2012 ОНД БАРИМТЛАХ ТӨРИЙН МӨНГӨНИЙ БОДЛОГЫН ҮНДСЭН ЧИГЛЭЛИЙГ ТОЙРСОН АСУУДЛУУД

Р.САРАНЦЭЦЭГ МБСГ, Мөнгөний бодлогын хэлтсийн захирал Монголбанк 2011 оны 9 дүгээр сарын 9

2

1.

Н АМ , ТОГТВОРТОЙ ИНФЛЯЦИЙН ЗОРИЛТ

Өндөр инфляцийн хор нөлөө:  Тогтмол орлоготой болон орлогогүй иргэдийн бодит худалдан авах чадварыг бууруулж, ядуурал, нийгмийн тэгш бус байдлыг нэмэгдүүлдэг.

 Эдийн засгийн тогтвортой өсөлтөд сөргөөр нөлөөлнө.

  Бизнесийн тодорхой бус байдал өсч, зээлийн хүү өндөр түвшинд тогтож, хөрөнгө оруулалт буурна.

Импортын бараатай харьцуулахад дотоодын бараа үнэтэй болж, өрсөлдөх чадвар буурч, импорт нэмэгдэн экспорт буурна.

 Санхүүгийн тогтворгүй байдлыг бий болгоно.

ИНФЛЯЦИ, ТҮҮНИЙ ШАЛТГААН

Инфляци үүсэх үндсэн шалтгаан: 

Илүүдэл эрэлт:

Бараа, үйлчилгээг худалдан авах эрэлт нь тэдгээрийн нийлүүлэлтээс өндөр болох.  Нийлүүлэлт=дотоодын үйлдвэрлэл+импортын бараа  Эрэлт=Хувийн хэрэглээ+Улсын хэрэглээ+Хөрөнгө оруулалт+ Цэвэр экспорт 

Нийлүүлэлтийн хомсдол/ шок

зүйлээс шалтгаалдаг.

(бүтцийн хязгаарлалтууд): Бараа, үйлчилгээний нийлүүлэлт түүнийг худалдаж авах эрэлтээс бага болох. Энэ нь ихэвчлэн гэнэтийн гадны хүчин 

Инфляцийн хүлээлт үүсэх

: Бизнес эрхлэгчид болон иргэд ирээдүйн орлогоо тооцох, хөрөнгө оруулалтын ашгаа тооцохдоо үнийн өсөлтийг төсөөлөхөд хүрдэг.

Э

РЭЛТИЙН ШОК

? Н

ИЙЛҮҮЛЭЛТИЙН ШОК

?

 Мөнгөний бодлогоор эрэлтэд нийлүүлэлтэд нөлөөлж чадахгүй.

нөлөөлж чадахаас биш  Иймд нийлүүлэлтийн шокоос үүдэлтэй инфляцид мөнгөний бодлогоор хариу үйлдэл хийх нь тохиромжгүй тул ЗГ-ын үйл ажиллагаа чухал.

Инфляци: - Илүүдэл эрэлтээр бий болсон /МБ, ТБ/ - Нийлүүлэлтийн хомсдолоор бий болсон /ТБ/

ИНФЛЯЦИЙН БҮТЭЦ...

7

СУУРЬ ИНФЛЯЦИ СҮҮЛИЙН 7 САРЫН ТУРШ ТАСРАЛТГҮЙ ӨССӨӨР БАЙНА...

ДНБ, М

ӨНГӨ

, З

ЭЭЛИЙН ӨСӨЛТ

...

З ЭЭЛИЙН ӨСӨЛТ ....

Иргэдийн зээл илүү хурдтай өсч байна...

ИНФЛЯЦИ, ТҮҮНИЙ ШАЛТГААН

Инфляци үүссэн шалтгаан: 

Илүүдэл эрэлт:

Бараа, үйлчилгээг худалдан авах эрэлт нь тэдгээрийн нийлүүлэлтээс өндөр болох.  Нийлүүлэлт=дотоодын үйлдвэрлэл+импортын бараа  Эрэлт

↑

=Хувийн хэрэглээ ↑ +Улсын хэрэглээ оруулалт ↑ + Цэвэр экспорт ↓ ↑ +Хөрөнгө 

Нийлүүлэлтийн хомсдол/ шок

эрэлтээс бага болох: (бүтцийн хязгаарлалтууд): Бараа, үйлчилгээний нийлүүлэлт түүнийг худалдаж авах

Мах, бензиний нийлүүлэлтийн хомсдол

.



Инфляцийн хүлээлт үүсэх

: Бизнес эрхлэгчид болон иргэд ирээдүйн орлогоо тооцох, хөрөнгө оруулалтын ашгаа тооцохдоо үнийн өсөлтийг төсөөлөхөд хүрдэг.

И

НФЛЯЦИЙГ ТААМАГЛАХ НЬ

 Мөнгөний бодлогод гарсан өөрчлөлт үнэ, үйлдвэрлэлийн хэмжээнд

тодорхой хугацааны хоцролттойгоор

нөлөөлдөг тул инфляцийн таамаглал дээр үндэслэн ирээдүйгээ харсан мөнгөний бодлого явуулах ёстой болдог.

 Ирээдүйгээ юм.

харсан мөнгөний бодлого нь бодлогын хэрэгслүүдийг макро эдийн засгийн байдалд тохируулан өөрчлөн ирээдүйн инфляцийг удирдах бодлогын арга хэмжээ  Төв банк бодлогын шийдвэр гаргахдаа зөвхөн статистик тоо мэдээллийн гүйцэтгэлд бус харин ирээдүйд хүлээгдэж буй инфляцийн тооцоололд илүүтэй үндэслэн бодит эрсдлийг урьдчилан харсаны үндсэн дээр уг эрсдлийг тулгарахаас нь өмнө сөрж арга хэмжээ авдаг.

ИНФЛЯЦИЙН ТӨСӨӨЛӨЛ...

И

РЭЭДҮЙН ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨХ ЭРСДЛҮҮД

...

Эрэлтийн гаралтай хүчин зүйлс

нь суурь инфляцийн түвшинг өсгөхөөр байна. Үүнд:    Төсвийн зардлын өсөлт, Хөрөнгийн дотогшлох урсгал, Зээлийн хурдтай өсөлт, ялангуяа иргэдийн зээлийн өсөлт өндөр байгаа нь эдийн засаг халж байгааг харуулна.

И

IV. Инфляцийн төлөв

...

Нийлүүлэлтийн хүчин зүйлс:

 Шатахууны үнийн тодорхой бус байдал,  Хүнс болон шатахууны үнийн өсөлтийн нөлөөгөөр бусад барааны үнэ өсөх,   Дэлхийн зах зээл дээрх хүнсний бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт, Худалдааны түнш орнуудын инфляци,

3.

М

АКРО ЗОХИСТОЙ БОДЛОГЫН АРГА ХЭМЖЭЭ

Тухайн нөхцөл байдалд нийцсэн, хоорондоо уялдсан, мөчлөг сөрсөн, төсөв, мөнгөний болон санхүүгийн зохистой бодлогуудын цогц бөгөөд эцсийн зорилго нь эдийн засаг, санхүүгийн тогтвортой байдлыг хадгалсанаар дунд, урт хугацаанд эдийн засгийн тогтвортой өсөлтийг хангах.

Макро зохистой байдал:

 Санхүүгийн системийн тогтвортой байдал,  Төсвийн тэнцлийн тогтвортой байдал,

Санхүүгийн системийн тогтвортой байдал:

 Микро зохистой харьцаанууд.

3.

МАКРО ЗОХИСТОЙ БОДЛОГЫН АРГА ХЭМЖЭЭ

Т

ӨСВИЙН ЗОХИСТОЙ ХАРЬЦААНУУД

Төсвийн мөчлөг сөрсөн бодлогыг хэрэгжүүлэх:  төсвийн алдагдлыг тодорхой бага түвшинд барих,  төсвийн орлого, зарлагын ДНБ-д эзлэх хувь хэмжээнд хязгаар тогтоох,  улсын гадаад өрийн түвшинг зохистой түвшинд барих,     ГЗҮ(ӨҮЦ)/ДНБ / Сэрэмжлэх түвшин 40% / ГЗҮ(ӨҮЦ)/Экспорт / Сэрэмжлэх түвшин 150% / ЗНТ/Экспорт ЗНТ/ЗГ-ын орлого / Сэрэмжлэх түвшин 20% / / Сэрэмжлэх түвшин 30% /  төсвийн зарлагад халамжийн зориулалттай зарлагын эзлэх хувь хэмжээг тогтоох г.м.

А НХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА .

19