Transcript งานลิขสิทธิ์ - คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

งานลิขสิทธิ ์
ในสถาบันการศึกษา
่
: เขียนอย่างไรทีไม่
์
ละเมิ
ด
ลิ
ข
สิ
ท
ธิ
วิทยากร...นางสาวเขมะศิร ิ
นิ ชชากร
กรมทร ัพย ์สินทางปั ญญา
จัดโดย...คณะวิทยาศาสตร ์และเทคโนโลยี
มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร
วันพุธที่ 12 ธ ันวาคม พ.ศ. 2555 เวลา 13.00-
ลักษณะของงานอ ันมีลข
ิ สิทธิ ์
่ ร ับความคุม
ทีได้
้ ครอง
่
การแสดงออกซึงความคิ
ด
มีระดับการสร ้างสรรค ์เพียงพอ
เป็ นงานสร ้างสรรค ์ตามที่
กฎหมายกาหนด
ไม่ขด
ั ต่อความสงบเรียบร ้อย
2
งานสร ้างสรรค ์อ ันมี
์
ลิ
ข
สิ
ท
ธิ
• วรรณกรรม
• ศิลปกรรม
• นาฏกรรม
• ดนตรีกรรม
• โสตทัศนวัสดุ
• งานแพร่เสียงแพร่ภาพ
• ภาพยนตร ์
่ นทึกเสียง
• สิงบั
• งานในแผนก
วรรณคดี
วิทยาศาสตร ์ หรือ
3
ศิลปะ
วรรณกรรมตามกฎหมายลิขสิทธิ ์
หมายความรวมถึงโปรแกรม
คอมพิวเตอร ์
โปรแกรมคอมพิวเตอร ์ : คาสัง่
่
่ นใดที
่
่ าไปใช้กบ
หรือชุดคาสังหรื
อสิงอื
น
ั
่
่
่
เครืองคอมพิ
วเตอร ์เพือให้
เครือง
คอมพิวเตอร ์ทางานหรือได้ร ับผลอย่าง
ใดอย่างหนึ่ ง
4
่ ไม่
่ ใช่ “งาน
สิงที
์
ลิขสิทแนวความคิ
ธิ”
ด
ความคิด
้
ขันตอน
หลักการ
กรรมวิธ ี
การค้นพบ
วิธใี ช้หรือ
ทางาน
ทฤษฎี
5
่ ไม่
่ ใช่ “งาน
สิงที
์
ลิขสิทธิ” (ต่อ)
ข้อมู ล ข้อเท็จจริง
พิพากษา
ข่าวประจาวัน
คา
กฎหมาย
การรวบรวม กฎหมาย คาพิพากษา
ฯลฯ
6
ตัวอย่าง
่ ไม่
่ ใช่ “งานลิขสิทธิ”์
สิงที
E = MC2
่
ชือ
หนังสือ
่
ชือเพลง
รู ปแบบตัวอ ักษร
สู ตรอาหาร
วิธจ
ี ด
ั การธุรกิจ
่
พล็อตเรือง
เทคนิ ควิธก
ี ารจัดทา
หนังสือทามือ
7
ลิขสิทธิคุ์ ม
้ ครองโดย
อ ัตโนมัต ิ
• ไม่ตอ
้ งจดทะเบียน
• ไม่ตอ
้ งโฆษณาก่อน
่
• ไม่ตอ
้ งบันทึกลงสือใดๆ
8
อายุการคุม
้ ครองลิขสิทธิ ์
• บุคคลธรรมดา
ตลอดอายุของผู ส
้ ร ้างสรรค ์ + 50 ปี
• นิ ตบ
ิ ุคคล
50
ปี
หลั
ง
จากสร
้างสรรค
์
หรื
อ
โฆษณา
้
ครงแรก
ั
9
อายุการคุม
้ ครองลิขสิทธิ ์
(ต่อ)
่ นทึกเสียง
• งานภาพถ่าย สิงบั
โสตทัศนวัสดุ ภาพยนตร ์
50 ปี หลังจากสร ้างสรรค ์ หรือโฆษณา
้ั
ครงแรก
• ศิลปประยุกต ์
้ั 25 ปี หลังจากสร ้างสรรค ์ หรือโฆษณา
ครงแรก
10
ใครคือเจ้าของลิขสิทธิ ์
• ลู กจ้าง VS นายจ้าง
• หน่ วยงานของร ัฐ VS
ข้าราชการ
• คณะกรรมการ VS องค ์กร
• อาจารย ์ นักวิจย
ั นักศึกษา VS
มหาวิทยาลัย
11
ใครคือเจ้าของลิขสิทธิ ์
(ต่อ)
ผู ส
้ ร ้างสรรค ์และเจ้าของลิขสิทธิ ์
อาจเป็ น คนเดียวกันหรือคนละ
้
คน
ขึนอยู
่
กับข้อเท็จจริงของ
“การสร ้างสรรค ์งาน”
12
ใครคือเจ้าของลิขสิทธิ ์
(ต่อ)
• สร ้างสรรค ์โดยอิสระ
• ภายใต้การจ้าง คาสัง่ หรือการ
ควบคุม ของหน่ วยงานของร ัฐ
• ในฐานะลู กจ้าง
• ในฐานะผู ว้ า
่ จ้าง
13
ใครคือเจ้าของลิขสิทธิ ์
(ต่อ)
์
เจ้าของลิขสิทธิอาจได้
์
ลิขสิ-ทการด
ธิมาโดย
ัดแปลงงานของผู อ
้ น
ื่
- การรวบรวม
- การร ับโอนลิขสิทธิ ์
14
การดัดแปลงงานต้องได้ร ับ
อนุ ญาตจากเจ้าของลิขสิทธิ ์ และ
์
่
ผู ด
้ ด
ั แปลงจะมีลข
ิ สิทธิในงานที
ได้ดด
ั แปลง
้ ้ โดยไม่กระทบกระเทือน
ทังนี
์ มี
่ อยู ่
สิทธิของเจ้าของลิขสิทธิที
15
สิทธิของเจ้าของลิขสิทธิ ์
• ทาซา้ ด ัดแปลง
• เผยแพร่ตอ
่ สาธารณชน
• ให้เช่า โปรแกรมคอมพิวเตอร ์ สิง่
บันทึกเสียง
ภาพยนตร ์
โสตทัศนวัสดุ
16
สิทธิของเจ้าของลิขสิทธิ ์
(ต่อ)
สิทธิทางเศรษฐกิจ
• ให้ประโยชน์อ ันเกิดจาก
์ ผูอ
ลิขสิทธิแก่
้ น
ื่
• อนุ ญาตให้ใช้ลข
ิ สิทธิ ์
17
สิทธิของผู ส
้ ร ้างสรรค ์
สิทธิทางศีลธรรม
• แสดงตนว่าเป็ นผู ส
้ ร ้างสรรค ์
• ห้ามผู ใ้ ด บิดเบือน ต ัดทอน ด ัดแปลง
่
หรือทาโดยประการอืนใดแก่
งาน จน
่ ยง หรือ
เกิดความเสียหายต่อชือเสี
เกียรติคณ
ุ ของผู ส
้ ร ้างสรรค ์
18
์
การละเมิดลิขสิทธิ
้ น : การกระทาแก่งาน
ละเมิดขันต้
โดยไม่ได้ร ับอนุ ญาตจากเจ้าของ
ลิขสิทธิ ์
- ทาซา้ ดัดแปลง
- เผยแพร่ตอ
่ สาธารณชน
- ให้เช่าต้นฉบับหรือสาเนาโปรแกรม
่ นทึกเสียง โสตทัศนวัสดุ
คอมพิวเตอร ์ สิงบั
19
และภาพยนตร ์
์
การละเมิดลิขสิทธิ
(ต่
อ
)
้
่
ละเมิดขันรอง : การกระทาแก่งานเพือ
หากาไร
โดยผู ก
้ ระทารู ้หรือมีเหตุอ ัน
้
ควรรู ้ว่า งานนันเป็
นงานละเมิด
ความ
ลิขสิทธิ ์
- ขาย ให้เช่า ให้เช่าซือ้ ฯลฯ
- เผยแพร่ตอ
่ สาธารณชน
่
- แจกจ่ายในลักษณะทีอาจก่
อให้เกิด
เสียหายแก่เจ้าของ
20
่
่
สิงทีต้องขออนุ ญาตก่อน
นามาใช้
หนังสือ ตารา บทความ และงานวิชาการ
่
อืนๆ
่
้ งานเขียน
 นิ ยาย เรืองสั
น
 โปรแกรมคอมพิวเตอร ์
 ภาพวาด ภาพถ่าย ภาพประกอบ แผนที่
โครงสร ้าง หรือ รู ปทรงสามมิต ิ
้ ้องของเพลง
 ทานอง เนื อร
่ นทึกเสียง โสตทัศนวส
21
 สิงบั
ั ดุ ภาพยนตร
์

่ สามารถน
่
สิงที
ามาใช้ได้
โดยไม่ตอ
้ งขออนุ ญาต
ข้อเท็จจริง ข่าวสารประจาวัน
 ร ัฐธรรมนู ญ กฎหมาย
้
 ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ คาชีแจงของ
หน่ วยงาน ของร ัฐ
่
 คาพิพากษา คาวินิจฉัย คาสังและ
รายงานของราชการ
 แนวคิด หลักการ ทฤษฎี

22
ลักษณะของการใช้งาน
ลิขสิทธิ ์
อ้างอิง คัดลอก ดัดแปลงข้อความจาก
่
บุคคลอืน
่ เพือ
่
 ถ่ายสาเนางานของบุคคลอืน
แจกจ่ายให้ นักศึกษา
่
่
่
อการ
อประกอบสื
 ใช้งานของบุคคลอืนเพื
สอน
เช่น ตาราง เพลง ภาพถ่าย
ภาพวาด เป็ นต้น

23
เงื่อนไขการใช้
หลัก
การคัดลอกหรือดัดแปลงในส่วน
้
สาระสาคัญของงาน ทังหมดหรื
อแต่
เพียงบางส่วนจะต้องได้ร ับอนุ ญาต
จากเจ้าของลิขสิทธิ ์ เช่น คัดลอก
ข้อความจากบทคัดย่อหรือบทสรุป
่ นสาระสาคัญเพือ
่
ของงานวิจย
ั ซึงเป็
ประกอบเป็ นส่วนหนึ่ งของงานเขียน24
เงื่อนไขการใช้ (ต่อ)

ข้อยกเว้น
- ใช้ตามความจาเป็ นและ
เหมาะสมในจานวนพอสมควร
25
ข้อยกเว้นการละเมิด
ลิขสิทธิ ์


ต้องไม่ขด
ั ต่อการแสวงหาประโยชน์
์
จากงานอ ันมีลข
ิ สิทธิตามปกติ
ของ
เจ้าของลิขสิทธิ ์
ต้องไม่กระทบกระเทือนถึงสิทธิอ ันชอบ
์ น
ด้วยกฎหมายของเจ้าของลิขสิทธิเกิ
สมควร
26
ข้อยกเว้นการละเมิด
์ (ต่อ)
ลิ
ข
สิ
ท
ธิ
หลักเกณฑ ์ของข้อยกเว้น
กรณี เฉพาะ
* วิจย
ั หรือศึกษา
่
* ใช้เพือหาประโยชน์
ของตนเอง
* ติชม
วิจารณ์ หรือแนะนาผลงาน
* ทาซา้ ด ัดแปลง นาออกแสดง
27
ข้อยกเว้นการละเมิด
ลิขสิทธิ ์ (ต่อ)
กรณี เฉพาะ
* เสนอรายงานข่าวทาง
่
สือสารมวลชน
โดย
มีการ ับรู ้ถึงความเป็ นเจ้าของ
ลิขสิทธิ ์
* ใช้เป็ นส่วน
หนึ่ งในการถามและตอบ
ในการสอบ ฯลฯ
28
ข้อยกเว้นการละเมิด
ลิขสิทธิ ์ (ต่อ) ้
* สาหร ับบรรณาร ักษ ์ : ทาซาโดย
่
ไม่หากาไร
- ทาซา้ เพือใช้
ใน
่
ห้องสมุดหรือให้แก่หอ
้ งสมุดอืน
- ทาซา้
่
บางตอนตามสมควรให้แก่ผูอ
้ น
ื่ เพือ
การวิจย
ั หรือศึกษา
29
ข้อยกเว้นการละเมิด
ลิขสิทธิ ์ (ต่อ)
โปรแกรม
คอมพิวเตอร ์
* วิจย
ั ศึกษาโปรแกรมคอมพิวเตอร ์
้
่
นัน
* ใช้เพือ
ประโยชน์ของเจ้าของ
* ทาสาเนาในจานวนสมควรโดยผู ้
ได้ร ับหรือป้ องกันการสู ญหาย
*
30
ข้อยกเว้นการละเมิด
ลิขสิทธิ ์ (ต่อ)
* การกล่าว ค ัด ลอก เลียน หรือ
อ้างอิง
งานบางตอนตาม
สมควรจากงานอ ันมีลข
ิ สิทธิ ์
จะต้องมีการร ับรู ้ถึงความเป็ น
์
้
เจ้าของลิขสิทธิในงานนั
น
31
การร ับรู ้ความเป็ นเจ้าของ
ลิขสิทธิ ์

่ าของ
ต้องแจ้งให้ทราบถึงชือเจ้
ลิขสิทธิ ์ และหรือผู ส
้ ร ้างสรรค ์
่
ชือผลงาน
(ถ้ามี) หรือ
่ (ถ้ามี)
แหล่งทีมา
32
- ภาพวาด
ตั
วอย่าง ้
่
ชือภาพ
……………ผู
สร ้างสรรค ์……
จาก
หนังสือ…………
- ภาพยนตร ์
ภาพจากภาพยนตร ์
่
เรือง………………
ผู ส
้ ร ้าง…………………
- ภาพเหตุการณ์
ได้ร ับการสนับสนุ นภาพ
จาก…………….
33
ตัวอย่าง (ต่อ)
- ดนตรีกรรม
่
ชือเพลง…………………
ผู แ
้ ต่งคา
ร ้อง /ทานอง/ผู เ้ รียบเรียงเสียง
ประสาน…………
- วรรณกรรม
ข้อความจากหนังสือ………………
ผู ป
้ ระพันธ ์…………….
- ข้อมู ลหรือต ัวเลข
ข้อมู ลจัดทาโดย……………จาก
หนังสือ……………
34
ข้อควรคานึ งในการใช้ลข
ิ สิทธิ ์
่
่
เพือลดความเสี
ยงจากการ
ละเมิ
ด
 ว ัตถุประสงค ์และลักษณะของการใช้
่
งานจะต้องไม่เป็ นการกระทาเพือ
การค้าเกินสมควร
เช่น อาจารย ์ผู ส
้ อนถ่ายสาเนา
่
ตาราเรียนบางตอนเพือขาย
้ั ยนในราคา
นักศึกษาในชนเรี
เกินกว่าต้นทุนค่าถ่ายเอกสาร
่
เสียงต่
อการละเมิด

35
ข้อควรคานึ งในการใช้ลข
ิ สิทธิ ์
่
่
เพือลดความเสี
ยงจากการ
ละเมิด (ต่อ)
์

ลักษณะของงานอ ันมีลข
ิ สิทธิ
์
- เช่น การนางานลิขสิทธิของบุ
คคล
่ ยั
่ งไม่เคยนาออกเผยแพร่โดย
อืนที
์
างอิงเป็ นส่วนหนึ่ ง
เจ้าของลิขสิทธิมาอ้
่
ของงานของตนอาจเสียงต่
อการละเมิด
36
ข้อควรคานึ งในการใช้ลข
ิ สิทธิ ์
่
่
เพือลดความเสี
ยงจากการ
ละเมิ
ด
(ต่
อ
)
่
 ปริมาณและสัดส่วนของงานทีใช้
่
์ นๆ
้
เมือเที
ยบก ับงานอ ันมีลข
ิ สิทธินั
้
ทังหมด
* เช่น นางานวรรณกรรมมาใช้โดย
คัดลอกหรือ อ้างอิงหลายๆ ตอน
่ จารณา
ในผลงานของตนโดยเมือพิ
สัดส่วนโดยรวมแล้วมีป ริมาณมาก
37
ข้อควรคานึ งในการใช้ลข
ิ สิทธิ ์
่
่
เพือลดความเสี
ยงจากการ
ละเมิ
ด
(ต่
อ
)
 ผลกระทบต่อตลาดหรือมู ลค่า
ของงานอ ันมีลข
ิ สิทธิ ์
์
การนางานลิขสิทธิมาใช้
ไม่ทาให้
มู ลค่าของงาน
ลิขสิทธิ ์ หรือรายได้ของงานลิขสิทธิ ์
ลดน้อยลง
 เช่น ถ่ายเอกสารจากบทความ
38
เดียวก ันแจกจ่าย

บทกาหนดโทษ
ละเมิด
้ น
ขันต้
ปร ับ 20,000 - 200,000 บาท
่
กระทาเพือ
การค้า
จาคุก 6 เดือน - 4 ปี หรือ
ปร ับ 100,000 บาท ้ า
800,000 บาท หรือ ทังจ
้
ทังปร
ับ
39
บทกาหนดโทษ (ต่อ)
้
ละเมิดขัน
รองปร ับ 10,000 - 100,000 บาท
่
กระทาเพือการค้
า
จาคุก 3 เดือน - 2 ปี
หรือ
ปร ับ 50,000 - 400,000
้
้
40
มาตรการปกป้ องงานลิขสิทธิ ์
์
 ระบบการแจ้งข้อมู ลลิขสิทธิของ
กรมฯ
- ไม่ใช่เงื่อนไขการได้ลข
ิ สิทธิ ์
้
นในคดี
- เป็ นข้อสันนิ ษฐานเบืองต้
์ ยวกั
่
ละเมิด
ลิขสิทธิเกี
บการ
สร ้างสรรค ์งาน
- เอกสารร ับรองการแจ้งข้อมู ลใช้
เป็ น
เอกสารประกอบการขอ
41
มาตรการปกป้ องงานลิขสิทธิ ์
(ต่อ)
 การแสดงข้อมู ลงานลิขสิทธิ ์
(Copyright
Notice)
ข้อสันนิ ษฐานตามกฎหมาย
่ ชอ
งานทีมี
ื่ หรือ
่ ใช้
่ แทนชือของบุ
่
่ างตน
สิงที
คคลทีอ้
์
เป็ นเจ้าของลิขสิทธิแสดงไว้
่ นเจ้าของชือ
่ หรือ
* บุคคลซึงเป็
่ ใช้
่ แทนชือนั
่ นเป็
้
สิงที
นผู ส
้ ร ้างสรรค ์
42
่ ม
้ ครอง
มาตรการของร ัฐเพือคุ
์
ลิขสิทธิและป้
องกันการละเมิด
การแจ้งข้อมู ลลิขสิทธิ ์
การป้ องกันและระงับข้อพิพาท
์ เป็
่ นธรรม
* คู ม
่ อ
ื การใช้ลข
ิ สิทธิที
* สานักงานป้ องกันและระงับข้อ
พิพาท ด้านทร ัพย ์สินทางปั ญญา
43
์
การคุม
้ ครองลิขสิทธิระหว่
าง
ประเทศ
คุม
้ ครองงานสร ้างสรรค ์ของ
* ประเทศภาคี
อนุ สญ
ั ญากรุงเบอร ์น จานวน 164
ประเทศ
*
ประเทศสมาชิกองค ์กรการค้าโลก
ตามความตกลงทร ัพย ์สินทาง
่ ยวก
่
ปั ญญาทีเกี
ับการค้า จานวน
44
์
การคุม
้ ครองลิขสิทธิระหว่
าง
ประเทศ (ต่อ)
หลักการสาคัญ
* การคุม
้ ครองโดย
อ ัตโนมัต ิ
(automatic
protection)
*
้ า
่
การคุม
้ ครองขันต
(minimum protection)
* การ
คุม
้ ครองโดยอิสระ
45
การบริหารจัดการลิขสิทธิ ์
 เก็บร ักษาหลักฐานการ
สร ้างสรรค ์
 แจ้งข้อมู ลลิขสิทธิ ์
 จัดทาสัญญาอนุ ญาต/โอน
ลิขสิทธิ ์ อย่างรอบคอบ ร ัดกุม
46
่ น
์ เป็
คู ม
่ อ
ื การใช้งานลิขสิทธิที
ธรรม
ในการเรียนการสอน
้
 จัดทาขึนโดยมี
วต
ั ถุประสงค ์ดังนี ้
่
1. เพือสร
้างความรู ้ความเข้าใจให้แก่
ผู ใ้ ช้งานลิขสิทธิ ์ ได้ตระหนักถึงสิทธิของ
เจ้าของลิขสิทธิ ์ และข้อยกเว้นการละเมิด
์
ลิขสิทธิตามกฎหมาย
่
2. เพือให้
เกิดความช ัดเจนและความ
์
สะดวกแก่ผูใ้ ช้งานลิขสิทธิในการใช้
คูม
่ อ
ื ฯ เป็ น47
์ างเป็ น
แนวทางพิจารณาใช้งานลิขสิทธิอย่
 ปริมาณการใช้งานลิขสิทธิ ์
1. ภาพยนตร ์และโสตทัศนวัสดุ
1.1 การนาออกฉาย ผู ส
้ อนนาออกให้
ชมได้ไม่จากัดความยาวและจานวนครง้ั
มีเงื่อนไขดังนี ้
ก. สาเนางานมีลข
ิ สิทธิถู์ กต้อง
ข. โดยไม่แสวงหากาไรและ
่
48
ค. เพือประโยชน์
ในการเรียนการ
1.2 การทาสาเนา
้ องที
่
่
ก. ผู ส
้ อนทาสาเนาทังเรื
จาเป็ นต้องใช้
ณ
้
ขณะนันได้
ข. ผู เ้ รียนทาสาเนาได้ไม่เกินร ้อย
ละ 10 หรือ 3 นาที (แล้วแต่วา
่
จานวนใดน้อยกว่ากัน)
49
2. งานแพร่เสียงแพร่ภาพ
ทาสาเนาและฉายงานได้ในระยะเวลา
หนึ่ งปี การศึกษาหรือสามภาคเรียน
3. ดนตรีกรรม
3.1 การทาสาเนา
ก. กรณี เร่งด่วน เนื่ องจากไม่
้ าเนางานมาใช้ได้ทน
สามารถซือส
ั
่
การแสดงทีจะมี
ขน
ึ้
50
ข. ทาสาเนาจากท่อนใด
ท่อนหนึ่ งของงาน (excerpts of
works) ไม่เกินร ้อยละ 10 ของแต่
ละงาน และไม่เกิน 1 สาเนา ต่อ
่ าออก
ผู เ้ รียน 1 คน แต่ไม่ใช่เพือน
แสดง
่ นทึกเสียง
ค. ทาสาเนาสิงบั
่ ลข
งานเพลงทีมี
ิ สิทธิ ์ จานวน 1
51
3.2 การดัดแปลง
ดัดแปลงสาเนางานได้ แต่จะ
ดัดแปลงคุณลักษณะสาคัญของงาน
้ ้องไม่ได้
รวมถึงเนื อร
3.3 การบันทึกงาน
่
บันทึกการแสดงของผู เ้ รียน ซึงใช้
่
ดนตรีกรรมจานวน 1 ชุดได้ เพือการ
ฝึ กซ ้อมหรือการประเมินผล
52
4. รู ปภาพและภาพถ่าย
4.1 ใช้ได้อย่างน้อย 1 ภาพแต่ไม่
เกิน 5 ภาพหรือร ้อยละ 10 ของ
จานวนภาพต่อผู ส
้ ร ้างสรรค ์ 1 ราย
(แล้วแต่วา
่ จานวนใดน้อยกว่ากัน)
4.2 ผู ส
้ อนและผู เ้ รียนดาวน์โหลด
ภาพได้ อย่างน้อย 1 ภาพ แต่ไม่
เกิน 5 ภาพ หรือร ้อยละ 10 ของ
จานวนภาพต่อผู ส
้ ร ้างสรรค ์ 1 ราย
53
่ มพ ์
5. วรรณกรรม/สิงพิ
5.1 การทาสาเนา 1 ชุด สาหร ับผู ส
้ อน
ก. 1 บท จากหนังสือ 1 เล่ม
ข. บทความ 1 บท จากนิ ตยสาร/วารสาร
หรือหนังสือพิมพ ์
่
้ เรียงความขนาดสัน
้ 1 เรือง
่
ค. เรืองสั
น
้ 1 บท
หรือบทกวีขนาดสัน
ง. แผนภู ม ิ กราฟ แผนผัง ภาพวาด
จานวน 1 ภาพ
54
่
5.2 การทาสาเนาจานวนมากเพือใช้
ใน
ห้องเรียน
ก. ร ้อยกรอง
่ มพ ์
(1) บทกวี ไม่เกิน 250 คา และเมือพิ
แล้วไม่เกิน 2 หน้า
(2) บทกวีขนาดยาว ตัดตอนมาได้ไม่เกิน
250 คา
ข. ร ้อยแก้ว
่ 1 เรือง
่ หรือ
(1) บทความ 1 บท เรือง
่
เรียงความ 1 เรือง
หรือไม่เกิน 2,500 คา
่ เกิน
(2) ตอนใดตอนหนึ่ ง (excerpt) ซึงไม่
55
(3) แผนภู ม ิ กราฟ แผนผัง ภาพวาด ภาพ
ลายเส้น การ ์ตู น รู ปภาพ หรือภาพประกอบ
หนังสือ จากหนังสือ นิ ตยสาร/วารสาร หรือ
หนังสือพิมพ ์ จานวน 1 ภาพ
่ ลก
(4) งานทีมี
ั ษณะเฉพาะ ใช้ได้ไม่เกิน
2,500 คา และทาสาเนาตอนใดตอนหนึ่ ง
(excerpt) ของงานได้ไม่เกิน 2 หน้าพิมพ ์ของ
้ หรือไม่เกินร ้อยละ 10 ของคาทีปรากฏ
่
งานนัน
้
ในงานนัน
่
(5) ทาสาเนาบทกวี บทความ เรืองหรื
อ
่
อสามารถตัด
เรียงความได้ไม่เกิน 1 เรืองหรื
ตอนมาจากผลงาน ของผู ส
้ ร ้างสรรค ์คน
เดียวกันได้ไม่เกิน 2 หรือทาสาเนาผลงานได้56
ตัวอย่าง
่ พม
การนางานวรรณกรรมทีตี
ิ พ ์วาง
จาหน่ ายในท้องตลาดมาทาสาเนา
- ในกรณี ทเป็
ี่ นร ้อยแก้วใช้ได้ไม่เกินร ้อยละ
10 หรือ 1,000 คา
- ในกรณี ทเป็
ี่ นร ้อยกรองใช้ได้ไม่เกิน 250
คา
- ในกรณี ทเป็
ี่ นภาพใช้ได้ไม่เกิน 5 ภาพ
เพราะถือเป็ นจานวนตามสมควร แต่หาก
่
้ ผู
่ เ้ รียนไม่
เป็ นจานวนทีมากเกิ
นไป จนถึงขันที
้
ต้องไปซืองานวรรณกรรมดั
งกล่าวอีก ก็จะ 57
ไม่ใช่การใช้ทเป็
ี่ นธรรม
้
การกระทาตามตัวอย่างเหล่านี จะต้
องอยู ่
ภายใต้กฎเกณฑ ์ของการใช้สท
ิ ธิทเป็
ี่ นธรรม 2
ประการ คือ
1. ต้องไม่ขด
ั ต่อการแสวงหาประโยชน์จาก
์
งานอ ันมีลข
ิ สิทธิตามปกติ
ของเจ้าของลิขสิทธิ ์
2. ต้องไม่กระทบกระเทือนถึงสิทธิอ ันชอบ
์ นสมควร
ด้วยกฎหมายของเจ้าของลิขสิทธิเกิ
58
การพิจารณาว่าการใช้งาน
เป็ นธรรมหรือไม่พจ
ิ ารณาจาก
1. จุดมุ่งหมาย และลักษณะของการ
ใช้งาน
่ ามาใช้
2. ปริมาณของงานทีน
้
เปรียบเทียบกับปริมาณงานทังหมด
3. กระทบกระเทือนต่อมู ลค่าทาง
้ น
้
การตลาด หรือราคาของงานชินนั
หรือไม่
59
คาพิพากษาฎีกาที่ 1908/2546
่
- โจทก ์ร ับราชการมีหน้าทีประเมิ
นผล
่ ดทาเอกสาร
การฝึ กอบรม ไม่มห
ี น้าทีจั
่
หรือเขียนตาราวิชาการเพือใช้
ฝึ กอบรม
- โจทก ์เขียนคู ม
่ อ
ื การประเมินและ
ติดตามผลการฝึ กอบรม
- โจทก ์เป็ นเจ้าของลิขสิทธิ ์
60
- จาเลยที่ 1 เขียนหนังสือกลยุทธ ์ใน
การฝึ กอบรมโดยคัดลอกงานของโจทก ์ใน
่ นสาระสาคัญ ประมาณ 30 หน้า
ส่วนทีเป็
จากจานวนประมาณ 150 หน้า โดยไม่ได้
ร ับอนุ ญาตจากโจทก ์
- หนังสือจาหน่ ายใกล้เคียงต้นทุน
- ถือว่าจาเลยได้ร ับค่าตอบแทนจากงาน
เขียน
- มหาวิทยาลัย จาเลยที่ 2 เป็ น
61
หน่ วยงานราชการ จัดพิมพ ์ตามระเบียบ
- จาเลยที่ 2 จัดพิมพ ์หนังสือ เป็ น
การแสวงหากาไรและแข่งขันกับ
โจทย ์ทาให้โจทก ์เสียหาย ขาด
รายได้ จากการจาหน่ ายหนังสือ
้
ของจาเลยทังสอง
62
คาพิพากษาฎีกาที่ 1732/2543
ข้อเท็จจริง
- จาเลยมีอาชีพร ับจ้างถ่ายเอกสาร
้
- โจทย ์ฟ้องว่าจาเลยทาซางาน
วรรณกรรมของโจทก ์
- จาเลยต่อสู ว้ า
่ ร ับจ้างถ่ายเอกสารตาม
่
่ าไปใช้เพือ
่
คาสังของนั
กศึกษาผู ว้ า
่ จ้างทีน
การศึกษาหรือวิจย
ั จึงเข้าข้อยกเว้นตาม
กฎหมายลิขสิทธิ ์
63
คาพิพากษา
- ศาลพิพากษาว่าจาเลยไม่ม ี
พยานหลักฐานมาแสดงให้เห็นว่ามี
นักศึกษาว่าจ้างถ่ายเอกสารของกลาง
่
ไปใช้เพือการศึ
กษา ข้อเท็จจริงฟั ง
ไม่ได้วา
่ การกระทาของจาเลยเข้า
ข้อยกเว้น จาเลยจึงมีความผิดฐาน
้
์
ทาซางานลิ
ขสิทธิตามฟ
้ อง และ
่
่ นสิงที
่ ่
ให้ ริบเครืองถ่
ายเอกสาร ซึงเป็
ได้ใช้ในการกระทาความผิด
64
คาพิพากษาฎีกาที่ 5843/2543
ข้อเท็จจริง
- จาเลยมีอาชีพร ับจ้างถ่ายเอกสาร
้
่
- โจทก ์ฟ้องว่าจาเลยทาซางานวรรณกรรมเพื
อ
การค้าของโจทก ์บางบทในส่วนสาระสาคัญ
้ั บกุมและชนสอบสวนจ
้ั
- ในชนจั
าเลยให้การร ับ
่
สารภาพว่าถ่ายเอกสารดังกล่าวไว้ เพือขาย
เสนอ
ขาย แก่นก
ั ศึกษาและบุคคลภายนอก (ถ่ายเอกสาร
ก่อนได้ร ับการว่าจ้างจากนักศึกษา)
้ั
- ในชนศาลจ
าเลยต่อสู ว้ า
่ ร ับจ้างถ่ายเอกสาร
่
่ าไปใช้เพือ
่
65
ตามคาสังของนั
กศึกผู ว้ า
่ จ้างทีน
คาพิพากษา
- ศาลพิจารณาจากพยานหลักฐาน
ของโจทก ์แล้ว เห็นว่า จาเลยถ่าย
เอกสารงานวรรณกรรมของโจทก ์เก็บไว้
่ ้านจาเลยอยู ่ใกล้
ในร ้านหลายชุด ซึงร
่ การสอนโดยใช้หนังสือ
มหาวิทยาลัยทีมี
ของโจทก ์ พฤติการณ์ดงั กล่าวย่อมมี
่ าเลยจะขายเอกสารทีท
่ าขึน
้
โอกาสทีจ
้
โดยละเมิดโจทก ์ได้โดยสะดวก อีกทังใน
66
้
ชนจั
ั บกุมและสอบสวนจาเลยก็ร ับ
คาพิพากษา
- ศาลพิพากษาว่า จาเลยมีความผิด
ตามพระราชบัญญัตล
ิ ข
ิ สิทธิฯ์ โดย
้
์
่
ทาซางานลิ
ขสิทธิของโจทก
์ไว้เพือ
้ น
้
ขาย เสนอขาย อ ันเป็ นการทาซาขึ
่
เองเพือการค้
าและแสวงหาประโยชน์
จากการขายสาเนางานดังกล่าว มิใช่
เกิดจากการร ับจ้างถ่ายเอกสารของ
่
นักศึกษา ทีจะเข้
าข้อยกเว้นตาม
67
กฎหมาย
กรมทร ัพย ์สินทางปั ญญา
กระทรวงพาณิ ชย ์
โทร. 02-547-4633-34
www.ipthailand.org
68
ประว ัติวท
ิ ยากร
นางสาวเขมะศิร ิ นิ ชชากร
ปริญญาตรี
รามคาแหง
ปริญญาโท
สังคม สถาบัน
ปริญญาโท
ประสานมิตร
ร ับราชการ
นิ ตศ
ิ าสตร ์บัณฑิต มหาวิทยาลัย
ศิลปศาสตร ์มหาบัณฑิต พัฒนา
บัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร ์ (นิ ดา้ )
บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
กรมทร ัพย ์สินทางปั ญญา 17 ปี
69