Transcript دانلود
مقدمه انگل شناس ی پزشكي
تعریف :انگل شناس ی علم پرداختن به موجودات زندهای است که برای
بدست آوردن غذا ،بطور موقت و یا دائم در سطح خارجی یا داخل
بدن موجودات زنده دیگر زندگی میکنند.
این علم همچنین به رابطه این موجودات با میزبانان خود میپردازد.
در سالهای اخیر سازمان جهانی بهداشت اعالم کرده است که شش
بیماری مهم انسانی در جهان منتشر است .پنج بیماری از این شش
بیماری انگلی است که عبارتند از :
شیستوزومیازیس ،ماالریا ،فیالریازیس ،تریپانوزو میازیس آفریقایی و
لیشمانیازیس .
بیماری ششم نیز جذام است که عامل باکتریایی دارد.
سیمبیوزیس :
هر حیوان ،گیاه و یا موجود زنده اولیهای که بخش ی یا تمام زندگی
خود را به همراه موجود دیگر از جنس دیگری میگذارند ،را یک
سیمبیونت یا سیمبیوت مینامند.
چهار شکل از سیمبیوتیک شناخته شده است که شامل فور زیس ،
کامنسالیسم ،پارازیتیسم و موچوآلیسم میباشد.
فورزیس :
هیچ نوع وابستگی از نظر متابولیکی و یا غیر از آن بین آنها وجود ندارد.
نمونه این نوع زندگی انتقال باکتریها توسط اتصال به پای حشرات
است.
اگر چه پرواز حشره از جایی به جای دیگر به انتقال باکتری منجر
میشود ،ولی هیچ اجباری در این ارتباط از دو طرف نیست و اص وال
یک نوع رابطه اتفاقی است.
کامنسالیسم :
یک مثال در این مورد در شرایط محیط دریایی ،رابطه بین آمفی
پریون پرکو ال یا کنتروکاپروس آکوله آتوس با شقایق دریایی .
بعض ی از تک یاخته های روده انسان هم کامنسال هستند.
پارازیتیسم :
پارازیتیسم عبارتست از نوعی زندگی اجباری دو موجود با هم که انگل
کوچکتر است و از جنبه متابولیکی با میزبان رابطه دارد.
این ارتباط ممکن است دائمی باشد .مثال کرمهای پهن نواری که در
روده پستانداران دیده میشوند.
یا ممکن است موقتی باشد .مانند پشهها ،ککها یا کنههای
خونخوار .گفته میشود که پارازیتیسم یک رابطه اجباری است ،زیرا
انگل بطور معمول نمیتواند بدون ارتباط و تماس با میزبان خود باقی
بماند.
موچوآلیسم :
نمونه معروف این نوع زندگی گلسنگها هستند که ترکیبی از قارچها و
آلگها هستند .در طی این ارتباط ،آلگها مقدار زیادی ترکیبات آلی تولید
میکنند که این مواد توسط قارچها مصرف میشوند.
در حالی که قارچها نیز آب و مواد معدنی مورد نیاز آلگها را تولید
میکنند .آنها را از خشک شدن و خطر نور شدید محافظت میکنند.
نمونه دیگر موچوآلیسم رابطه برخی از تاژکداران موجود در روده
موریانههای چوبخوار است .
انواع مختلف زندگی انگلی
(-1انگل های داخلی ) :انواعی که در داخل بدن میزبان زندگی میکنند
.مثل کرم روده ای
( -2انگل های خارجی ) :انواعی که بر سطح بدن میزبان زندگی میکنند
.مثل شپش وکک
( -3انـ ــگل های اختیاری) :انواعی که میتوانند زندگی انگلی یا آزاد
داشته باشند .
( -4ان ــگل های اجباری ) :انواعی که برای ادامه ی زندگی باید در
داخل یا خارج بدن میزبان زندگی کنند و گرنه از بین می روند.مثل اکثر
کرمها
(-5ان ــگل های موقت ) :انواعی که فقط قسمتی از زندگی خود را در
بدن میزبان می گذرانند .مثل کنه
( -6ان ـ ـ ــگل های دايم) :تمام یا قسمت مهمی از زندگی خود را در
بدن میزبان میگذرانند .مثل اکثر کرمها.
( -7انگ ــل های اتفاقی ) :انگل هایی که اتفاقی وارد بدن میزبان ( غیر از
میزبان اصلی) می شوند که سیر تکامل طبیعی آنها تغییر میکند .مثل
کرمی که انگل سگ است و وارد بدن انسان میشود یا ماالریای
میمون که تصادفا سبب ابتالی انسان میشود.
(-8انگل های تک میزبانی) :انگلهایی که دوره ی زندگی خود را در بدن
یک میزبان میگذرانند .مثل آسکاریس
(-9انگلهای چند میزبانی) :انگلهایی که دوره ی زندگی خود را در بدن
چند میزبان می گذرانند .مثل انواع فیلرها
( -10انگل های بیماری زا) :انگل هایی که در بدن میزبان ایجاد ناراحتی
می کنئد .
راههای ورود انگل به بدن میزبان
-1از طریق آب الوده مثل آلودگی به بعض ی از کرم ها وآمیب ها
-2توسط خاک مثل ورود تخم آسکاریس وتریکو سفالها از راه تنفس
-3توسط غذای الوده به مراحل مختلف انگل مثل آمیب ها – الرو
تریشین توسط گوشت آلوده ی خوک و تنیا ساژیناتا باخوردن
گوشت آلوده ی گاو
-4توسط نیش حشرات خونخوار مانند ماالریا وتب زرد و لیشمانیا
وبرخی فیلر ها
-5از طریق خوردن میزبان واسط مانند آلودگی به کرم پیوک با
خوردن سیکلوپس
-6از راه تماس مستقیم با فرد آلوده مثل سرایت عفونت کرم
اکسپور و آمیب اسهاخونی
-7به وسیله ورود الرو انگل از راه پوست مانند ایجاد آلودگی به
شستوزوماها و کرمهای قالبدار
-8سرایت خود به خود از شخص آلوده مانند آلودگی مجدد به کرم
اکسپور
-9از راه جفت مانند آلودگی توکسو کاراکانیس در سگ
-10از راه مقاربت مثل تریکوموناس
انواع میزبان
میزبان نهایی :موجودی است که معموال شکل بالغ انگل یا تکثیر
جنس ی آن را در بدن خود پرورش می دهد
میزبان واسط :حیوانی است که مرحله ی الروی یا کیستی یا مرحله
ی تکثیر غیرجنس ی انگل رادرخودپرورش میدهد.
نکته :گاهی اوقات یک حیوان یا انسان می تواند هم به صورت
میزبان وهم به صورت میزبان نهایی باشد.
میزبان مخزن :میزبانی که در مسیر تکامل انگل جای انسان را بگیرد ویا
میزبانی که به غیر از میزبان اصلی است وبه انگل اسکان میدهد.
میزبان حامل :میزبانی است که در بدن خود دارای انگل می باشد ولی
عالئم بیماری زایی را نشان نمیدهد .مثال ممکن است فردی برای آمیب
روده ای میزبان باشد ولی عاليم بیماری را نشان ندهد .
نکته:میزبان حامل بیشترین نقش را در انتقال آلودگی بر عهده دارد .
میزبان ناقل :این میزبان ها فقط نقش انتقال انگل را بر عهده
دارند.مثال :بند پایان واز همه مهمتر حشرات
انواع انتقاالت توسط ناقلین
-1انتقال مکانیکی :تغییری در انگل رخ نمیدهد مثل مگس ی که انگل
را با پا ها و ضمائم خود منتقل میکند .
-2انتقال بیو لوژیک :انگل دوره ای از زندگی خود را در بدن ناقل
میگذراند مثل بیماری لیشمانیوز وبیماری ماالریا
تقسیم بندی انگل ها
-1تک یاخته ها -2کرمها
َ
تک یاخته ها شامل -1 :سارکوماستیگوفورا -2آپیکومپلکسا -3سیلیوفورا
-4میکروسپوریدیا
کرمها شامل -1 :کرمهای پهن -2کرمهای گرد یا نخی شکل
کرمهای پهن شامل :ترماتودها و سستودها