Transcript اهمیت اهدای خون

‫اهمیت اهدای خون‬
‫تجربه ثابت کرده است که برای دستیابی به توسعه اجتماعی پایدار به همیاری تک تک افراد‬
‫جامعه نیاز است‪.‬توسعه سالمت که یکی از زیر بنایی ترین ابعاد تکامل اجتماعی بشراست شاید‬
‫بیش از جنبه های توسعه نیازمند همکاری عمومی باشدچرا که اگاهی‪ ،‬احساس مسئولیت و‬
‫اقدام عملی تک تک افراد برای تامین سالمت عمومی ضروری است‪.‬‬
‫در برنامه داوطلبانه سالمت ما به دنبال توانمند سازی مردم برای مشارکت بیشتر انان در‬
‫بهبودسالمتی خودشان هستیم ‪ .‬تجربیات و شواهد متعد د بیانگر ان است که مردم تنها در‬
‫مواردی که برایشان مهم است بطور داوطلبانه شرکت می کنند ‪ .‬همچنین یکی از اصول اساس ی‬
‫در تغییر رفتار بهداشتی مردم در این است که به انان نقش بیشتری برای بهبود سالمت خودشان‬
‫بدهیم ‪.‬‬
‫هدف مجموعه ی اموزش ی داوطلبان سالمت محالت ان است که دریادگیری دانستنی ها‬
‫ومهارتهای زندگی سالم به داوطلبانه سالمت کمک کند ودر فعالیت های فردی و گروهی‪ ،‬انتقال‬
‫پیامها به مردم و ترویج رفتارهای زندگی سالم و مولد راهنمای انان باشد‪ .‬در این برنامه با حساس‬
‫سازی وتغییررفتار بهداشتی مردم موجب درگیری فعال انان در عوامل موثر بر سالمت محالت می‬
‫شوند‪.‬‬
‫خون دارای قابلیت ساخت مجدد است‪.‬بنابر این بدون ترس از اینکه اهدای خون باعث‬
‫ضعف ‪.‬ناتوانی جنس ی یا پیری زود رس گردد‬
‫می توان با اهدای خون زندگی را به دیگران هدیه کرد‪.‬‬
‫با یادگیری این مطالب خواهی توانست‬
‫‪-1‬مردم محله را از اهمیت و شرایط اهدا خون اگاه کنید‬
‫‪ -2‬در مورد انواع گروهای خونی وانواع ارهاش خون برای مردم توضیح دهید‬
‫‪-3‬مردم را با انواع فراوردهای خونی اشنا کنید‬
‫‪-4‬مصرف کنندگان دائمی خون را نام ببرید‬
‫‪-5‬انواع فراوردهای خونی و روش تهیه انها را نام ببرید‬
‫‪-6‬شرایط اهدای خون را برای مردم توضیح دهید‬
‫‪-7‬به مردم بیاموزید که رفتارهای پر خطر کدام است‬
‫‪-8‬باورهای شایع در مورد اهدای خون را به بحث گذاشته و مردم را به باورهای صحیح‬
‫اشنا نمایید‬
‫‪-9‬نگرش خانوارهای تحت پوشش را نسبت به اهدای خون به یک نگرش مثبت تغیر‬
‫دهید‬
‫‪-10‬مردم را با مراحل اهدا خون اشنا کنید‬
‫‪-11‬انواع اهدا کنندگان خون را نام ببرید‬
‫‪-12‬در شرایط اضطراری گروهای مردمی را برای اهدای خون سازماندهی و هدایت کنید‬
‫قبل از شروع فعالیتهای اموزش ی به این سواالت فکر کنید در زندگی روزانه و معمولی خود با‬
‫مردم و همسایه ها به دنبال پاسخ انها باشید‬
‫پاسخ این سوالها را در جلسات (چگونه پیام هایمان را به مردم منتقل کنیم؟) استفاده‬
‫خواهد شد‬
‫‪-1‬ایا مردم محله شما اهمیت اهدای خون را می دانند؟‬
‫‪-2‬ایا مردم محله شما با انواع گروه وارهاش خون اشنا هستند؟‬
‫‪-3‬ایا مردم محله شما می دانند چه کسانی به خون نیاز دارند؟‬
‫‪-4‬ایا در محله شما داوطلب اهدای خون وجود دارد؟‬
‫‪-5‬ایا مردم محله شما رفتارهای پر خطر را میدانند؟‬
‫‪-6‬ایا مردم محله شمامیدانند چه کسانی به خون نیاز دارند؟‬
‫‪-7‬مردم محله شما تا چه اندازه با شرایط اهدای خون اشنا هستند؟‬
‫‪ -8‬ایا مردم محله شما میدانند موارد معافیت از اهدای خون چیست؟‬
‫‪-9‬باورهای نادرست محله شما در مورد اهدای خون چیست؟‬
‫‪-10‬مردم محله شما تاچه اندازه با مراحل اهدای خون اشنا هستند؟‬
‫‪-11‬ایا مردم محله شما انواع اهدا کنندگان خون را میشناسند؟‬
‫‪-12‬ایا مردم محله شما میدانند نقش داهدا کنندگان خون در هنگام بروز‬
‫حوادث چیست؟‬
‫‪-13‬نگرش مردم محله شما نسبت به اهدای خون چیست؟‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫‪‬اهمیت خون‬
‫‪ ‬خون برای ادامه زندگی انسان حیاتی است ونیازهای ضروری همه بافتها واعضای‬
‫بدن بوسیله خون تامین میشود‪.‬‬
‫‪ ‬حدود‪45‬درصدازخون شامل اجزای زیر است‪:‬‬
‫‪‬گلبول های قرمز‬
‫‪‬گلبول های سفید‬
‫‪‬پالکتها‬
‫‪ ‬وبقیه یعنی درحدود‪55‬درصدازکل حجم خون پالسما است‪.‬پالسما بخش مایع خون‬
‫است که سلولهادرآن شناورند‪.‬‬
‫گلبولهای قرمزمسئول حمل اکسیژن ودفع‬
‫دی اکسید کربن هستند‪.‬‬
‫گلبولهای سفید از بدن درمقابل بیماریها دفاع میکنند و درهنگام‬
‫عفونت آنتی بادی تولید میکنند‪.‬‬
‫پالکتها با چسبیدن به جدارآسیب دیده عروق خونی به تجمع فاکتورهای انعقادی‬
‫درمحل آسیب برای مهار خونریزی کمک میکنند‪.‬‬
‫گلبول قرمز‬
‫گلبول سفید‬
‫پالکت‬
‫پالسما مایعی است که سلولها ‪ ،‬پروتئینها ‪ ،‬فاکتورهای انعقادی‪ ،‬مواد شیمیایی‬
‫وهورمونها راحمل میکند‪.‬‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫نقش خون دردرمان‬
‫‪‬جراحی های مختلف‬
‫‪‬تروماهاوصدمات‬
‫‪‬خونریزی های گوارش ی‬
‫‪‬زایمان ‪ -‬نوزادان‬
‫‪‬بیماریهای ارثی‪ :‬تاالسمی وکم خونی سیکل سل‬
‫‪‬لنفوم – لوسمی – بعض ی سرطانها‬
‫کم خونی سیکل سل(داس ی شکل)‬
‫کودک مبتال به تاالسمی ماژور‬
‫نوزادان از افرادی هستند که خون و فراورده های خونی برایشان زیاد استفاده می شود‪.‬‬
‫در تصویر فوق یک نوزاددرحال تعویض خون می باشد‪.‬‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫فرآورده خونی‬
‫مواردمصرف اصلی‬
‫گلبولهای قرمز متراکم‬
‫خونریزی های شدیدکه باعث کم خونی میشوند‪-‬‬
‫جراحی ‪ -‬سقط جنین ‪ -‬عوارض زایمانی –تروماها –‬
‫سرطان – تعویض خون درنوزادان ‪-‬‬
‫تاالسمی ماژور‬
‫خونریزی شدیدبه علت کمبودپالکتها – لوسمی ‪-‬‬
‫سرطان ونارسایی مغزاستخوان‪-‬بیماران تحت شیمی‬
‫درمانی‬
‫بیماران باکمبودفاکتورهای انعقادی یاجهت‬
‫تولیدمشتقات پالسمایی‬
‫کرایوپرسیپیتیت‬
‫بیماران هموفیلی درصورت عدم دسترس ی به‬
‫فاکتور‪8‬تغلیظ شده‪-‬بیماری فون ویلبراند‬
‫پالکت تغلیظ شده‬
‫پالسمای تازه منجمد‬
‫ضرورت اهدا خون‬
‫‪ .1‬افزایش روز افزون مصرف خون‬
‫‪ .2‬مدت محدود نگهداری خون‬
‫‪ .3‬عدم وجود یک جایگزین مناسب‬
‫برای خون‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫نوع فراورده‬
‫مدت نگهداری‬
‫دمای نگهداری‬
‫اکم‬
‫گلبول قرمزمتمتراکم‬
‫خون کامل‬
‫‪35‬روز‬
‫‪1-6‬درجه سانتیگراداد‬
‫پالکت‬
‫‪ 5-3‬روز‬
‫‪ 20-24‬درجه سانتیگراد‬
‫منجمد‬
‫پالسمای تازه منجمد‬
‫‪2‬سال‬
‫‪ -35‬درجه سانتیگراد‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫تمامی فراورده های خونی‬
‫درنجات جان انسانها‬
‫اهمیت دارند‪.‬‬
‫دالیل اصلی ترویج اهدای خون داوطلبانه‬
‫‪‬مراقبت ازدریافت کنندگان خون وفراورده های خونی‬
‫‪‬مراقبت ازاهداکنندگان‬
‫اهداکننده‬
‫مصرف کننده‬
‫اهداکنندگانی که داوطلبانه وباانگیزه بشردوستانه خون اهدا می کنند ساملترین‬
‫وکم خطرترین اهداکنندگان هستند‪.‬‬
‫اما متاسفانه درکشورهای درحال توسعه کمتراز‪40‬درصدازکل ذخایرخونی‬
‫توسط این گروه ازاهداکنندگان تامین میشود‪.‬‬
‫در کشور ایران ‪100‬درصد اهدابصورت داوطلبانه است‪.‬‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫خوداهداکنندگان بهترین کسانی هستندکه میتوانند با آموزش راههای سالم زندگی‬
‫درجامعه باعث بهبود فرهنگ جامعه ودرنتیجه بهبود سالمتی خون شوند‪.‬‬
‫خون یک منبع کمیاب‬
‫تبلیغ‬
‫دربسیاری ازنقاط دنیا هنوز هم خون کافی برای همه بیماران نیازمند به خون‬
‫وجودندارد‪.‬‬
‫هنوزهم ازهر‪500000‬خانم بارداری که سالیانه درسراسردنیا به علت عوارض‬
‫بارداری می میرند‪150000‬نفر به ویژه درکشورهای درحال توسعه بعلت کمبود‬
‫خون وفراورده های خونی ازبین می روند‪.‬‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫اگر فقط‪5‬درصد ازکل جمعیت به طور مستمر یعنی حداقل سالی ‪2‬بارخون‬
‫اهداکنند ذخایر خونی کافی برای تامین نیازجامعه خواهیم داشت‪.‬‬
‫درحال حاضرمیزان اهدامستمردرایران ‪2.5‬درصد‬
‫ثابت شده است که هرچه تعداد دفعات اهدای خون بیشترشود خطرانتقال‬
‫عفونتهابه شدت کاهش می یابد‬
‫وخون اهداکنندگان مستمربسیارسالم ترازاهداکنندگان باراول بوده است‪.‬‬
‫هم اکنون نیازمندیاری سبزتان می باشیم‪.‬‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫چه کسانی میتواننداهداخون نمایند‪:‬‬
‫‪.1‬حداقل‪18‬سال تمام وحداکثر‪65‬سال‬
‫‪.2‬وزن ‪50‬کیلوگرم به باال‬
‫‪.3‬بهره مندی از سالمتی کامل‬
‫‪.4‬فشارخون‪-‬تغذیه‪-‬آزمایش کم خونی‬
‫شرایط اهداخون ‪2‬هدف رادنبال می کند‬
‫‪.1‬حفظ سالمت اهداکننده‬
‫‪.2‬حفظ سالمت مصرف کننده‬
‫اهداکننده‬
‫مصرف کننده‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫چه کسانی نمیتواننداهداخون نمایند(موقت یا دائم)‪:‬‬
‫‪‬بیماری های قلبی عروقی(سکته‪-‬دارو)‬
‫‪‬تنفس ی(حاد‪-‬مزمن‪-‬گلودرد چرکی)‬
‫‪‬پوستی(اکنه کیستیک)‬
‫‪‬گوارش ی(اسهال)‬
‫‪‬کلیوی(سنگ ‪-‬عفونت)‬
‫‪‬غددی(دیابت –بیماری تیروئید‪-‬هایپرلیپیدمی)‬
‫‪‬مغزواعصاب(تشنج‪-‬صرع)‪-‬روانی‬
‫‪‬عفونی‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫‪‬آلرژی‬
‫‪‬دارو(پنی سیلین‪-‬آنتی بیوتیک خوراکی)‬
‫‪‬حشیش‪-‬داروهای روان گردان‪-‬تریاک‪.....‬‬
‫حشیش‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫‪‬اعمال جراحی‪-‬سرطانها‬
‫‪‬مسافرت به مناطق ماالریاخیز‬
‫‪‬سرماخوردگی وانفلوانزا‬
‫‪‬اعمال دندانپزشکی‬
‫‪‬زردی یاهپاتیت درخودیاخانواده‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫‪‬جانبازان شیمیایی‬
‫‪‬محدودیتهای شغلی(گروه پزشکی وپیراپزشکی‬
‫وآرایشگرها گروه های پرخطر از نظر ایدز و‬
‫هپاتیت بی و س ی محسوب میشوند‪).‬‬
‫درصورت وجودمخاطره شغلی معافیت یکسال‬
‫‪‬رفتارهای پرخطر‬
‫رفتارهای پرخطر‬
‫‪‬استفاده ازموادمخدرتزریقی‬
‫‪‬هم جنس بازی درمردان‬
‫‪‬تماس جنس ی مرد وزن خارج از چارچوب خانواده‬
‫‪‬خالکوبی وحجامت‬
‫‪‬استفاده ازوسایل برنده غیراستریل(سوراخ کردن گوش –لیزر موهای زائدو‪)....‬‬
‫‪‬تماس جنس ی با افرادی که رفتارهای پرخطرداشته اند‬
‫‪‬بازداشت وزندان بیشتراز‪72‬ساعت‬
‫‪‬خطرات شغلی‬
‫‪‬دریافت خون یا فراورده های خونی طی یکسال اخیر(بعلت دوره پنجره)‬
‫هم جنس بازی در مردان‬
‫معاف دائم ازاهدا‬
‫تماس جنس ی مردوزن‬
‫خارج ازچارچوب خانواده‬
‫معاف ازاهداتا یکسال بعلت دوره پنجره‬
‫موادمخدرتزریقی‬
‫معاف دائم‬
‫خالکوبی‬
‫معاف ازاهدا تا یکسال بعدازخالکوبی بعلت دوره پنجره‬
‫خالکوبی‬
‫حجامت‬
‫معاف ازاهداتایکسال بعداز‬
‫حجامت بعلت دوره پنجره‬
‫زالوانداختن‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫توجه داشته باشید باانجام ازمایشات غربالگری نمیتوان همه عفونتهای قابل انتقال ازراه خون‬
‫راشناسایی کرد‪.‬‬
‫دوره پنجره‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫دوره پنجره یک دوره پنهان یکساله است که فرد مبتال به ‪HIV‬یاهپاتیت بی یا س ی حتی با‬
‫آزمایش دادن هم نمیتواند‬
‫به بیماربودن خود پی ببرد‪.‬‬
‫اهدا خون در دوره پنجره باعث انتقال بیماری به مصرف کننده خون می شود در حالی که آزمایش‬
‫فرد سالم ومنفی‬
‫نشان میدهد !!!!! !!!!!‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫به خاطرداشته باشیدکه همیشه صداقت شماباالترین‬
‫تضمین سالمت خون شماست‪.‬‬
‫اهمیت اهدای خون‬
‫اگرشمااکنون نمیتوانیداهدای خون نمایید‬
‫نگران نباشد!!!!!‬
‫شمامیتوانید باعث تبلیغ وگسترش فرهنگ اهدای خون درجامعه باشید‪.‬‬
‫گروه های خونی ‪ABO‬‬
‫‪AB‬‬
‫‪A‬‬
‫‪B‬‬
‫معرفهای تشخیص گروه خونی‬
‫‪O‬‬
‫دونمونه ازگروه بندی لوله ای‬
‫‪Rh‬‬
‫‪A‬‬
‫‪AB‬منفی‬
‫‪Rh‬‬
‫‪B‬‬
‫‪A‬‬
‫‪AB‬مثبت‬
‫‪B‬‬
‫اهدای خون‬
‫حیات دوباره بیماران‬
‫اهدای خون سالم‬
‫اهدای زندگی‬
‫به امیددیدارمجدد‬
‫شما درانتقال خون‬
‫به عنوان یک اهداکننده‬
‫مستمر‬