بررسی تغییرات میزان نیتریک اکساید
Download
Report
Transcript بررسی تغییرات میزان نیتریک اکساید
موضوع
بررسی تغییرات میزان نیتریک اکساید ( به ص ورت
نیترات و نیتریت ) بزاق قبل و بعد از درمان
غیرجراحی پریودنتال
بیان مساله
بیماری پریودنتیت واکنش التهابی نسوج در پاسخ به عفونت ناشی از گر وه خاصی
از باکتری ها است .تشخیص و طبقه بندی بیماری های پریودنمتال عمدتا ً م بتنی
بر پارامترهای بالینی است .
پیشرفت هایی که د ربیولوژی مولکولی و ژنتیک صورت گرفته منجر به د انش
بیشتر مسیرها و مکانیسم هایی است که به واسطه آن ها باکتری ها پاسخ ای منی
التهابی میزبان را برانگیخته می کنند .
ابزار تشخیصی جانبی مبتنی بر آنالیز مایعات بدن مثل بزاق و GCFو همچنین
مطالعه میکروفلور زیر لثه ای و استعداد ژنتیکی در این راستا بسیار مف ید می
باشند .بزاق به طور وسیعی در رابطه با بیماری پریودنتال مورد مطالعه قرا ر
گرفته است .چراکه به راحتی جمع آوری و اجازه آنالیز چندین مارکر بیولوژ یک
موضعی و سیستمیک از جمله پروتیین ها ،آنزیم ها ،سلول های میزبان ،هورمو ن
هاف محصوالت باکتریایی ،ترکیبات فرار و یون ها را فراهم می کند
اهداف و فرضیات
اهداف :
هدف اصلی :
تعیین میزان نیتریت و نیترات بزاق در قبل و بعد از درمان غیر جراحی بیماری پر یودنتیت
مزمن
اهداف فرعی :
. 1تعیین میزان نیتریت ونیترات بزاق در حالت بیماری پریودنتیت مزمن متوسط
. 2تعیین میزان نیتریت ونیترات بزاق در حالت پس از درمان Scaling & Root
Planning
3.تعیین شاخص های پریودنتال ( Plaque Index, Gingival Index, Bleeding
) Index, Periodontal Pocket Depth, Clinical Attachment Lossقبل از درمان
SRP
4.تعیین شاخص های پریودنتال ( Plaque Index, Gingival Index, Bleeding
) Index, Periodontal Pocket Depth, Clinical Attachment Lossپس از
درمان SRP
5.مقایسه روند تغییرات میزان نیترات و نیتریت بزاق با روند تغییرات شاخص ه ای
پریودنتال قبل و بعد از درمان SRP
فرضیه
میزان نیتریت و نیترات بزاق در بیماری پریودنتال پس از درم ان
نسبت به قبل از آن تغییر می یابد .
تعریف واژگان
پریودنتیت مزمن :یک بیماری عفونی که منجر به آماس در بافت های
حمایت کننده دندان ،از دست رفتن اتصاالت ( )Attachment loss
به صورت پیشرونده و تحلیل استخوان می گردد
مقدمه
پریودنتیت
بیماری التهابی بافت های حمایت کننده دندان می باشد .که توسط میکروارگانی سم های
خاص ایجاد می گردد و با تخریب وسیع لیگامان پریودنتال و استخوان آلوئوالر به
همراه تشکیل پاکت ،تحلیل لثه و یا هر دو مشخص می شود .از نظر بالینی حضو ر
attachment lossقابل تشخیص باعث افتراق ژنژیویت از پریودنتیت می گر دد .
پریودنتیت مزمن :
پریودنتیت مزمن که قبال به آن پریودنتیت بالغین نیز گفته می شد ،شایعترین فر م پریودنتیت می
باشد .این بیماری در بالغین شایع است اما ممکن است در پاسخ به تجمع مزمن پالک و جرم در
کودکان و نوجوانان نیز دیده شود .بر همین اساس نام این بیماری از پریودنتیت بالغین ب ه
پریودنتیت مزمن که ممکن است درهر سنی اتفاق افتد ،تغییر نام پیدا کرد
روند این بیماری آهسته است ولی در حضور عوامل سیستمیک یا محیطی ( دیابت و یا سیگ ار
کشیدن و استرس ) که پاسخ میزبان را نسبت به تجمع پالک تغییر می دهند ،پیشرفت ب یماری
ممکن است شدید تر شود .شیوع و شدت این بیماری با باال رفتن سن افزایش پیدا می کن د و
عموما ً هر دو جنس را درگیر می کند .پریودنتیت یک بیماری مرتبط با سن ( age-
) associatedاست اما وابسته به سن ( ) age- relatedنمی باشد .
این بیماری به صورت زیر تعریف می شود :یک بیماری عفونی که منجر به آماس در باف ت
های حمایت کننده دندان،از دست رفتن اتصاالت ( ) Attachment lossبه صورت پیشرونده و
تحلیل استخوان می گردد .
ویژگی های بالینی
یافته بالینی در افرادی که پریودنتیت مزمن درمان نشده دارند عبارتند از :تش کیل
پالک باالی لثه و زیر لثه ای که غالبا ً با تشکیل جرم همراه است ،آماس لثه ،ت شکیل
پاکت ،از بین رفتن اتصاالت و تحلیل استخوان آلوئول
در صورتی که Attachment Lossاتفاق افتد می تواند با تحلیل لثه همراه باشد .
لثه ها تغییر رنگ داده و به رنگ قرمز تا ارغوانی در می آیند .حالت Stippling
از بین رفته و مارژین لثه گرد می گردد و پاپیال ها به صورت مسطح یا Crater
Likeدیده می شود .همچنین خونریزی از لثه حین پروب کردن یا به صورت خود ب ه
خودی یک یافته شایع است .ترشح اگزودای آماسی مایع شیار لثه و ترشح چرک از
پاکت هم ممکن است وجود داشته باشد .
: Slightدر صورتی که بیشتر از 1تا 2میلی متر clinical attachment
lossاتفاق افتاده باشد ،تخریب از نوع خفیف می باشد .
: Moderateاگر 3تا 4میلی متر attachment lossروی دهد ،تخریب
پریودنتال متوسط در نظر گرفته می شود .
: Severeدر صورت وجود attachment lossبه میزان 5میلی متر یا بیشتر،
تخریب پریودنتال شدید به حساب می آید .
بزاق
عملكرد هاي بزاق :
لغزنده کردن و مرطوب کردن سطوح بافتهای دهان بوسیله ترشحات موکوئید و محافظت کر دن
از این سطوح
حفاظت بافت های دهان و دندان در مقابل تغییرات شیمیایی .بزاق اینکار را از طریق غلظت
باالی یونهای کلسیم ،فسفات و بیکربنات انجام میدهد
مقاومت در مقابل باکتریهایی که از طریق دهان وارد بدن میشوند توسط مواد ضد باکتلایر بزاق
مقابله با کاندیدا آلبیکانس توسط پروتئین های شناخته شده بزاقی با فعالیت ضد ق ارچی همانند
هیستاتین
بزاق ما را قادر به تجربه مزه های متفاوت میکند .ذرات غذایی برای تحریک سلولهای گی رنده
چشایی در جوانه های چشایی موجود در پاپیالهای زبانی باید به حالت محلول در آیند بزاق
مولکول های چشایی را به گیرنده های چشایی انتقال می دهد و سلولهای گیرنده چشایی را ا ز
تحریکات مکانیکال ،حرارتی ،باکتلایر و ویروسی حفظ می کند .
هضم نشاسته و چربی توسط آمیالز و لیپاز بزاقی آغاز می شود
بزاق با اضافه کردن آب و موسین به مواد غذایی زمینه تشکیل بولوس و آسان شدن جوید ن و
بلع را فراهم می آورد
بزاق بطور غالب از سه جفت غده بزاقی ماژور ترشح می شود که عبارتند از :
غده بناگوشی ) )) Parotid
غده تحت فکی ( )) Sub mandibular
غده زیر زبانی )) Sub lingual
تغییرات طبیعی ترکیب بزاق :
مقادیر ترشح بزاق و میزان ترکیبات موجود در بزاق بسیار متغیر و متنوع می باشد .
آب دهان یا بزاق در واقع مخلوطی از ترشحات غدد بزاقی مختلف بوده و بنابراین
میزان ترشح آن نیز به ترکیبات مترشحه از این غدد در یک زمان بستگی خواهد
داشت .با اندازه گیری میزان جریان بزاق حاصل از هر یک از غدد بزاقی اصلی و
مقایسه آن با میزان کلی آب دهان مترشحه ،می توان میزان ترشح غدد بزاقی کوچک
را تخمین زد .اندازه گیری میزان بزاق غیر تحریکی بوسیله وسایل جمع کننده بزاق
از مخرج مجاری غدد بزاقی دشوار است .چرا که خود ابزار مورد استفاده نیز به
نوعی تحریک کننده خواهد بود
میزان ترشح بزاق مثل سایر متغیرهای فیزیولوژیکی در ساعات مختلف روز مت فاوت
می باشد .بطور معمول کمترین میزان بزاق تحریکی و غیر تحریکی در ساعات
آغازین صبح ( ساعات 4تا ) 6بوده و بیشترین مقدار آن در بعد از ظهر ( ساعات 16
تا ) 20می باشد
نیتریک اکساید
نیتریک اکساید ( ) NOبه عنوان یک پیامبر داخل سلولی است که د رهمه جا حضور دارد .
در تنظیم جریان خون ،انعقاد خون ،فعالیت های عصبی ،همچنین در دفاع غیر اختصاصی
میزبان مهم است .اما این ماده خودش نمی تواند به تنهایی علیه پاتوژن ها و تومورها عمل
کند .اگرچه گاهی این ماده را به عنوان ماده سمی و خطرناک برای سلول ها می دانند ،اما
این چنین نیست .امروزه اثبات شده است که تجویز NOبا غلظت کم و به صورت استنشاقی
برای درمان بیماری persistent pulmonar yhyper tensionنوزادان تازه متولد شده
مفید است
ثابت شده است که مغز منبع غنی NOسنتتاز می باشدو اولین NOسنتتاز شناخته شده در مغز
حضور دارد .برای همین به آن ) nNOS (Neural NOSیا NOS1می گویند .سرانجام
دریافتند که با رنگ ) دومین NOSدر ماکروفاژ ها شناسایی گردید .این NOSکه به آن
) NOS2iNOS (Inducible NOSمی گویند ،بر خالف nNOSیا eNOSاز طریق
تغییرات داخل سلولی کلسیم تنظیم نمی گردد .مطالعات مختلف نشان می دهدند که iNOS
اتصال محکمی را با Calmodulinبرقرار می کند .بنابراین این آنزیم توجهی به غلظت
داخل سلولی کلسیم ندارد .چراکه این آنزیم به وسیله تحریکات پیش التهابی القا می
گردداولین منبع NOکه شناسایی شده بود ،آخرین NOسنتتاز بود که با خالص سازی جدا
گردید و به نام ) eNOS (Endothelial NOSیا NOS3شناخته می گردد NOS3 .به غشای
پالسمایی باند می گردد و به طور معمول با Caveolinارتباط دارد .این آنزیمم عالوه بر
اندوتلیوم در بافت های عصبی و دیگر بافت ها یافت می شود .تنظیم این آنزیم از طر یق
تغییرات کلسیم داخل سلولی و فسفریالسیون صورت می گیرد
بررسی متون
• Ozmericو همکارانش در سال 2000
• Batistaو همکارانش در سال 2002
• Bermanو همکارانش در سال 2003
• Gulluوهمکارانش در سال 2005
• Reherو همکارانش در سال 2007
• Tolgaو همکارانش در سال 2007
• Guncuو همکارانش در سال 2009
• Menakaو همکارانش در سال 2009
مواد و روشها
نوع مطالعه :تحلیلی -مقطعی ( )Cross Sectional
جامعه مورد مطالعه :افراد مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی مورد معاینه
پریودنتال قرار می گیرند .
حجم نمونه :با توجه به مقاالت و در نظر گرفتن تفاوت قبل و بعد از جرم گ یری
d= 0/15و δ = 0/2و خطای α= 0/05و 14 ، β = 0/2نمونه محاسبه شد .با
در نظر گرفتن ریزش % 20حجم نمونه نهایی 17تعیین گردید .ضمنا ً حدود دو
برابر 28 ،نفر به عنوان گروه سالم در نظر گرفته شدند .
= N= (Z1-α/2+Z1-β) δ2/d2= (1/96 +0/84)2(0/2)2/ (0/15)2
14
نحوه ی نمونه گیری :غیر تصادفی و ساده Non- randomized
&Convenient
مواد و وسایل مورد نیاز :
پروب پریودنتال ویلیامز ،ساخت کارخانه Hu-friedy
سوند معاینه با مارک تجاری Aesculap
آیینه دندانپزشکی
لوله آزمایش
معرف گریس
پیپت ،سمپلر ،ارلن
روش کار
پس از ورود بیماران به مطالعه ،سن و جنس به عنوان شاخص دموگرافیک در
پرونده مخصوص ثبت گردید و شاخص های پالک ( ) ، PIخونریزی ( ) CAL ، BIو
عمق پروب پاکت ( ) PPDدر گروه SRPقبل از جرم گیری و 2هفته پس از جرم
گیری و در گروه شاهد در جلسه اول ویزیت تعیین و ثبت گردید .همچنین مق دار
نیتریک اکساید غیر تحریکی که حداقل 2ساعت پس از عدم خوردن و نوشیدن به
وسیله ی لوله آزمایش جمع اوری گردید .در گروه SRPدر روز های صفر و 14
و در گروه شاهدد فقط در روز صفر اندازه گیری و ثبت گردید .
ایندکس پالک )) PLAQUE INDEX
بر اساس روش Sileness& LOEمی باشد و برای بررسی میزان پالک روی سطح دندان
بکار می رود .از مجموع امتیازات چهار سطح تقسیم بر عدد چهار ،ایندکس پالک هر دندان
بدست می آید و از مجموع ایندکس پالک تمام دندان ها ،تقسیم بر تعداد دندان ها ایندکس
پالک هر فرد بدست می آید .
نمره دهی ایندکس پالک به شرح زیر می باشد :
بدون پالک در سطح
نمره صفر
پوسته نازکی از پالک چسبنده در حاشیه آزاد لثه و ناحیه مجاور دندان
نمره 1
نمره 2تجمع متوسطی از پالک روی حاشیه لترالی مجاور دندان ( فضای بین دندانی
فاقد پالک است ) .که پالک توسط چشم غیر مسلح قابل رؤیت است .
تجمع فراوانی از پالک روی حاشیه لترامی و مجاور سطح دندان ،فضای بی دندانی نیز دارا ی
نمره 3
پالک است .
ایندکس خونریزی لثه ( )Barnet Bleeding Index
در این ایندکس ،دو سطح باکال و لینگوال مورد ارزیابی قرار گرفته که بدین صورت امتیاز داده می شود .
هیچ گونه خونریزی در هنگام پروپ کردن وجود ندارد .
نمره صفر
خونریزی در پروپ کردن حدود 30ثانیه بعد اتفاق می افتد .
نمره 1
بالفاصله بعد از پروپ خونریزی اتفاق می افتد .
نمره 2
خونریزی خودبخودی وجود دارد .
نمره 3
یافته ها
این مطالعه مقطعی تحلیلی در فاصله زمانی زمستان 88تا پاییز 89در بخش
پریودنتولوژی دانشکده دندانپزشکی بابل صورت پذیرفت .پس از بررسی
مراجعین و احراز شرایط ورود مطالعه و عدم داشتن معیار های خروج نهایتا ً 17
نفر به عنوان گروه بیمار پریودنتیت ( ) PGو 27بیمار به عنوان گروه کنترل
( ) CGوارد مطالعه شدند .میانگین سنی در PG=(12/9±) 47/37و در =CG
(61/4±)92/26بود .که به طور معنی داری در PGباالتر بود (P=0/03).
تفاوت معناداری بین افراد زن و مرد در دو گروه وجود نداشت (P=0/58).
طي مطالعهPG تغییرات شاخص هاي التهابي در
Index
Before SRP
After SRP
Effect Size
(SD)
(SD)
(CI-%95)
PPD
2.84(0.41)
2(0.27)
0.84(0.59-1.08)
t(15)=7.33, P<0.001
PI
1.69(0.28)
0.57(0.33)
1.12(0.92-1.32)
t(15)=12.17,
GI
BI
CAL
NO
1.79(0.24)
1.69(0.33)
2.91(0.37)
169(86)
0.86(0.1)
0.9(0.13)
2.33( 0.35)
79(71)
0.93( 0.82-1.04)
0.72(0.57-0.82)
0.57(0.47- 0.68)
90(58-122)
t(15)=18.36, P<0.001
t(15)=10.09, P<0.001
t(15)=11.65, P<0.001
t(16)= 6.08, P<0.001
Significance
, P<0.001
CG وPG مقایسه شاخص هاي التهابي در
Index
CG
PG(after SRP)
(SD)
(SD)
NO
63.47(7.84)
79(71)
0.4
PPD
1.16(0.13)
2(0.27)
<0.001
BI
0.16(0.06)
0.9(0.13)
<0.001
GI
0.2
0.86(0.1)
<0.001
PI
0.33(0.02)
0.57(0.33
<0.001
P value
منحني ROCجهت افتراق پریودنتیت از پریودنشیوم سا لم
مقادیر وی ژ گي ،حساسیت بر اساس نقاط آستانه مقدار NO
بزاقي جهت افتراق افراد مبتال به پریودنتیت از سالم
Specificity
Sensitivity
Cut points
0.60
0.82
82
0.73
0.82
85
0.91
0.76
92
0.96
0.7
101
ارتباط مقدار NOبزاق و تعداد دندان هاي با عمق
پروب پاكت بیش از 3میلیمتر
بحث :
مارکرهای ایمونولوژیکی و شیمیایی که در بزاق یا مایع شیار لثه ای حضور دار ند
می توانند در تشخیص بیماری های پریودنتال و یا حتی ممکن است در تعیین م یزان
پیشرفت این بیماری کمک کننده باشند .جمع آوری نمونه بزاق کار آسانی است و
حتی توسط افرادی که غیر حرفه ای نیز امکان پذیر است و به راحتی میتوان آن را
فریز کرد و جهت آزمایش به آزمایشگاه فرستاد .واکنش گریس ( Griess
) Reactionابزار تشخیصی بسیار مناسب و با ویژگی ( ) Specificباال و محدوده
حساسیت وسیعی است که از آن می توان در اندازه گیری غلظت های میکروموالر
نیتریت استفاده کرد
NO نیمه عمر کوتاهی دارد و بر اساس نظریه Moncadaو ، Higgsدر محیط های
آبی به صورت برابر به نیتریت و نیترات تبدیل می شود .از این شاخص جهت اندازه
گیری NOسنتتاز در محیط آزمایشگاه استفاده می کنند .از منابع تولید NOدر حفره
دهان مي توان به - 1پایانه هاي عصبي - 2 ،سلول هاي اندوتلیوم غدد بزاقي- 3 ،
سلول هاي ترشحي غدد بزاقي - 4باكتري هاي موجود در دهان اشاره كرد .در
مطالعه حاضر تولید NOبه طور غیرمستقیم با اندازه گیری سطح نیتریت بزاق،
ارزیابی شد .نتایج این مطالعه شبیه به سایر مطالعاتی بود که نشان دادند آمی نواسید
هایی که مرتبط با ساخت NOهستند ،در بیماری پریودنتیت افزایش می یابند
منابع تولید NOدر حفره دهان
iNOSدر بیوپسی افراد پریودنتیتی و در مطالعات کشت
این نتیجه در مطالعاتی که بر روی بیان
سلولی اثبات شده است
تا کنون یک گزارش بوده است که بر اساس آن میزان NOبزاقی در افراد مبتال به پریودنتیت و
پریودنتیت مهاجم کاهش پیدا می کند
نتایج مطالعه ذکر شده بر خالف سایر مطالعاتی است که در این زمینه وجود دارند .بر اساس
مطالعه های انجام شده استفاده از ممانعت کننده هایی که از تولید NOسنتتاز جلوگیری می کنند،
در درمان بیماری پریودنتیت مفید است .این موضوع بر اساس گزارشی است که در آن تحلی ل
استخوان ناشی از بیماری پریودنتیت در موش ها با استفاده از Isosorbid
و Inhibitor siNOSجلوگیری شده است .همچنین سایر ممانعت کننده هایی که با L- Arginine
رقابت می کنند و تولید NOرا کاهش می دهند ،می توان استفاده کرد
در این مطالعه مشاهده شد که میزان NOبزاقی با عمق پاکت اندازه گیری شده ( ) PPDدر ارتباط
است و با افزایش PPDمیزان NOنیز افزایش پیدا می کند .این نتایج همچنین در
مطالعات Reherو همکارانش و Gulluو همکارانش به دست آمد
براساس یافته های مطالعه ما ،می توان به نقش باکتری هایی که در بیماری پریودنت ال دخی ل
هستند و باعث شروع واکنش های سیستم ایمنی می شوند ،پی برد .به گونه ای واکنش سیس تم
ایمنی علیه باکتری های پاتوژن باعث افزایش تولید مولکول های پیش التهابی و تولید ا لتهاب در
ناحیه می کنند که خود باعث فراخو انی سلول های التهابی در ناحیه می شود ،این سلول ها در
واکنش و دفاع از خود موادی مانند رادیکال های آزاد و ...تولید می کنند ،در نتیجه سطح NO
در ناحیه مورد نظر افزایش می یابد که خود باعث افزایش شدت تخریب می شود و اثر هم افز ایی
با دیگر مارکرهای مخرب تولید شده دراثر واکنش بین سیستم دفاعی و باکتری ها را ایفا می کند .
نتیجه گیری :
با توجه به یافته های این مطالعه ،میزان NOبزاقی شاخص مناسبی جهت
تشخیص شدت بیماری پریودنتیت است .همچنین در درمان بیماری پریودنت یت نقش
و اهمیت این مولکول زیستی بایستی مد نظر قرار داد .
محدودیت ها
ح ج م ن م و ن ه پ ا ی ی ن د ر گ ر و ه ه ا ی م خ ت لف پ ر ی و د ن تی ت م ت وس ط ت ا خ ف یف .پ ژ و ه ش ه ا ی ب ا ح ج م ن م و ن ه ه ا ی ب ا ال ت ر
ق ط عا ً ت وز ی ع ی ک ن و ا خت ت ر ی ا ز د ا د ه ه ا ر ا د ر ب ر خ و ا ه د د ا ش ت و ق د ر ت ی ا Po w e rب ا ال تر ی ب ه د س ت خ وا ه د د ا د .
ه م ا ن ط و ر ک ه ا ش ا ر ه ش د i N O S ،ب ه ط و ر م ن اس ب ت ر ی ف ع ا ل ی ت و ا ل ت ه ا ب ت خ ر ی ب ی ر ا ت خ م ی ن م ی ز ن د و م ق د ا ر
i N O Sب ه ط و ر م ن ا س ب ت ر ی ب ا م ق د ا ر ن ی ت ر ات م ر ت ب ط ا س ت ،ح ا ل آ ن ک ه e N O Sف ا ز غ ی ر ا ل ت ه ا ب ی و ش ر ا ی ط
ف ی ز ی ول و ژ یک ر ا ت ر س ی م م ی ک ن د و ب یش تر م ر ت ب ط ب ا ن ی ت ر ی ت ا ن د ا ز ه گ ی ر ی ش د ه ا س ت .م ط ا ل ع ه ح ا ض ر م ق د ا ر ن ی ت ر ا ت
و i N O Sو ن ی ز e N O Sر ا ب ه ط و ر ه م ز م ا ن ا ن د ا ز ه گ ی ر ی ن ک ر د .ق ط عا ً ا ن د ا ز ه گ ی ر ی م ق ا د ی ر ن ی ت ر ا ت و ن ی ز
ب ر ر س ی ه یس تول و ژ یک ب ی ا ن i N O Sب ه ط و ر ح س ا س ت ر و د ق ی ق ت ر ی م ق د ا ر ت غ ی ی را ت ا ل ت ه ا ب ی ر ا د ر د و ر ه د ر م ا ن ی
ح ذ ف پ ال ک و ج ر م گ ی ر ی ن ش ا ن خ وا ه د د ا د .
ا ح ت م اال ً م ق ا د ی ر ن ی تر یک ا ک س ا ی د ب ه د ن ب ا ل ج ر م گ ی ر ی و د ر چ ن د ر و ز ا و ل د ر م ا ن ا ف ز ا ی ش ق ا ب ل م ال ح ظ ه ا ی د ا ر د ک ه
ب ا گ ذ ش ت ز م ا ن ف ر و ک ش م ی ک ن د .ن ی تر یک ا ک س ا ی د ا ن د ا ز ه گ ی ر ی ش د ه د ر ب ا ز ه ی ز م ا ن ی 1 4ر و ز ه ف ق ط د ر ر و ز
ص ف ر و 1 4ا ن د ا ز ه گ ر ی ش د ن د .ب ه ن ظ ر م ی ر س د ا ن د ا ز ه گ ی ر ی ه ا ی م ک ر ر د ر ف و ا ص ل ک و ت ا ه تر ب ه خ ص وص د ر
چند روز اول پس از جرم گیری و نیز 4 ،3هفته پس از آن تغییرات این شاخص التهابی را به طور مناسب
تری نمایش دهد.
س ا ی ر ش ا خ ص ه ا ی ب ی ول وژ یک ن ظ ی ر ا ی ن ت رل و ک ی ن ه ا ی ا ل ت ه ا ب ی ( ) I L - 1 , 6د ر ا ی ن م ط ا ل ع ه ا ن د ا ز ه گ ی ر ی ن ش د ن د .
ا ن د ا ز ه گ ی ر ی ه م ز م ا ن ا ی ن ش ا خ ص ه ا و ن ی ت ر یک ا ک س ا ی د ،ح س اس ی ت و و ی ژ گ ی م ن ا س ب ت ر ی ا ز ن ی ت ر یک ا ک س ا ی د ب ه
ع ن وا ن ش ا خ ص ا ل ت ه ا ب ی و ض ع ی ت س ال م ت پ ر ی ود نش یو م م ی ت وا ن د ن ش ا ن د ه د .
د ر پ ژ و ه ش ا خ ی ر ف ق ط ا ف ر ا د م ب ت ال ب ه پ ر ی ود ن ت یت خ ف ی ف ت ا م ت وس ط و ا ر د م ط ا ل ع ه ش د ن د .ع د م و ر و د ا ف ر ا د م ب ت ال ب ه
پ ر ی ود ن تی ت ش د ی د د ر ا ی ن م ط ا ل ع ه ق ط عا ً ت ف س ی ر و ت ب سی ط ن ت ا ی ج ر ا م خ د و ش ک ر د ه ،چ ر ا ک ه ح د آ س ت ا ن ه ا ر ا ئ ه ش د ه د ر
ا ی ن م ط ا ل ع ه م م ک ن ا س ت د س ت خ و ش ت غ ی یر ا ت ف ر ا وا ن د ر م ق ا د ی ر ،ح س اس ی ت و و ی ژ گ ی آ ن ش و د .
پیشنهادات
بنابر فرضیات مطرح شده در زمینه اختالل و عدم تعادل سیستم های اکسیدا ن -
آنتی اکسیدان در تمامی بیماری های التهابی از جمله پریودنتیت ،پیشنهاد م ی شود
وضعیت تقویت سیستم آنتی اکسیدانی همزمان با مالحظات جراحی و غیر جر احی
درمان پریودنتیت بررسی شود .
نقش تقویت کننده و ارائه دهنده NOنظیر نیتروگلیسیرین موضعی یا مواد
سوبسترا برای حظ سیستم NOSبه صورت ( Coxpledبا تجویز تتراهیدرو
بیوپترین ، BH4آرژنین ) در بهبودفاز التهابی و درمان پریودنتیت بررسی شو د .
پیشنهاد می شود نقش میزان نیتریک اکساید بازدمی در تشخیص و پیگیر ی پاسخ
به درمان بیماران مبتال به پریودنتیت در مطالعات آتی بررسی شود .
از آن جا که نیتریک اکساید بزاقی تحت تاثیر بسیاری از شرایط و بیمار ی های
داخل دهانی بجز پریودنتیت است ،پیشنهاد می شود جهت افزایش دقت مطاله ا ی
جهت بررسی ارتباط نیتریک اکساید مایع شیار لثه ای و وضعیت پریودنش یوم
طراحی و اجرا شود .