Transcript С. Молор-Эрдэнэ “Ухаан судлал” Лэкц 6 11/7/2015     Дуализмийн энэ вариант “мэнтал учралууд нойроны учралуудаар шалтгаанчилагдах боломжтой” гэнэ. Мөн цааш “психийн процэсууд физикийн явцуудын цэвэр дайвар тусгал”

С. Молор-Эрдэнэ
“Ухаан судлал”
Лэкц 6
11/7/2015
1




Дуализмийн энэ вариант “мэнтал учралууд нойроны
учралуудаар шалтгаанчилагдах боломжтой” гэнэ.
Мөн цааш “психийн процэсууд физикийн явцуудын
цэвэр дайвар тусгал” гэнэ.
Туйпууны жишээгээр өвдсөн мэдрэхүй шууд
нойронал активитигээр тархины өвдөх төвд очно.
Харин шууд бишээр унасан туйпуугаар
шалтгаанчилагдсан.
Тиймээс мэдрэхүй цаашдын үйлдэлд нөлөөлөхгүй.
Хүслийн актууд ч зөвхөн нойронал процэсоос
гаралтай.
11/7/2015
2



18-р зуунд Чарлэс Бонэт, 19-р зуунд Томас
Хакслэй
Хакслэй: “Бидний бүхий л ухааны төлөвүүд
тархины субстанц доторх молэкулар
өөрчлөлтөөс шалтгаалагдсан. Жишээлблэ
бидний сэтгэлийн шийдлүүд үйлдлийн шалтгаан
биш харин тархины төлөвийн симбол ба тэр л
үйлдлийн шалтгаан”.
Хакслэй уурын галт тэрэгний шүгэл гаргахтай
ухааныг жишсэн. Шүгэл хөдөллөө гэдгийг
зарлана харин хөдөлгөөнийг хийхэд үүрэггүй.
11/7/2015
3
1)
2)
3)
4)
Мэнтал учралууд физикийн учралууд биш
Мэнтал учралууд физикийн учралуудын
шалтгаануудад тооцогдохгүй
Мэнтал учралууд бусад мэнтал учралуудын
шалтгаануудад тооцогдохгүй
Мэнтал учралууд зөвхөн физикийн учралуудаар
шалтгаалагдана
11/7/2015
4



Орчин үед эпифэномэнализмийн олон
вариантууд судлагддаг.
Субстанцдуализмын хажуугаар процэс буюу
чанарын дуализм гарч ирсэн.
Чанарын дуалистууд мэнталын чанарууд ба
нойроналын чанаруудын хооронд ялгадаг. Харин
нойронал чанар л зөвхөн каузал ба мэнтал чанар
дайвар тусгал.
11/7/2015
5


Энэ вариант ухааны процэсийг зөвхөн
нойронуудын элэктрохимийн рэакцууд гэж
хэлээгүй.
“Янз янзын төрөлийн физикийн активититэд
суурилан тодорхой оюуны чанарууд үүснэ” гэдэг
11/7/2015
6


Эхний проблэм: Ухаан тэгээд ямар сэлэкцийн
ашиг эзэмшсэн бэ, хэрвээ ухаан физикийн
үйлчилгээгүй гэвэл мөн ухааны чадвартай
организмууд амид үлдэхийг нөлөөлөөгүй гэвэл
Дараагийн проблэм: ухаантай шийдлүүд, өвдөж
үзсэнүүд болон үнэмшилүүд гэх мэт
төлөвүүдийг ярилцаж, санаж бас тэрүүгээр
төрхжиж буй нойроналаар заавал
шалтгаанчилагдах уу
11/7/2015
7

Интэр акционы тэори дуализмын тэоринуудаас
хамгийн тэсэх чадвартай буюу эсэргүүцэл
багатай
11/7/2015
8