفتار عقاليي نادرست است بلكه
در تالش است كه كاربرد فرآيند هاي تصميم گيري روانشناختي را در
شناخت و پيش بازار هاي مالي (كه از مسئوليت هاي مديران و هيات
مديره است) نشان دهد (رابرت اولسون ،استاد دانشگاه كاليفرنيا).
جمع بندي و نتيجه گيري:
مديران ،انسان هستند. مديران احساسات دارند و داراي ساختار فيزيكي و منحصر به فرد خودهستند.
مديران تورش هاي رفتاري دارند. مديران شناخت و ويژگي هاي رفتاري دارند. -مديران زنده و در تعامل با محيط هستند.
مديران اطالعات دارند و پاسخگوي مسئوليت و به دنبال منافع هستند.بنابراين ،بر اين مباني تصميم مي گيرند و يكي از روشن ترين مفهوم رفتاري
نظير "حسابگري ذهني " Mental Accountingيعني "تمايل افراد به كد
گذاري ،طبقه بندي و ارزيابي پيامد هاي اقتصادي از طريق گروه بندي
امتيازات آنها در مجموعه اي از حساب هاي ذهني " عينيت و موضوعيت مي
نتيجه گيري كلي و پيشنهادات:
-1در جهت پاسخ به سواالت ،ضرورت توجه و شناخت به علوم رفتاري،
امري ضروري است زيرا هيئت مديره شركت ها كه مسئوليت راهبري
شركت و پياده سازي نظام حاكميت شركتي را بر عهده دارند ،در
تصميمات ،خالف قاعده هاي اقتصادي عمل مي كنند كه بنا به
شخصيت انسان بودن آنها و رفتارهاي آنها است .بنابراين ،در پياده
سازي نظام حاكميت شركتي ،توجه به اين مهم ضروري و با اهميت
است.
-2علوم روانشناس ي ،روانشناختي و تحليل رفتاري ،به عنوان علوم پايه،
مي تواند در تحليل رفتارهاي هيئت مديره سودمند باشد.
-3اگر بپذيريم كه ركن اصلي از اركان حاكميت شركتي ،مديران به
عنوان انسان هستند ،سپس مي توان پيشنهاد كرد كه آنها تنها از دريچه
عقاليي نبايد مورد بررس ي قرار گيرند بلكه مزاياي اقتصادي و...
-4چنانچه به مسئوليت مديران در پياده سازي نظام حاكميت شركتي باور داريم،
سپس مي توان پيشنهاد كرد كه آنها بابت مسئوليتشان بايد اختيار داشته باشند
و همچنين در فرآيند تدوين دستورالعمل هاي اجراي حاكميت شركتي شراكت و
در اجراي آن از انعطاف و اختيار برخوردار باشند.
-5اجرايي شدن با كيفيت نظام حاكميت شركتي ،مبتني بر تحليل رفتاري هيات
مديران ،موجب درجه اتكاء و محتواي اطالعاتي بااليي خواهد شد.
-6حاكميت شركتي و تورش هاي رفتاري هيات مديره ،در تعامل اجتناب ناپذير
هستند.
-7نتايج پژوهش هاي متعدد حكايت از تاثير تيپ شخصيتي ،ادراك و حافظه
مديران در تصميمات و اداره شركت ها و پياده سازي حاكميت شركتي دارد.
والسالم