Transcript Slide 1
تاریخچه E.C.Tاز سال ،1934شروع می شود .زمانی که فون مدونا درمان خود را با تزریق عضالنی کامفر شروع و سپس آن را به تزریق ورید تتزازول تغییر داد .وی این روش را براساس دو مشاهده بنا نهاد .نخست اینکه ،از نظر بالینی مشاهده شده بود که عالئم اسکیزوفرنیک ،غالبا ً به دنبال حمله تشنجی کاهش می یابد ،ثانیا ً آن زمان این عقیده باطل وجود داشت که اسکیزوفرنی و صرع ،توأما ً دیده نمی شود .به این ترتیب ،استدالل می شد که احتماالً تشنج ،موجب رهایی بیمار از اسکیزوفرنی می گردد. E.C.Tعبوردادن یک جریان الکتریکی محرک 70تا 150ولتی، از مغز بیمار به مدت یکدهم تا یک ثانیه برای تولید یک صرع بزرگ می باشد .میزان ولتاژ و مدت آن ،در مورد بیماران مختلف یکسان نیست .این مقدار ولتاژ ،کمترین جریان الکتریسیته الزم جهت تولید تشنج است .آستانه تحریک پذیری در مورد اشخاص مختلف متفاوت است. موارد استفاده شایعترین مورد استفاده E.C.Tاختالل افسردگی اساسی است. E.C.Tرا باید در بیمارانی که به آزمایش های دارویی پاسخ نداده اند؛ یا به طور حاد ،میل به خودکشی و دیگرکشی دارند؛ یا واجد عالئم بارز بی تابی یا بهت هستند ،به عنوان درمان در نظر گرفت. -1بیماران سالمند ،کندتر از جوانان به E.C.Tپاسخ می دهند. E.C.Tدر برخی موارد ،به درمان های ضدافسردگی برتری دارد مثالً در مورد بیمارانی که بیماری قلبی دارند و داروهای سه حلقه ای بخاطر تأثیر نامطلوبشان نظیر دیس ریتمی ،ممنوع شده است ،همچنین برای خانم های حامله که داروهای ضدافسردگی برایشان خطرات جانبی به همراه دارد. بیماران مانیک که به درمان دارویی پاسخ مناسبی نمی دهند ،نمونههای مناسبی جهت استفاده از E.C.Tمی باشند. E.C.T -3درمان مؤثری برای عالئم اسکیزوفرنی حاد است. E.C.T -4همچنین ،در درمان پسکیوزهای دوره ای ،پسیکوزهای آتیپیک ،اختالل وسواسی جبری ،دلیریوم و اختالالتی نظیر سندرم نورولپتیک بدخیم ،کم کاری هیپوفیز ،اختالالت تشنجی مقاوم و پارکینسون مؤثر گزارش شده است موارد ممنوعه ECTموارد ممنوعه مطلق ندارد؛ فقط ،موقعیت هایی هست که در آن ها بیمار در معرض خطر باالتر قرار دارد و نیاز به کنترل دقیق دارد .از جمله برای بیمارانی که ضایعات فضاگیر سلسله اعصاب مرکزی دارند و در معرض خطر ادم و فتق مغزی هستند ،بیمارانی که فشار داخل جمجمه آنها افزایش یافته یا در معرض خطر خونریزی مغزی قرار دارند (مثالً در بیماری عروقی مغز و آنوریسم) و باید تحت کنترل فشارخون قرار گیرند؛ همین طور ،در بیمارانی که تازه آنفارکتوس میوکاردرا پشت سر گذاشته اند باید با احتیاط بکار رود. مبتالیان به عفونت حاد میوکارد و یا ( C.H.Fنارسایی احتقانی قلب)، مبتالیان به ذات الریه در معرض خطر هستند و باید بیشتر مورد توجه باشند .حاملگی ممنوعیتی برای E.C.Tبه حساب نمی آید و کنترل جنینی ضرورتی ندارد ،مگر اینکه حاملگی خطرساز یا تؤأم با عوارض باشد. داروهای مورد استفاده در جریان E.C.T -1داروهای آنتی کولینرژیک موسکارینی ،برای به حداقل رساندن ترشحات دهانی و تنفسی و ممانعت از برادیکاردی و آسیستولی ،تجویز می شود. -2هوشبرهای عمومی ،جهت بیهوشی با عمق سطحی مورد استفاده قرارمی گیرند تا اثرات نامطلوب به حداقل برسد و از باالرفتن آستانه تشنج نیز که در مصرف بعضی داروهای هوشبری دیده می شود؛ جلوگیری شود. متوهگزیتال ( 75/0تا 1میلی گرم پارکیلووریدی یکجا ) رایج ترین داروی هوشبری . تیوپنتال ،اتومیدات ،کتامین ،آلفنتانیل -3شل کننده عضالنی :تا خطر شکستگی استخوان و سایر صدمات ناشی از فعالیت حرکتی در ضمن تشنج به حداقل برسد ،سوکسینل کولین ( ، )Anectineیک ماده وقفه دهنده فوق سریع دپوالریزاسیون محل الکترودها : E.C.Tرا می توان ،با الکترودهای یکطرفه یا دو طرفه به انجام رساند .به طور کلی ،انتخاب محل دو طرفه ،به پاسخ درمانی سریعتر می انجامد، E.C.Tیکطرفه در هفته های اول پس از درمان با اثرات نامطلوب شناختی کمتری همراه است. رایج ترین روش شروع درمان ،با E.C.Tیکطرفه است ،چون نمای اثرات نامطلوب آن کمتر است .معهذا ،اگر بیمار پس از 4تا 6جلسه E.C.T یکطرفه بهبود نشان ندهد ،روش درمان به نوع دو طرفه تبدیل می یابد .در روش سنتی E.C.Tدو طرفه ،الکترودها در طرفین جمجمه روی ناحیه فرونتوتامپورال حدود یک اینچ باالتر از وسط یک خط فرضی بین تراگوس گوش به گوشه خارجی چشم ،گذاشته می شود .در E.C.Tیکطرفه ،یک الکترود محرک روی پوست جمجمه در ناحیه سانتروپارتیال نیمکره مغلوب ،درست مجاور خط میانی قله سر ،به نظر می رسد که مؤثرترین محل برای الکترودها است. تعداد جلسات درمان درمان با E.C.Tمعموالً دو تا سه بار در هفته انجام می گیرد .به طور کلی ،یک دوره درمان با اختالل افسردگی اساسی 6تا 12 جلسه و ممکن است تا 20جلسه ،درمان اسکیزوفرنی 15جلسه و درمان کاتاتونی و دلیریوم ،ممکن است 1 ،تا 4جلسه به طول انجامد اثرات جانبی : -1اثرات جانبی E.C.Tبه صورت کونفوزیون و دلیریوم به فاصله کوتاهی پس از تشنج و زمانی که بیمار به هوش می آید. -2اختالل حافظه ،بدترین اثر جانبی درمان است .مطالعات پیگیری، حاکی است که تقریبا ً بیماران پس از شش ماه به سطح پایه شناختی خود باز می گردند. -3آریتمی های قلبی گذرا ،در جریان E.C.Tو گرفتگی های عضالنی ناشی از فعالیت حرکتی تشنجی و برخی اثرات جانبی دیگر . قبل از درمان : -1سابقه بیمار را بررسی نمایید این بررسی شامل معاینات فیزیکی و نتایج آزمایشگاهی (شمارش گلبول ها ،آزمایش کامل خون و کامل ادرار) می باشد. -2گرفتن رضایت نامه امضاء شده بیمار را بررسی نمایید .مضرات و خطرات کشیدن سیگار را قبل از درمان با E.C.Tیادآوری کنید تا از مشکالت احتمالی در مراحل تنفس مصنوعی در حین عمل جلوگیری کرده باشد. -3شش ساعت قبل از E.C.Tمایعات و هشت ساعت قبل از آن غذاهای جامد را از رژیم غذایی بیمار حذف کنید. -4دندان ها و اندام های مصنوعی ،عینک و زینتی ها ،از قبیل گردنبند را از بیمار جدا و دور کنید( .دور انگشتر را می توان نوار پیچید ) و به بیمار لباس راحت بپوشانید. -5از بیمار بخواهید که ادرار و مدفوع خود را تخلیه کند ،عالئم حیاتی بیمار را مورد بررسی قرار دهید. -6و به او دلگرمی بدهید که حامی اش هستید .زیرا تصور شوک و صرع (تشنج) ایجاد وحشت می نماید. در طی درمان : -1افراد تیم درمان را به بیمار معرفی کنید. -2یک راه وریدی برای او برقراری کنید و داروهای قبل از E.C.T تجویز گردد. -3یک وسیله محافظ در دهان بیمار قرار دهید تا آرواره فوقانی و تحتانی را از یکدیگر جدا نگهدارد. -4دادن اکسیژن خالص (صددرصد باسرعت 5لیتر در دقیقه) به بیمار تجویز گردد .باید توجه داشت که ضمن تشنج نیاز به اکسیژن و گلوکز افزایش می یابد در حالی که وقفه تنفسی و انقباضات عضالنی موجب انوکسی می شوند. مفاصل بیمار را در طی تشنجات حفظ نمایید تا از ورود هر گونهآسیب جلوگیری شود. -6راه هوایی را باز کنید ،در صورتی که ضرورت باشد به کمک ساکشن ترشحات حلق را خارج کنید. -7در صورتی که بیمار ناآرامی نشان دهد ،مطابق آنچه تجویز شده ، یک آرام بخش ضعیف بدهید. -8عالئم حیاتی بیمار (فشارخون ،نبض ،تنفس) را مورد توجه قرار دهید و مطمئن باشید که وضعیت بیمار کامالً طبیعی است. بعد از درمان : -1بیمار را به اتاق ریکاوری منتقل نمایید .اتاق ریکاوری باید مجاور اتاق شوک باشد و مجهز به ساکشن ،اکسیژن ،مانیتورینگ عالئم حیاتی و دیگر وسایل اورژانس باشد. -2باید به احتمال سقوط و بی قراری بیمار توجه داشت و امنیت بیمار را از این نظر تأمین نمود. -3بیمار را در حین بیدارشدن لمس کنید تا به نشان دهید که به او توجه دارید و نگرانی و ترس را از او دور سازید. -4بیمار را نسبت به زمان و مکان و رویدادها در حین بیداری آگاه کند. اگر بیمار سردرد یا تهوع دارد ،داروی تجویز شده را به او برساند. -6قبل از تجویز هر گونه دارو یا مواد غذایی خوراکی ،بایستی رفلکس گاگ مورد توجه قرار گیرد. -7پس از بیدارشدن بیمار هنگام خروج از تخت ،کامالً تحت نظر باشد تا از برگشت فعالیت طبیعی عضالت پس از شلی عضالنی مطمئن گردید. اقدامات پرستاری -1فراهم نمودن حمایت های علمی و عاطفی برای بیمار و خانواده وی -2تدارک مقدمات قبل از درمان و ارزیابی حافظه ،رفتار و قابلیت های عملی بیار قبل از درمان با E.C.T -3آماده سازی و نظارت بیمار در خالل مرحله اصلی درمان -4مشاهده و تفسیر واکنش های بیمار در برابر E.C.Tو توصیه در جهت تغییر ات مناسب منبع : روان پرستاری بهداشت روان ،2تألیف محسن کوشان -چکیده پرستاری روان پرستاری تألیف علیرضا خاتونی