Transcript Slide 1

‫واحد مبارزه با بیماریها‬
‫ثبت سرطان‬
‫هر ماه از مراکز تابعه و مراکز خصوص ی ‪ ،‬کلیه موارد مبتال به‬
‫سرطان ثبت و در لیست خطی گزارش می شوند‪.‬‬
‫سوانح و حوادث‬
‫چک لیست ایمنی منزل در پرونده خانوار ( قسمتهای مختلف از نظر‬
‫ً‬
‫آشپزخانه – اتاق ها – راه پله و نردبان و‪ ) ...‬فعال هر سال یکبار‬
‫توسط بهورز پر می شود‪.‬‬
‫غربالگری دیابت و فشار خون‬
‫غربالگری هر سه سال یکبارانجام می شود‪.‬‬
‫طول مدت غربالگری ‪ 6‬ماه می باشد‪.‬‬
‫گروه هدف تمام افراد باالی ‪ 30‬سال و کلیه زنان حامله‬
‫افراد در معرض خطر عبارتند از‪:‬‬
‫‪25 ≥BMI ‬‬
‫‪ ‬سابقه دیابت در یکی از اعضای درجه یک خانواده‬
‫‪ 90/140 BP ‬و یا بیشتر‬
‫‪ ‬سابقه سقط ‪ 2‬بار یا بیشتر‬
‫‪ ‬مرده زایی‬
‫‪ ‬سابقه زایمان نوزاد باالی ‪ 4‬کیلوگرم‪.‬‬
‫‪ ‬سابقه دیابت در حاملگیهای قبلی‬
‫‪ ‬زنان باردار‬
‫افراد در معرض خطر برای انجام آزمایش ‪ FBS‬ارجاع می شوند‪.‬‬
‫در موعد غربالگری هر ماه لیست افراد ارسال می شود‪.‬‬
‫برای بیماران دیابتی و ‪ BP‬باال پرونده تشکیل می شود‪.‬‬
‫هر بیمار ماهانه توسط بهورز و حداقل هر سه ماه یکبار توسط‬
‫پزشک مراقبت می شود‪.‬‬
‫در مورد زنان باردار کنترل ‪ BP‬و دیابت تحت نظر پزشک و مامای‬
‫تیم سالمت است‪.‬‬
‫افراد پره دیابت هر سال پیگیری و آزمایش می شوند (‪-125 FBS‬‬
‫‪)100‬‬
‫قند خون ناشتا کمتر از ‪ 100‬نرمال است ‪.‬‬
‫تشخیص‬
‫‪ 126 ≥FBS‬در دوبار آزمایش تایید شود‪.‬‬
‫‪ 200≥BS‬بعد از مصرف ‪ 75‬گرم گلوکز ( ‪) 2HPP‬‬
‫قند پالسما در هر زمان ‪ 200 ≥BS‬با عالئم بالینی مثبت‬
‫در حاملگی در هفته ‪ GCT 28-24‬می شود ‪(، FBS> 140 :‬‬
‫‪ 75‬گرم گلوکز مصرف شده بعد از یک ساعت آزمایش می شود )‬
‫اگر ‪ GCT‬مثبت بود برای ‪ OGTT‬ارجاع می شود‪.‬‬
‫‪ OGTT‬با مصرف‪ 100‬گرم گلوکز در شرایط ناشتا و انجام‬
‫آزمایش ‪ 1،2،3‬ساعت بعد‬
‫در دیابت حاملگی پس از تائید ‪ 6‬هفته بعد از ختم بارداری مجدد‬
‫آزمایش تکرار می شود‪.‬‬
‫فرمهای دیابت و فشارخون‬
‫فرم شماره ‪ :1‬وضعیت بیماریابی و غربالگری است‪.‬‬
‫فرم شماره ‪ : 2‬فرم گزارش دهی ماهانه وضعیت غربالگری بیماران‬
‫در طرح غربالگری فشارخون هم مثل دیابت کلیه افراد با سن باالی‬
‫‪ 30‬سال استخراج شده و در فرم غربالگری ثبت می شوند و افرادی‬
‫که ‪ HTN‬دارند تشکیل پرونده می شوند و درمان و آموزش شروع‬
‫می شود‪ .‬ویزیت بهورز ماهانه بوده و الزامی است پزشک حداقل هر‬
‫سه ماه یکبار ویزیت نماید‪ .‬در هر بار ‪ BP‬و وزن اندازه گرفته می‬
‫شود‪ .‬اگر بعد از سه روز از موعد مقرر مراجعه ننماید پیگیری الزم‬
‫است‪.‬‬
‫فرآیند آموزش‬
‫آموزش توجیهی قبل از غربالگری برای عموم مردم‬
‫آموزش حین غربالگری برای مراجعه کنندگان به خانه بهداشت‬
‫آموزش و مراقبت ها و بازدیدها برای بیماران و اطرافیان‬
‫آموزش مستمر برای عموم‬
‫بهداشت روان‬
‫در ابتدای هر سال همزمان با انجام سرشماری‪ ،‬بهورز با پر کردن‬
‫فرم ‪ 13‬سوالی برای افراد ‪ ،‬افراد محتمل از نظر ابتال به بیماریهای‬
‫روان را شناسایی کرده و بسته به نوع بیماری به پزشک ارجاع فوری‬
‫یا غیر فوری می شود‪.‬اگر فرد مورد نظر از نظر پزشک بیمار‬
‫تشخیص داده شد برای او پرونده تشکیل می شود ولی اگر سالم‬
‫بود پزشک سالم بودن اورا در همان فرم ارجاع تایید می کند و این‬
‫فرم در پرونده بهداشت روان خانه بهداشت نگهداری خواهد شد‪.‬‬
‫بیماریهایی که در طرح ادغام بهداشت روان در ‪ PHC‬ادغام شده اند عبارتند‬
‫از ‪:‬‬
‫بیماریهای شدید روانی ( محدوده سنی کمتر از ‪ 4‬سال را شامل نمی‬
‫شود‪).‬‬
‫بیماریهای خفیف روانی( محدوده سنی کمتر از ‪ 4‬سال را شامل نمی‬
‫شود‪).‬‬
‫صرع‬
‫عقب ماندگی ذهنی‬
‫اختالالت دوران کودکی ( شب ادراری ‪ ،‬ناخن جویدن ‪ ،‬شست‬
‫مکیدن ‪ ،‬لکنت زبان و‪)....‬‬
‫موارد ارجاع فوری توسط بهورز‬
‫احتمال خودکش ی‬
‫پرخاشگری‬
‫آسیب به دیگران‬
‫عوارض شدید دارویی‬
‫بیمار دچار گم گشتگی(کونفوزیون)واختالل هشیاری‬
‫صرع مداوم‬
‫بیمار دارای بدبینی شدید‬
‫بیمار پر سرو صدا وتحریکاتی ومنشا خطر برای خود و دیگران‬
‫بیمار در خود فرورفته و بدون ارتباط‬
‫و ‪000‬‬
‫موارد ارجاع توسط پزشک‬
‫در صورتی که پزشک در تشخیص نوع بیماری مشکوک باشد‬
‫عالئم بیماری بعد از مصرف دارو همچنان ادامه دارد‬
‫مواردی که نیاز به خدمات روان درمانی ‪ ،‬مشاوره و بستری دارند‬
‫پزشک هر سه ماه یکبار البته به جز در موارد بیماریهای شدید وصرع‬
‫که نیاز به مراقبت ماهانه دارند و بهورز هر ماه یکبار واجدین شرایط‬
‫را کنترل نموده و از نظر درمان کمک می نماید‪.‬‬
‫فرمهایی که در برنامه بهداشت روان توسط پزشک باید تکمیل‬
‫گردد‪.‬‬
‫فرم شرح حال روانپزشکی ( که پزشک در آن نوع بیماری را‬
‫تشخیص می دهد و بهورز بر طبق همان تشخیص مراقبت انجام‬
‫داده و آمار ماهانه مربوطه را ارسال می کند‪) .‬‬
‫فرم ثبت مراجعات بیماران در هر بار ویزیت توسط پزشک‬
‫تکمیل گردد‬
‫فرم ارجاع غیر فوری که پزشک در آن دستورات دارویی را به‬
‫منظور استفاده بهورز به زبان فارس ی می نویسد‪.‬‬
‫بسمه تعالي‬
‫مركز بهداشت استان اردبيل‬
‫ثبت مراجعات بيماران تحت پوشش بهداشت روان‬
‫رديف‬
‫تاريخ مراجعه‬
‫سير بيماري‬
‫داروهاي تجويز شده‬
‫تاريخ مراجعه بعدي‬
‫روستا‪:‬‬
‫شماره رديف‪:‬‬
‫شهرستان ‪:‬‬
‫خانه بهداشت ‪:‬‬
‫روز معاينه‪:‬‬
‫را كه از‬
‫تاريخ اولين مراجعه‪:‬‬
‫سن‪:‬‬
‫خانم ‪/‬آقاي ‪:‬‬
‫معرفي مي نمايد‬
‫عالئم بيماري به قرار زير مي باشد‪:‬‬
‫فشار خون‪:‬‬
‫درجه حرارت‪:‬‬
‫ساير عالئم‪:‬‬
‫اقدامات انجام شده و دارو هاي داده شده عبارتند از‪:‬‬
‫بمدت‬
‫شكايت دارد‬
‫نام و امضاء بهورز‪:‬‬
‫دستورات پزشك‬
‫رديف‬
‫نام دارو‬
‫تاريخ معاينه‬
‫نام وامضاء پزشك در هر بار معاينه‪:‬‬
‫تعداد دفعات در روز‬
‫مقدار‬
‫تعداد روز‬
‫طرز استفاده‬
‫تاالسمی‬
‫استراتژی اول (‪ :)S1‬تمام متقاضیان ازدواج جهت شناسایی زوجهای ناقل‬
‫تاالسمی و مشاوره ویژه مراقبت می شوند‪.‬‬
‫استراتژی دوم (‪ :)S2‬والدین بیماران تاالسمی جهت شناسایی زوج های واجد‬
‫شرایط بارداری و مراقبت بررس ی می شوند و اقدامات الزم جهت تشخیص‬
‫پیش از تولد اعمال می شود یا تشویق به استفاده از روشهای پیشگیری دائمی‬
‫می گردند‪.‬‬
‫استراتژی سوم‪ :‬زوجهای ناقل تاالسمی که قبل از سال ‪ 76‬ازدواج کرده اند‬
‫شناسایی می شوند ( تمام زنان شوهردار واجدشرایط بارداری کمتر از ‪ 40‬سال‬
‫و افرادی که قصد بارداری دارند یا در ‪ 4‬هفته اول بارداری هستند‪ ).‬استراتژی‬
‫سوم ویژه استانهای با شیوع باالست‪.‬‬
‫در برنامه کنترل تاالسمی یک نفر پزشک مشاور وجود دارد‪.‬‬
‫مراقبت در زوجهای ناقل مزدوج‬
‫دو مرحله آزمایش می شوند‪:‬‬
‫مرحله اول‪ PND :‬زوج ناقل قبل از بارداری‬
‫مرحله دوم‪ PND :‬پس از بارداری در هفته ‪10‬‬
‫کم کاری مادرزادی تیروئید‬
‫آموزش عموم مردم در مورد کم کاری مادرزادی تیروئید و عوارض آن‬
‫شناسایی و آموزش زنان باردار در ماههای آخر حاملگی‬
‫نمونه برداری در روزهای ‪ 3-5‬تولد‬
‫نکات‪:‬‬
‫در ‪ 28‬روز اول درمان موثرتر است‪.‬‬
‫بیماریهای دیگر مثل ‪ PKU‬و ‪GEPD‬آموزش عموم مردم در مورد کم کاری‬
‫مادرزادی تیروئید و عوارض آن‬
‫شناسایی و آموزش زنان باردار در ماههای آخر حاملگی‬
‫نمونه برداری در روزهای ‪ 3-5‬تولد‬
‫نکات‪:‬‬
‫در ‪ 28‬روز اول درمان موثرتر است‪.‬‬
‫بیماریهای دیگر مثل ‪ ( PKU‬فنیل کتونوریا) و ‪ ( GEPD‬گاالکتوزمی ) هم با‬
‫این نمونه ها قابل بررس ی است‪.‬‬
‫میزان شیوع در جهان ‪ 3‬تا ‪ 4‬در هزار تولد در ایران ‪ 1‬در هزار تخمین زده‬
‫شده است‪.‬‬
‫نسبت هزینه به سو غربالگری ‪ 1‬به ‪ 15‬است‪.‬‬
‫نمونه گیری از بند ناف در بدو تولد که به علت هزینه بر بودن ‪ ،‬غیر قابل‬
‫ادغام بودن با برنامه مراقبت و عدم امکان انجام تست های دیگر از این‬
‫روش استفاده نمی شود‪.‬‬
‫نمونه گیری در روز ‪ 3-5‬تولد از پاشنه پا و یا نرمه ی کناری دست انجام‬
‫می گیرد‪.‬‬
‫هدف نمونه گیری ‪ 100‬است ( باالی ‪ 90‬مناسب است)‬
‫نمونه ها حداکثر تا ‪ 72‬ساعت بعد از نمونه برداری باید تحویل‬
‫آزمایشگاه گردد‪.‬‬
‫فراخوان نوزادان در صورت مشکوک بودن تا روز ‪ 13‬یا ‪15‬‬
‫شروع درمان تا ‪ 28‬روز‬
‫‪ TSH < 5‬نرمال می باشد‪.‬‬
‫‪ TSH ≥ 5‬مشکوک تلقی شده و فراخوان می گردند‪.‬‬
‫تشخیص قطعی بعد از آزمایش وریدی گذاشته خواهد شد‪.‬‬
‫مواردی که نیاز به نمونه گیری مجدد دارد‪:‬‬
‫نوزادان نارس‬
‫نوزادان با وزن کمتر از ‪ 2500‬گرم و باالتر از ‪4500‬‬
‫دوقلوها و چند قلوها‬
‫نوزادان با سابقه بستری و تعویض و دریافت خون‬
‫فرمهای برنامه‬
‫فرم شماره ‪ 1‬سه برگی ( با شماره سریال ) در حین انجام نمونه گیری‬
‫تکمیل می شود‪.‬‬
‫فرم شماره ‪( 1‬بدون شماره سریال) در مواردی که نیاز به نمونه گیری‬
‫مجدد می باشد تکمیل گردد‪.‬‬
‫فرم شماره ‪ : 2‬مشخصات تمام نوزادان نمونه گیری شده و پیگیریها‬
‫در آن ثبت می گردد‪.‬‬
‫فرم شماره ‪ :3‬فرم آمار ماهیانه‬
‫فرم شماره ‪3‬‬
‫تعداد‬
‫نوزادان‬
‫زمان اعالم نتيجه آزمايش بر‬
‫حسب سن نوزاد به روز‬
‫جنس‬
‫غربالگری‬
‫شده‬
‫محل نمونه‬
‫گیری‬
‫دختر‬
‫پسر‬
‫‪3-5‬‬
‫روز‬
‫‪-21‬‬
‫‪6‬‬
‫روز‬
‫‪ 22‬و‬
‫بيشتر‬
‫روز‬
‫‪14 - 20‬‬
‫سطح‬
‫‪TS‬‬
‫‪H‬‬
‫‪21‬‬
‫وبيش‬
‫تر‬
‫تشخيص‬
‫نهايی‬
‫‪5‬‬
‫‪TS‬‬
‫<‪H‬‬
‫‪- 9/9‬‬
‫‪5‬‬
‫‪TSH‬‬
‫‪-19/9‬‬
‫‪10‬‬
‫‪TSH‬‬
‫‪<20‬‬
‫‪TSH‬‬
‫سالم‬
‫بيما‬
‫ر‬
‫زمان شروع درمان‬
‫برحسب سن نوزاد به‬
‫روز‬
‫ک‬
‫متر‬
‫از‬
‫‪28‬‬
‫تعدادکل نوزادان متولدشده‬
‫تعدادنوزادان نمونه گيری شده‬
‫تعدادنمونه های مخدوش شده‬
‫ارسال چه تعدادازنمونه ها بيش از‪ 72‬ساعت اززمان تحويل به واحدپستی‬
‫طول کشيده است‬
‫درچه تعدادازمحل نمونه گيری ‪ ،‬شرکت پست به دليل نداشتن واحدپستی‬
‫قادربه ارسال نمونه هانمی باشد‬
‫تعدادمواردی که ‪ 2‬بارنمونه ‪ Filter Paper‬گرفته شده است ؟‬
‫نام ونام خانوادگی گزارشگر ‪:‬‬
‫امضاء ‪:‬‬
‫تاريخ ‪:‬‬
‫نام ونام خانوادگی تأييدکننده ‪:‬‬
‫تاريخ ‪:‬‬
‫امضاء ‪:‬‬
‫‪- 40‬‬
‫‪28‬‬
‫‪ 40‬و‬
‫بيشتر‬
‫بیماری وبا ( ویبریو کلرا)‬
‫موارد مشکوک نمونه برداری شود‪.‬‬
‫سوآپ و محیط کری بلر ( محیط انتقال ) که در دمای عادی محیط‬
‫تا ‪ 2-1‬سال هم قابل نگهداری است‪.‬‬
‫نوک سوآپ داخل محیط باشد و قسمت انتهایی کنده شده درب‬
‫پالستیکی بسته شود‪.‬‬
‫مشخصات بیمار ثبت گردد‪.‬‬
‫تیفوئید‬
‫عالئم‪:‬‬
‫تب ممتد‬
‫سردرد‬
‫ضعف‬
‫اسپلنومگالی‬
‫لکه های قرمز روی بدن‬
‫سرفه‬
‫یبوست یا اسهال‬
‫مورد قطعی‪:‬‬
‫عالئم فوق الذکر‬
‫کشت‬
‫جداسازی باسیل از خون ‪،‬‬
‫مدفوع ‪ ،‬ادرار یا لکه های‬
‫پوست و ترشحات دور از هم‬
‫آنتی ژن اختصاص ی در سرم یا‬
‫ادرار‬
‫مورد محتمل‪:‬‬
‫ویرال باال و تیره‬
‫آلگو تیناسیون باال ‪ 4‬برابر‬
‫ظرف ‪ 2‬هفته‬
‫روش ‪PCR‬‬
‫وجود بیماری در اطرافیان یا‬
‫منطقه‬
‫طرح ‪ ( LEC‬بیماریابی جذام )‬
‫لک پوستی هیپو یا هیپر پیگمانه‬
‫بی حس ی موضعی ( تظاهر تیپیک )‬
‫ضعف عصبدهی به عضله‬
‫ایم پوستی در موارد کمی مثبت است‪.‬‬
‫جذام کم باسیل‪:‬‬
‫‪ 1 – 5‬ضایعه پوستی‬
‫ضایعات غیر قرینه‬
‫فقدان حس‬
‫یک تنه عصبی‬
‫درمان با رژیم چند دارویی‬
‫‪MDT‬‬
‫پرباسیل‪:‬‬
‫بیشتر از ‪ 5‬ضایعه پوستی‬
‫توزیع ضایعات قرینه تر‬
‫فقدان حس‬
‫چند تنه عصبی درگیر است‬
‫درمان با رژیم چند دارویی‬
‫‪MDT‬‬
‫درمان دارویی‬
‫پرباسیل‪:‬‬
‫روز اول ماه ‪ )300×2 (600mg :‬ریفامپین ‪،‬‬
‫‪ ، ) 100×3 (300mg‬داپسون ‪100mg‬‬
‫روز ‪ : 2 – 28‬فقط کلوفازمین ‪ ، 50 mg‬داپسون‬
‫‪ ( 100mg‬تا ‪ 18‬ماه باید مصرف شود )‪.‬‬
‫کم باسیل‪:‬‬
‫روز اول ماه ‪ 600mg :‬ریفامپین ‪ ،‬داپسون ‪100mg‬‬
‫روز ‪ : 2 – 28‬داپسون ‪ ( 100mg‬تا ‪ 9‬ماه باید مصرف‬
‫شود )‪.‬‬
‫‪STD‬‬
‫تعداد بیماران مراجعه کننده به طور ماهانه در فرم گزارش‬
‫ثبت‬
‫می شود‪.‬‬
‫سوزاک‬
‫واژنیت‬
‫سیفلیس‬
‫شانکروئید‬
‫سرویسیت‬
‫و‪...‬‬
‫‪HIV‬‬
‫آموزش پیشگیری از ‪HIV‬‬
‫آموزش راههای انتقال و اطالعات دهی‬
‫‪TB‬‬
‫اجرای برنامه مراقبت و بیماریابی و درمان به روش ‪Dots‬‬
‫ارسال نمونه های خلط سه نوبته از افراد با سرفه ی مزمن‬
‫بیش از ‪2‬هفته‬
‫آموزش نحوه ی صحیح نمونه برداری‬
‫نظارت بر نمونه گیری و ارسال توسط بهورزان‬
‫فعال نمودن بیماریابی بخصوص در روستاها ( بررس ی پوشه‬
‫بیماریابی در پایش ها )‬
‫تکمیل پرونده درمان و اجرای طرح ‪ ( Dots‬هماهنگی و‬
‫شروع درمان فقط با نظارت پزشک سل )‬
‫تامین داروهای الزم و ملزومات بیماریابی‬
‫ماالریا‬
‫تهیه الم خون محیطی از افراد مشکوک و ارسال به‬
‫آزمایشگاه‬
‫تب راجعه – کنه ای‬
‫عامل بورلیا ‪ ،‬ناقل کنه از گروه آرکازیده ها‬
‫منطقه اردبیل جز مناطق اندمیک است‬
‫تهیه الم خون محیطی و ارسال به آزمایشگاه‬
‫گال و شپش‬
‫بیماریابی ‪ ،‬کنترل در تجمعات و بخصوص مدارس از نظر شپش و‬
‫درمان جمعی‬
‫تکمیل فرم بررس ی‬
‫تکمیل خالصه اطالعات‬
‫اسهال خونی و بیماریهای روده ای‬
‫پیگیری بیماریها‬
‫گزارش موارد‬
‫هاری‬
‫آموزش در روستاها در مورد بیماری هاری‬
‫آموزش عمومی و دخالت دادن شوراها در امر نگهداری‬
‫سگهای گله‬
‫ارجاع برای واکسیناسیون هاری ‪ -‬کزاز‬
‫اقدامات درمانی الزم‬
‫مهمترین اقدام پیگیری می باشد‬
‫شستشوی اولیه با آب تمیز و صابون روی زخم است محل زخم شسته‬
‫شود‪.‬‬
‫دبرید کردن قسمت های له شده‬
‫ضدعفونی با محلول بتادین یا الکل یا سایر ویروس کش های مجاز‬
‫خودداری از بخیه زدن به زخم‬
‫تزریق سرم داخل زخم در صورت اندیکاسیون‬
‫واکسیناسیون هاری و کزاز‬
‫آنتی بیوتیک مناسب‬
‫توجه ‪:‬پانسمان بصورتی باشد که با هوا در جریان باشد‬
‫نظارت و پیگیری واکسیناسیون‬
‫نظارت بر عملکرد بهورزان در خصوص مراقبت هاری (‬
‫پیگیری و مراقبت حیوان مهاجم و اقدامات مرتبط)‬
‫نظارت بر نمونه برداری از حیوان مهاجم مشکوک به هاری‬
‫آنفلوانزا‬
‫بیماریابی موارد مشکوک – ارتباط با شبکه دامپزشکی در‬
‫خصوص آنفلوانزای حاد طیور – ارتباط با بیمارستانها و‬
‫کنترل عفونت های تنفس ی حاد تجهیز شده‬
‫واکسیناسیون گروههای در معرض خطر و در معرض تماس‬
‫به صورت سالیانه‬
‫نظام مراقبت بیماری ها‬
‫تعریف مراقبت ‪:‬‬
‫جمع آوری ‪ ،‬تجزیه و تحلیل اطالعات مربوط به رویداد‬
‫بهداشتی‪ ،‬مداخله الزم‬
‫راه کار های مراقبت‬
‫مشخص کردن اهداف‬
‫تعریف اطالعات الزم‬
‫انتخاب روش ها و طرز عمل‬
‫طراحی‪ ،‬جمع آوری گزارشات‬
‫جمع بندی اطالعات‬
‫تجزیه و تحلیل‬
‫اقدامات عملی‬
‫تهیه و انتشار گزارشات‬
‫بیماری های مشمول گزارش فوری‬
‫فلج شل حاد ‪ ،‬سرخک ‪ ،‬سرخچه ‪ ،‬دیفتری‪ ،‬مننژیت‪،‬‬
‫وبا ‪ ،‬طاعون ‪ ،‬عواض متعاقب ایمن سازی ( مرگ –‬
‫بستری‪ -‬آبسه ها ‪ ،‬لنفادنوپاتی ‪ ،‬عوارض جدی ) ‪،‬‬
‫تیفوس ‪ ،‬ماالریا‪ ،‬بوتولیسم ‪ ،‬سیاه زخم تنفس ی ‪ ،‬کزاز‬
‫نوزادی‪ ،‬تب زرد‪ ،‬حیوان گزیدگی ‪ ،‬تب های خونریزی‬
‫دهنده ویرال ‪ ،‬شیستوزومیازیس ‪ ،‬افزایش بروز سایر‬
‫بیماری های عفونی‬
‫بیماری های مشمول گزارش غیر فوری‬
‫سل ؛ جذام ؛ سیاه سرفه ؛ کزاز بالغین ؛ تب تیفوئید ؛‬
‫انواع هپاتیت ویرال ؛ ایدز؛ بیماری های آمیزش ی ؛ سایر‬
‫عوارض ایمن سازی؛ سالک ؛ کاالآزار ؛ بروسلوز ؛ سیاه‬
‫زخم جلدی؛ تب راجعه ؛ شیگلوز ؛ لپتوسپیروز ؛‬
‫پدیکولوزیس‬
‫برنامه گسترش ایمن سازی‬
‫سن‬
‫نوع واکسن‬
‫بدو تولد‬
‫ب ث ژ – فلج اطفال – هپاتیت‬
‫‪ 2‬ماه‬
‫سه گانه – فلج اطفال ‪ -‬هپاتیت‬
‫‪ 4‬ماه‬
‫سه گانه – فلج اطفال‬
‫‪ 6‬ماه‬
‫سه گانه – فلج اطفال ‪ -‬هپاتیت‬
‫‪ 12‬ماه‬
‫‪MMR‬‬
‫‪MMR‬٭ ‪ -‬سه گانه – فلج اطفال‬
‫‪ 6‬سال‬
‫‪ -‬سه گانه – فلج اطفال‬
‫‪ 18‬ماه‬
‫موارد قابل توجه ایمن سازی‬
‫متولدین با وزن کمتر از ‪ 2000‬گرم در چهار نوبت بدو تولد ‪،‬‬
‫یکماه ‪ ،‬دو ماه ‪ ،‬شش ماه واکسن هپاتیت را دریافت می نمایند‬
‫اگر این نوزادان بعد از یک ماهگی برای دریافت واکسن‬
‫مراجعه نمایند بدون توجه به وزن ایمن سازی مشابه سایر‬
‫کودکان خواهد بود ‪.‬‬
‫بعد از ‪ 6‬سالگی تزریق واکسن سه گانه ممنوع است و باید از‬
‫واکسن دوگانه استفاده شود ‪.‬‬
‫بعد از یکسالگی قبل از تزریق واکسن ب ث ژ باید تست مانتو‬
‫انجام شود و در صورت منفی بودن واکسن تزریق می شود‬
‫توصیه می شود همزمان با تزریق واکسن ثالث یک دوز‬
‫قطره استامینوفن تجویز شود و در صورت تب یا بیقراری‬
‫هر ‪ 4‬ساعت ادامه یابد‪.‬‬
‫اگر پس از تزریق واکسن ثالث تب باالی ‪ 40‬درجه ‪ ،‬گریه‬
‫مداوم بیش از ‪ 3‬ساعت‪ ،‬تشنج ظرف ‪ 72‬ساعت روی داد‬
‫در نوبت بعدی به جای واکسن ثالث از دوگانه استفاده‬
‫میشود ‪.‬‬
‫اگر نوزادی از مادر ‪ HBS Ag‬مثبت متولد شود در ‪ 12‬ساعت‬
‫اول تولد ایمونوگلوبولین اختصاص هپاتیت ب و واکسن آن‬
‫همزمان تزریق می شود ‪ .‬و این نوزاد در سن ‪ 9‬تا ‪ 15‬ماهگی از‬
‫نظر آنتی ژن و آنتی بادی بررس ی میگردد ‪.‬‬
‫ویال های واکسن های ب ث ژ ؛ ‪ MMR‬؛ مننژیت تا ‪ 6‬ساعت‬
‫بعد از آماده شدن باید دور انداخته شوند ‪.‬‬
‫هر ویال بالفاصله بعد از باز شدن با نصب برچسب تاریخ باز‬
‫شدن در یخچال تا یک ماه قابل استفاده است و بعد از آن باید‬
‫دور انداخته شود ‪.‬‬
‫در تیم های واکسیناسیون سیاری تمام ویال های بازشده در‬
‫پایان روز واکسیناسیون دور انداخته می شوند ‪.‬‬
‫عوارض ناخواسته ناش ی از ایمن سازی‬
‫واکنش های عادی و خفیف شامل ‪ :‬واکنشهای موضعی ‪ ،‬تب‬
‫‪ ،‬عالئم عمومی خفیف که اغلب تا ‪ 6 – 12‬روز بعد از‬
‫واکسیناسیون روی میدهند ‪ (.‬سرخک و ‪) MMR‬‬
‫واکنشهای موضعی شامل ‪ :‬درد ‪ ،‬تورم ‪ ،‬قرمزی محل تزریق‬
‫‪ ،‬همراه با تب ( سه گانه ‪ ،‬کزاز )‬
‫واکنشهای عمومی شامل ‪ :‬تب‪ ،‬تحریک پذیری ‪ ،‬خستگی ‪،‬‬
‫رنگ پریدگی ( سه گانه ) – تب ‪ ،‬راش و کونژونکتویت (‬
‫سرخک ‪) MMR ،‬‬
‫درد مفاصل و تورم غدد لنفاوی ( ‪) MMR‬‬
‫پیامد های نامطلوب در ایمن سازی‬
‫آبسه باکتریال‬
‫آبسه استریل ( ناش ی از ترکیبات ‪ AL‬بخصوص در ثالث )‬
‫لنفادنیت اکثرا در ب ث ز‬
‫فلج شل در واکسن خوراکی فلج در مدت ‪ 4‬تا ‪ 30‬روز پس از تجویز‬
‫گیلن باره تا ‪ 30‬روز پس از واکسیناسیون ممکن است روی دهد ولی بسیار نادر است‬
‫آنسفالوپاتی به صورت تشنج ؛ تغییر سطح هوشیاری ؛ تغییر رفتاری‬
‫آلرژی‬
‫شوک آنافیالکس ی‬
‫استئیت و استئومیلیت که ممکن است در ‪ 8 – 16‬ماه پس از تزریق ب ث ز روی‬
‫دهد‬
‫سندروم شوک توکسیک به صورت تب ؛ استفراغ ؛ اسهال که تا چند ساعت پس‬
‫از واکسیناسیون روی میدهد ‪.‬‬
‫عوارض قابل گزارش‬
‫شوک تا ‪ 24‬ساعت پس از تزریق‬
‫کلیه آبسه ها تا ‪ 72‬ساعت پس از تزریق‬
‫لنفادنیت‬
‫عوارض موضعی شدید‬
‫تب باالی ‪ 5/38‬درجه در مدت ‪ 72‬ساعت‬
‫فلج تا یک ماه پس از تزریق‬
‫تشنج تا ‪ 72‬ساعت‬
‫درد مفاصل شدید متعاقب واکسیناسیون‬
‫عالئم آنسفالوپاتی‬
‫موارد مرگ تا یک ماه پس از واکسیناسیون بدون علت مشخص‬
‫سایر موارد مشکوک جدید‬
‫موارد گزارش فوری‬
‫موارد مرگ ناش ی از واکسیناسیون‬
‫کلیه موارد بستری به علت عوارض ناش ی از واکسیناسیون‬
‫کلیه آبسه های محل تزریق‬
‫عارضه ای که باعث تشویش عموم شود‬
‫دیفتری‬
‫تشخیص قطعی ‪:‬‬
‫جدا کردن کورینه باکتریوم از نمونه های بالینی گلو و نازوفارنکس‬
‫افزایش حد اقل ‪ 4‬برابر تیتر آنتی بادی‬
‫اقدامات ‪:‬‬
‫نمونه برداری ‪ ،‬جدا سازی بیمار ‪ ،‬تجویز آنتی توکسین ‪ ،‬آنتی‬
‫بیوتیک تراپی ‪،‬واکسیناسیون افراد تماس یافته ‪ ،‬شروع‬
‫پروفیالکس ی برای افراد تماس یافته ‪ ،‬کنترل بیمار و افراد خانواده تا‬
‫یک هفته‬
‫سرخک و سرخجه‬
‫سرخجه ‪:‬‬
‫تب ‪ ،‬راش ‪،‬آدنوپاتی ‪ ،‬درد یا تورم مفاصل‬
‫اخذ نمونه خون و جدا کردن سرم آن و ارسال در ‪ 48‬ساعت‬
‫در دمای ‪ 2-8‬درجه‬
‫سرخک ‪:‬‬
‫تب‪ ،‬راش ‪ ،‬سرفه و عالئم کوریزا یاکونژونکتویت‬
‫نمونه گیری خون ؛ ادرار ؛ نمونه گلو در روز ‪ 5‬یا ‪ 6‬بعد از‬
‫شروع بثورات‬
‫فلج اطفال‬
‫بروز هرگونه فلج شل ناگهانی در سن زیر ‪ 15‬سال‬
‫اقدامات ‪:‬‬
‫گزارش تلفنی‬
‫تکمیل فرم مخصوص موارد مظنون‬
‫اخذ ‪ 2‬نمونه مدفوع به فاصله ‪ 24‬ساعت‬
‫معاینه و بررس ی عالئم در روز ‪ 60‬شروع فلج‬
‫مننژیت باکتریال‬
‫موارد مشکوک به مننگوکوک و هموفیلوس بسیار مهم‬
‫هستند والزم است ضمن واکسیناسیون درمورد مننگوکوک‬
‫پروفیالکس ی آنتی بیوتیکی برای افراد تماس یافته شروع‬
‫شود‬
‫هپاتیت‬
‫بیماریابی‬
‫واکسیناسیون افراد در معرض تماس و در معرض خطر‬
‫گزارش تعداد موارد مبتال ؛ حامل سالم‬
‫پیگیری و مراقبت بیماران‬