Transcript เมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ (Eco

เมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ
(Eco-Industrial Town)
Seminar
Gearing toward Eco-Industrial Town :
Thailand’s Direction and
Experiences from Japan and Other Countries
30 March 2011
กระทรวงอุตสาหกรรม ร่ วมกับ กระทรวงการต่ างประเทศ
UNIDO
Bangkok, Thailand
นโยบายรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม
นายชัยวุฒิ บรรณวัฒน์
ชุมชนวางใจ อุตสาหกรรมโปร่ งใส ก้ าวไปพร้ อมๆ กัน
To be Trusted and Transparent Industry
นโยบายกระทรวงอุตสาหกรรม
ยุทธศาสตร์ ที่ 4 ของกระทรวงอุตสาหกรรม
“การส่ งเสริมอุตสาหกรรมที่รับผิดชอบต่ อสังคม บริหารจัดการ
ทรัพยากรและสิ่งแวดล้ อมอย่ างสมดุล”
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่ งชาติ(ฉบับที่ 11)
National Economic and Social Development Plan(v.11)
กำหนดแนวทำงกำรพัฒนำอุตสำหกรรมไปสูอ่ ตุ สำหกรรมเชิงนิเวศ
โดยให้ คณะกรรมการพัฒนาอุตสาหกรรมแห่ งชาติ ดำเนินงำนใน
ภำพรวม และให้ มีคณะกรรมการพัฒนาอุตสาหกรรมเชิงนิเวศน์ ใน
ระดับพืน้ ที่ (แผนเริ่มใช้ ตุลำคม 2554)
อุตสาหกรรมเชิงนิเวศ (Eco Industry)
• กำรพัฒนำอุตสำหกรรมโดยสร้ ำงควำมสมดุลทังทำงด้
้
ำน
เศรษฐกิจ สิง่ แวดล้ อมและสังคม ทำให้ อตุ สำหกรรมอยู่
ร่วมกับชุมชนได้ อย่ำงเป็ นสุขและยัง่ ยืน
เป้ าหมายของการพัฒนาอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ
การอยู่ร่วมกันด้ วยความสมดุลของการพัฒนา
บนฐานของความยัง่ ยืน
Sustainable Development of Industry
together with Community
องค์ ประกอบในการพัฒนาอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ
• การพัฒนาเชิงพืน้ ทีท่ ม่ี ผี ลกระทบต่อสิง่ แวดล้อมน้อยทีส่ ดุ หรือไม่มกี าร
ปล่อยมลพิษ (Zero Emission) ใช้ Cleaner Technology และ 3R
• มีความร่วมมือในกลุม่ อุตสาหกรรมทัง้ ในและนอกพืน้ ที่ (ใช้ทรัพยากร
ร่วมกัน ประหยัดการใช้พลังงาน แลกเปลีย่ นของเสีย ฯ )
• สร้างพืน้ ทีข่ องการใช้วสั ดุหมุนเวียน (Material-cycling Society) และ
พืน้ ทีล่ ดการปล่อยก๊าซทีท่ าให้เกิดสภาวะโลกร้อน (Low carbon
Society)
• การสร้างเครือข่ายความร่วมมือโดยชุมชนในพืน้ ทีม่ สี ว่ นร่วมในการ
จัดการทรัพยากรและพัฒนาพืน้ ที่
แนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมเชิงนิเวศในประเทศไทย
กายภาพ
การบริหาร
จัดการ
สิ่งแวดล้ อม
เศรษฐกิจ
5 มิติ
สังคม
การพัฒนาอุตสาหกรรมเชิงนิเวศใน 5 มิติ 21 ด้ าน
กายภาพ
เศรษฐกิจ
สิ่งแวดล้ อม
สังคม
บริหารจัดการ
1. การวางผังที่ตงั ้ และ
การจัดพื้นที่
6. การตลาด
11. การจัดการพลังงาน
17. คุณภาพชีวิตและ
สังคมของพนักงาน
2. การออกแบบอาคาร
และบริเวณโดยรอบ
7. การขนส่ง
12. การจัดการเสียง
18. คุณภาพชีวิตและ
สังคมของชุมชนโดยรอบ
3. เศรษฐกิจ
อุตสาหกรรม
8. การจัดการคุณภาพ
น้า
13. กระบวนการผลิต
19. การบริหารจัดการ
พื้นที่อย่างมีส่วนร่วม
4. เศรษฐกิจท้องถิ่น
9. การจัดการคุณภาพ
อากาศ
14. ประสิทธิภาพ
เชิงนิเวศ
20. การพัฒนาและรักษา
ระบบบริหารระดับสากล
5. เศรษฐกิจชุมชน
10. การจัดการกากของ
เสียและวัสดุเหลือใช้
15. การจัดการด้านความ
ปลอดภัยและสุขภาพ
21. ข้อมูลข่าวสารและ
การรายงาน
16. การเฝ้ าระวัง
คุณภาพสิ่งแวดล้อม
ตัวชี้วดั อุตสาหกรรมเชิ งนิเวศ (Eco Industry Indicator)
เป้ าหมาย : การอยูร่ ่ วมกันด้วยความสมดุลของการพัฒนาบนฐานของความยัง่ ยืน
มิตกิ ายภาพ :
มิตเิ ศรษฐกิจ :
มี ท าเลที่ ต้ งั สอดคล้อ งกับ ผัง เมื อ ง
แ
ล
ะ
มี ก ารวางผังการใช้ประโยชน์พ้ื น ที่
กลมกลืนกับสิ่ งแวดล้อม
1. การวางผังที่ต้ังและ
การจัดพืน้ ที่
1. ที่ต้ งั ของอุตสาหกรรม
เหมาะสมกับ
สภาพแวดล้อมและการ
พัฒนาของเมือง
2. การใช้ประโยชน์พ้นื ที่มี
ประสิ ทธิ ภาพและเป็ นมิตร
กับสิ่ งแวดล้อม
มี ค วามคุ ้ ม ค่ าใ น ก ารผลิ ต แ ล ะ
การเจริ ญเติ บโตทางเศรษฐกิ จของ
ท้ อ งถิ่ น ผู ้ป ระกอบกิ จการ และ
ชุมชนอย่างมัน่ คง
3. เศรษฐกิจของ
ภาคอุตสาหกรรม :
ภาคการผลิตและบริ การมี
ความคุม้ ค่าและ
เจริ ญเติบโต
4. เศรษฐกิจของท้ องถิ่น :
เศรษฐกิจท้องถิ่นมีการ
เจริ ญเติบโตอย่างมัน่ คง
5. เศรษฐกิจของชุมชน :
เศรษฐกิจของชุมชนมี
ความเข้มแข็ง
2. การออกแบบอาคาร
และบริเวณ โดยรอบ :
อาคารและบริ เวณ
โดยรอบประหยัด
พลังงานและเป็ นมิตรกับ
สิ่ งแวดล้อม
6. การตลาด :
ผูป้ ระกอบการผลิตสิ นค้าที่
เป็ นมิตรกับสิ่ งแวดล้อม
และเป็ นที่ตอ้ งการของ
ตลาด
7. การขนส่ ง:
ผูป้ ระกอบการมีการ
บริ หารจัดการโลจิสติกส์ที่
มีประสิ ทธิภาพและเป็ น
มิตรกับสิ่ งแวดล้อม
(Green Logistics)
มิตสิ ิ่งแวดล้ อม :
มิตสิ ังคม :
มิตกิ ารบริหารจัดการ :
มีการจัดการคุ ณภาพสิ่ งแวดล้อมที่ ดี ลดและป้ องกัน
ม
ล
พิ
ษ
ใช้ทรัพยากรและพลังงานอย่างคุม้ ค่า
พนั ก งานในพื้ น ที่ แ ละ
ชุมชนโดยรอบมีคุณภาพ
ชี วิต และสังคมที่น่าอยู่
การบริ ห ารจัด การในพื้ น ที่ อย่า ง
เป็ นระบบ โดยการมี ส่ ว นร่ วม
ของผู ้มี ส่ ว นได้ เ สี ย และมี ก าร
พัฒนาอย่างต่อเนื่ อง
8. การจัดการคุณภาพนา้ :
1. มีน้ าใช้เพียงพอ
2. การปล่อยน้ าทิ้งเป็ นศูนย์
(Zero Discharge)
3. คุณภาพน้ าทิ้งไม่ส่งผลกระทบต่อ
9. การจัดการคุณภาพอากาศ :
10. การจัดการกาก ของเสีย และ
วัสดุเหลือใช้ :
ของเสี ยเป็ นศูนย์ (Zero Waste)
11. การจัดการพลังงาน :
1. คุณภาพอากาศไม่ส่งผลกระทบต่อ
สิ่ งแวดล้อมและชุมชน
2. อัตราส่วนการปลดปล่อยคาร์บอน
ต่อผลิตภัณฑ์ฯที่ลดลง
17.คุณภาพชีวติ และ
สังคมของพนักงาน :
พนักงานในพื้นที่มี
ศักยภาพคุณภาพชีวิต
และสังคมที่ดี
ชุมชน
12. การจัดการเสียง :
ความดังของเสี ยงจากภาคการผลิต
ไม่รบกวนชุมชน
14. ประสิทธิภาพเชิงนิเวศ :
1. การใช้พลังงานในพื้นที่มี
ประสิ ทธิ ภาพ
2. ส่งเสริ มการใช้พลังงาน
ทางเลือก
13. กระบวนการผลิต :
ผูป้ ระกอบการมีการผลิตที่เป็ นมิตร
กับสิ่ งแวดล้อม
ประสิ ทธิ ภาพเชิงนิเวศของ
อุตสาหกรรมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
15. การจัดการด้านความปลอดภัย
และสุ ขภาพ :
1. อุตสาหกรรมมีความปลอดภัยไม่
16. การเฝ้ าระวังคุณภาพ
สิ่งแวดล้อม :
ส่งผลกระทบต่อสุ ขภาพพนักงาน
และชุมชน
2. อุบตั ิเหตุร้ายแรงเป็ นศูนย์
(Zero Accident)
มีระบบการเฝ้ าระวังคุณภาพ
สิ่ งแวดล้อมอย่างมีส่วนร่ วม
18. คุณภาพชีวติ และ
สั งคมของชุ มชน
โดยรอบ : ชุมชนมี
ศักยภาพและน่าอยู่
19. การบริหารจัดการ
พืน้ ที่อย่างมีส่วนร่ วม :
การบริ หารจัดการในพื้นที่
เป็ นไปอย่างมีระบบ โดย
การ
มีส่วนร่ วมของผูม้ ีส่วนได้
เสี ย
20. การพัฒนาและ
รักษาระบบบริหาร
ระดับสากล :
มีการใช้ระบบบริ หาร
ระดับสากลอย่างต่อเนื่อง
21. ข้ อมูลข่ าวสารและ
การรายงาน :
มีขอ้ มูล ข่าวสารที่ถูกต้อง
เหมาะสม เพื่อเผยแพร่
ภายในพื้นที่
โครงการเมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศในประเทศไทย
Eco Industrial Town Development in Thailand
โครงการพัฒนาชุมชนส่ งเสริมชุมชนอุตสาหกรรมพืน้ ฐานและ
อุตสาหกรรมเหมืองแร่ สู่ ความเป็ นเมืองนิเวศ :
กรมอุตสาหกรรมพืน้ ฐานและการเหมืองแร่ (กพร.)
“ยุทธศาสตร์ ส่งเสริมเมืองนิเวศ (Eco-Town)” มีเป้าหมายระยะสัน้ และระยะยาว
คือ การพัฒนาเมืองนิเวศ 2 แห่ ง และ 10 แห่ ง ภายในปี 2555 และปี 2560
กิจกรรมหลัก : สร้ างเครื อข่ ายความร่ วมมือระหว่ างภาครั ฐ เอกชน และ
ประชาชนผ่ านกิจกรรม
(1) การฝึ กอบรมเชิงปฏิบตั กิ ารเพื่อถ่ ายทอดความรู้และสร้ างความตระหนัก พร้ อมเครือข่ าย
5 จังหวัด 5 ภูมภิ าค ได้ แก่ ขอนแก่ น ฉะเชิงเทรา อยุธยา เชียงใหม่ และสุราษฎร์ ธานี
(2) การพัฒนาระบบฐานข้ อมูลสารสนเทศผ่ านเครื อข่ ายอินเตอร์ เน็ต เพื่อเผยแพร่ ข้อมูล
เกี่ยวกับเทคโนโลยี 3 Rs และเป็ นศูนย์ กลางแลกเปลี่ยนของเสียหรื อ
วัสดุเหลือใช้ ระหว่ างภาคอุตสาหกรรม และชุมชน (Waste Exchange)
โครงการพัฒนาชุมชนส่ งเสริมชุมชนอุตสาหกรรมพืน้ ฐานและ
อุตสาหกรรมเหมืองแร่ สู่ ความเป็ นเมืองนิเวศ: กพร.
“ตัวชีว้ ัดความสาเร็จของการดาเนินงานในเชิงนิเวศเศรษฐกิจ”
 ปริมาณการปลดปล่ อยของเสียลดลง
 คุณภาพสิ่งแวดล้ อมดีขน
ึ้
 มีการปฏิบต
ั ติ ามกฎหมายอย่ างเคร่ งครัด
 มีศูนย์ รวมการคัดแยกและรี ไซเคิลของเสีย
ลักษณะเด่ น : การสร้ างเครือข่ ายความร่ วมมือโดยอาศัยการมีส่วนร่ วมจากภาค รั ฐ
เอกชน และประชาชน
ปั ญหาอุปสรรค : ขาดความต่ อเนื่องของโครงการเนื่องจากมีการปรับโครงการองค์ กร
ใน กพร. และการเปลี่ยนผู้บริหารในพืน้ ที่ดาเนินการ และข้ อจากัดทางด้ านกฎหมาย
โครงการพัฒนานิคมอุตสาหกรรมเชิงนิเวศและเครือข่ าย
(Development of Eco Industrial Estate+NET) :
การนิคมอุตสาหกรรมแห่ งประเทศไทย(กนอ.)
วัตถุประสงค์ : ลดผลกระทบต่ อสิ่งแวดล้ อมและยกระดับความสาเร็จทางธุรกิจและ
สังคมของนิคมฯ โดยการพัฒนาตามหลักการ Eco-Industrial Estate และขยาย
ขอบข่ ายเป็ น Eco-Industrial Network สู่เป้าหมายสูงสุดในการพัฒนาอุตสาหกรรมที่
ยั่งยืนของประเทศ
การดาเนินงาน : แบ่ งออกเป็ น 4 ด้าน
1. ด้ านนโยบายสาหรับโครงการ : Policy support and strategic planer
2. ด้ านการพัฒนาศักยภาพพนักงาน
3. การดาเนินโครงการนาร่ องใน 5 นิคมอุตสาหกรรม
4. การพัฒนานิคมอุตสาหกรรมในแนวคิดใหม่ : โครงการนาร่ อง
นิคมอุตสาหกรรมเมืองยางครบวงจร (Rubber City)
โครงการพัฒนานิคมอุตสาหกรรมเชิงนิเวศและเครือข่ าย
(DEE+NET): กนอ.
Northern Region I.E.
นำร่อง 5 โครงกำร
Eastern Sea Board I.E.
Map Ta Phut I.E.
Amata Nakorn I.E.
Bang Poo I.E.

นิคมฯ มาบตาพุด

นิคมฯ บางปู

นิคมฯ ภาคเหนื อ

นิคมฯ อีสเทร์น ซีบอร์ด

นิคมฯ อมตะนคร
โครงการพัฒนาอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ
กรมโรงงานอุตสาหกรรม (กรอ.)
วัตถุประสงค์ พัฒนาพื้นที่นาร่ องสู่ ความเป็ นเมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ
ระยะเวลาดาเนินงาน พ.ศ.2553 – 2557 ( 5 ปี )
พืน้ ที่ดาเนินงาน : เขตประกอบการสวนอุตสาหกรรมโรจนะ ( Rojana
Industrial Park ) อาเภออุทยั จังหวัดพระนครศรี อยุธยา
หน่ วยงานร่ วมดาเนินงาน :
- ส่ วนภูมภิ าค : สานักงานอุตสาหกรรมจังหวัดพระนครศรี อยุธยา
- ส่ วนท้ องถิ่น : องค์การบริ หารส่ วนตาบลอุทยั ธนู บ้านช้าง คานหาม
และสามบัณฑิต
เขตประกอบการสวนอุตสาหกรรมโรจนะ อ.อุทยั จ.พระนครศรี อยุธยา
ผู้ประกอบการ
จานวนทัง้ หมด
กิจการโรงงาน
199
190
ราย
โรงงาน
ในเขตพืน้ ที่ อบต. 5 แห่ ง
อบต. อุทยั
อบต. ธนู
อบต. บ้านช้าง
อบต. คานหาม
อบต. สามบัณฑิต
แนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ :
สวนอุตสาหกรรมโรจนะ
ภายนอกจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
เขตประกอบการสวนอุตสาหกรรมโรจนะ
4,286
1,679
โรงงานที่มีของเสีย
ประเภทโลหะมีค่า
916
245
331
นากลับไปใช้ประโยชน์อื่นๆ
โรงงานที่รวบรวมและคัด
แยกโลหะมีค่า
โรงงานที่รับกาจัดของเสีย
ประเภทสารเคมีและ
ตัวเร่ งปฏิกิริยา
โรงงานที่มีของเสีย
ประเภทสารเคมีและ
ตัวเร่ งปฏิกิริยา
เข้ากระบวนการแปรสภาพ
นากลับมาใช้ใหม่
ใช้เป็ นเชื้อเพลิ ง/
เผาเอาพลังงาน
คัดแยกเพื่อจาหน่ าย
46
รวบรวม/ส่งออกนอกประเทศ
เผาในเตาเฉพาะ
0.5
34
0.27
222
9.50
1,689
 การสร้ างเครือข่ ายการมีส่วนร่ วมของชุมชน
กำรชี ้แจงข้ อมูลโครงกำรต่อ
องค์กรปกครองส่วนท้ องถิ่น
ทัง้ 5 แห่ง
กำรประชุมกลุม่ ย่อยสร้ ำงควำมร่ วมมือ ครัง้ ที่ 1 เมษำยน
2553 ผู้เข้ ำร่วมประชุม 24 ท่ำน จำก 11 บริ ษัท
กำรประชุมกลุม่ ย่อยฯ ครัง้ ที่ 2
พฤษภำคม 2553 ผู้เข้ ำร่วมประชุม 41 ท่ำน
จำก 27 บริ ษัทและอบต.
กลยุทธ์ ส่ ูความสาเร็จ
• การมีส่วนร่ วมของชุมชนในพืน้ ที่อย่ างจริงจัง
• การพัฒนาเครือข่ ายความร่ วมมือให้ เข้ มแข็ง
• การประกอบกิจการด้ วยความรับผิดชอบต่ อ
สังคม
Thank You for Attention
นายบัณฑิต ตันเสถียร
Mr.Bundit TUNSATHIEN
สานักบริหารจัดการกาก
อุตสาหกรรม
75/6 ถนนพระรำมที่ 6
แขวงทุง่ พญำไท เขตรำชเทวี กรุงเทพมหำนคร 10400
กรมโรงงานอุตสาหกรรม
โทรศัพท์ 0 2202 4168, 02202 4165, 02202 4242
โทรสำร 02202 4167
e-mail : [email protected]
website : http://www.diw.go.th/iwmb