Transcript การจัดทำแผนยุทธศาสตร์ (Strategic Plan)

โดย รศ.ดร.เทพศั กดิ ์
บุณยรัตพันธุ ์
คัด เรียบเรียง และพิมพ ์ พิเศษ
ปั้นรัตน์
หัวหน้าสานักงานเลขานุ การคณะบริหารธุรกิจ
22 มิถุนายน 2554
1
แผนยุทธศาสตร์
หมายถึง แผนระยะยาว เชิงรุกของ
องค์กร ทีค
่ รอบคลุมภารกิจทุกด้าน
เพือ
่ นาไปใช้ในการขับเคลือ่ นองค์การ
ไปสู่วิสัยทัศน์ทีอ
่ งค์กรได้กาหนดไว้.
ภาครัฐ : แผนยุทธศาสตร์ , แผนปฏิบต
ั ริ าชการ
ภาคเอกชน : แผนกลยุทธ์
แผนปฏิบต
ั ริ าชการ 4 ปี ทาไมต้อง 4 ปี ???
2
มหาวิทยาลัย : การเรียนการสอน การ
วิจย
ั
การบริการวิชาการ การทานุ
บารุงศิ ลปวัฒนธรรม
พระราชบัญญัตม
ิ หาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
มาตรา 7 : ให้มหาวิทยาลัยเป็ น
สถานศึ กษาและวิจย
ั มีวต
ั ถุประสงค์ให้
การศึ กษา ส่งเสริมวิชาการและวิชาชีพ
ชัน
้ สูง ทาการสอน ทาการวิจย
ั
ให้บริการทางวิชาการแก่สั งคม และทานุ
3
องค์การเชิงกลยุทธ์
(Strategy-Focused
Organization)
เครือ
่ งมือ
(Balanced Scorecard)
ถูกนามาใช้ในการขับเคลือ
่ น
แผนยุทธศาสตร์
4
องค์การเชิงกลยุทธ์
(ต้องมีแผนยุทธศาสตร์ :
แผน 4 ปี จะไม่ทาแผนรายปี เพราะเป็ นการเอางาน
ประจามาใส่)
1. มีการกาหนดแผนยุทธศาสตร์และ
กระตุ้นให้เกิดการเปลีย
่ นแปลงของ
ผู้บริหารทุกระดับ
2. มีการแปลงยุทธศาสตร์ไปสู่การปฏิบต
ั ิ
3. การบริหารงานต้องสอดคล้องกับ
ยุทธศาสตร์
4. ต้องมีการจูงใจให้เห็นว่ายุทธศาสตร์
5
องค์การเชิงกลยุทธ์
1. มีการกาหนดแผนยุทธศาสตร์และกระตุ้นให้เกิดการ
เปลีย
่ นแปลงของผู้บริหารทุกระดับ
- มีข้อผูกพันร่วมกัน เช่น การลงนามรับรองการปฏิบต
ั ิ
ราชการ
- ต้องทาภาพของการเปลีย
่ นแปลงให้ชัดเจน มี Road Map
ให้เห็ นภาพชัดเจน
- มีวส
ิ ั ยทัศน์และยุทธศาสตร์ต้องชัดเจน และเข้าใจทัว่ กันทัง้
องค์กร
- เข้าใจวิธก
ี ารจัดการสมัยใหม่ KPI องค์กรเก่ง/ไม่เก่ง ดู
เบอร์ 1,2 จะทราบทันทีว่าระดับไหน
- เป็ นหน่วยงานบริหารเชิงยุทธศาสตร์ มีการเฝ้าระวัง
สภาพแวดล้อมทีเ่ ปลีย
่ นแปลงไปทัง้ ในและต่างประเทศ
- มีการกากับดูแล KPI คาเปาหมาย คอยกระตุนเตือน CEO
6
องค์การเชิงกลยุทธ์
2. มีการแปลงยุทธศาสตร์ไปสู่การปฏิบต
ั ิ
- มีการทาแผนทีย
่ ุทธศาสตร์ให้เห็ นเป็ นรูปธรรมทีช
่ ด
ั เจน
- มีการสร้างระบบ Balanced Scorecard ตามแนวทาง
ก.พ.ร.
- ทุกคนทางานมีเป้าหมายชัดเจน ครบทุกเป้าหมาย ไม่
เลือ
่ นลอย ไร้ทิศทาง
- ทาแผนงาน โครงการรองรับเป้าหมายระยะ 4 ปี เช่น
54 55 56 57
- กาหนดความรับผิดชอบ เจ้าภาพหลัก เจ้าภาพร่วม
เจ้าภาพรอง ให้ชัดเจน ใคร คนไหน
7
องค์การเชิงกลยุทธ์
3. การบริหารงานต้องสอดคล้องกับยุทธศาสตร์
- ปรับรูปแบบการทางานให้ง่ายโดยใช้ IT ช่วยให้รับกับ
องค์กรระบบใหม่
- ผู้บริหารระดับสูงถูกกาหนดบทบาทใหม่ เน้นการทางาน
ให้ได้ตามเป้ายุทธศาสตร์
แผน ---> ผล
- ปรับหน่วยงานให้ประสาน สอดคล้องกัน ทิศทางเดียวกัน
ภาษาเดียวกัน
- หน่วยงานหลัก และหน่วยงานสนับสนุ นต้องทางาน
สอดคล้องกัน ไม่สร้างกฎระเบียบมากีดกัน
้ แต่ต้องสนับสนุน
กัน มองเป้าของหน่วยงานหลักเป็ นตัวตัง้ และสนับสนุ นตาม
หน้าที่
- หน่วยงานหลักกับหน่วยงานภายนอก ต้องสอดคล้องกัน
8
องค์การเชิงกลยุทธ์
4. ต้องมีการจูงใจให้เห็นว่ายุทธศาสตร์เป็ นเรือ
่ งของ
ทุกคนในองค์กร
- มีการพยายามกระตุ้นความสาคัญของแผนให้คนในองค์กร
ฮึ กเหิมทีจ่ ะทาให้เกิดขึน
้
- มีการถ่ายทอดเป้าหมายไปสู่รายบุคคลให้ได้ มี KPI ค่า
เป้าหมายให้ทุกคนทาตามเป้า
- มีการสร้างขวัญ กาลังใจ ผลตอบแทนรายบุคคลตาม
ผลงาน % ดูจากเป้าผลงานเป็ นหลัก
- มีการพิจารณาสมรรถนะให้สอดคล้อง ทางานให้เก่งตาม
เป้า (กฎ 80 : 20)
- การพัฒนาทรัพยากรบุคคลให้สอดคล้องกับการบริหารเชิง
ยุทธศาสตร์ รับกับแผน 4 ปี
9
องค์การเชิงกลยุทธ์
5. มีการทายุทธศาสตร์อย่างต่อเนื่อง
- มีการปรับระบบงบประมาณตามยุทธศาสตร์ แผน(งาน/
คน) กับ แผนงบประมาณต้องสอดคล้องกัน ไปด้วยกันได้
- ปรับระบบ HR. และ IT ให้เอือ
้ กับยุทธศาสตร์
- ผู้บริหารต้องทราบว่าอะไรคือเป้าหมายทีต
่ ้ องทา มองออก
แก้ไขปัญหาได้ ไม่สร้างปัญหาเอง ทางานให้บรรลุเป้าตาม
วิสัยทัศน์
- ระบบการบริหารแผนงาน โครงการต้องเชือ
่ มโยง คาบ
เกีย
่ วสั มพันธ์กันกับหน่วยงานหลักได้ดี สามารถทางานตาม
หน้าทีแ
่ ละทางานโครงการได้ด้วย โดยงานหลักไม่เสี ยหาย
- มีขน
้ั ตอนการทางานสั้ น กระชัย รวดเร็ว มีการกระจาย
งาน คิดสิ่ งใหม่ ลด ยุบ เลิก ไม่สร้างขัน
้ ตอนให้ยุ่งยาก
มากเกินจาเป็ น
10
องค์การเชิงกลยุทธ์
5. มีการทายุทธศาสตร์อย่างต่อเนื่อง(ต่อ)
- ระบบการรายงาน Balanced Scorecard แผน --> ผล
, ผล --> แผน ตรวจสอบเกณฑ์ เป้าหมายเป็ นระยะ รอบ
6 เดือน 9 เดือน 12 เดือน การรายงานผ่านระบบ e ,
online
- มีการทบทวนแผนยุทธศาสตร์ อยู่เสมอ ตาม
สภาพแวดล้อมภายใน และภายนอก เฝ้าระวังการ
เปลีย
่ นแปลง
ป้องกัน และแก้ไข
11
Balanced Scorecard หมายถึง
เครือ
่ งมือการจัดการเชิงกลยุทธ์ของ
องค์กร ทีม
่ ก
ี ารกาหนดวิสัยทัศน์ กล
ยุทธ์ วัตถุประสงค์กลยุทธ์ขององค์กร
และการวัดผลสาเร็จ(KPI)ตาม
วัตถุประสงค์ โดยเน้นการส่งต่อ
ตัวชีว้ ด
ั ในมุมมองต่าง ๆ อย่างสมดุล
เป็ นระบบทัง้ องค์การ
12
Financial
มุมมองด้าน
การเงิน
Customer
มุมมองด้าน
ลูกค้าหรือ
ผู้รับบริการ
Vision &
Strategy
Learning and
Growth
มุมมองด้านการ
เรียนรู้และการ
Internal
Business
Process
มุมมองด้าน
กระบวนการ
ภายในทีด
่ ี
Objectives
Measures
Targets
Initiatives
13
Objectives มีการกาหนด
วัตถุประสงค์ชัดเจน
Measures มีการกาหนด
ตัวชีว้ ด
ั KPI
Targets มีเป้าหมายชัดเจน
Initiatives มีแผนงาน/
โครงการรองรับ
14
Kaplan &
ก.พ.ร.
Norton
1.Financial
1.ประสิ ทธิผล
ตามแผน
2.Customer 2.คุณภาพการ
3.Internal
3.ประสิ
ทธิกภาร
าพการ
บริ
Business
Process
4.Learning &
Growth
ปฏิบต
ั ริ าชการ
4.การพัฒนา
องค์กร
15
การประเมินสภาพแวดล้อม (Environmental
Assessment)
1.วิสัยทัศน์
(Vision)
2.พันธกิจ
(Mission)
ฝั นให้ ไกล ไปให้ ถึง
เราจะทาอะไร?
เชิงรุก 4 ปี ข้ างหน้ า
(ตอบ 1+2)
3.ประเด็นยุทธศาสตร์
(Strategic Issue)
บอกผลสาเร็ จ 3
4.เป้าประสงค์
(Goal)
แปลงเป็ น
KPI ให้ ได้
5.ตัวชีว้ ด
ั
(KPI)
6.เป้าหมาย
(Target)
ตอบ 5
ตอบ 6
7.กลยุทธ์
(Strategy)
8.แผนงาน โครงการ
(Initiative)
แผนเงิน+แผนคน
สอดคล้ องกัน
16
การประเมินสภาพแวดล้อม (Environmental
Assessment)
1.วิสัยทัศน์
(Vision)
2.ประเด็นยุทธศาสตร์
(Strategic Issue)
3.วัตถุประสงค์
(Objective)
4.ตัวชีว้ ด
ั
(Measurement)
5.เป้าหมาย
(Target)
6.แผนงาน โครงการ
(Initiative)
17
1.การประเมินสภาพแวดล้อม (Environmental
Assessment)
SWOT Analysis
2.การกาหนดยุทธศาสตร์ (Strategic
Formulation)
ตามกรอบข้อ 1-7
3.การนาแผนงานไปสู่การปฏิบต
ั ิ (Strategic
Implementation) ตามข้อ 8
4.การติดตามประเมินผลยุทธศาสตร์ตาม
ตัวชีว้ ด
ั
(Strategic Monitoring & Evaluating)
18
การประเมินสภาพแวดล้อม (Environmental
Assessment)
การประเมินสภาพแวดล้อม
หมายถึง กระบวนการ
ของการเก็บรวบรวมและวิเคราะห์
ข้อมูลสภาพแวดล้อม ทีเ่ ป็ นปัจจัย
สาคัญทัง้ ภายใน และภายนอก
องค์การทีม
่ ผ
ี ลกระทบต่อการ
ดาเนินงานขององค์การ โดยนามา
ประเมินสถานภาพปัจจุบน
ั ในทุกด้าน
เพือ
่ นามาใช้ในการตัดสิ นใจและ
19
เทคนิค SWOT
ตอบคาถามให้ได้ว่า
ทุกวันนี้....คณะบริหารธุรกิจ
.......มี SWOT อะไร?
จุดแข็ง (Strength)
ภายในองค์การ
จุดอ่อน (Weakness)
ภายในองค์การ
โอกาส (Opportunity)
ภายนอกองคการ
20
วิสัยทัศน์ (Vision)
วิสัยทัศน์ =“ฝันให้ไกล ไปให้ถึง”
หมายถึง การฉายภาพ
ในระยะยาวถึงสิ่ งทีต
่ ้ องการจะให้เป็ น
หรือให้เกิดขึน
้ โดยเป็ นการค้นหา
โอกาส เพือ
่ ริเริม
่ ภารกิจใหม่ ๆ
จ
(New Mission)2.ภารกิ
ในอนาคต
และ
3.สานต่อสู่
ใหม่
1.โอกาส
เพือ
่ สร้างความสาเร็
จ
ในระยะยาว
ความสาเร็จ
(New
(Opportunity)
Idea)
(How to?)
21
พันธกิจ (Mission)
พันธกิจ = What to do?
หมายถึง เป็ นการ
กาหนดภารกิจงานทีอ
่ งค์การต้อง
ปฏิบต
ั ิ เพือ
่ นามาสนับสนุ นต่อการ
าหนดไว้
่ ั ยงค
บรรลุวส
ิ ั ยทัศน์ที
วิสอ
ทัศน์ การก
์
(Vision)
Missio
n1
Missio
n2
Missio
n3
Missio
n4
22

ประเด็นยุทธศาสตร์ (Strategic
ประเด็นยุทธศาสตร์ Issues)
= จุดเน้นเชิงรุกใน 4 ปี ข้างหน้า
หมายถึง เป็ นการกาหนดจุดเน้นของการ
บริหารเชิงยุทธศาสตร์ในระยะยาวขององค์การ เพือ
่
นามาใช้ในการขับเคลือ
่ นองค์การให้บรรลุวส
ิ ั ยทัศน์
และพันธกิจทีอ
่ งค์การได
้
วิสัย้ กทัาหนดไว
ศน ์
(Vision)
Missio
n1
Strateg
ic Issue
1
Missio
n2
Strateg
ic Issue
2
Missio
n3
Strateg
ic Issue
3
Missio
n4
Strateg
ic Issue
4
Strateg
ic Issue
5
23
การกาหนดเป้าประสงค์ (Goals)

การกาหนดเป้าประสงค์
= เพือ
่ +จะทาอะไร+ให้เกิด
ผลสั มฤทธิ ์ (result)
หมายถึง เป็ นการกาหนดผลลัพธ์ที่
มุ่งหวังสุดท้ายทีจ่ ะให้เกิดขึน
้ จากการนายุทธศาสตร์ไป
ปฏิบต
ั ิ
ยุทธศาสตร ์ (Strategic)
เป้าประสงค ์ (Goals) แผน
--- >>> ผล
การพัฒนาคุณภาพ
เพือ
่ พัฒนาคุณภาพ
วิชาการ
วิชาการให้ไดมาตรฐาน
้
ตามที่ สมศ.กาหนด
การปรับปรุงและ
เพือ
่ บริการดวยความ
้
พัฒนาการให้บริการนิสิต/ รวดเร็วและนิสิต/นักศึ กษา
นักศึ กษา
ไดรับความพึงพอใจใน
24
การกาหนดเป้าประสงค์ (Goals)
วิสัยทัศน์
(Vision)
Missio
n1
Missio
n2
Missio
n3
Missio
n4
Strateg
ic Issue
1
Strateg
ic Issue
2
Strateg
ic Issue
3
Strateg
ic Issue
4
Strateg
ic Issue
5
Goals
1.1
Goals
2.1,2.2
Goals
3.1,3.2
Goals
4.1
Goals
5.1,5.2,
5.3
25

ตัวชีว้ ด
ั (KPI : Key Performance
Indicators)
ตัวชีว้ ด
ั
หมายถึง การแปลงเป้าประสงค์ให้
ออกมาเป็ นตัวชีว้ ด
ั ให้เป็ นรูปธรรม
Goals 1
Goals 2
KPI
เป้าประสงค ์ (Goals)
เพือ
่ พัฒนาคุณภาพ
วิชาการให้ไดมาตรฐาน
้
ตามที่ สมศ.กาหนด
เพือ
่ บริการดวยความ
้
รวดเร็วและนิสิต/นักศึ กษา
KPI
2.1
KPI
2.2
ตัวชีว้ ด
ั (KPI)
ระดับคะแนนผลการ
ประเมินของ สมศ.
ระยะเวลาเฉลีย
่ ของการ
ใหบริการ
26

ตัวชีว้ ด
ั (KPI : Key Performance
หลักการสร้างตัวชีว้ ด
ั Indicators)
1. หาหน่วยวัด (unit of measurement) เช่น
บาท ครัง้ เรือ
่ ง ชิน
้ ร้อยละ ระยะเวลา
ราย
วันที่
ระดับความสาเร็จ เป็ นต้น
2.เขียนด้วยข้อความเชิงปริมาณเท่านั้น
ตัวอย่างทีผ
่ ด
ิ : คุณภาพการ
ให้บริการ (ผิดเพราะไม่สามารถให้ค่าเป้าหมายทีเ่ ป็ น
ตัวเลขต่อไปได้)
ตัวอย่างทีถ
่ ก
ู : ร้อยละความ
พึงพอใจ
3.เขียน KPI + (เมือ
่ ต้องการวัดให้เห็น
ความก้าวหน้า) หรือ KPI- (เมือ
่ ต้องการวัดในเชิงที่
เป็ น error หรือขอผิดพลาด หรือมีปญ
ั หาความ
27

การกาหนดเป้าหมายหรือ
มาตรฐานให
วชีว้ ด
ั เป็ นการ
เป้าหมายหรื
อมาตรฐาน (Target
or่ ตั
Standard)
้ แก
กาหนดผลลัพธ์เชิงปริมาณ หรือสภาพการณ์ทีเ่ ป็ น
รูปธรรมทีต
่ ้ องการให้เกิดขึน
้ แก่ตัวชีว้ ด
ั นั้นในอนาคต
Goals 1
KPI
เป้าหมาย 1.1
ตัวชีว้ ด
ั (KPI)
Goals 2
KPI
2.1
เป้าหมาย 2.1
KPI
2.2
เป้าหมาย 2.2
ระดับคะแนนผลการประเมินของ สมศ.
เป้าหมาย (Target)
ไมต
่ า่ กวา่ 4.50
ระยะเวลาเฉลีย
่ ของการให้บริการ
รอยละความพึ
งพอใจของนิสิต/นักศึ กษา
้
3 วันทาการ
ไมต
80
่ า่ กวาร
่ อยละ
้
28
การกาหนดเป้าหมายหรือ
มาตรฐานให้แกอ่ ตั
วชีว้ ด
ั
 หลักการกาหนดเป้าหมายหรื
มาตรฐาน
(Target or Standard)
1.กาหนดเป้าหมายทัง้ 4 ปี
2.แต่ละปี ให้ท้าทายเพิม
่ ขึน
้
3.ให้พิจารณาจาก Baseline 3 ปี
4.อิงมาตรฐานสากลหรือคู่แข่งขันใน
ประเทศและต่างประเทศ
29
กลยุทธ์ (Strategy)

กลยุทธ์ หมายถึง วิธก
ี ารดาเนินงานเพือ
่ ให้บรรลุ
เป้าหมายทีอ
่ งค์การกาหนดไว้ในอนาคต
เป้าประสงค ์
Goals 1
Goals 2
KPI
2.1
KPI
เป้าหมาย 2.1
เป้าหมาย 1.1
กลยุทธ์
1.1.1
กลยุทธ์
2.1.1
กลยุทธ์
2.1.2
KPI
2.2
เป้าหมาย 2.2
กลยุทธ์
2.2.1
กลยุทธ์
2.2.2
30
การกาหนดกลยุทธ์โดยใช้เทคนิค
TOWS Matrix (SWOT)
ใช้ TOWS Matrix กาหนดกลยุทธทั
์ ง้ 4 ประเภท
Strength -S
Weakness-W
Opportunity-O
SO Strategy
“กลยุทธเชิ
์ งรุก”
จุดแข็ง+โอกาส
Threats-T
ST Strategy
“กลยุทธเชิ
์ ง
ป้องกัน”
จุดแข็ง+
WO Strategy
“กลยุทธเชิ
์ ง
แกไข”
้
จุดออน+โอกาส
่
WT Strategy
“กลยุทธเชิ
์ งรับ”
จุดออน+
่
ขอจ
้ ากัด/ภัย
31
แผนงาน/โครงการ/กิจกรรม
(Initiative)
แผนงาน/โครงการ/กิจกรรม
หมายถึง เป็ นการ
กาหนดแผนงาน/โครงการ/กิจกรรม
ต่าง ๆ ให้เป็ นรูปธรรมกิจกิกรรมจกิกรรมจเพื
อ
่
ให
้
กรรม
แผนงา ก
บรรลุเป้าหมายที
่
าหนดไว
้
น
1
กลยุทธ
โครงการ 1
โครงการ 2
1.1.1
์
แผนงา
น 2
โครงการ 3
กิจกรรม
โครงการ 1
กิจกรรม
กิจกรรม
โครงการ 2
กิจกรรม
32
แผนทีย
่ ุทธศาสตร์ (Strategy
Map)
แผนทีย
่ ุทธศาสตร (เห็ นภาพรวม
์
ทัง้ หมดในแผ่นเดียว)
หมายถึง แผน
ดาเนินการขององค์การในอนาคต ที่
มีการระบุถงึ และเชือ
่ มโยงวัตถุประสงค์
เชิงกลยุทธ์ทัง้ หมดขององค
การที่
3.ประสิ
ท
ธิ
ภ
าพการ
์
1.
ปฏิ
บน
ต
ั ภายใต
ริ าชการ มุมมอง
ต
องการจะให
เกิ
ด
ขึ
้
้ ท2.คุ
้ 4.การพัฒนา
ประสิ
ธิ ณภาพ ้
ต่าง การบริ
ๆ ของ
ผล
การ Balanced
องค์กร
Scorecard แยกเป็ นมิต ิ ดังนี้
33
สรุปแนวทางการจัดทาแผน
ทธศาสตร
9
ขั
น
้
ตอน
1.ประเมินยุ
สภาพแวดล
อมให
ครอบคลุ
ม
ทุ
ก
ด
าน
ทัง้ ภายใน
์
้
้
้
และภายนอก โดยใช้เทคนิค SWOT Analysis
2.กาหนดวิสัยทัศน์ (Vision) ขององค์การในระยะยาวให้
สอดคล้องกับมหาวิทยาลัย
3.กาหนดพันธกิจ (Mission) เพือ
่ สนับสนุ นต่อ
วิสัยทัศน์ของหน่วยงาน
4.กาหนดประเด็นยุทธศาสตร์ (Strategic Issues)
เชิงรุกของหน่วยงาน เพือ
่ ให้บรรลุพน
ั ธกิจและ
วิ
ส
ั
ย
ทั
ศ
น
ที
ห
่
น
วยงานก
าหนด
่
์
5.ทุกประเด็นยุทธศาสตร์ กาหนดเป้าประสงค์
(Goals) หรือผลสั มฤทธิใ์ นระยะยาวทีต
่ ้ องการ
34
สรุปแนวทางการจัดทาแผน
ยุ
ท
ธศาสตร
9
ขั
น
้
ตอน
์
6.ทุกเปาประสงคกาหนดตัวชีว้ ด
ั (KPI) เพือ
่
้
์
นามาใช้วัดระดับความสาเร็จ
7.ทุกตัวชีว้ ด
ั (KPI) กาหนดเปาหมายแตละปี ตง้ั แตปี
้
่
2554,2555,2556...ให้เห็นอย่างชัดเจน
่
8.ทุกเป้าหมายให้กาหนดกลยุทธ์ (Strategy)
9.แปลงกลยุทธ์ (Strategic) ให้ออกมาเป็ นแผนงาน
โครงการ (Initiative) ตลอด 4 ปี หรือ 5 ปี
35