4/24/2020 С. Молор-Эрдэнэ “Ухаан судлал” Лэкц 5 1

     Ухаан нойронал процэсуудын эсрэг автоном.

Дуализмаар тархи ба ухаан хоёр бүрэн ялгаатай энтитинүүд \учрал, чанар, обэкт\ Тархи ба ухаан хоорондоо хамааралгүйгээр тааралдана. Хоёр ялгаатай салбарт хамаарна.

Тархи ба ухааны харицааны талаар дуалистууд нэгдсэн биш. Субстанц уу эсвэл чанар уу Оюуны болон нойронал процэсуудад каузал холбоо бий эсэх \Үүнийг психофизикийн параллэлизм эсэргүүцнэ. Харин эпифэномэнализм мэнтал процэсийг физикийн явцын продукт гэнэ. Гэхдээ урвуу биш.

4/24/2020 2

 Интэракционистийн дуализм оюуны болон тархины солилцон үйлчлэлийг постулацлана. Дуализмийн энэ вариантаар мэнтал учрал жишээлбэл хүслийн актууд нойроны активитийг нөлөөлнө. Нөгөөтэйгүүр физикийн процэс жишээлбэл мэдрэлийн эрхтэнүүдийн цочрол ухаанд үйлчилнэ.

Жишээ: Хэрвээ байшингийн хажуугаар явтал толгой дээр туйпуу унаж өвтгөн би хурдан зугатана. Энэ жишээгээр интэракционы дуалист физикийн болон мэнталын учралын дагаваруудыг ялгана. 4/24/2020 3

    Туйпууны жишээний тайлбар: Туйпуу унахад тархины арисыг гэмтээнэ. Өвдөлтийн рэцэпторууд активлагдана. Ингээд тархин доторх өвдөлтийн төвд цочрол үүсэж төгсөнө.

Цааш энэ нойронал процэс мэнталын төвшинд өвдөж үзэхийг буюу автоном оюуны явцыг үйлчилнэ. Цааш өвдөж үзсэн үзэл оюуны дараах учралд аваачих ба зугатаах шийдэлд. Энэ шийдэл нойронал болон биеийн активитид үйлчлэх эцэст намайг зугатаалгана.

4/24/2020 4

1) 2) 3) 4) Мэнталын учралууд физикийн учралууд биш Мэнталын учралууд физикийн учралуудын шалтгаануудад тооцогдоно Мэнталын учралууд бусад мэнталын учралуудын шалтгаануудад тооцогдоно Мэнталын учралууд физикийн ба мэнталын учралуудаар шалтгаанчилагдана.

4/24/2020 5

   Имматэриал Оюун ба сүнс үгүй Бие.

Оюуны: Res cogitans \бодол\ Бие: Res extensa \ тэлэх \ 4/24/2020 6

   Хүний оюун биеээ хүссэнээрээ зална.

Чөлөөт хүсэл үйлдлийг тодорхойлно Тиймээс энэ үйлдлийн хариуцлагыг авна 4/24/2020 7

    Параллэлизмийн төлөөлөгч Лэбниц: Биеийн эксистэнцэд эргэлзэх боломжтой харин сүнсэнд эргэлзэх хэрэггүй.

Оюун ба тархи хоёрын эсрэг тэсрэг үйлчлэлийг зөвшөөрөхгүй Гэхдээ психийн болон физикийн төвшинд коррэспондэнц өгөгдсөн. Тодорхой психийн учралууд таарсан физикийн учралуудтай параллэл явагдана. Хүслийн актын үед яг тэр нойроналын активити явагдах ба тэр хүслийн актыг физикээр гүйцэлдүүлэхэд шаардлагатай.

4/24/2020 8

   Энд оюуны болон матэрийн каузал холбооны проблэмийг тойрч чадсан хэдий ч үүний хажуугаар асуулт гардаг. Хэрхэн психийн болон физикийн процэсуудын корэспондэнц хийгддэг вэ гэсэн асуулт.

Асуултын хариулт 1: Сүнс цаанаасаа хэрхэн хийгдсэн бэ гэхээр сүнс юу шаардана вэ түүнийг дагаад бие тэгж хөдөлнө. Гэхдээ психо физикийн интэракцгүй. Бас хүсэл биед нөлөөлөхгүйгээр.

Асуултын хариулт 2: мэнталын болон нойроны фэномэнүүд нэг л явцын хоёр аспэктууд \Идэнтитэтстэори\ 4/24/2020 9

4/24/2020 10