ТӨСВИЙН ДУНД ХУГАЦААНЫ ТӨЛӨВЛӨЛТ

Download Report

Transcript ТӨСВИЙН ДУНД ХУГАЦААНЫ ТӨЛӨВЛӨЛТ

Сангийн яам

ТӨСВИЙН ДУНД ХУГАЦААНЫ ТӨЛӨВЛӨЛТ Сургалтын модуль 1 ---

ТДХТ-д хэрэглэгдэх загвар ба түүнийг бэлтгэх үйл явц

Яамны ахлах мэргэжилтнүүдэд зориулав

Бэлтгэсэн: Улсын төсвийн зарлагын удирдлагын эксперт Мауро Наподано [email protected]

2008 оны 2-р сарын 4

Энэхүү илтгэлийн агуулгыг зохиогч бүрэн хариуцах ба энд бичигдсэн зүйлс нь төслийг хэрэгжүүлгч Глокомс компани болон түүнийг санхүүжүүлэгч Сангийн яамны үзэл бодлыг тусгаагүй болно

Сангийн яам Гарчиг



Монгол улсад хэрэгжүүлж буй шинэчлэлийг хийх болсон үндэслэл ба түүний зарчим Хуудас 2 10



Бодлогын мэдэгдэл – загвар, тодорхойлолт 17



3 жилийн төсвийн төсөөллийн хувилбарууд – загвар 22



Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл – загвар, тодорхойлолт 35



Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн төсвийн төслийн мэдэгдэл – бүтэц 45



ДХТ-ийн үйл явц – 3 үе шат, 8 ажил үүрэг 2

Сангийн яам Төсвийн дунд хугацааны төлөвлөлт нь төсөв бэлтгэх шинэ процесс бөгөөд энэ нь тэргүүн туршлагуудын зарчим дээр үндэслэгдсэн.

a b

3 жилийн төлөвлөлтийн хүрээ

ТДХТ-ийн зарчим

Гүйцэтгэл Ил тод байдал

Сургалтын энэ модульд орсон мэдээллүүд нь Төсвийн дунд хугацааны төлөвлөлтийн гарын авлагад суурилсан болно.

Сангийн яам 3 жилээр төлөвлөх – Нэг жилээр бус гурван жилээр төсөвлөх төлөвлөлтийн тогтолцоонд шилжих

2009 2010 2011 2008 1 д э х н э г д х и й г д с э н Д Х Т ш и н э ч л э х ж и л 2 и й ж н и д л а и р й а н а ч т и ө й с н ө ө л л и й г 2 ш и н э ч л э х 0 0 9 о н ы х ы г 2 д а х ь ж и л Ш и н э Төсвийг яагаад 3 жилээр төлөвлөх хэрэгтэй вэ?

2008 2009 Дунд хугацааны төсөв 2010 2011 Ж и л и о й н н ы 1 х ы г т ө с 2 ө 0 в 0 8 ш и н э ч и л ж и л с Д э н а р д а а о ч н и ы э х й ш н и н 2 0 1 0 э ч л э х 2012 ж и Ш л и н э

•

Салбарын стратеги, мастер төлөвлөгөө нь урт болон дунд хугацааны төлөв, зорилтыг агуулж байдаг ба тэдгээр нь нэг жилийн хугацаанд биелэгдэх зорилт биш билээ. Иймд салбарын бодлого, зорилтыг бүрэн биелүүлэх нөхцөлийг хангах үүднээс шаардагдах хөрөнгийн нөөцийг дунд хугацаагаар төсөвлөж тооцоолох нь чухал.

•

Энэ зарчмыг ‘хөрөнгийг урьдчилан таамаглах’ гэж нэрлэнэ.

Дунд хугаацааны төсөв 4

Сангийн яам Гүйцэтгэл – Төсвийн хөрөнгийг орцод бус харин бүтээгдэхүүнд суурилан хуваарилах тогтолцоонд шилжих



Бүтээгдэхүүнд суурилсан төсөвлөлт

Гүйцэтгэлд суурилсан төсөвлөлт яагаад хэрэгтэй вэ?





Орц гэдэг нь цалин, бараа, үйлчилгээний бусад зардал, хөрөнгийн зардал г.м. эдийн засгийн ангиллын зардлууд юм.



Бүтээгдэхүүн гэдэг нь төрөөс иргэдэд үзүүлэх бараа, ажил үйлчилгээ.



Байгууллага байгаа учраас биш харин төрийн үйлчилгээг иргэдэд хүргэдэг учраас тэдгээр байгууллагуудад улсын төсвөөс хөрөнгө хуваарилдаг.



Эдгээр байгууллагаас нийлүүлэхээр төлөвлөж буй бүтээгдэхүүнд төсөв хуваарилна.

• •

Монгол улсын төрийн захиргаанд гүйцэтгэлийн удирдлагын тогтолцоог нэвтрүүлээд нилээд хэдэн жил болж байгаа ч гүйцэтгэлийг төсөвтэй уялдуулах хэсэг нь орхигдож ирсэн билээ. Нөөцийг үр өгөөжтэй, үр ашигтай зарцуулж байж сая гүйцэтгэлийн үр дүнг хангаж чадна.

Энэ зарчмыг ‘мөнгөний үнэ цэнэ’ гэж нэрлэнэ.

Сангийн яам Ил тод байдал – Тогтсон дүрмийн дагуу төсөв бэлтгэж, төсвийн хэлэлцүүлэг өрнүүлэх

 

Дүрмийн дагуу явагдах Төсвийн хэлэлцүүлэг





Төсөв бэлтгэх хуваарийг баталсан байх



Төсөв бэлтгэх шинэ загварыг хүргүүлсэн байх



Төсөв бэлтгэх удирдамжийг хүргүүлсэн байх



Төсвийг төлөвлөлттэй уялдуулсан байх



Төсвийг шинэ хэлбэрээр бэлтгэж боловсруулахад Сангийн яам дэмжлэг үзүүлэх, сургалт зохион байгуулах (*) 1/2





Тухайн салбарынхаа төсвийн төслийн саналыг бэлтгэж танилцуулж буйн хувьд салбарын яамд нь төсвийн зарлагын талаарх өөрсдийн саналыг Сангийн яамтай хийх албан уулзалтаар хамгаалах эрхтэй байна.



Хэлэлцүүлэг нь бодлогын зорилт, урьдчилан тохиролцсон төсвийн хязгаарт үндэслэн явагдана.

(*) Төсөв бэлтгэх гарын авлага ба энэхүү сургалт нь СЯ-наас үзүүлж буй дэмжлэг ийн нэг хэлбэр.

Сангийн яам Ил тод байдал

Төсөв бэлтгэхэд ил тод байдал яагаад хэрэгтэй вэ?

•

Төсөв бэлтгэхэд мөрдөж буй одоогийн дүрмээр төсвийг бодлогын тэргүүлэх чиглэлтэй уялдуулах нөхцөлийг хангаж чадахгүй байна.

•

Төсвийн хуваарилалт нь үр дүнд чиглэгддэггүй.

•

Хөрөнгө оруулалтын төсөл арга хэмжээнд зарцуулах хөрөнгийн зардалд зохих ёсоор үнэлгээ өгдөггүй.

•

Төсөв бэлтгэж буй өнөөгийн практик нь ихэнхи тохиолдолд салбарын яамдын бэлтгэсэн урт ‘хүслийн жагсаалт’-аас бүрдсэн төсвийн төслийн саналыг Сангийн яам хянахдаа төсвийн хязгаарт багтаахын тулд нилээд хэмжээгээр танадаг. Энэ нь төлөвлөлт сул, бодитой бус болох нөхцлийг бүрдүүлж, салбарын яамдын хувьд горьдлого тасрах байдлыг бий болгож байна. 2/2 7

Сангийн яам ДХТ/Төсвийн төлөвлөлтийн хуваарь – Төсвийн төлөвлөлтийн шинэ хуваарьт салбарын яамдад хамаатай үе шатуудыг тусгайлан тэмдэглэж харуулав

3 р сарын 15 СЯ ДХТХ хүргүү лэх ( хуучнаар ТХМ)

3 р сарын 20 Төсвийн байгууллагууд Санхүүгийн тайланг ирүүлэх

iii

5 р сарын 10 Салбарын яамд Бодлогын мэдэгдэл ба төсвийн төсөөллийн хувилбарыг СЯ-нд ирүүлэх

5 р сарын 20 СЯ ТЕЗ-дад төсвийн хязгаар, ДХТ бэлтгэх талаар албан бичиг хүргүүлэх

7 р сарын 25 Төсвийн байгууллагууд ҮАХТ-г яаманд ирүүлэх

8 р сарын 15 Салбарын яамд Гүйцэтгэлийн үзүүлэлтийг багтаасан Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдлийг боловсруулах

9 р сарын 15

ТЕЗ-ийн төсвийн төслийн мэдэгдлийг багтаасан ДХТ-ийн эцсийн төсөл

Салбарын яамдад хамаатай үе шатуудын талаар доор дэлгэрэнгүй тайлбарлав.

Сангийн яам Салбарын яамдаас ирүүлэх ДХТ-ийн баримт бичгүүд – ‘Тусгаарлагч шугам’ нь СЯ төсвийн хязгаар хүргүүлэх үе

 Бодлогын мэдэгдэл 

5 р сарын 20

 Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл 

Хязгаар тогтооход хэрэглэгдэх

 3 жилээрх төсвийн төсөөллийн хувилбарууд 

СЯ төсвийн хязгаар явуулах

Хязгаарт багтаан төлөвлөх

 ТЕЗ-ийн төсвийн төслийн мэдэгдэл 

Төсвийн хязгаар нь тухайн жилийн төсөвлөлтийн процесс эхлэхийн өмнө ТЕЗ-даар хуваарилах зарлагын хязгаар. Төсвийн хязгаарыг зөвхөн тухайн санхүүгийн жилийн хувьд бус түүний дараачийн хоёр жилийн хувьд мөн тогтооно (ж.нь 2009 он+ 2010, 2011)

Сангийн яам Гарчиг



Монгол улсад хэрэгжүүлж буй шинэчлэлийг хийх болсон үндэслэл ба түүний зарчим Хуудас 2 10



Бодлогын мэдэгдэл – загвар, тодорхойлолт 17



3 жилийн төсвийн төсөөллийн хувилбарууд – загвар 22



Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл – загвар, тодорхойлолт 35



Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн төсвийн төслийн мэдэгдэл – бүтэц 45



ДХТ-ийн үйл явц – 3 үе шат, 8 ажил үүрэг 10

Сангийн яам Бодлогын мэдэгдэл



Бодлогын мэдэгдэл



•Энэ мэдэгдэлд тухайн хөтөлбөрийн бодлогын зорилго, зорилтыг тодорхойлж оруулна. Энэ нь хөтөлбөрийн үр дүн, үр өгөөжийг илэрхийлнэ. Өөрөөр хэлбэл тухайн хөтөлбөрийн бодлогыг амжилттай хэрэгжүүлж чадсан эсэхийг харуулна.

•Бодлогын зорилго нь салбарын мастер төлөвлөгөөнд тусгагдсан урт хугацаанд хүрэх үр дүнг илэрхийлнэ.

•Бодлогын зорилт нь дунд хугацааны төсвийн хамрах хугацаанд хүрэх завсарын үр дүнг илэрхийлнэ. Эдгээр зорилтыг салбарын стратегийн баримт бичиг, мастер төлөвлөгөө, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнөөс авч болно.

Сангийн яам Бодлогын мэдэгдэл – Бүтэц

1 Хөтөлбөрийн тодорхойлолт 3 Бодлогын зорилт 2 Бодлогын зорилго 4 Үр ашиг 12

Сангийн яам Бодлогын мэдэгдэл – Тодорхойлолт, жишээ

1 Хөтөлбөрийн тодорхойлолт

Төрөөс үзүүлэх бараа, ажил үйлчилгээг хүргэхийн тулд Засгийн газрын бодлогын тэргүүлэх чиглэл, зарчимыг үйл ажиллагаа болгон хөрвүүлэх

1/4 Жишээ

  Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яам Боловсрол, Соёл, Шинжлэх ухаан гэсэн гурван хөтөлбөртэй

;

Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн яам Хөдөлмөр, ажил эрхлэлт, Нийгмийн халамжийн үйлчилгээ, Нийгмийн даатгал, Хүн амын бүлгүүдийн хөгжлийг дэмжихэд чиглэгдсэн үндэсний хөтөлбөр арга хэмжээ гэсэн дөрвөн хөтөлбөртэй.

Хөтөлбөр нь бүтээгдэхүүний анги гэж нэрлэгдэх дэд хөтөлбөрүүдэд хуваагдана. Жишээ нь:   БСШУЯ-ны Боловсролын хөтөлбөр нь бүтээгдэхүүний дөрвөн ангид хуваагдана: o Сургуулийн өмнөх боловсрол o o o Ерөнхий боловсрол Мэргэжлийн боловсрол Дээд боловсрол НХХЯ-ны Нийгмийн даатгалын хөтөлбөр нь бүтээгдэхүүний гурван ангид хуваагдана

o o o Нийгмийн даатгалын бодлого, удирдлага Нийгмийн даатгалын тэтгэвэр Нийгмийн даатгалын тэгтгэмж төлбөр

Сангийн яам Бодлогын мэдэгдэл – Тодорхойлолт, жишээ

Жишээ 2 Бодлогын зорилго

Засгийн газраас авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний үр дүнд урт хугацаанд хүрэх зорилт. Энэ нь хэмжигдэхүйц байх ёстой.

2/4

БСШУЯ Хөтөлбөр: Боловсрол Бүтээгдэхүүний анги: Ерөнхий боловсрол • Суралцагчдад чанартай боловсрол эзэмших тэгш боломж олгогдохгүй байгаа ялгааг багасгах, суралцах эрхээ эдлэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх НХХЯ Хөтөлбөр: Нийгмийн даатгал • Ýäèéí çàñãèéí èäýâõòýé íèéò õ¿í àìûã òýòãýâðèéí äààòãàëä õàìðóóëàõ çàìààð íèéãìèéí äààòãàëûí õ¿ðýýã ºðãºæ¿¿ëæ ñàíõ¿¿ãèéí òîãòâîðòîé, çàðöóóëàëòûí õàíãàëòòàé ñèñòåìèéã á¿ðä¿¿ëíý.

×àíàðûí ¿ç¿¿ëýëò: Àëáàí áîëîí àëáàí áóñ ñåêòîðò àæèëëàã÷èä íèéãìèéí äààòãàëûí àëáàí æóðìûí çààâàë äààòãàëä á¿ðýí õàìðàãäñàí áàéíà.

Òýòãýâýðèéí õýìæýý äààòãàóóëàã÷èéí àìüæèðãààã õàíãàõóéö õýìæýýíä õ¿ðòýë íýìýãäñýí áàéíà Òîîí ¿ç¿¿ëýëò: Ýäèéí çàñãèéí èäâýõòýé õ¿í àìûí 80 õóâèéã Íèéãìèéí äààòãàëä õàìðóóëíà Òýòãýâðèéí ñàíãèéí àëäàãäëûí õýìæýý ÄÍÁ –íû 0.5 õóâèàñ õýòðýõã¿é áàéíà

Сангийн яам Бодлогын мэдэгдэл – Тодорхойлолт, жишээ

3 Бодлогын зорилт

Хугацаа, тоо, чанар гэсэн үзүүлэлтээр хэмжигдэх тодорхой үр дүн. Дунд хугацаанд хамрагдах жил бүрээр хүрэх зорилтыг тодорхойлж гаргана. Бодлогын зорилгыг хангах завсрын үе шат БСШУЯ: Дотуур байранд хамрагдах малчдын хүүхдийн хамран сургалтын бохир жинг: • 2008 онд 45.8% • 2009 онд 45.8% • 2010 онд 52.7%-д тус тус хүргэнэ.

ЕБС-ийн сургалтын тоног төхөөрөмж, хэрэглэгдэхүүний санхүүжилтийг жил бүр 8 хувиар нэмэгдүүлнэ.

НХХЯ: 2008 он Íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýëèéí õóâü õýìæýýã áóóðóóëàõ çàìààð äààòãàëä õàìðàãäàõ õ¿ðýýã íýìýãä¿¿ëíý Òýòãýâðèéí õýìæýýã ¿íèéí ºñºëò, àìüæèðãààíû ò¿âøèíãèéí ººð÷ëºëòòýé óÿëäóóäàí 20 õóâèàð íýìýãä¿¿ëíý.

×àíàðûí ¿ç¿¿ëýëò: Íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíãóóäûí øèìòãýëèéí îðëîãûí õýìæýý òîãòâîðòîé áàéíà.

Òýòãýâðèéí õóäàëäàí àâàõ ÷àäâàð äýýøèëñýí áàéíà.

Òîîí ¿ç¿¿ëýëò Àæèë îëãîã÷èéí òºëºõ ÍÄØ-èéí õóâü õýìæýý 9 ïóíêòýýð áóóðñàí áàéíà Äóíäàæ òýòãýâðèéí õýìæýý 92.0 ìÿíãàí òºãðºãò õ¿ðñýí áàéíà.

3/4 15

Сангийн яам Бодлогын мэдэгдэл – Тодорхойлолт, жишээ

4/4 Жишээ 4 Үр ашиг

Дунд хугацааны төсвийн хамрах хугацаанд хөтөлбөрийн бодлогыг хэрэгжүүлснээр гарах зардлын хэмнэлт (төсвийн хэмнэлт) ба/эсхүл бүтээмжийн өсөлт (үйлчилгээний чанар сайжрах)-ийг тодорхойлох БСШУЯ: • Ерөнхий боловсролын сургуульд бага, дунд боловсрол эзэмшүүлэхэд нэг суралцагчид ногдох хувьсах зардлын дундаж нормативыг шинэчилж ерөнхий боловсролын сургуулиудын төсвийн хуваарилалтын тэгш, шударга байдлыг хангах боломжийг бүрдүүлнэ.

НХХЯ • Дунд хугацааны төсвийн хүрээнд удирдлага мэдээллийн тогтолцоог шинээр бий болгох зорилтын дор нийгмийн даатгалын тэтгэвэр, тэтгэмж олгох үйлчилгээг шуурхай болгож банкны дансны системд шилжүүлэх ажлыг эхлүүлнэ

Сангийн яам Гарчиг



Монгол улсад хэрэгжүүлж буй шинэчлэлийг хийх болсон үндэслэл ба түүний зарчим Хуудас 2 10



Бодлогын мэдэгдэл – загвар, тодорхойлолт 17



3 жилийн төсвийн төсөөллийн хувилбарууд – загвар 22



Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл – загвар, тодорхойлолт 35



Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн төсвийн төслийн мэдэгдэл – бүтэц 45



ДХТ-ийн үйл явц – 3 үе шат, 8 ажил үүрэг 17

Сангийн яам Төсвийн төсөөллийн хувилбар – Салбарын яамд төсвийн төсөөллийн хувилбар боловсруулах нь төсвийн хязгаар тогтоох доороос дээш

(*)

төлөвлөх төлөвлөлтийн процессийн нэг хэсэг...

1/2



Урсгал ба хөрөнгийн зардал



   Урсгал зарлага, хөрөнгийн зардал гэсэн эдийн засгийн ангилалаар төсвийн төсөөллийн хувилбарыг боловсруулна. Улсын төсвөөс санхүүжих болон гадны хандивлагчдын зээл, тусламжаар санхүүжих хөрөнгийн зардлыг аль алиныг нь тооцож хувилбарыг гаргах ба ингэснээр зарцуулах боломжтой бүх хөрөнгийн нөөцийн талаарх иж бүрэн дүр зургийг төсвийн төсөөллийн хувилбаруудад харуулах боломжтой болно.

Хөрөнгийн эх үүсвэр хаанаас байхаас үл хамааран бүх хөрөнгөө төлөвлөж, удирдах нь төсвийн нэгдмэл төлөвлөлтөд чухал алхам болохоос гадна улмаар хандивлагчдаас төсөвт шууд дэмжлэг үзүүлэх боломжийг бий болгож өгнө

(*) Дунд хугацааны төсвийн хүрээ (ДХТХ)-г бэлтгэх нь дээрээс доош төлөвлөх процесст багтана.

Сангийн яам … Энэ нь ДХТ-ийн гурван жилийн хугацаанд хөтөлбөрүүдэд хуваарилагдах төсвийн зарлагыг хэлэлцэх боломжийг СЯ болон салбарын яамдад олгоно.



2/2

Салбарын яамд нь дунд хугацааны зарлагын түвшин бага, дунд зэрэг, өндөр байх гэсэн гурван хувилбараар ДХТ-ийн төсөөллийн хувилбаруудыг боловсруулна.



Төсвийн төсөөллийн хувилбарууд



  Салбарын шинээр хэрэгжүүлэх бодлогод нийцсэн бодлогын таамаглалд тулгуурлан хувилбаруудыг гаргана.

Зарлагын түвшин бага байх гэсэн хувилбарын хувьд ‘бодлогод ямар ч өөрчлөлт орохгүй’ гэсэн таамаглал дэвшүүлж зөвхөн инфляцийн түвшинд гарах өөрчлөлтөөр зардалд өөрчлөлт оруулан тооцох нь зүйтэй.

 Нөгөө хоёр хувилбарын хувьд тодорхой хязгаарлалт байхгүй ч СЯ-наас тооцоолон гаргасан ДХТХ-нд тусгагдсан төсвийн хандлагатай нийцэж байх ёстой.

Сангийн яам Жишээ: Бодлогын таамаглал (Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яам)

БСШУЯ 2008-2010 оны төсвийн төсөөллийн таамаглал Эдийн засгийн ангилал Хөтөлбөр

Цалин (төрийн алба) Нийгмийн даатгадын шимтгэл Бусад бараа, үйлчилгээ Татаас, шилжүүлэг Багш нарын цалин (1) Хөрөнгийн зардал - дотоод Хөрөнгийн зардал - гадаад Хөрөнгийн зардал - дотоод Хөрөнгийн зардал - гадаад Хөрөнгийн зардал - дотоод

- Бүх хөтөлбөр - Бүх хөтөлбөр - Бүх хөтөлбөр - Бүх хөтөлбөр - Боловсролын хөтөлбөр - Боловсролын хөтөлбөр - Боловсролын хөтөлбөр - Соёл - Соёл - Шинжлэх ухаан

Хувилбар 1 – Зарлагын бага т ү в ш и н

Инфляцийн түвшин (7%) 21.6% (16.6% - дээд боловсрол) Инфляцийн түвшин (7%)

Хувилбар 2 - Зарлагын дунд т ү в ш и н

2009: +20% 2010: +15% 21.6% (16.6% - дээд боловсрол) Инфляцийн түвшин (7%)

Хувилбар 3 - Зарлагын өндөр түвшин

2009: +30% 2010: +20% 21.6% (16.6% - дээд боловсрол) Инфляцийн түвшин (7%) Инфляцийн түвшин (7%) Инфляцийн түвшин (7%) Инфляцийн түвшин (7%) Инфляцийн түвшин (7%) Инфляцийн түвшин (7%) Төслийн тооцооллыг (3) -15% хувиар

б у у р у у л а в

Инфляцийн түвшин (7%) байхгүй Инфляцийн түвшин (7%) байхгүй 2009: +20% 2010: +15% Хувилбар 3-ын төсөөллийг 2008 оны төсвийг СЯ-ны хянасан түвшингээр (2) бууруулав 2009 он: төслийн тооцоо (3) 2010 он: төслийн тооцоо (3) 2009 он (4) : +49% 2010 он:+51% байхгүй 2009: +30% 2010: +20% СЯ-нд хүргүүлсэн 2008 оны төсвийн тооцоолол дээр үндэслэн 2009-2010 оны төсөөллийг гаргав 2009 он: төслийн тооцоо (3) 2010 он: төслийн тооцоо (3) 2009 он (5) :+87% 2010 он:+69 байхгүй 2009 он (6) :+72% 2010 он: +46% байхгүй 2009 он (7) : +110% 2010 он:+110% байхгүй Хөрөнгийн зардал - гадаад

- Шинжлэх ухаан ТАЙЛБАР:

(

(1) Ерөнхий боловсролын 12 жилийн тогтолцоонд шилжихтэй холбоотой тооцоог БСШУЯ хийж хараахан дуусаагүй байгаа учраас багшийн цалинигийн санхүүгийн нөлөөллийг тооцоогүй болно.

2 ) 2 0 % Ө Б 4 1 % Б 8 % м э р г э ж л и й н о л о в с р о л 2 6 % э э д о л о в с р о л з ө в х ө н х ө р ө н г и й н з а р д л ы н у в ь д д г э э р у в и а р б у у р у у л а в ) С ; Е ; 3 б ; д б ( х э х

(3) 2009 он төслийн багийн тооцоолол: Боловсролд хандивлагчдын зөвлөлдөх механизмын хүрээнд (2007 онд) гаргасан тооцоолол болон Үр дүнд түргэн хүргэх санаачлага (FTI), Мянганы сорилтын сангаас хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж буй төслийн санхүүжилтийг оруулан тооцоолов.

0 1 0 о н ө с л и й н а г и й н о о ц о о л о л я н г а н ы о р и л т ы н а н г а а с э р э г ж ү ү л э х э э р т ө л ө в л ө ж у й т ө с л и й н с а н х ү ү ж и л т и й г р у у л а н о о ц о о л о в .

2 т б т : М с с х б о т

(4) Энэ таамаглалаар соёлын салбарт зарцуулах хөрөнгийн ДНБ-д эзлэх хувь 2009 онд 0.8% хүрэхээр байгаа бөгөөд жил бүр тухайн жилийн ДНБ-ний 0.1%-аар өснө гэж тооцвол 2020 онд ДНБ-ний 2%-д хүрэхээр байгаа юм. (5) Энэ таамаглалаар соёлын салбарт зарцуулах хөрөнгийн ДНБ-д эзлэх хувь 2009 онд 0.9% хүрэхээр байгаа бөгөөд жил бүр тухайн жилийн ДНБ-ний 0.2%-аар өснө гэж тооцвол 2015 онд ДНБ-ний 2%-д хүрэхээр байгаа юм. (6) Энэ таамаглалаар шинжлэх ухааны салбарт зарцуулах хөрөнгийн хэмжээ 2009 онд 0.45 хувь хүрэхээр байгаа бөгөөд жил бүр тухайн жилийн ДНБ-ний 0.05%-аар өснө гэж тооцвол 2014 онд ДНБ-ний 0.69%-д хүрэхээр байгаа юм.

н э а а м а г л а л а а р а с т е р ө л ө в л ө г ө ө н д 0 0 9 н д 0 % а с н а а р и н ж л х а а н ы а л б а р т а р ц у у л а х ө р ө н г и й н э м ж э э 0 1 0 н д 9 у в ь ү р э э р а й н а ( 7 ) Э т М т ( 2 о 0 .

5 ) з а ш э х у с з х х 2 о 0 .

6 х х э х б 20

Сангийн яам Жишээ: Төсвийн төсөөллийн хувилбар- Хөтөлбөр: Боловсрол, Бүтээгдэхүүний анги: Ерөнхий боловсрол

Зарлагын дунд түвшин 2008 оны төсвийн төсөл Бүтээгдэхүүний анги 2. Ерөнхий боловсрол Нийт зарлага Урсгал зарлага 256,982,271.3

2 0 8 , 8 8 0 , 7 1 1 .

a.Цалин, хөлс, НДШ Цалин, хөлс болон нэмэгдэл урамшил Нийгмийн даатгалын шимтгэл б. Бараа, үйлчилгээний бусад зардал в. Татаас ба урсгал шилжүүлэг

Хөрөнгийн зардал

a. Дотоод

б . Г а д а а д

149,679,699.6

123,098,773.2

26,580,926.4

56,209,034.3

2,991,977.4

48,101,560.0

2 6 , 8 0 0 , 0 0 0 .

0 2 1 , 3 0 1 , 5 6 0 .

0 2009 оны төсөөлөл 300,091,869.0

2 4 2 , 9 7 0 , 8 1 2 .

4 295,776,213.6

2 7 4 , 3 4 8 , 8 2 7 .

179,625,729.9

147,718,527.8

31,907,202.0

60,143,666.7

3,201,415.8

57,121,056.6

3 3 , 9 4 1 , 6 3 8 .

0 2 3 , 1 7 9 , 4 1 8 .

6 2 0 1 0 о н ы төсөөлөл

206,569,589.3

169,876,307.0

36,693,282.3

64,353,723.4

3,425,514.9

21,427,386.0

2 1 , 4 2 7 , 3 8 6 .

0 0 .

Бодлогын таамаглал ба хувилбарын талаар Сургалтын модуль 3-т дэлгэрэнгүй өгүүлнэ.

Сангийн яам Гарчиг



Монгол улсад хэрэгжүүлж буй шинэчлэлийг хийх болсон үндэслэл ба түүний зарчим Хуудас 2 10



Бодлогын мэдэгдэл – загвар, тодорхойлолт 17



3 жилийн төсвийн төсөөллийн хувилбарууд – загвар 22



Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл – загвар, тодорхойлолт 35



Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн төсвийн төслийн мэдэгдэл – бүтэц 45



ДХТ-ийн үйл явц – 3 үе шат, 8 ажил үүрэг 22

Сангийн яам Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл – Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл нь бодлого, төсвийн уялдааг хангаж ...

1/2



Төсвийг бодлоготой уялдуулах



    Бодлогын мэдэгдэлд тусгасан бодлогын зорилтуудыг бүтээгдэхүүн, үйл ажиллагаа болгон хөрвүүлэх хэрэгтэй. Эдгээр бүтээгдэхүүн, үйл ажиллагааг ДХТ ийг хэрэгжүүлэх хугацаанд нийлүүлнэ. Сангийн яамнаас ирүүлсэн төсвийн хязгаарыг хөтөлбөрүүдэд хуваарилж, хөтөлбөрүүдэд оногдсон төсвийн нөөцийг бүтээгдэхүүн, үйл ажиллагаанд хуваарилах замаар бүтээгдэхүүн, үйл ажиллагааг өртөгжүүлнэ.

‘Санхүүжигдээгүй чиг үүрэг’ гэж нэрлэгдэх санхүүгийн нөөц хуваарилагдаагүй бодлогыг ДХТ-ийн хугацаанд хэрэгжүүлж болохгүй бөгөөд түүний хэрэгжилтийг нэг бол хойшлуулах эсхүл огт хэрэгжүүлэхгүй байх хэрэгтэй.

Салбарын яам дотроо хөтөлбөр хооронд нөөцийг шилжүүлэн хуваарилж болно.

Сангийн яам ...

гүйцэтгэлийн хүрээг тогтоож өгдөг.

2/2



Гүйцэтгэлийн хүрээ



 Гүйцэтгэлийн тогтолцоо гэдэг нь төсвийн нөөцийн хуваарилалтыг орц (жишээ нь, цалин, урсгал зардал, хөрөнгийн зардал г.м.)-д хуваарилах биш харин хөтөлбөрүүдэд хуваарилахыг хэлнэ.

 Төлөвлөсөн бүтээгдэхүүн (төрөөс нийлүүлэх ажил, үйлчилгээ)-ийг нийлүүлдэг учраас төсвийн хөрөнгийг хөтөлбөрүүдэд хуваарилах хэрэгтэй.

Сангийн яам Бодлогын мэдэгдэл – бүтэц

1 Бүтээгдэхүүн 3 Бүтээгдэхүүний өртөг 2 Арга хэмжээ 4 Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт 5 Бүтээгдэхүүний нэгжийн өртөг 25

Сангийн яам Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл – тодорхойлолт, жишээ

Жишээ 1 Бүтээгдэхүүн Төрөөс иргэдэд нийлүүлэх бараа, ажил үйлчилгээ 1/5

• • • • • •

БСШУЯ: Хөтөлбөр: Боловсрол Бүтээгдэхүүний анги: Ерөнхий боловсрол Бүтээгдэхүүн:

• • • • •

Бага, дунд боловсролын үйлчилгээ Дотуур байрны үйлчилгээ Орой, эчнээ сургалтын үйлчилгээ Тусгай хэрэгцээт боловсролын үйлчилгээ Албан бус боловсролын үйлчилгээ НХХЯ: Хөтөлбөр: Хөдөлмөр, ажил эрхлэлт Бүтээгдэхүүний анги: Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих үйлчилгээ Бүтээгдэхүүн:

• • •

Хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээллээр хангах үйлчилгээ Ажил олгогчийг дэмжих үйлчилгээ Ажилд зуучлах үйлчилгээ

• • •

Мэргэжлийн сургалт, давтан сургалтын үйлчилгээ Мэргэжлийн чиг баримжаа, зөвлөгөө өгөх үйлчилгээ Хөдөлмөр эрхлэлтийн шинэ үйлчилгээ 26

Сангийн яам Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл – тодорхойлолт, жишээ

2 Арга хэмжээ Төлөвлөсөн бүтээгдэхүүнийг нийлүүлэхийн тулд хэрэгжүүлэх багц үйл ажиллагаа 2/5 Examples

• • • • •

БСШУЯ: Бүтээгдэхүүн: Бага, дунд боловсролын үйлчилгээ Арга хэмжээ:

•

Бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын стандарт, сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх

• •

Сургалтын хэвийн үйл ажиллагааг хангах Өндөр насны тэтгэвэрт гарч байгаа багш нарт мөнгөн тэтгэмж олгох Олимпиад зохион байгуулах

•

НХХЯ: Бүтээгдэхүүн : Нийгмийн хамгаалал хөдөлмөрийн яамны үйл ажиллагаа Арга хэмжээ:

•

Хүн ам нийгмийн хамгааллын бодлогын зөвлөгөө

• •

Хөдөлмөх эрхлэлтийн бодлогын зөвлөгөө Төрийн захирагааны удирдлагааар хангах

• •

Хяналт шинжилгээ, үнэлгээ хийх Гадаад харилцаа хамтын ажиллагааг хагжүүлэх 27

Сангийн яам Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл – тодорхойлолт, жишээ

3/5 3 Бүтээгдэхүүний өртөг Examples Бүтээгдэхүүний нийлүүлэхийн тулд хэрэгжүүлэх бүх арга хэмжээний зардлын нийлбэр

•

БСШУЯ: Бүтээгдэхүүний анги: Ерөнхий боловсрол

•

35: р слайдыг харна уу

• •

НХХЯ: Бүтээгдэхүүний анги : Нийтлэг мөнгөн тусламж

•

36 р слйадыг харна уу: 28

Сангийн яам Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл – тодорхойлолт, жишээ

4 Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт Бараа, ажил үйлчилгээний тоон ба чанарын үзүүлэлт Examples

•

БСШУЯ: Бүтээгдэхүүний анги: Ерөнхий боловсрол

•

35 р слайдыг харна уу

• •

НХХЯ: Бүтээгдэхүүний анги: Нийтлэг мөнгөн тусламж

•

36 р слайдыг харна уу 4/5 29

Сангийн яам Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл – тодорхойлолт, жишээ

5 Бүтээгдэхүүний нэгжийн өртөг Хуваарилагдсан зардалыг хүрэх түвшинд харьцуулсан харьцаа Examples

•

БСШУЯ: Бүтээгдэхүүний анги: Ерөнхий боловсрол

•

35 р слайдыг харна уу

• •

НХХЯ: Бүтээгдэхүүний анги: Нийтлэг мөнгөн тусламж

•

36 р слайдыг харна уу 5/5 30

Сангийн яам Өртөг тооцох аргачлал: хөтөлбөр дотор нь төсвийг хэрхэн хуваарилах вэ

Бүх зардал Хөрөнгийн зардал Өмнөх онуудын гүйцэтгэл–

2007 оны (гүйц.) ба 2008 оны ( х.б.г.)

Өртөгийн тооцоог шинэчлэх–

Мастер төлөвлөгөө, стратегийн баримт бичиг, өмнөх жилийн төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн шинжилгээнд тулгуурлах

Хөрөнгө оруулалтын батлагдсан төслийн судалгаа, улсын төсвөөс санхүүжих–

Хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр

Хандивлагчдын санхүүжилтээр хэрэгжих төсөл, хөтөлбөрийн хөрөнгийн зарцуулалтын хуваарь –

Хөтөлбөр, төслийн баримт бичиг

1/2 31

Сангийн яам Өртөг тооцох аргачлал: бүтээгдэхүүнд төсвийг хэрхэн хуваарилах вэ

2/2 i

 Бүтээгдэхүүн бүрээр хэрэгжүүлэх арга хэмжээ буюу үйл ажиллагааг тодруулна ;

 Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг тодорхойлно;

iii

 Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт бүрээр хүрэх түвшин буюу зорилтыг төлөвлөнө.

Тоон ба чанарын үзүүлэлтээр илэрхийлж болно;

 Төлөвлөсөн зардал нь бүтээгдэхүүний хүрэх түвшинг хангахад хүрэлцээтэй байхаар зардлыг үйл ажиллагаа бүрээр төлөвлөнө ;

 Төлөвлөсөн зардлыг тоон үзүүлэлтийн хүрэх түвшинд хувааж нэгжийн өртөгийг тооцоолно.

Шууд ба шууд бус зардлыг хэрхэн тооцох талаар Сургалтын модуль 4-д жишээ, тайлбартайгаар дэлгэрэнгүй оруулав.

Сангийн яам

Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэлийг Боловсролын хөтөлбөрийн Ерөнхий боловсрол гэсэн бүтээгдэхүүний ангиар жишээ болгон харуулав (ДХТ-ийн эхний жилийг жишээнд харуулав) Х Ү СНЭГТ 2 - БСШУЯ-ны т ө с ө в - х ө т ө лб ө р ба б ү тээгдэх үү ний б ү лэглэлээр

/мянган т ө гр ө г өө р/ Хөтөлбөр Цалин, хөлс болон нэмэгдэл урамшил Нийгмийн даатгалын шимтгэл Бараа, үйлчилгээний бусад зардал Татаас ба уpсгал шилжүүлэг Хөрөнгийн зардал - дотоод Хөрөнгийн зардал - гадаад Эргэж төлөгдөх төлбөрийг хассан цэвэр зээл Нийт дүн 1

БОЛОВСРОЛ, СОЁЛ, ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ЯАМ БОЛОВСРОЛ

1.2

1.2.1

1.2.1.1

1.2.1.2

1.2.1.3

1.2.1.4

1.2.2

2.1.2.1

2.1.2.2

1.2.3

1.2.3.1

1.2.3.2

1.2.4

1.2.4.1

1.2.4.2

1.2.4.2.1

1.2.4.2.2

1.2.5

1.2.5.1

1.2.5.2

1.2.5.3

1.2.6

1.2.6.1

1.2.6.2

1.2.6.3

1.2.6.4

1.2.7

1.2.7.1

1.2.7.2

1.2.7.3

1.2.8

1.2.8.1

1.2.8.2

1.2.9

1.2.9.1

1.2.9.2

1.2.9.3

1.2.9.4

1.2.9.5

1.2.9.6

1.2.9.7

1.2.10

1.2.10.1

1.2.10.1.1

1.2.10.1.2

1.2.10.2

1.2.11

1.2.11.1

1.2.11.2

1.2.11.3

1.2.11.4

1.2.11.5

Ерөнхий боловсрол

Бага, суурь бүрэн дунд боловсролын үйлчилгээ Бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын стандарт, сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх Сургалтын хэвийн үйл ажиллагааг хангах Өндөр насны тэтгэвэрт гарч байгаа багш нарт мөнгөн тэтгэмж олгох Олимпиад зохион байгуулах Дотуур байрны үйлчилгээ Дотуур байрны сурагчдыг хоол хүнсээр хангах үйлчилгээ Дотуур байрны хэвийн үйл ажиллагааг хангах үйлчилгээ Орой, эчнээ сургалтын үйлчилгээ Эчнээ сургалтын үйлчилгээ Оройн сургуулийн сургалтын үйлчилгээ Тусгай хэрэгцээт боловсролын үйлчилгээ Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдэд зориулсан ЕБ-ын тусгай сургуулийн үйлчилгээ Эмзэг бүлгийн суралцагчдад дэмжлэг үзүүлэх Сурах бичгээр хангах Сургалтын хэрэглэгдэхүүнээр хангах Албан бус боловсролын үйлчилгээ Бичиг үсгийн боловсрол олгох үйлчилгээ Дүйцсэн хөтөлбөрөөр албан бус боловсрол олгох үйлчилгээ Насанд хүрэгчдийн тасралтгүй боловсролын үйлчилгээ Сургалтын чанарыг сайжруулах Хүний нөөцийн чадавхийг бэхжүүлэх Англи хэлний гүнзгийрүүлсэн сургалт Сурах бичиг, сургалтын хэрэглэгдэхүүнээр хангах Үдийн цай хөтөлбөр Сургалтын орчныг сайжруулах ЕБ-ын 12 жилийн тогтолцоонд шилжихэд шаардлагатай сургалтын орчныг бүрдүүлэх Сургуулийн хичээлийн барилга, дотуур байрны барилгад их засвар хийх Сургуулийн хичээлийн барилга, дотуур байрны барилгыг шинээр барих, өргөтгөх, спорт заал барих Ерөнхий боловсролын хүртээмж (SWAp) Суурь боловсролын хамран сургалтын хүрээг нэмэгдүүлэх Бага ангийн сурагчид, малчдын хүүхэд боловсролын чанартай үйлчилгээ авах тэгш боломж бүрдүүлэх Ерөнхий боловсролын чанар (SWAp) Хүүхдэд ээлтэй сургалтын орчныг сайжруулах Боловсролын шинэ стандартыг хэрэгжүүлэх, ЕБС-ийг 12 жилийн тогтолцоонд шилжүүлэх бэлтгэлийг Багш, удирдах ажилтан бэлтгэх тогтолцоог шинэчлэн сайжруулах Сургууль төвтэй мэргэжил дээшлүүлэх тогтолцоог төлөвшүүлэх Боловсролын шинэ стандартыг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай сургалтын тоног төхөөрөмжөөр хангах Сургуулийн дэд бүтцийг сайжруулах Бүсийн төвийн сургуулиудыг интернетэд холбох Албан бус боловсрол (SWAp) Албан бус боловсролын хүртээмж (SWAp) Бичиг үсэг үл мэдэгч, шинээр тайлагдсан хүмүүст зориулсан албан бус боловсролын хүртээмжийг Сургуулийн гадна буй хүүхэд залуус АББ-ын үйлчилгээнд хамрагдах боломжийг нэмэгдүүлэх Албан бус боловсролын чадавхийг сайжруулах (SWAp) Захиргаа, төлөвлөлт Бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын бодлого, төлөвлөлт Төрийн албан хаагчийн нийгмийн баталгааг хангах Мэргэжил, арга зүйн удирдлагаар хангах Мэдээлэл, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний механизмыг сайжруулах (SWAp)

207,449,200.2

190,414,475.8

123,098,773.2

113,721,802.7

0.0

3,457,203.9

0.0

3,457,203.9

427,557.6

177,867.7

249,689.9

968,461.6

0.0

1,399,693.4

0.0

1,399,693.4

0.0

1,215,216.0

0.0

1,215,216.0

0.0

1,908,838.0

112,904.3

0.0

1,716,675.1

79,258.6

0.0

43,832,068.9

40,144,041.0

26,580,926.4

24,620,772.6

0.0

748,487.2

0.0

748,487.2

92,566.5

38,508.1

54,058.4

209,672.4

0.0

303,035.0

0.0

303,035.0

0.0

193,127.8

0.0

193,127.8

0.0

413,264.9

24,444.0

0.0

371,661.3

17,159.6

0.0

122,309,506.6

106,734,850.7

56,209,034.3

31,918,240.5

9,198,786.5

22,302,902.0

0.0

416,552.0

7,505,383.5

6,746,186.6

759,196.9

21,716.8

9,292.8

12,424.0

506,718.2

386,718.2

120,000.0

0.0

562,543.7

35,000.0

389,543.7

138,000.0

14,079,240.0

203,200.0

506,340.0

969,700.0

12,400,000.0

12,600.0

0.0

1,602,591.6

209,547.7

0.0

756,442.8

636,601.1

0.0

15,989,003.9

15,459,611.7

2,991,977.4

1,856,588.3

862,462.8

0.0

987,607.5

6,518.0

0.0

1,014,792.3

14,792.3

1,000,000.0

0.0

1,000,000.0

0.0

120,596.8

7,300.0

81,946.8

0.0

31,350.0

0.0

54,636,162.9

39,336,162.9

26,800,000.0

0.0

26,800,000.0

3,000,000.0

4,600,000.0

19,200,000.0

0.0

32,235,555.0

21,301,560.0

0.0

9,239,445.0

8,735,820.0

503,625.0

11,454,210.0

1,692,180.0

159,975.0

1,469,400.0

1,456,365.0

2,232,540.0

4,266,000.0

177,750.0

408,825.0

373,275.0

195,525.0

177,750.0

35,550.0

199,080.0

0.0

199,080.0

6,302,896.0

0.0

0.0

482,754,393.5

430,627,593.1

256,982,271.3

172,117,404.1

148,403,824.6

22,302,902.0

987,607.5

423,070.0

11,711,074.6

6,746,186.6

4,964,888.0

541,840.9

225,668.6

316,172.3

2,699,644.5

1,579,644.5

1,120,000.0

120,000.0

1,000,000.0

2,265,272.1

35,000.0

2,092,272.1

138,000.0

15,487,583.8

203,200.0

1,914,683.8

969,700.0

12,400,000.0

26,812,600.0

3,012,600.0

4,600,000.0

19,200,000.0

9,239,445.0

8,735,820.0

503,625.0

11,454,210.0

1,692,180.0

159,975.0

1,469,400.0

1,456,365.0

2,232,540.0

4,266,000.0

177,750.0

213,300.0

177,750.0

0.0

35,550.0

4,244,371.3

354,196.0

81,946.8

2,844,779.2

764,369.3

199,080.0

Сангийн яам

Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл: Нийгмийн халамжийн хөтөлбөр Õº òº ëáº ð áà Á¿òýýãä ýõ¿¿í

2 2.1

2.1.1

2.1.2

2.2

2.2.1

2.2.2

2.2.3

2.2.4

2.2.5

2.3

2.3.1

2.3.2

2.3.3

2.4

2.4.1

2.4.2

2.4.3

2.4.4

2.4.5

2.4.6

Í È É ÃÌ È É Í ÕÀË ÀÌ ÆÈ É Í ¯ É Ë × È Ë ÃÝ Ý

Í èéãì èéí õàëàì æèéí áî äëî ãî , óäèðäëàãà

Í èéãì èéí õàëàì æèéí åðºí õèé óäèðäëàãà çî õèöóóëàëò Í èéãì èéí õàëàì æèéí î ðî í í óòãèéí óäèðäëàãà, çî õèöóóëàëò

Çî ðèëò î ä á¿ëýãò î ëãî õ ì º í ãº í ò óñëàì æ

ª í äºð í àñòàí ä î ëãî õ õàëàì æèéí òýòãýâýð Õºãæëèéí áýðõø ýýëòýé èðãýí ä î ëãî õ õàëàì æèéí òýòãýâýð Ãàí ö áèå î ëî í õ¿¿õýäòýé ýõ (ýöýãò)-ä î ëãî õ õàëàì æèéí òýòãýâýð Í ºõöºëò ì ºí ãºí òýòãýì æ Çî ðèëòî ä á¿ëýãò î ëãî õ õºí ãºëºëò

Çî ðèëò î ä á¿ëýãò ¿ç¿¿ëýõ í èéãì èéí õàëàì æ, àñðàì æèéí ¿éë÷èëãýý

Î ëî í í èéòèéí î ðî ëöî î í ä ò¿ø èãëýñýí õàëàì æèéí ¿éë÷èëãýý Í ºõºí ñýðãýýõ ¿éë÷èëãýý Òºâëºðñºí áî ëî í òºðºëæñºí àñðàì æèéí ¿éë÷èëãýý

Í èéò ëýã ì º í ãº í ò óñëàì æ

Î ëî í õ¿¿õýä òºð¿¿ëñýí ýõ÷¿¿äýä î ëãî õ ì ºí ãºí òóñëàì æ 0-18 í àñí û õ¿¿õäýä î ëãî õ òýòãýì æ Çàëóó ãýð á¿ëä î ëãî õ ì ºí ãºí òóñëàì æ Ø èí ý òºðñºí õ¿¿õäýä î ëãî õ ì ºí ãºí òóñëàì æ Æ èðýì ñýí áî ëî í õºõ¿¿ë õ¿¿õýäòýé ýõ÷¿¿äýä î ëãî õ ì ºí ãºí òóñëàì æ Õ¿¿õäèéí 100.0 ì ÿí òºãðºã (Ì ÓÕÑàí ãààñ)

Öàëèí õº ëñ 2 897 621,3

2 375 823,7

198 750,5 2 177 073,2

0,0

Àæèë î ëãî ã÷èéí òº ëº õ Í ÄØ Áàðàà ¿éë÷èëãýýí èé áóñàä çàðä àë Òàòààñ áà óðñãàë ø èëæ¿¿ëýã 289 762,2

237 582,0

19 874,9 217 707,1

0,0

1 515 370,7

1 041 678,0

95 042,5 946 635,5

0,0

246 313 750,6

21 197,0

6 403,0 14 794,0

49 637 703,6

24 238 375,2

Õº ðº í ãèéí çàðä àë (ä î òî î ä ) 2 640 000,0

2 640 000,0

2 640 000,0

0,0 521 797,6

237 902,6 283 895,0

0,0 52 180,2

23 790,3 28 389,9

0,0 473 692,7

212 906,2 260 786,5

0,0

12 961 628,4 12 437 700,0

53 850,0

950 000,0 53 750,0 100,0

196 601 000,0

11 625 000,0 37 656 000,0 17 500 000,0 6 500 000,0 18 720 000,0 104 600 000,0

0,0 0,0

Á¯ ÃÄ 253 656 504,8

6 316 280,7

320 070,9 5 996 209,8

49 637 703,6

24 238 375,2 0,0 0,0 12 961 628,4 12 437 700,0

1 101 520,5

950 000,0 528 349,1 573 171,4

196 601 000,0

11 625 000,0 37 656 000,0 17 500 000,0 6 500 000,0 18 720 000,0 104 600 000,0

Сангийн яам Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт (тоон үзүүлэлт)-ийн жишээ: БСШУЯ Боловсролын хөтөлбөрийн ‘Ерөнхий боловсрол’ бүтээгдэхүүний анги

Хөтөлбөр 1. Боловсрол Бүтээгдэхүүний анги 1.2. Ерөнхий боловсрол Мянган төгрөг Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт 2008 оны зорилтот түвшин Нийт төсөв Нэгжийн өртөг

1.2.1

1.2.2

1.2.3

1.2.4

1.2.5

Бага, суурь, б ү рэн дунд боловсролын ү йлчилгээ Дотуур байрны ү йлчилгээ Хамрагдах сурагчийн тоо Дотуур байранд суух сурагчдын тоо 46,864 Орой, эчнээ сургалтын ү Тусгай хэрэгцээт боловсролын ү йлчилгээ Албан бус боловсролын ү йлчилгээ йлчилгээ Оройн сургуульд хамрагдах хүний тоо Эчнээ сургалтад хамрагдах хүний тоо 1,553 Тусгай сургуульд хамрагдах хөгжлийн бэрхшээлтэй сурагчдын тоо 4 төрлийн сурах бичгээр хангагдах эмзэг бүлгийн суралцагчдын тоо Сургалтын хэрэглэгдэхүүнээр хангагдах эмзэг бүлгийн сурагчдын тоо 2,221 8,750 66,590 Бичиг үсэг тайлагдах хүний тоо Дүйцсэн хөтөлбөрөөр ЕБ эзэмших хүний тоо Боловсрол суваг ажиллуулах 1,553 тод-х 11,690 1

189,335,236.2

172,117,404.1

11,711,074.6

316,172.3

225,668.6

1,579,644.5

120,000.0

1,000,000.0

35,000.0

2,092,272.1

138,000.0

314.1

249.9

203.6

145.3

711.2

13.7

15.0

тод-х 179.0

1.0

Сангийн яам

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийн жишээ:

Бүтээгдэхүүний анги: Нийтлэг мөнгөн тусламж

Бүтээгдэхүүний гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт, нэгжийн өртөг Хөтөлбөр .2. Í ÈÉÃÌ ÈÉÍ ÕÀËÀÌ ÆÈÉÍ ¯ÉË×ÈËÃÝÝ Бүтээгдэхүүний анги 2.4. Í èéòëýã ì º í ãº í òóñëàì æ Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт 2008 оны зорилтот Нийт төсөв Мянган төгрөг Нэгжийн өртөг

Í èéãì èéí õàëàì æèéí ñàí , Ì Ó-û ã õº ãæ¿¿ëýõ ñàí

2.4.1

2.4.2

2.4.3

Î ëî í õ¿¿õýä òº ð¿¿ëñýí ýõ÷¿¿äýä î ëãî õ ì º í ãº í òóñëàì æ àâñàí ýõ÷¿¿äèéí òî î òóñëàì æ ñàð á¿ð òýòãýì æ àâñàí õ¿¿õäèéí 0-18 í àñí û õ¿¿õäýä î ëãî õ òýòãýì æ òî î Çàëóó ãýð á¿ëä î ëãî õ ì º í ãº í òóñëàì æ òóñëàì æ àâñàí ãýð á¿ëèéí òî î 2.4.4

2.4.5

2.4.6

Ø èí ý òº ðñº í õ¿¿õäýä î ëãî õ ì º í ãº í òóñëàì æ òóñëàì æ àâñàí õ¿¿õäèéí òî î Æèðýì ñýí áî ëî í õº õ¿¿ë õ¿¿õýäòýé ýõ÷¿¿äýä î ëãî õ ì º í ãº í òóñëàì æ Õ¿¿õäèéí 100.0 ì ÿí òº ãðº ã (Ì ÓÕÑàí ãààñ) òýòãýì æèä õàì ðàãäñàí ýõ÷¿¿äèéí òî î óëèðàë á¿ð ì º í ãº í òóñî àì æ àâñàí õ¿¿õäèéí òî î

Бүтээгдэхүүний анги 2.4 - Нийт төсөв

155000 1046000 35000 65000 65000 1046000 11 625 000,0 37 656 000,0 17 500 000,0 6 500 000,0 18 720 000,0 104 600 000,0

104 600 000,0

75,0 36,0 500,0 100,0 288,0 100,0

Сангийн яам Гарчиг



Монгол улсад хэрэгжүүлж буй шинэчлэлийг хийх болсон үндэслэл ба түүний зарчим Хуудас 2 10



Бодлогын мэдэгдэл – загвар, тодорхойлолт 17



3 жилийн төсвийн төсөөллийн хувилбарууд – загвар 22



Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл – загвар, тодорхойлолт 35



Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн төсвийн төслийн мэдэгдэл – бүтэц 45



ДХТ-ийн үйл явц – 3 үе шат, 8 ажил үүрэг 37

Сангийн яам Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн төсвийн төслийн мэдэгдэл нь Засгийн газраас бэлтгэн УИХ-д өргөн барих ДХТ-ийн баримт бичгүүдийн нэг салшгүй хэсэг



Ил тод байдал ба хариуцлагын тогтолцоо



    2008 оны ‘Монгол Улсын Төсвийн төсөл’ нь төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын төсвийн төслийг багтаасан хэд хэдэн хэсгүүдээс бүрдсэн нэг ном байв.

ДХТ-ийн төлөвлөлтийн шинэ тогтолцоогоор төсвийн ерөнхийлөн захирагч бүрээр Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн төсвийн төслийн мэдэгдэлийг тусад нь бэлтгэн гаргана.

Төсвийн ерөнхийлөн захирагчдаар хөтөлбөрүүдэд хуваарилсан төсвийн төслийн саналыг УИХ болон олон нийтэд танилцуулах зорилгоор Төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын төсвийн төслийн мэдэгдлийг бэлтгэнэ.

Бодлого, зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэлд тусгаснаар бодлогын тэргүүлэх чиглэл, зарлагын хуваарилалтыг ТЕЗ-ийн Төсвийн төслийн мэдэгдэлд багтаасан байна .

Сангийн яам ТЕЗ-ийн Төсвийн төслийн мэдэгдэл нь өмнөхөө дүгнэж, цаашдын чиг хандлагыг тодорхойлно



Өмнөхөө дүгнэж цаашдын чиг хандлагыг тодорхойлох



 Гүйцэтгэлд суурилсан төсвийг танилцуулж байгаа учраас зарлагын хуваарилалтыг төрөөс нийлүүлэх бүтээгдэхүүн (тоон ба чанарын гүйцэтгэлийн үзүүлэлтээр илэрхийлэгдсэн төрөөс үзүүлэх ажил үйлчилгээ)-ээр бэлтгэж гаргана.

 ДХТ-ийн хамрах хугацаанд хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж буй шинэ бодлогыг голлон анхаарна.

 Өмнөх оны гүйцэтгэл, ололт амжилтад хийсэн дүн шинжилгээн дээрээ тулгуурлан цаашдын чиг хандлагыг гаргаж ирнэ.

 Урд онуудын ба тухайн жилийн төсвийн зарлагын байдалд хийсэн шинжилгээг ТЕЗ ийн төсвийн төслийн мэдэгдэлд тусгана.

Сангийн яам ТЕЗ-ийн Төсвийн төслийн мэдэгдлийн санал болгож буй бүтэц

1 ДХТ-ийн бодлогын зорилго 2 ДХТ-ийн бүтээгдэхүүн, арга хэмжээ 3 Зарлагын шинжилгээ 4 ДХТ-ийн зарлагын төлөвлөлт 5 Санхүүгийн тооцооны хавсралт

ТЕЗ-ийн ТТМ-ийн талаар Сургалтын модуль 5-д дэлгэрэнгүй харуулав

Сангийн яам ТЕЗ-ийн төсвийн төслийн мэдэгдэл - бүтэц

1 ДХТ-ийн бодлогын зорилго ДХТ-ийн хамрах хугацаанд бодлогын зорилгыг хөтөлбөрөөр харуулах 1/6 Тайлбар

• • • • •

Зорилгыг хөтөлбөр бүрээр тодорхойлж гаргана Хугацаа, тоо, чанарын хувьд хэмжигдэхүйц байх ёстой ДХТ-ийн хамрах хугацаа болох гурван жилийн хугацаанд биелэгдэхүйц байх ёстой Бодлогын мэдэгдэлд тусгасантай адил байна Салбарын мастер төлөвлөгөө, стратегийн баримт бичиг, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд тулгуурлана.

Сангийн яам ТЕЗ-ийн төсвийн төслийн мэдэгдэл - бүтэц

2/6 2 ДХТ-ийн бүтээгдэхүүн, арга хэмжээ

Дунд хугацааны төсвийн хамрах хугацаанд нийлүүлэх бүтээгдэхүүн, арга хэмжээ

Тайлбар

• • • •

Энэ бүлэгт бүтээгдэхүүн, арга хэмжээг хөтөлбөр бүрээр гурван жилээр тодорхойлж оруулна (зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэлтэй адилаар).

Бүтээгдэхүүн бүрийн хувьд тодорхой хэмжих нэгж, хүрэх түвшинг тодорхойлно (зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэлтэй адилаар).

Хүрэх түвшинг зөвхөн эхний жилийн хувьд тодорхойлно. (тухайн төсвийн жил) Анхаар: Цаашдаа гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг тодорхойлно (*) ДХТ-ийн жил тус бүрээр

(*) Макро-төсвийн байдал тогтвортой бус байгаа үед ийнхүү аажмаар үе шаттайгаар хэрэгжүүлэх арга замыг санал болгож байна

Сангийн яам ТЕЗ-ийн төсвийн төслийн мэдэгдэл - бүтэц

3 Зарлагын шинжилгээ

Өмнөх оны гүйцэтгэлд шинжилгээ хийх замаар хөтөлбөрийн үр өгөөж ямар байсныг тодруулах

Тайлбар

 Хөтөлбөр тус бүрээр зарлагын шинжилгээ хийх замаар үр ашиг, хэмнэлтийг тооцож гаргах (эерэг, сөрөг аль алиныг нь дурдах)  Бодлогын тэргүүлэх чиглэлд өөрчлөлт орох бол яагаад гэдгийг нь тайлбарлах

3/6 43

Сангийн яам

ТЕЗ-ийн төсвийн төслийн мэдэгдэл – Зарлагын шинжилгээ хийх талаарх Их Британий жишээ Өндөр ач холбогдол бүхий чиглэл (өндөр үр өгөөж өгөх чиглэл)-ийг тодорхойлох

Өндөр ач холбогдол бүхий хөтөлбөрийг тодруулах, ингэхдээ дараахь зүйлийг харгалзах: Хөтөлбөр эсхүл арга хэмжээний мөнгөний үнэ цэнийг сайжруулах хүрээг тодорхойлох. Тухайлбал,      Засгийн газрын тэргүүлэх чиглэл, зорилгод хамааралтай эсэх; Зардлыг нэмснээр нийгэм, эдийн засгийн хувьд өгөх үр өгөөж өндөр; Дараа дараачийн жилүүдийн зарлагад үзүүлэх бодит суурь шахалт; болон Гадаад хүчин зүйлийн үзүүлэх нөлөөлөл.    Зорилгын ач холбогдол буурсан эсхүл биелэгдсэн; Зарцуулах хөрөнгө, хүрэх үр дүнгийн хоорондын уялдаа сул; Улсын ба хувийн секторын эсхүл олон улсын түвшний жишиг үзүүлэлттэй харьцуулахад орц буюу нэгжийн өртөг өндөр; Үйлчилгээг үзүүлж буй байгууллагуудын гүйцэтгэлийн үзүүлэлтүүд нь хол зөрөөтэй.

4/6 Зарлагыг дахин хуваарилах

Дараахь зүйлд үндэслэн зардлын тооцоог хянан үзэх:   Үр өгөөж муутай хөтөлбөрөөс нөөцийг өөр хөтөлбөр, арга хэмжээнд хуваарилах; Өндөр ач холбогдол бүхий хөтөлбөрт нэмэлт хөрөнгө шаардагдах. Гүйцэтгэлийн хүрээг эргэж хянах:   Шинэ хөтөлбөрийн хүрэх үр дүн, зорилт; Гүйцэтгэлийн хүрэх түвшин, түүнийг үнэлж дүгнэх болон хяналт-шинжилгээ хийх төлөвлөгөө.

Төлөвлөх, хэрэгжүүлэх

Тавьсан зорилго, зорилтод зарлагыг чиглүүлэх, тэдгээрийг биелүүлэхэд гарах саад бэрхшээлийг арилгахад шаардагдах төлөвлөгөөг тохиролцох. Төлөвлөгөөнд төсвийн хуваарилалт, бодлогын шинэчлэл, хууль эрх зүйн ба захиргааны чиглэлээр орох өөрчлөлт болон бусад арга хэмжээг тусгана.

Сангийн яам ТЕЗ-ийн төсвийн төслийн мэдэгдэл - бүтэц

4 ДХТ-ийн зарлагын төлөвлөлт

Бодлогын тэргүүлэх чиглэлд тулгуурлан ДХТ-ийн зарлагын төлөвлөлтийг харуулах; төлөвлөсөн зардалд хийсэн эдийн засгийн ба чиг үүргийн шинжилгээг багтаасан байна.

Тайлбар

• • • Хөтөлбөрүүдэд нөөц хэрхэн хуваарилагдсаныг шинжлэх (эдийн засгийн ангилал болон бүтээгдэхүүний зорилтот түвшингээр нь шинжилгээ хийх) ДХТ-ийн жилүүдээр хөтөлбөр хооронд нөөц хэрхэн хуваарилагдсаныг шинжлэх Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэлд суурилан зарлагын шинжилгээг хийнэ

5/6 45

Сангийн яам ТЕЗ-ийн төсвийн төслийн мэдэгдэл - бүтэц

5 Санхүүгийн тооцооны хавсралт Бодлогын ба зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдлийг хавсаргах 6/6 46

Сангийн яам Гарчиг



Монгол улсад хэрэгжүүлж буй шинэчлэлийг хийх болсон үндэслэл ба түүний зарчим Хуудас 2 10



Бодлогын мэдэгдэл – загвар, тодорхойлолт 17



3 жилийн төсвийн төсөөллийн хувилбарууд – загвар 22



Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл – загвар, тодорхойлолт 35



Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн төсвийн төслийн мэдэгдэл – бүтэц 45



ДХТ-ийн үйл явц – 3 үе шат, 8 ажил үүрэг 47

Сангийн яам Төсвийн дунд хугацааны төлөвлөлтийн үйл явц нь гурван үе шат, 8 ажил үүрэгт хуваагдана

I үе шат – ДХТ-ийн хязгаар

тогтооход шаардагдах стратегийн өгөгдлүүд

•

Ажил үүрэг 1: Хөтөлбөр ба

бүтээгдэхүүний ангийг тодорхойлох

•

Ажил үүрэг 2:

Бодлогын мэдэгдэл бэлтгэх

•

Ажил үүрэг 3:

жилийн төсвийн төсөөллийн Гурван хувилбаруудыг бэлтгэх

II үе шат – ДХТ-ийн хязгаарт багтаан ДХТ бэлтгэх

•

Ажил үүрэг 4:

Багцын төсвийн хязгаарыг хөтөлбөр ба бүтээгдэхүний ангиудад хуваарилах

•

Ажил үүрэг 5:

Бүтээгдэхүүн тодорхойлох ба зарлагын хэмжээг тогтох

•

Ажил үүрэг 6:

Хөтөлбөрийн зарлагын хэмжээг төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн түвшинд нэгтгэн баталгаажуулах

III үе шат – ДХТ-ийн

хэлэлцүүлгийн үйл явц

•

Ажил үүрэг 7:

СЯ-тай хийх ДХТ-ийн хэлэлцүүлэг

•

Ажил үүрэг 8:

ТЕЗ-ийн төсвийн төслийн мэдэгдлийг бэлтгэх Төсвийн хуваарь: IV.20 V.10 (3 долоо хоног) Төсвийн хуваарь : VI.20 VIII.15 (7½ долоо хоног) Төсвийн хуваарь : VIII.16 IX.15 (4 долоо хоног)

Сангийн яам Үе шатуудыг тайлбарлахын өмнө хоёр зүйлийг онцлох хэрэгтэй. Эхнийх нь сануулах …

1/2



ДХТ-ийн хязгаар



   Гурван жилээр тогтоосон ДХТ-ийн хязгаар нь салбарын яамдын хувьд төсвийг урьдчилан таамаглах боломжоор хангахаас гадна мөрдөх ёстой төсвийн хатуу хязгаар болж өгдөг. Төсвийн урьдчилсан таамаглал гэдэг нь тухайн яамны хувьд гурван жилийн туршид салбартаа зарцуулах төсвийн нөөцийн хэмжээг мэдэх боломжийг бий болгож байгаа бөгөөд ингэснээр дунд хугацаанд хэрэгжүүлэх бодлогын зорилтыг төлөвлөх бололцоотой болно. Төсвийн хатуу хязгаарыг мөрдөх гэдэг нь тухайн яам төсвөө хөтөлбөрүүдэд хуваарилахдаа Сангийн яамнаас тогтоосон ДХТ-ийн хязгаарыг хэтрүүлэхгүй байна гэсэн үг

Сангийн яам … хоёр дахь зүйл нь төлөвлөлтийн бүтцийг бий болгох ...



Стратегийн төсөв ба төлөвлөлтийн зөвлөл



2/2



ÄÕÒ-èéг бэлтгэж боловсруулахад óäèðäëàãûí äýýä òүâøíèé äýìæëýã çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé áºãººä ñàéäûí òóøààëààð Ñòðàòåãèéí òºñºâ áà òºëºâëºëòèéí çºâëºë á¿õ ÿàìäàä áàéãóóëàãäàõ ¸ñòîé.



Çºâëºë áîë ñàëáàðûí ñàéäàä áîäëîãî áîëîí òºñâèéí ãîë øèéäâýð ãàðãàõàä ñòðàòåãèéí çºâëºãºº ºãºõ ¿¿ðýã á¿õèé удирдах зөвлөл þì.



Çºâëºë íü Òºðèéí íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà áîëîí á¿õ ãàçðûí äàðãà íàðààñ á¿ðäýíý. Ñàéä дор өгүүлсэн 1, 3, 4 áîëîí 6 äóãààð àæèë ¿¿ðýãò õàìààðàõ àñóóäëûг хэлэлцэх óóëçàëòóóäûã өөрөө óäèðäàн явуулах øèéäвэр гаргаж áîëíî.



Ýíэ Çºâëºë нь салбарын төлөвлөлтийг зохион байгуулах, зохицуулах талаар өмнө нь байгуулагдаж байсан ажлын хэсгийг орлох юм. ßàìíû òºëºâëºëòèéí ãàçàð íü òºñâèéí ãàçðààñàà òóñäàà òîõèîëäîëä òºëºâëºëòèéí ãàçàð íü Çºâëºëèéí ажлын албаны ¿éë àæèëëàãààã ã¿éöýòãýíý. ªºð íýã õóâèëáàð íü òºëºâëºëòèéí ãàçðûã òºñâèéí ãàçàðòàé íýãòãýæ áîëîõ þì.

Сангийн яам l үе шат – ДХТ-ийн хязгаар тогтооход шаардлагатай стратегийн өгөгдлүүд

1 Ажил үүрэг 1:

Хөтөлбөр, бүтээгдэхүүни й ангийг тодорхойлох

   ДХТ бэлтгэхэд газар, х:элтсүүдийн гүйцэтгэх үүргийг тодорхойлсон ажлын төлөвлөгөөг Стратегийн төсөв ба төлөвлөлтийн зөвлөл батална.

Зөвлөл нь хөтөлбөр, бүтээгдэхүүний анги (дэд хөтөлбөр)-ийн бүтцийг батлах ба түүнд үндэслэн төлөвлөлт, төсөвлөлтийн баримт бичгийг бэлтгэнэ. Ямар хөтөлбөр, бүтээгдэхүүний ангитай байх талаарх эхний төслийг Төсвийн газар боловсруулна.

2 Ажил үүрэг 2:

Бодлогын мэдэгдэл бэлтгэх

   Өөрсдийн хариуцсан чиг үүргийн дагуу бодлогын газрууд (жишээ нь, БСШУЯ-ны Бага, дунд боловсролын газар) холбогдох хөтөлбөрийн ДХТ-ийн Бодлогын мэдэгдлийг боловсруулах үүрэг хүлээнэ.

Бодлогын мэдэгдэлд тусгагдах бодлогын зорилго, зорилтыг салбарын мастер төлөвлөгөө, стратеги, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө зэргийг үндэслэн тодорхойлно.

Түүнчлэн бодлогын газар нь хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний тайлан болон хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн байдалд хийсэн дүгнэлт зэрэг бусад холбогдох тайланг ашиглана.

3 Ажил үүрэг 3:

Гурван жилийн төсвийн төсөөллийн хувилбаруудыг боловсруулах

   Төсвийн газар төсвийн төсөөллийн хувилбаруудыг боловсруулж, Зөвлөлд танилцуулна. Зөвлөл нь түүнийг баталж, бодлогын мэдэгдлийн хамт СЯ-нд хүргүүлнэ. Төсвийн төсөөллийн гурван (зарлагын түвшин бага, дунд зэрэг, өндөр гэсэн) хувилбарыг боловсруулна. Хувилбаруудыг бодлогын таамаглалд үндэслэн тооцоолно.

Сангийн яам II үе шат – ДХТ-ийн хязгаарт багтаан ДХТ-ийг бэлтгэх

4 Ажил үүрэг 4:

Багцын төсвийн хязгаарыг хөтөлбөр, бүтээгдэхүүни й ангиудад хуваарилах

   Хөтөлбөр, бүтээгдэхүүний ангиудад төсвийн хязгаарыг хэрхэн хуваарилах вэ гэдэг нь Стратегийн төсөв, төлөвлөлтийн зөвлөлийн хариуцах ажил юм.

Õºòºëáºð áîëîí á¿òýýãäýõ¿¿íèé àíãèä төсвийн õÿçãààðûã õóâààðèëàх ýõíèé ñàíàëûí òºñëèéã Òºñâèéí ãàçàð áýëòãýíý.

Дàðààãèéí àæèë ¿¿ðýã áîëîõ õºòºëáºðийн хүрээнд нийлүүлэх á¿òýýãäýõ¿¿í, түүнèé çàðëàãûã тооцоолох ажлыг хийж гүйцэтгэх àæëûí õýñãèéã хөтөлбөр бүрээр áàéãóóëàõûã Çºâëºë íü áîäëîãûí ãàçðóóäàä ñàíàë áîëãîíî

5 Ажил үүрэг 5:

Бүтээгдэхүүнийг тодорхойлж, зардлын хэмжээг тогтоох

  Хөтөлбөр бүрээр байгуулагдах ажлын хэсэгт бодлогын газрын ахлах мэргэжилтэн, төсвийн газрын мэргэжилтэнийг оруулахаас гадна харьяа агентлагын менежер болон хэрэв боломжтой бол салбарын мэргэжилтнүүдийг оролцуулна. Ажлын хэсэг батлагдсан маягт, загвар (ж. нь, Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдэл)-ыг ашиглах ба хамгийн багадаа 2 удаа хуралдаж асуудлыг хэлэлцсэн байна (дараачийн слайднаас хурлаар хэлэлцэх асуудлыг харна уу).

6 Ажил үүрэг 6:

Хөтөлбөрийн зарлагын хэмжээг ТЕЗ-ийн түвшинд нэгтгэх

  Бодлогын газрууд тус тусын Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдлийг зөвшөөрсний дараа Төсвийн газар тэдгээрийг ТЕЗ-ийн түвшинд нэгтгэнэ. Зөвлөл зарлагын хуваарилалтын сонголтыг хэлэлцээд Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдлийг хөтөлбөр бүрийн болон нийт багцын түвшинд эцэслэн батална.

Сангийн яам II үе шат – ‘Бүтээгдэхүүнийг тодорхойлж, зарлагын хэмжээг тогтоох’ 5 р ажил үүргийг хийж гүйцэтгэх хөтөлбөрийн ажлын хэсгийн хурлаар хэлэлцэх асуудал

Эхний хурлын хэлэлцэх асуудал 2 дахь хурлын хэлэлцэх асуудал Арга хэмжээий өртөгийг тооцсоны үндсэн дээр бүтээгдэхүүн бүрт зарлагыг хуваарилах.

Бүтээгдэхүүн ба холбогдох арга хэмжээг тодорхойлох Бүтээгдэхүүн бүрийн гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг тодорхойлох, тоон ба чанарын үзүүлэлтээр хүрэх түвшинг тогтох.

Нэгжийн өртөг хэр бодитой вэ гэдгийг шалгах ( нэгжийн өртөг гэдэг нь хуваарилсан зардлыг хүрэх түвшинд харьцуулсан харьцаа); нэгжийн өртөгийг буруу тооцсон тохиолдолд хүрэх түвшинг бууруулах/эсхүл бүтээгдэхүүнд хуваарилагдах зардлыг өсгөх. Хөтөлбөрийн бүтээгдэхүүн бүрээрх зардлыг нэгтгэж, хөтөлбөрийн нийт зардлыг тооцоолж хязгаараас хэтэрсэн эсэхийг шалгах. Хөтөлбөрийн нийт зардлын дүн нь түүнд хуваарилсан төсвийн хязгаараас давж болохгүй (хэтэрсэн тохиолдолд дахин шалгаж төсвийн зөрүүг хаах хэрэгтэй).

Төсвийн хязгаараас +/-5% зөрүүтэй байх 2 хувилбарыг бэлтгэх. Ингэхдээ зөвхөн ямар бүтээгдэхүүн өсөх (буурах вэ?) гэдгийг тухайн бүтээгдэхүүний зарлагын хуваарилалт болон тоон үзүүлэлтийн хүрэх түвшингээр харуулах. 53

Сангийн яам III үе шат – Хэлэлцүүлэгийн үйл явц

7 Ажил үүрэг 7:

СЯ-тай ДХТ ийн хэлэлцүүлэг өрнүүлэх

    Сангийн яамтай хийх төсвийн албан хэлэлцүүлэг нь ТЕЗ-дад төсвийн саналаа хамгаалах, төсвийн зарлагын үндэслэл нь болох бодлогын асуудлуудыг хэлэлцэх боломжийг олгоно.

Хэлэлцүүлэг нь салбарын яамдаас Сангийн яаманд ирүүлсэн хөтөлбөр болон бүтээгдэхүүний ангиар харуулсан Бодлогын төлөвлөлтийн мэдэгдэл болон Зарлагын төлөвлөлтийн мэдэгдлийг багтаасан Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн төсвийн төслийн мэдэгдэл дээр үндэслэгдэнэ .

Хэлэлцүүлэгт СЯ ба салбарын яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга нар холбогдох газрын дарга нартайгаа оролцоно. Хэлэлцүүлгийн төгсгөлд СЯ салбарын яамдын ирүүлсэн төсвийн төслийн мэдэгдэл, хэлэлцүүлгийн үеэр хийсэн ярилцлага болон бусад ТЕЗ-дын бодлогын тэргүүлэх чиглэлийг тооцон үзэх хэрэгцээ шаардлага зэрэгт үндэслэн ДХТ-ийн хязгаарыг өөрчлөх эрх нь Сангийн яаманд байна.

8 Ажил үүрэг 8:

ТЕЗ-ийн Төсвийн төслийн мэдэгдэл бэлтгэх

    Төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын төсвийн төслийн мэдэгдэл нь УИХ-д өргөн мэдүүлэх ДХТ/төсвийн баримт бичигт тус тусдаа бүлгүүд болж орно. Өөрөөр хэлбэл ТЕЗ бүрийн төсөв төсвийн баримт бичгийн нэг бүлгийг бүрдүүлнэ.

Төсвийн төслийн мэдэгдэл нь салбарын яамны ДХТ-ийн дээр дурдсан 7 ажил үүргийг гүйцэтгэх явцад бэлтгэсэн бүх л мэдээлэл болон тоон үзүүлэлтийн тойм юм. Төсвийн газар Төсвийн төслийн мэдэгдэлийн эхний төслийг бэлтгэнэ

Зөвлөл мэдэгдлийн эцсийн хувилбарыг батална.