Transcript دانلود
قسمت اول
اندازه های وقوع بیماری
1
4/10/2015
دکتر معتمد
اهداف
■ تعریف و کاربرد
نسبت ()ratio
تناسب ()proportion
میزان ()rate
شانس ()odds
■ تعریف و کاربردهای
شیوع ()prevalence
بروز
بروز تجمعی ()cumulative incidence
میزان بروز یا 2چگالی بروز ()incidence rate or density
4/10/2015
دکتر معتمد
• Ratio
• Proportion
• Rate
What, who is in the denominator ? ???
3
دکتر معتمد
4/10/2015
نسبت
■ حاصل تقسیم دو عدد
■ صورت کسر جزئی از مخرج کسر نیست
■ می توان کمیت های متفاوت را با هم قیاس کرد
= 5 / 2 = 2.5 / 1
4
4/10/2015
دکتر معتمد
مثال هایی از نسبت
■ نسبت تخت به ازای پزشک
850 تخت تقسیم بر 10پزشک
85 تخت به ازای هر پزشک
■ نسبت شرکت کننده به ازای هماهنگ کننده کارگاه
28 نفر تقسیم بر 2
14 نفر به ازی هر هماهنگ کننده
■ نسبت جنسی
تعداد مردان /تعداد زنان
■ نسبت شانس ()odds ratio
5
4/10/2015
دکتر معتمد
تناسب
■
■
■
■
حاصل تقسیم دو عدد
صورت کسر لزوماًجزئی از مخرج کسر است
صورت و مخرج کسر از یک جنس هستند
بین صفر و یک تغییر می کند
2
--- = 0.5 = 50%
4
6
4/10/2015
دکتر معتمد
مثال تناسب
■ تناسب شرکت کنندگان هیئت علمی دانشگاه مشهد
6 نفر از 24نفر
25/0
25 درصد
7
4/10/2015
دکتر معتمد
شانس ()Odds
احتمال وقوع یک پیشامد
احتمال عدم وقوع یک پیشامد
سابقه انتشار مقاله
کل
خیر
بلی
---------------------------------------------------------------------24
4
20
---------------------------------------------------------------------20 / 24
Odds = -------------= 5 TO 1
4 / 24
8
4/10/2015
دکتر معتمد
میزان
■ حاصل تقسیم دو عدد
■ سرعت وقوع یک پیامد را در طی زمان نشان می دهد
■ صورت کسر
تعداد پیامدهایی که در طی یک دوره زمانی اتفاق افتاده
■ مخرج کسر
تعداد جمعیت افرادی که پیامد در آنها اتفاق افتاده
(جمعیت در معرض خطر)
زمان را نیز شامل می شود
2
----- = 0.02 / year
Observed in 1998
100
9
4/10/2015
دکتر معتمد
مثال میزان
■ میزان مرگ ناشی از حوادث ترافیکی در ایران
تعداد مرگ ها در سال 26000 :82نفر
جمعیت در سال 68 :82میلیون نفر
میزان مرگ:
26000/ 68000000 = 38/100,000/year
■ میزان ها را معموالً در توانی از 10ضرب می کنند
()100000 ،1000 ،100
10
4/10/2015
دکتر معتمد
اندازه های وقوع بیماری
■ شیوع
وضعیت بیماری (موارد جدید و قدیم) در جامعه را نشان
می دهد
■ بروز
فراوانی موارد جدید بیماری را نشان می دهد
بروز تجمعی
میزان بروز
11
4/10/2015
دکتر معتمد
شیوع
تعداد موارد جدید و قدیم بیماری در یک مقطع زمانی مشخص
جمعیت در همان مقطع زمانی
■ تناسبی ( )proportionاست که درصد افراد جامعه
مبتال به بیماری را نشان می دهد
■ مثال
در سال ،1979از 350000جمعیت یک منطقه 96200نفر مبتال
به شیستوزومیازیس بودند
شیوع %6/27
12
4/10/2015
دکتر معتمد
■ شیوع لحظه ای( )Point Prevalence
■ شیوع دوره ای()Period Prevalence
■ شیوع به دو عامل بستگی دارد:
-1تعداد افرادی که در گذشته بیمار شده
اند(.بروز قبلی)
-2طول دوره بیماری()Duration
P= I × D
13
4/10/2015
دکتر معتمد
موارد استفاده شیوع
■ تعیین حجم کار(خصوصا بیماریهای مزمن)
■ برنامه ریزی تسهیالت درمانی و نیروی انسانی(تعداد تخت,
نیروی انسانی الزم,پیش بینی تعداد مراجعین به درمانگاه)
■ مناسب برای مطالعه علت بیماریها نیست.
■ متاثر از کلیه عواملی است که بر طول دوره بیماری و یا
ایجاد آن اثر دارند(.دیابت,لوکمیا,عقب ماندگی ذهنی)
■ تنها با انجام یک بررسی قابل محاسبه است.
■ مناسب برای پیگیری برنامه های کنترل بیماریهای
مزمن(خصوصا روانی)
14
4/10/2015
دکتر معتمد
بروز تجمعی (ریسک)
تعداد موارد جدید بیماری در یک دوره زمانی مشخص
جمعیت در معرض خطر در ابتدای دوره
■ مثال
در طی سال ،1979در بین 350000جمعیت یک منطقه1250 ،
مورد جدید بیماری اتفاق افتاد
بروز تجمعی 6/3در 1000در سال
شیوع %6/27
15
4/10/2015
دکتر معتمد
بروز تجمعی
CI assumes that entire population at risk
followed up for specified time period
x
x
x
x
x
x
CI = 7/12 per year
= 0.58 per year
x
x disease onset
Month 1
دکتر معتمد
Month12
16
4/10/2015
منحنی بقاء بیماران
100
80
B
60
درصد بقاء
Drug A
Drug B
40
A
20
0
90 100
80
70
60
50
40
30
20
10
0
زمان پیگیری (ماه)
17
4/10/2015
دکتر معتمد
میزان (چگالی) بروز
تعداد موارد جدید بیماری در یک دوره زمانی مشخص
شخص – زمان در معرض خطر
■ یک میزان واقعی است
■ به لحاظ مفهوم شبیه سرعت است
■ مخرج کسر
از جنس زمان است
جمع زمان هایی است که افراد عاری از بیماری در معرض خطر مبتال شدن به آن
بوده اند
18
4/10/2015
دکتر معتمد
90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01
Time at risk
A
6.0
x
B
6.0
C
11.0
D
9.5
E
x
5.0
Total years at risk
- time followed
x disease onset
37.5
ID = 2 / 37.5 person- years
= 0.053 person-year
19
دکتر معتمد
4/10/2015
شیوع و طول مدت بیماری،ارتباط بین بروز
Incidence
Duration
Prevalence
Deaths,
Cured,
Lost...
20
دکتر معتمد
4/10/2015
مثال
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Jan
Feb
Mar
Apr
May
Jun
Jul
Ratio males/women=2/7
Prevalence March1
=3/8
Proportion of women=2/9=22% Cumulative Incidence March-July =4/6
24month observation/4 people getting the disease
Incidence density=4/6 in 24month
21
دکتر معتمد
4/10/2015
موارد استفاده بروز
■ وسیله ای اساسی برای شناخت علل بیماریها(حاد و
مزمن)
■ بیانگر احتمال یا خطر ابتال به بیماری است(.بروز
تجمعی)
22
4/10/2015
دکتر معتمد
نکات مهم
■ در محاسبه بروز تعیین تاریخ شروع بیماری مهم
است.
■ مدت مشاهده:باید دقیقا مشخص شود.
■ شخص – سال
■ در مخرج کسر فقط باید افراد در معرض خطر قرار
گیرند.
■ میزانهای خام ,اختصاصی و تطبیق شده
23
4/10/2015
دکتر معتمد
ابزار اپیدمیولوژی
■ شمارش
■ کسر(نسبت به جمعیت)
-1نسبت()Ratio
-2سهم= تناسب()Proportion
-3میزان(: )Rateبعد زمانی اضافه شده است.وسیله
اصلی اندازه گیری رخداد بیماری است.احتمال یا خطر
بیماری در یک جمعیت معین طی یک دوره زمانی
خاص بیان می کند.
■ (تعداد واقعه در یک دوره زمانی خاص)×K
جمعیت در معرض خطر واقعه در همان زمان
-1میزانهای ابتال()Morbidity
-2میزانهای میرایی()Mortality