Transcript هزینه یابی بر مبنای فعالیت

‫‪3‬‬
‫• در پایان دهه ‪ 1960‬و آغاز دهه‬
‫‪ ، 1970‬برخی نویسندگان حسابداری‬
‫به رابطه بین فعالیت و هزینه‬
‫اشاره نمودند‪ .‬اما در دهه ‪1980‬‬
‫به دنبال بازتاب نارسایی سیستم‬
‫های رایج حسابداری در ارائه‬
‫اطالعات دقیق هزینه‪ ،‬توجه محافل‬
‫دانشگاهی و حرفه ای به این رابطه‬
‫بیشتر جلب گردید‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫•‬
‫استفاده از مبنای مشترک و واحد برای‬
‫تخصیص هزینه ها‬
‫•‬
‫عدم تهیه اطالعات دقیق در مورد بهای‬
‫تمام شده و سایر اطالعات مورد نیاز‬
‫تصمیم گیری‬
‫•‬
‫اطالعات واقعی را از فرآیند تولید و‬
‫هزینه ها نشان نمی دهد‪.‬‬
‫•‬
‫هزینه های سازمانی را منحصرا در‬
‫چارچوب فیزیکی سازمان و مستقل از‬
‫پیرامون خود در نظر می گیرد‪.‬‬
‫•‬
‫برای تصمیم گیری مدیران‪ ،‬گمراه کننده‬
‫می باشند‪.‬‬
‫رابطه‬
‫تغییرات به‬
‫دالیل توجه‬
‫بیندنیا برای‬
‫کهی در‬
‫نوینی‬
‫•‬
‫هزینه ها‬
‫معرفی ها‬
‫فعالیت‬
‫مدرن ‪ ،‬سیستم های‬
‫فنو آوری‬
‫اطالعاتی هوشمند ‪ ،‬خبره و قابل‬
‫انعطاف و راه کارهای تولیدی جدید‬
‫در کشورهای مختلف رخ داده بود‪.‬‬
‫• تغییر فلسفه ی فکری بسیاری از‬
‫مدیران ‪ ،‬که عالوه بر سودآوری ‪،‬‬
‫رقابت در سطح جهانی ‪ ،‬افزایش‬
‫رضایت مشتریان در سطح بین المللی‬
‫‪ ،‬تأکید بر کنترل کیفیت محصوالت و‬
‫کاهش هزینه ها نیز جزء اهداف‬
‫‪5‬‬
‫دالیل توجه به رابطه ی بین‬
‫فعالیت ها و هزینه ها‬
‫‪6‬‬
‫پیدایش نظام بهایابی بر‬
‫‪Activity‬‬
‫مبنای فعالیت‬
‫‪Based Costing‬‬
‫تکنیک ایجاد ارتباط بین هزینه ها‬
‫و فعالیت ها در آثار برخی از‬
‫نویسندگان از جمله سالومنز و‬
‫استاباس ارائه گردید‪.‬‬
‫در این میان کوپر و کاپالن نسبت‬
‫در‬
‫بسزایی‬
‫تاثیر‬
‫دیگران‬
‫به‬
‫سیستم‬
‫نارسائیهای‬
‫انعکاس‬
‫حسابداری داشتند و در سال ‪1988‬‬
‫منجر به پیدایش شیوه جدیدی برای‬
‫‪7‬‬
‫بهایابی بر مبنای‬
‫فعالیت‬
‫نیاز به اطالعات عملیاتی‬
‫‪8‬‬
‫در مورد هزینه ها ‪،‬‬
‫مقدمه ظهور سیستم ‪ABC‬‬
‫دیدگاه‬
‫دو‬
‫اساسی ‪: ABC‬‬
‫های‬
‫‪ -1‬تخصیص هزینه ها از منابع به فعالیت ها و‬
‫از فعالیت ها به اهداف‬
‫‪ -2‬پاسخگوی نیاز سازمان به اطالعاتی درباره‬
‫عوامل موثر بر فعالیت ها‬
‫ویژگی های نظام‬
‫‪ABC‬‬
‫‪9‬‬
‫ویژگی های نظام‬
‫‪ABC‬‬
‫در نظام هزینه یابی بر مبنای فعالیت‪ ،‬میان‬
‫عوامل مختلف یعنی هزینه ها‪ ،‬فعالیت ها‪ ،‬منابع‬
‫و موضوع هزینه ارتباط برقرار می شود‪.‬‬
‫منظور از فعالیت‪ ،‬واحد انجام کار در یک‬
‫سازمان یا یک فرآیند است‪.‬‬
‫منابع نیز مخارجی است که توسط سازمان صورت می‬
‫گیرد‪.‬‬
‫موضوع هزینه نیز به معنای علت محاسبه هزینه‬
‫است‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫اهداف نظام ‪ABC‬‬
‫‪‬فراهم کردن اطالعات درباره فعالیت‬
‫های تولید با هدف حذف فعالیت های‬
‫اضافی‬
‫‪‬فراهم کردن اطالعات درباره فعالیت‬
‫های بدون ارزش افزوده و کاهش هزینه‬
‫ها از طریق حذف این فعالیت ها ( در‬
‫صورت امکان )‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫اهداف نظام ‪ABC‬‬
‫‪‬فراهم کردن اطالعات درباره انتخاب‬
‫بازار‪.‬‬
‫‪‬فراهم کردن اطالعات به منظور تدوین‬
‫راهبرد قیمت گذاری‪.‬‬
‫‪‬فراهم کردن اطالعات و محاسبه دقیق تر‬
‫هزینه و سودآوری محصوالت‪.‬‬
‫‪‬فراهم کردن اطالعات در مورد هزینه‬
‫‪12‬‬
‫مراحل اجرای‬
‫نظام ‪ABC‬‬
‫‪13‬‬
‫موضوع هزینه‬
‫عبارتست از آنچه که نظام هزینه یابی‬
‫بر مبنای فعالیت در پی اندازه گیری‬
‫آن می باشد‪.‬‬
‫منظور نتایج‬
‫نهایی مطلوب است‪.‬‬
‫فعالیت هایی که‬
‫مراحل اجرای‬
‫نظام ‪ABC‬‬
‫منابع‬
‫باید بر اساس هزینه های مستقیم یا هزینه های‬
‫غیر مستقیم به مخازن هزینه اختصاص یابد‪.‬‬
‫پس از‬
‫ایجاد مخازن هزینه و تعیین عوامل هزینه‪،‬‬
‫هزینه های انباشته شده در مخازن مذکور بر‬
‫مبنای میزان استفاده از آن ها از هر فعالیت‪،‬‬
‫به موضوعات هزینه تخصیص داده می شود‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫مراحل اجرای‬
‫نظام ‪ABC‬‬
‫چرا و‬
‫برای چه‬
‫هدفی‬
‫هزینه می‬
‫شود؟‬
‫*محصوالت‬
‫*خدمات‬
‫*مشتریان‬
‫*تعداد گزارشات‬
‫*تعداد‬
‫گواهینامه‬
‫*تعداد کارکنان‬
‫چگونه‬
‫هزینه‬
‫می‬
‫شود؟‬
‫‪15‬‬
‫چه چیزی‬
‫هزینه‬
‫می شود؟‬
‫*نیروی‬
‫انسانی‬
‫*تجهیزات‬
‫*فضای‬
‫اداری‬
‫*درصد از زمان‬
‫*نفر ساعت‬
‫*متر مربع‬
‫اشغال شده‬
‫*ساعت کار‬
‫تجهیزات‬
‫نسل‬
‫دوم‬
‫• در نسل سوم با استفاده از مدل دو بعدی‬
‫‪ ABC‬امکان تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش‬
‫واصالحات مستمر میسر شد‬
‫نسل‬
‫سوم‬
‫• پس از سپری شدن سه نسل و پرداختن‬
‫سازمانها به محصول‪ ،‬عملیات و شرکت‪ ،‬در‬
‫نسل چهارم تغییر دید خرد به کالن‬
‫امکانپذیر شد‪.‬‬
‫نسل‬
‫چهارم‬
‫• در این نسل که فاصله بسیار زیادی با‬
‫نسلهای قبلی دارد با فراهم شدن‬
‫زیرساختهایی چون ‪ MIS‬یا ‪ ERP‬روش نوینی چون‬
‫‪( TDABC‬هزینه یابی بر مبنای فعالیت زمان‬
‫محور ) به وجود آمد‬
‫نسل‬
‫پنجم‬
‫‪2007‬‬
‫• در نسل دوم کلیه هزینه ها اعم از اداری و‬
‫تشکیالتی نیز مدنظر قرار گرفت و عملیات‬
‫جای محصوالت را گرفت‬
‫نسل‬
‫اول‬
‫‪1988‬‬
‫• در سال ‪ 1988‬مدل ‪ ABC‬یک بعدی‬
‫ارائه گردید‬
‫‪16‬‬
17
‫اجرای نظام ‪ABC‬‬
‫‪18‬‬
‫روش )‪WBS(Work Breakdown Structure‬‬
‫در یک پروژه بزرگ که تعداد فعالیت های‬
‫آن زیاد است بجای اینکه یک دفعه و از‬
‫اول فهرست ریز فعالیت ها تهیه شود؛ بهتر‬
‫است از روش سلسله مراتبی ابتدا یک باکس‬
‫مادر به عنوان نام پروژه را تعریف کرد‪.‬‬
‫سپس زیر باکس های هر باکس اصلی را تعیین‬
‫و به همین ترتیب در صورت نیاز زیر باکس‬
‫های هر باکس از سطح قبلی را تعریف نمود‪.‬‬
‫آخرین باکسهایی که به سطح بعدی گسترش‬
‫نیافته اند در حقیقت فعالیت های پروژه‬
ABC ‫اجرای نظام‬
19
WBS(Work Breakdown Structure) ‫روش‬
1
1-1
1-1-1
1-2
1-1-2
1-2-1
1-3
1-2-2
1-3-1
1-3-2
‫اجرای نظام ‪ABC‬‬
‫‪20‬‬
‫در ادامه با استفاده از‬
‫ساختار شکست هزینه‬
‫‪(Cost Breakdown Structure )CBS‬‬
‫پروژه براساس بسته های هزینه‬
‫ای یا بودجه ای مجزا شکسته می‬
‫شود‪ .‬هر بسته هزینه ای در این‬
‫نمودار را باید بگونه ای‬
‫شکسته شود که هزینه باکس های‬
‫زیر گروه خود را تامین کند و‬
‫اجرای نظام ‪ABC‬‬
‫‪21‬‬
‫نحوه محاسبه هزینه‬
‫فعالیت‬
‫یک‬
‫الف‪ -‬محاسبه هزینه بر حسب آیتم های تشکیل دهنده‬
‫آن‬
‫هزینه به کار گیری منبع بر حسب نفر‪ -‬زمان ‪:‬‬
‫در این حالت هزینه یک منبع بر حسب هزینه یک‬
‫واحد زمانی استفاده از آن مثال نفر‪ -‬ساعت یا‬
‫نفر‪ -‬روز بیان می شود‪.‬‬
‫برای مثال فرض کنید برای انجام فعالیتی به دو‬
‫کارگر احتیاج است که هزینه نفر‪ -‬روز استاندارد‬
‫بکارگیری هر یک از آن ها ‪20‬دالر باشد‪ .‬اگر این‬
‫فعالیت ‪ 5‬روز بطور بیانجامد هزینه آن خواهد‬
‫بود‪:‬‬
‫‪C= 20 $*2*5d‬‬
‫اگر فعالیت فوق به ‪ 1‬منبع ماشین نیز با هزینه ‪3‬‬
‫‪22‬‬
‫نحوه محاسبه هزینه‬
‫یک فعالیت‬
‫هزینه ثابت راه اندازی یک منبع(‪: )setup cost‬‬
‫هر بار که منبعی شروع بکار می کند چون‬
‫زمانی صرف راه اندازی و آماده سازی (‪)setup‬‬
‫آن می شود ممکن است هزینه ای اضافه به‬
‫ازای هر منبع درخواست شود که آن را هزینه‬
‫راه اندازی منبع گویند‪ .‬این هزینه فقط یک‬
‫بار در شروع کار فعالیت اتفاق می افتد و‬
‫به مدت زمانی که فعالیت طول می کشد بستگی‬
‫ندارد‪ .‬این هزینه معموال برای منابع‬
‫استیجاری و یا منابعی که مدتی زمان صرف‬
‫آماده سازی آن ها می شود وجود دارد‪ .‬در‬
‫‪23‬‬
‫نحوه محاسبه هزینه‬
‫یک فعالیت‬
‫هزینه مواد مصرفی‪:‬‬
‫برخی فعالیت ها عالوه بر هزینه‬
‫های فوق نیازمند هزینه برای‬
‫تامین مواد مصرفی نیز هستند‪.‬این‬
‫هزینه نیز به مقادیر قبلی اضافه‬
‫می شود‪ .‬اگر هزینه مواد مصرفی در‬
‫مثال فوق ‪ 50$‬باشد کل هزینه ‪410$‬‬
‫خواهد شد‪.‬‬
‫‪24‬‬
‫نحوه محاسبه هزینه‬
‫یک فعالیت‬
‫ب‪ -‬هزینه انجام فعالیت بطور ثابت‬
‫(‪)Fixed Cost‬‬
‫در این حالت یک هزینه ثابت برای انجام‬
‫فعالیت پیشنهاد می شود‪ .‬این هزینه بدون‬
‫توجه به اینکه زمان فعالیت چقدر ممکن‬
‫است به طول انجامد ثابت است‪.‬‬
‫این نوع برآورد بیشتر برای حالتی بکار‬
‫می رود که مسئولیت یک باکس به یک‬
‫پیمانکار بیرونی برون سپاری (‬
‫‪ )outsourcing‬شود‪ .‬در این حالت چون منابع‬
‫خارج از شرکت استفاده می شود معموال‬
‫‪25‬‬
‫مثال هایی از بهای تمام شده‬
‫(شهرداری )‬
‫‪26‬‬
‫مثال هایی از بهای تمام شده‬
‫(تاکسیرانی)‬
‫‪27‬‬
‫مثال هایی از بهای تمام شده (حاملهای‬
‫انرژی در پاالیشگاه)‬
‫‪28‬‬
‫پیش فرض های اجرای ‪ ABC‬و مناسب برای شرکت‬
‫ها با خصوصیات زیر‬
‫‪29‬‬
‫پیش فرض های اجرای ‪ ABC‬و مناسب برای شرکت‬
‫ها با خصوصیات زیر‬
‫‪30‬‬
‫مزایا و‬
‫معایب ‪ ABC‬مزایا‬
‫معایب‬
‫بهبود سامانه بهایابی و تخصیص هزینه‬
‫های شرکت‬
‫زمان بر بودن فرآیند مصاحبه و بررسی‬
‫تعیین بهای تمام شده و قیمت گذاری‬
‫محصوالت به صورت منطقی تر و دقیق تر‬
‫هزینه بر بودن فرآیند مصاحبه و بررسی‬
‫کنترل عملیات شرکت و برنامه ریزی کارا‬
‫در آینده‬
‫کمک به تصمیم گیری های کاراتر‪ ،‬صحیح تر‬
‫و دقیق تر مدیریتی‬
‫ارزیابی صحیح تر عملیات مالی مدیران و‬
‫بهبود عملکرد‬
‫شناسایی فعالیت های هزینه زا و فاقد‬
‫ارزش‬
‫امکان کنترل مطلوب هزینه ها‬
‫تغییر نگرش مدیران نسبت به هزینه های‬
‫سربار‬
‫ایجاد شرایط الزم جهت افزایش سهم بازار‬
‫تسهیل فرآیند کسب سود بیشتر‬
‫گران بودن اطالعات برای ذخیره سازی ‪،‬‬
‫پردازش و گزارش گری‬
‫ذهنی بودن اطالعات و در نتیجه مشکل تایید‬
‫اعتبار آنها‬
‫فراهم نکردن دید ترکیبی از فرصت های سود‬
‫دهی گسترده سازمانی‬
‫مشکل بهنگام سازی مدل‪ ،‬در موقع تغییر‬
‫شرایط عملیاتی‬
‫رابطه یکطرفه بین حجم فعالیت ها و هزینه‬
‫ها‬
‫چشم پوشی از امکان وجود هزینه ها و‬
‫تولیدات مشترک‬
‫‪31‬‬
‫منابع‬
‫‪32‬‬
‫‪ ‬رهنماي رودپشتي‪،‬فریدون‪ .‬هزینه‬
‫یابي برمبناي فعالیت‪،‬مدیریت‬
‫بر مبنای فعالیت‪ ،‬نشر ترمه ‪88‬‬
‫‪ ‬دکتر زینالی ‪ -‬راهکارهای‬
‫استقرار سیستم بهای تمام شده‬
‫‪ vimeo.com/28062796‬‬