Transcript دانلود
تنظیم هورمونی فصل6 سال هشتم دستگاه عصبی و هورمونی به کمک یکدیگر فعالیتها و اعمال بدن راهماهنگ میکنند. دستگاه عصبی بوسیله نورونها و دستگاه هورمونی(دستگاه درون ریز) با کمک هورمونها این کاررا انجام میدهند. دستگاه درون ریز :گروهی از غدد و اندامهای بدن که هورمون را تولید و ترشح میکنند. هورمون :ترکیباتی شیمیایی که توسط دستگاه درون ریز به خون ترشح می شوند. ترشح هورمون به خون اندام هدف غدد اندام هدف :اندامی که هورمون روی آن اثر میگذارد. اعمال هورمونها: .1 کنترل فراینهای سلولی .2 کنترل فرایندهای رشد .3 کنترل فرایندهای تولید مثل .4 مقابله با فشارهای روحی جسمی غده ی هیپوفیز در زیر مغز قرار دارد و با ترشح هورمون رشد ،رشد قد ما را کنترل میکند. این هورمون سه اثر مهم بر استخوانها می گذارد: .1 با تبدیل غضروف به استخوان سبباستخوان سازی و افزایش طول قد می شود. .2 با افزایش جذب کلسیم در استخوان سبب افزایش استحکام استخوان می گردد. .3 سبب افزایش تولید سلولهای خونی در استخوان می شود. رشد قدی تا 20سالگی ادامه دارد. افزایش و کاهش ترشح هورمون رشد به ترتیب سبب بلندی شدید و کوتاهی بیش از حد قد می شود. عالوه بر هورمون رشد هورمونهای دیگری نیز در رشد بدن موثرند. تیروئید غده ای است که در جلو گردن و زیر حنجره قرار دارد. این غده هورمونهایی می سازد که فرایندهای مربوط به تولید و ذخیره انرژی را در بدن کنترل می کنند. غده تیروئید برای ساخت هورمون نیاز به ید دارد که آن را از طریق نمک یددار یا ماهی دریافت میکند. هورمونهای غده تیروئید در کودکی باعث رشد بهتر اندامها و مغز میشوند و در بزرگسالی باعث افزایش هوشیاری میگردد. اگر میزان ترشح هورمونهای تیروئید کم یا زیاد شود فرد دچار کم کاری و پرکاری تیروئید می شود. کم کاری تیروئید در کودکان باعث عقب ماندگی جسمی و ذهنی میگردد و در بزرگسالی باعث کاهش هوشیاری میگردد. کم کاری تیروئید دارای سه عالمت است: .1خستگی .2خواب آلودگی .3کمبود انرژی عالئم پرکاری تیروئید: .1اختالل درخواب .2کاهش شدید وزن .3تعرق زیاد گواتر :بزرگ شدن غده تیروئید را گویند. غده پانکراس (لوزالمعده) در شکم و زیر معده قرار دارد و عالوه بر نقش مهمی که در گوارش دارد دوهورمون انسولین (کاهنده قند خون ) و گلوکاگون ( افزاینده قند خون) را ترشح می کند. اندامهای هدف هورمونهای پانکراس کبد و ماهیچه ها هستند. با افزایش قند خون در اثر ورود قند در خون در اثر خوردن هیدرو کربن ها انسولین توسط پانکراس در خون آزاد می شود و بر روی سلولهای کبدی و ماهیچه ای اثر میگذارد و باعث می شود گلوکز را به گلیگوژن تبدیل کرده و در خود ذخیره کنند و قند خون را کاهش دهند. با کاهش قند خون هورمون گلوکاگون بر سلولهای کبد و ماهیچه ها اثر کرده و آنها را وادار میکند گلیکوژن را تجزیه و به گلوکز تبدیل کنند و در خون آزاد کنند تا قند خون افزایش یابد. دیابت (بیماری قند) اگر قند خون ناشتا فردی از 115میلی گرو در دسی لیتر بیشتر باشد فرد دچاربیماری قند است. دیابت نوع : 1نوعی بیماری خود ایمنی است که بدن فرد قادربه تولید انسولین نیست ومعموال در افراد کمتر از 20سال رخ می دهد و با مصرف روزانه انسولین عالئم آن را کنترل می کنند . دیابت نوع :2معموال در افراد باالی 40سال بدلیل چاقی ،کم تحرکی و رژیم غذایی نامناسب رخ میدهد و تزریق انسولین در کنترل آن نقشی ندارد زیرا گیرندهای انسولین در سلولهای هدف نسبت به آن تاثیر پذیری خود را از دست داده اند. غده فوق کلیه در روی کلیه ها قرار دارند و دارای دو بخش قشری و مرکزی است که هورمونهای آن در پاسخ به فشارهای روحی و جسمی ترشه می شوند. اعمال هورمونهای فوق کلیه: افزایش قند خون افزایش ضربان قلب افزایش تعداد تنفس افزایش فشار خون این تغییرات می تواند منجر به تغییر رنگ چهره(خشم) و یا حتی گریه شود. باال بودن سطح هورمونهای فوق کلیه در مدت طوالنی خطرناک است و میتواند منجر به ضعف سیستم ایمنی شود به همین خاطر سطح هورمونهای فوق کلیه پس از مدتی کاهش میابد. هورمون کورتیزول با تجزیه پروتئین ها قند خون را باال میبرد. آلدسترون باعث میشود کلیه ها دفع سدیم را کاهش دهند و از این طریق فشار خون افزایش میابد. پاراتیروئید چهار غده پاراتیروئید در پشت غده ی تیروئید چسبیده اند و هورمون پاراترومون ترشح مکنند که میزان کلسیم خون را افزایش می دهند. اعمال کلسیم در بدن: .1 کمک به انعقاد خون .2 کمک به انتباض ماهیچه ها .3 کمک به سخت شدن استخوانها و دندانها تنظیم کلسیم خون توسط دو غده انجام می شود. غده تیروئید با ترشح هورمون کلسی تونین با رسوب کلسیم در استخوانها کلسیم خون را کاهش میدهند. غده ی پاراتیروئید از سه طریق باعث افزایش کلسیم خون می گردد: .1 تجزیه بافت استخوانی و ازاد کردن کلسیم به خون .2 با فعال کردن ویتامین Dسبب جذب کلسیم در روده می شوند. .3 با اثر بر کلیه ها سبب افزایش بازجذب کلسیم در کلیه ها می شوند. غدد جنسی غدد جنسی در مردان در بیضه ها و در زنان در تخمدانها هستند و هم هورمون جنسی و هم سلول جنسی تولید میکنند. صفات ثانویه :صفاتی که بعد از بلوغ بوجود مآید و سبب تمایزمرد و زن از هم می شوند. بیضه ها در مردان درون کیسه بیضه قرار دارد و دو کار مهم انجام میدهند: .1 تولید هورمون جنسی تستوسترون که باعث تحریک رشد اندامها بویژه ماهیچه ها و استخوانها و بروز صفات ثانویه جنسی در مردها که شامل روئیدن مودر صورتو قسمتهای دیگربدن و بم شدن صدا .2تولید سلولهای جنسی نر که اسپرم نام دارد. تخمدان ها درون شکم و درکنار رحم قرار دارد و پس از بلوغ دو کار مهم انجام می دهد: .1 تولید هورمونهای جنسی استروژن و پروژسترون که ضمن رشد اندامهای مختلف باعث بروز صفات ثانویه نیز می شوند(رشد سینه ها ولگن و رویش مو در برخی بخشهای بدن) .2تولید سلولهای جنسی ماده (تخمک) در زنان در هر ماه تنها یک تخمک آزاد می شود. عالوه بر انسان در جانوران هم صفات ثانویه جنسی دیده می شوند .مثال :یال در شیر نر،تاج در خروس و شاخ در گوزن که تحت اثر هورمونهای جنسی هستند. مقدار ترشح هورمونها کم است و افزاسیش و یا کاهش غیر طبیعی آنها باعث ایجاد بیماری می کردد. بسیاری از غدد مقدار تولید و ترشح خود را بر اساس تغییر ترکیب خون تنظیم میکنند که به ان خود تنظیمی می گویند. غده ی هیپوفیز که تحت نظارت مغز است با ترشح هورمونهایی فعالیت غدد دیگر را کنترل میکنند . بنابراین برخی کارها در بدن با همکاری دستگاه عصبی و هورمونی انجام می شوند. غده ی هیپوفیز که توسط مغز کنترل می شود می تواند فعالیت بیضه ها ،تخمدانها ،تیروئید و غدد فوق کلیه را کنترل کند.