Transcript แผนยุทธศาสตร์ - กรมทรัพยากรน้ำ

กระบวนการจัดทาแผนยุทธศาสตร์
การแปลงแผนยุทธศาสตร์ สู่ การปฏิบัติ
และการจัดทาโครงการ
ศาสตราจารย์ ดร.สิน พันธุ์พนิ ิจ
แนวคิดของแผน
• แผนเป็ นงานหรื อกิจกรรมที่ผู ้
วางแผนแปลงมาจากนโยบาย หรื อ
แนวคิดของแผน ยุทธศาสตร์ต่างๆ ที่จะต้อง
ดาเนินการตามนโยบายที่มีความ
ชัดเจน
LOGO
แนวคิดของการวางแผน
• การวางแผน หมายถึง กระบวนการตัดสิ นใจ เลือกวิธีการ
ดาเนินงานที่ดีที่สุดล่วงหน้า ด้วยความมีเหตุผลในการกาหนด
วัตถุประสงค์ การใช้ปัจจัย และการปฏิบตั ิงานอย่างเป็ นระบบว่า
จะทาอะไร ที่ไหน เมื่อใด และใครเป็ นผูก้ ระทา เพื่อให้บรรลุ
ตามวัตถุประสงค์
LOGO
ความสาคัญของการวางแผน
• การกาหนดทิศทางการพัฒนา
• การลดผลกระทบการเปลีย่ นแปลง
• การกาหนดมาตรฐาน
• การลดความซ้าซ้ อน
• การพยากรณ์ การเปลี่ยนแปลง
• การเตรียมความพร้ อมเพือ่ การเปลีย่ นแปลง
• การบรรลุเป้ าประสงค์ ขององค์ การอย่ างมีประสิ ทธิภาพ
• การสร้ างความผูกผันของบุคลากรต่ อการบรรลุเป้ าประสงค์
• การจัดสิ่ งที่ไร้ ประสิ ทธิภาพออกจากองค์ การ
• การเป็ นผู้นาที่มีวสิ ั ยทัศน์
• การแข่ งขันเพือ่ ช่ วงชิงการเป็ นผู้นา
ประโยชน์ ของการวางแผน
ช่ วยให้ สาธารณชน
ทราบ
ความก้ าวหน้ าของ
องค์ การ
ช่ วยให้ แผนงาน
หรือโครงการมี
ความต่ อเนื่อง
ช่ วยลดความยุ่งยาก
ในการตัดสิ นใจ
ช่ วยให้ ผู้บริหาร
ทางานด้ วยความ
มั่นใจและแน่ ใจ
ช่ วยให้ ประหยัด
ช่ วยให้ บุคลากรใน
หน่ วยงานทราบ
และเข้ าใจในหน้ าที่
ช่ วยให้ เกิดการ
ประสานงาน
ชวยให้ การควบคุม
ง่ ายขึน้
ช่ วยให้ โครงการมี
โอกาสสาเร็จมาก
ช่ วยให้ เห็นความ
ต้ องการเพือ่ การ
เปลีย่ นแปลง
ข้อจากัดของการวางแผน
ข้อจากัด
ของการ
วางแผน
•
•
•
•
•
•
•
การวางแผนเป็ นการทานายเหตุการณ์ในอนาคต
ความผิดพลาดของสารสนเทศ
ผูว้ างแผนขาดความรู ้ความสามารถในการวางแผน
ผูน้ าแผนไปใช้ขาดความรู ้ความสามารถ
ทรัพยากรในการวางแผนไม่สมบูรณ์
การไม่ยอมรับสิ่ งใหม่ และสิ่ งที่อนุมานไว้ในอนาคต
แผนงานอาจเร่ งให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเร็ วเกินไป
ความสั มพันธ์ ของนโยบายกับแผนและโครงการ
การนานโยบาย
ไปปฏิบตั ิ
ปัญหาหรือความต้ องการ
นโยบาย
แผน
แผนงาน/โครงการใหญ่
โครงการย่ อย
สนองนโยบาย
สิ่ งแวดล้ อมของแผนและโครงการ
สภาพการสั งคม
สภาพทางเศรษฐกิจ
แผนและโครงการ
สภาพทางนวัตกรรม
สภาพทางการเมือง
เครื่องมือในการวางแผน
1. การพยากรณ์ (Forecasting)
2.มาตรฐานเปรียบเทียบ (Bench mark)
3. ทฤษฎีการมีส่วนร่ วม (Participatory Theory)
4. ภาพสถานการณ์ (Scenario)
5. ที่ปรึกษา
6. ตารางเวลา
ประเภทของการวางแผน
1.การวางแผนตามระดับ
บริ หาร
• แผนยุทธศาสตร์
หรื อ แผนกลยุทธ์
(Strategic Plan)
• แผนยุทธวิธี
(Tactical Plan)
• แผนปฏิบตั ิการ
(Operational
Plan)
2.การวางแผนตาม
ระยะเวลา
• แผนระยะยาว
(Long-term Plan)
• แผนระยะปาน
กลาง
(Intermediate-tern
Plan)
• แผนระยะสั้น
(Short-term Plan)
• แผนต่อเนื่อง
(Continuous Plan)
• แผนก้าวหน้า
(Rolling Plan)
3.การวางแผนตามหน้าที่
ดาเนินงาน
4.การวางแผนความถี่การใช้
(Repetitiveness use
Plan)
• แผนแม่บท
• แผนหลัก
(Master Plan)
• แผนปฏิบตั ิงาน
(Functional
Plan)
• แผนโครงการ
(Project Plan)
• แผนประมวลสรุ ป
(Comprehensive
Plan)
(Standing
Plan)
• แผนที่ใช้ครั้งเดียว
(Single-Use
Plan)
กระบวนการวางแผน
1 ขั้นตอน
การจัดทา
แผน
กระบวนการ
วางแผน
3 ขั้นตอน
การประเมิน
2 ขั้นตอน
การดาเนิน
ตามแผน
กระบวนการจัดทาแผนและดาเนินตามแผน
ปฏิบัติการ
วางแผน
เตรียมการ
วางแผน
ประเมินผล
ขออนุมตั แิ ผน
กระบวนการ
จัดทาแผน
รายงานผลการ
ปฏิบัติงาน
กระบวนการ
เตรียม ดาเนินตาม
แผนปฏิบัตงิ าน แผน
ปรับปรุ ง
แผน
ปฏิบัตงิ าน
ตามแผน
แผนยุทธศาสตร์ (Strategic Plan)
• แผนยุทธศาสตร์เป็ น
แผนยุทธศาสตร์ “แผนแม่บทระยะยาวที่
กาหนดความมุ่งหมาย
(Strategic Plan) วิสยั ทัศน์และพันธกิจที่จะทา
ให้บรรลุยทุ ธศาสตร์ ”
LOGO
คุณลักษณะของยุทธศาสตร์
1. เป็ นแผน (Plan, P 1)
2. เป็ นแบบแผน (Pattern, P 2)
3. เป็ นการกาหนดตาแหน่ง (Position, P 3)
4. เป็ นทัศนภาพ (Per + pective, P 4)
5. เป็ นกลวิธีในการเดินหมาก (Play, P 5)
LOGO
แนวคิดการวางแผนยุทธศาสตร์
การวางยุทธศาสตรเป็
์ นการวางแผน
ระยะยาวที่มีขอบเขตกว้างให้สอดคล้องกับวิสยั ทัศน์ขององค์การที่ตอ้ งการเป็ น
และพันธกิจที่ประสงค์จะปฏิบตั ิให้บรรลุความมุ่งหมาย
“การจะทาให้แผนยุทธศาสตร์ดาเนินการสาเร็ จ อาจใช้อานาจทาง
การเมือง เศรษฐกิจ จิตวิทยา รวมทั้งศาสตร์และศิลป์ ด้านอื่นๆ”
LOGO
กระบวนการจัดทาแผนยุทธศาสตร์
ความคาดหวัง
1. การตั้งสมมติฐานเกีย่ วกับอนาคต
จุดมุ่งหมาย
การวิเคราะห์สถานการณ์
2. การกาหนดวัตถุประสงค์ เพือ่ แสวงหาแนวทาง-วิธีการทีจ่ ะค้ นหา
วิสยั ทัศน์
พันธกิจ
การวิเคราะห์ SWOT
3. การกาหนดประเด็นยุทธศาสตร์
เลือกยุทธศาสตร์หลัก
จัดทาแผนยุทธศาสตร์
4. การกาหนดเป้ าประสงค์ ของประเด็นยุทธศาสตร์
5.การกาหนดตัวชี้วดั ของประเด็นยุทธศาสตร์ ให้ สอดคล้ องกับวัตถุประสงค์
6. การกาหนดเป้าหมาย
7. การประเมินแผนยุทธศาสตร์
8. การทาแผนกลยุทธ์
9. การทาแผนปฏิบตั ิราชการประจาปี
LOGO
กระบวนการจัดทาแผนยุทธศาสตร์ แบบที่ 2
2. กาหนดวิสัยทัศน์
ป้อนกลับ
3. กาหนดพันธกิจ
4. วิเคราะห์ SWOT
5. กาหนดประเด็นยุทธศาสตร์
6. การกาหนดเป้ าประสงค์
7. กาหนดตัวชี้วดั หลักของยุทธศาสตร์
8 กาหนดเป้ าประสงค์ ของยุทธศาสตร์
ขั้นตอนการจัดทาแผนยุทธศาสตร์
1. กาหนดจุดมุ่งหมายขององค์ การ
9. จัดทากลยุทธ์
10. จัดทาแผนปฏิบัติราชการประจาปี
11. ประเมินผล
LOGO
วิสัยทัศน์ (Vision)
วิสัยทัศน์
• เป็ นการมองไปในอนาคตว่า “เราต้องการเป็ นอะไร”
บริ ษทั ผลิตแว่นตา
• “Our Vision is Care Your Vision”
กรมทรัพยากรน้ า
• “บริ การจัดการทรัพยากรน้ าแบบบูรณาการเป็ นระบบ โดยการมีส่วนร่ วมจาก
ทุกภาคส่ วนอย่างมีประสิ ทธิ ภาพ เป็ นธรรมและยัง่ ยืน”
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก
• “มหาวิทยาลัยชั้นนาด้านวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีมุ่งสู่ ประชาคมอาเซี ยน”
LOGO
พันธกิจ (Mission)
พันธกิจ
ความ
มุ่งหมาย
• งานที่ต้องทาตามทีเ่ ราอยากเป็ น
• พันธกิจ เป็ นงานหลักที่หน่ วยงานกาหนดขึน้
• พันธกิจ เป็ นตัวกาหนดประเด็นยุทธศาสตร์
เป้าประสงค์ ตัวชี้วดั เป้าหมาย และกลยุทธ์
• ความมุ่งหมายหรือเป้ าประสงค์ (Objective)
เป็ นผลทีค่ าดหวังให้ เกิดตามพันธกิจ
• เป็ นความต้ องการ ความปรารถนา ทีอ่ ยากจะได้
หรืออยากให้ เกิดขึน้
• เป็ นแนวทางดาเนินงานตามแผนยุทธศาสตร์
LOGO
แนวคิดการวิเคราะห์ สภาพการณ์
จุดแข็ง
(Strength, S)
“การวิเคราะห์
สภาพการณ์ หรือการ
วิเคราะห์ สภาวการณ์
แวดล้ อม หรือ”
เป็ นการวิเคราะห์
สถานการณ์ องค์ การ
เรียกชื่อย่ อว่ า “การ
วิเคราะห์ สวอด”
(SWOT)
ประกอบด้ วย :
จุดอ่ อน
(Weakness, W)
โอกาส
(Opportunity, O)
อุปสรรค (Threat, T)
หรือภัยคุกคาม
LOGO
หลักการของการวิเคราะห์ SWOT
1. การวิเคราะห์ภายใน (Internal Original Analysis) เป็ นการ
วิเคราะห์จุดแข็งและจุดอ่อน เพื่อรู้จกั ตนเองหรื อ “รู้เรา”
2. การวิเคราะห์ภายนอก (External Origin Analysis) เป็ นการ
วิเคราะห์โอกาสและอุปสรรค เพื่อรู้สภาพแวดล้อมหรื อ “รู้เขา”
LOGO
แผนภูมกิ ารวิเคราะห์ SWOT
สภาพการณ์ ภายนอก สภาพการณ์ ภายใน
สภาพการณ์
ทีเ่ ป็ นประโยชน์
สภาพการณ์
ทีเ่ ป็ นอันตราย
S W
O sT
จุดแข็ง
จุดอ่อน
โอกาส
อุปสรรค
LOGO
ประโยชน์ ของการวิเคราะห์ SWOT
เข้าใจจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และ
อุปสรรค
สามารถประยุกต์จุดแข็งและโอกาส
สนับสนุนและเอื้ออานวยให้องค์การ
ประสบความสาเร็ จ
ประโยชน์ ของการ
วิเคราะห์ SWOT
เป็ นแนวทางในการกาหนดวิสยั ทัศน์
และการกาหนดพันธกิจ
เป็ นแนวทางในการกาหนดประเด็น
ยุทธศาสตร์และดาเนินตาม
ยุทธศาสตร์
LOGO
ขั้นตอนการวิเคราะห์ SWOT
ขั้นตอนการ
วิเคราะห์ SWOT
1. การประเมิน
สภาพแวดล้อม
ภายใน
2. การประเมิน
สภาพแวดล้อม
ภายนอก
3. การระบุสถานการณ์
จากการประเมิน
สภาพแวดล้อม
LOGO
สถานการณ์ ของ SWOT
1. สถานการณ์ที่ 1
(จุดแข็ง – โอกาส)
2. สถานการณ์ที่ 2
• พึงปรารถนาที่สุด
• กลยุทธ์เชิงรุ ก
(จุดอ่อน – อุปสรรค)
• เลวร้ายที่สุด
• กลยุทธ์ต้ งั รับหรื อป้ องกัน
3. สถานการณ์ที่ 3
(จุดอ่อน – โอกาส)
• ยังมีโอกาสที่จะแข่งขัน
• กลยุทธ์พลิกตัว (Turnaround – Oriented)
• พร้อมฉกฉวยโอกาส
4. สถานการณ์ที่ 4
• มีจุดแข็งหลายอย่าง
• แต่สภาพแวดล้อมไม่เอื้ออานวย
• กลยุทธ์การแตกตัว หรื อขยายขอบข่าย (Diversification
Strategy)
(จุดแข็ง – อุปสรรค)
LOGO
ข้ อควรพิจารณาในการวิเคราะห์ SWOT
1. ควรวิเคราะห์อย่างลึกซึ้ง เพื่อนาไปใช้ :
• กาหนดเป้ าหมาย
• กาหนดประเด็นยุทธศาสตร์
• กาหนดเป้ าประสงค์และเป้ าหมาย
2. ควรกาหนดขอบเขตของปั จจัย
LOGO
ขอบเขตของปัจจัยของการวิเคราะห์ SWOT
ปัจจัยภายนอก
S จุดแข็งภายใน
W จุดอ่ อนภายใน
ปัจจัยภายใน
O โอกาสภายนอก
SO การนาข้ อได้ เปรียบ WO การแก้ ไขจุดอ่ อน
ของจุดแข็งภายในและ
ภายในโดยพิจารณาจาก
โอกาสภายนอกทีม่ ผี ลดีต่อ
โอกาสภายนอกมาใช้
องค์ กร
T อุปสรรคภายนอก
ST การแก้ ไขหรือลด
อุปสรรคภายนอกโดยนา
จุดแข็งภายในมาใช้
WT การแก้ ไขหรือลด
ความเสี ยหายของงานอัน
เกิดจากจุดอ่ อนภายใน
องค์ กรและอุปสรรค
ภายนอก
LOGO
ส่ วนประกอบแผนยุทธศาสตร์
1. พันธกิจ
2. ประเด็นยุทธศาสตร์
3. เป้าประสงค์
4. ตัวชี้วดั
5. เป้าหมาย
LOGO
การแปลงแผนยุทธศาสตร์ สู่ การปฏิบัติ
แผนยุทธศาสตร์
ขั้นตอนการ
แปลงแผน
ยุทธศาสตร์
แผนกลยุทธ์
ผลของแผน
ยุทธศาสตร์
แผนปฏิบัตริ าชการประจาปี
โครงการ
การดาเนินตามโครงการ
LOGO
แบบที่ 1
ตัวอย่ าง แบบฟอร์ มจัดองค์ ประกอบการวางแผนยุทธศาสตร์
ประเด็น
พันธกิจ ยุทธศาสตร์ เป้ าประสงค์ ตัวชี้วดั
เป้ าหมาย
2557
2558
2559
2560
LOGO
แบบที่ 2
ตัวอย่ าง แบบฟอร์ มจัดองค์ ประกอบการวางแผนยุทธศาสตร์
(เชื่อมจากแผนยุทธศาสตร์ )
กลยุทธ์
ตัวชี้วดั
เป้ าหมาย
แผนงาน/โครงการ ผู้รับผิดชอบ
2557 2558 2559 2560
LOGO
การจัดทาโครงการ
 แนวคิดของโครงการ
เป็ นแผนงานย่อยของนโยบายแผนยุทธศาสตร์
เป็ นแผนงานที่ใช้ครั้งเดียว
ระบุกิจกรรมและทรัพยากรที่ใช้
เป็ นแผนงานที่นาไปดาเนินการหรื อปฏิบตั ิจริ งให้บรรลุวตั ถุประสงค์
ความสั มพันธ์ ระหว่ างโครงการกับแผนและโครงการ
นานโยบาย
ไปปฏิบัติ
สนองนโยบาย
ลักษณะโครงการที่ดี
1 สอดคล้องกับแผนปฏิบตั ิราชการ – แผนกลยุทธ์ - แผนยุทธ์ศาสตร์
2 ตรงกับตัวชี้วดั
3 มีความยืดหยุน่ สามารถปรับเปลี่ยน คล่องตัวและสอดคล้องกับสภาพจริ ง
4 มีความถูกต้อง
5 มีความสมบูรณ์
6 สอดคล้องกับขนบธรรมเนียม ประเพณี ของสังคม เพื่อลดการต่อต้าน
7 มีความต่อเนื่อง
8 สามารถใช้ประโยชน์จากทรัพยากรและเทคโนโลยีพ้ืนบ้าน
9 มีกรรมวิธีการประสานงานกันอย่างดีท้ งั บุคคลภายในองค์การและนอกองค์การ
10 เป็ นโครงการที่มีผลกระทบสูง มีประโยชน์และคุณค่าต่อองค์การ ชุมชน และสังคม อย่างกว้างขวาง
ประเภทของโครงการ
• โครงการวิจยั (Research Project)
• โครงการตัวอย่างหรื อโครงการนาร่ อง (Pilot Project)
• โครงการสาธิต (Demonstration Project)
• สาธิตวิธี (Method Demonstration)
• สาธิตผล (Result Demonstration)
• โครงการผลิต (Production Project)
• โครงการฝึ กอบรม (Training Project)
• โครงการถ่ายทอดเทคโนโลยี (Technology Transfer Project)
แนวทางการเขียนโครงการ
แนวทางการเขียนโครงการ
•
•
•
•
•
•
•
•
ความครอบคลุม (Comprehensive)
ความชัดเจน (Clearness)
ความกะทัดรัด (Concise)
ความถูกต้องตรงกัน (Consistency)
ความสละสลวย (Fineness)
การใช้ภาษาวิชาการ (Technical Tern)
การปริ ทศั วรรณกรรม (Review of Literature)
การอ้างอิง (Reference)
วงจรการวางแผนโครงการ
การวางแผน
โครงการ
การ
ประเมินผล
โครงการ
วงจรการวางแผน
โครงการ
การสิ้ นสุ ด
โครงการ
การดาเนิน
โครงการ
ภารกิจของวงจรการวางแผนโครงการ
การวางแผน
โครงการ
การดาเนิน
โครงการ
การสิ ้นสุด
โครงการ
การประเมินผล
โครงการ
การกาหนดโครงการ
การวางแผนจัด
กิจกรรม และ
หน่วยงานโครงการ
การตรวจสอบ
ทรัพยากรโครงการ
การวางแผน
ประเมินผลโครงการ
การปฏิบตั ิตาม
โครงการ
การแจ้ งยอดมอบงาน
และผู้รับผิดชอบ
การดาเนินการประเมิน
โครงการ
การนิเทศ การติดตาม
และการกากับควบคุม
โครงการ
การส่งมอบงาน หรื อ
การโอนงานสูก่ าร
บริหารปรกติ
การปรับปรุงโครงการ
หรื อการเริ่มโครงการ
ใหม่
การออกแบบโครงการ
การเตรี ยมโครงการ
การประเมินโครงการ
การอนุมตั ิโครงการ
รูปแบบการเตรียมโครงการ
1. การเตรียมโครงการแบบดั้งเดิม (Conventional Method)
• เป็ นการเขียนโครงการแบบยกร่ างข้อความที่ครอบคลุมสาระสาคัญของ
โครงการ
2. การเขียนโครงการแบบเหตุผลสัมพันธ์ (Logical Framework)
• เป็ นการเขียนโครงการลงในตารางแม่แบบที่แสดงส่ วนสาคัญและ
ความสัมพันธ์ที่เกี่ยวข้องไว้อย่างชัดเจน
การเตรียมโครงการแบบดั้งเดิม
การเตรียมโครงการเป็ นการวางแผนโครงการ
ส่ วนประกอบ
ของโครงการ
4. หลักการและ
เหตุผล
8. วิธีดาเนินงาน/แผน
ดาเนินงาน
1. ชื่อโครงการ
5. วัตถุประสงค์
2. ชื่อหน่ วยงาน
ที่รับผิดชอบ
6. เป้ าหมาย
9. ผลที่คาดว่ าจะ
ได้ รับ
3. ลักษณะ
โครงการ
(โครงการใหม่ /
โครงการต่ อเนื่อง)
7. ทรัพยากรที่
ต้ องการ
การประเมินการวางแผนโครงการ
1ความ
สอดคล้อง
กับ
แผนปฏิบั
ติราชการแผนกล
ยุทธ-แผน
ยุทธศาสต
ร์
2 ความ
ตรงตาม
ตัวชี้วดั
ของแผน
3
ทรัพยากร
ทีใ่ ช้ เงิน
งบประมา
ณ วัสดุ
อุปกรณ์
และ
เทคโนโลยี
4 ความ
ถูกต้ อง
สมบูรณ์
ของ
โครงการ
5 ความ
เป็ นไปได้
ของ
โครงการ
6 ความ
เหมาะสม
และความ
คุ้มค่ าของ
โครงการ
LOGO
สวั
ส
ดี
สวัสดี