Transcript Zhvillimi dhe gjinia

Prof. As. Dr. Milika Dhamo
KUADRI EUROPIAN I KUALIFIKIMEVE
EDUKIMI GJINOR NE KEK
Edukim demokratik
Edukim ligjor
Edukim qytetar
Inteligjence
emocionale
Edukim
mjedisor
Kognicion
Edukim globalt
Zhvillim
psikomotor
Sjellje
Integrimi
europian
Shprehite per jeten
Edukim gjinor
Edukim me dhe per te drejtat
Dukurite aktuale të zhvillimit të shoqërisë shqiptare:
Hapja drejt
shoqërisë
demokratik
e e civile;
Barrierat
nënkulturore
Lëvizja e
popullsisë
drejt zonave
urbane
Krijimi i
"shoqërise
periferike"
Pritshmëritë
dhe stereotipet
sjellore
"Braktisja e
fshehtë"
Dramat
sociale
Keqkuptimet
bashkëshoqërues
e gjinore
PAMJA E EDUKIMIT GJINOR NE SHKOLLE
NIVELI
POLITIK
DOC
LOKALE
DOC
GLOBALE
KORNIZAT
KURRIKUL
ARTE
STANDARDE
T
INPUTE…
KURIKULA: TEKSTET, PLANE PUNE…
NIVELI
PROFESIONAL
1
2
3
4
5
MESUESI:NXENESI
E PERDITSHMJA
3
1
2
4
Forma te ushqimit te identitetit androgjenik
teksti shkollor
Seksizmi
bashkëveprimi
skema
konteksti
social e
kulturor
VECORITE PSIKOLOGJIKE TE FEMIJEVE NE SHKOLLEN
E MESME
VENDI I IDENTITETIT GJINOR NE ZHVILLIMIN FIZIK SOCIAL
KOGNITIV E MORAL
REALITETI GJINOR NE MENDJEN E NXENESIT
ANDROGJINIA
ATY KU NDODH TE NXENIT!
BARAZIA SOCIALE
PERVOJA DHE KURRIKULA
ROLET SOCIALE
PARAGJYKIMI
APRIORISTIKA
DISKRIMINIMI
STEREOTIPET
VITET
E
SHKOLLIMIT
MOSHA
QELLIMI
INDETITETI GJINOR
konstrukt social që formësohet nën
ndikimin e konteksteve sociale e
kulturore dhe një metodologjie
edukative me shtrirje të gjatë në
kohë.
.
Ku?
Perceptimet, të kuptuarit
dhe qëndrimet gjinore modelohen
në shkolle dhe tekste.
Seksizmi ne tekst
eshte faktor i fshehtë tinzar
modeldhenieje
Identiteti dhe rolet gjinore
Femijet 14-18 vjec jetojnë
stadin e operacioneve te larta
mendore.
Të menduarit bazohet në
hipoteza dhe racionalizime
Të kuptuarit thjeshtohet nga
cilesia e input, perpunimit te
informacionit dhe output
Identiteti: 4 korsite e tij!!
J.Marcia
14-18 vjecaret:
Adoleshentet identifikohen dhe
bashkëpunojnw me ata që kanë status
social të lakmuar.
Adoleshentet kopjojnë të
fuqishmit, të suksesshmit, të
rriturit.
Konstruktet gjinore dominante gëlltiten siç
serviren.
Zhvillimi gjinor ne moshen 14-18 vjec
të menduarit
objektiv,
klasifikimi
serializimi,
krahasimi
inversioni,
reciprociteti
raporti i
pjesës me
të tërën
IDENTITETI GJINOR
Faktoret e rrezikut
Shkak
Faktoret vetjak
PERVOJA
Integritet
Paaftesia
Faktoret mjedisore
LOKUSI
Aftesia
Paaftesia
Nderveprimi
Zakonet Jetesore
DILEMAT GJINORE
KURRIKULA
GRUPI
TEKSTET PER GJININE
Autoriteti
Skemat
Iniciativa
Ilustrimet,
Aparati didaktik i teksteve,
Sjelljet e stereotipizuara,
Rolet sociale,
Autoriteti gjinor,
Skemat e te menduarit,
Profesionet
Raportet
Klasa 9-12
• Përmbajtje femërore Ok,
jo metodologji feministe;
• Objektivitet dhe art interpretimi
gjinor;
jo përshtypje personale;
• Përqasshmëri me mentalitetin e
moshes, jo sterilitet;
• Jo gjykime,
jo artifice dhe arkaizma;
• Interpretim interaktiv,
jo autoritet.
.
Mbi mesimdhenien
Analiza e permbajtjes
analiza e njësisë së
plotë mësimore
Integrimi horizontal
lendet
Analiza semiotike
copëzimi i permbajtjes
deri në nivelin më të imët,
pa prekur kuptimin
Dy shkolla te ndertimit te mjedisit
formal edukativ:
• Parashtrimi sistematik i
informacionit:
përshkrimi i drejtpërdrejt
i tij
• Parashtrimi problemor:
nxënësit e ndërtojnë vetë
dijen/rolin gjinor
Instrumenti i mbledhjes së fakteve
gjinore ne programe (1)
Mohimi i
gruas
Vendi
1
2
3
Përmbajtja e
programit
a. Stereotipat
gjinorë
b. Rolet gjinore
c. Profesionet
Aparati
pedagogjik
a. Stereotipat
gjinorë
b. Rolet gjinore
c. Profesionet
Ilustrimet
a. Stereotipat
gjinorë
b. Rolet gjinore
c. Profesionet
Kundërshtimi
i gruas
Gruaja
në role
tradicional
e
Kanalizimi
drejt të
menduarit të
deformuar
gjinor
Instrumenti i mbledhjes së fakteve
gjinore në tekste(2)
KONCEPTET
GJINORE
1
2
…
VENDI NE
TEKST
BRENDIA
APARAT
I
PEDAG..
….
INTEGRIMI I DIMENSIONIT GJINOR
NEPER PROGRAMET
E NJE VITI
Kurrikul e integruar
Horizontalisht
RENDITJA
KONSEKUITIVE
E KONCEPTEVE GJINORE
LE TE BEJME ATE QE KEMI
BERE PERHERE!
• THERRASIM BLOOM!
• TAKSONOMIA E OBJEKTIVAVE KOGNITIVE
• TAKSONOMIA E OBJEKTIVAVE EMOCIONALE
• TAKSONOMIA E OBJEKTIVAVE PSIKOMOTORIKE
OBJEKTIVA SPECIFIKE TE EDUKIMIT GJINOR
ROBERT MAGER:
• CILI ESHTE DESTINACIONI I NDERHYRJES?
• SPECIFIKO REPERTORIN E SJELLJES SE
DESHIRUAR! ( OBJEKTIVAT E ARRITJES)
• SPECIFIKO MASEN E SUKSESIT!
• SPECIFIKO KOHEN/RRETHANAT E KRYERJES SE
SJELLJES!
Mola e edukimit gjinor
Mohimi
Kundershtimi
Kanalizimi drejt te
menduarit te
stereotipizuar
Tradicionalizmi
Totalitarizmi i fshehte
•
•
•
•
Vrasja e personit juridik tek i riu/e reja
Vrasja e personit moral tek I riu/ e reja
Prenotimi i dështimit ne jete: i teperti
Gelimi i totalitarizmit
Deformimet
emocionale
• Aktivizimi i mekanizmave
negative mbrojtes
• Panopticizmi i te rriturve:
e drejta e privatesise
dhe krijimtaria
• Kultivimi i vetmisw
• dhe izolimit gjinor
Inhibitore te te nxenit
• Objektifikimi i sjelljes gjinore te nxenesit dhe
pasojat e bërjes objekt
• Rolet gjinore
• Cungimi i interesave ne gjini te ndryshme
• Prioritetet e te rriturve
OBJEKTIVA SPECIFIKE SOCIALE, PSIKOLOGKIE E
EDUKATIVE TE EDUKIMIT GJINOR
NORMAN GRONLUND:
• IDENTIFIKO ELEMENTE TE SJELLJES
SE DESHIRUAR!
• PROGRAMOJI ATO SI SEKUENCA TE
NDERHYRJES!
EDUKIMI GJINOR SI FAKTOR UNIFIKUES
Komunitete te
paintegruara
????
Komunitete te
integruara
Komunitete pjeserisht te
integruara
Rekomandime:
1. Me shume qellim ne sjelljet gjinore ne
tekste
2. Gjej plotinw e identitetit gjinor ne
tekste
3. Thekso tiparet e identitetit androgjenik
4. Respektimi i paradigmes se zhvillimit
kognitiv, social, emocional e moral te
femijeve.
5. Pershtat metodologjine e mesimdhenies
Djale a vajze?
• Disleksia dhe miopia hasen tre herë më shpesh tek djemtë
Vajza
nuk vuajnë shpesh nga disleksia dhe miopia
• E përqendrojnë vëmendjen për një kohë mw të shkurtër
•
E përqendrojnë vëmendjen për një kohë më të gjatë
• Hemisferat e trurit i kanë më të diferencuara në funksione
•
Hemisferat e trurit nuk janë qartazi të specializuara
• Hemisferën e djathtë e kanë më të zhvilluar
•
Hemisferën e majtw e kanë më të zhvilluar
• I zgjidhin ushtrimet në heshtje
•
Preferojnë të flasin kur zgjidhin problema
• Janë më të interesuar për objektet; luajnë më shpesh me to
•
Janë më të interesuara për njerëzit dhe fytyrat dhe jo aq pwr
objektet
Inputi dhe fiziologjia
• Nuk i dallojnë mirë aromat
–
I dallojnë shumë mirë aromat, sidomos para ovulimit
• Ndodh më shpesh të jenë mëngjarashë
•
Nuk ndodh shpesh të jenë mëngjarashe
• Ndërhyjnë për të prezantuar çështje të reja
•
Ndërhyjnë për të bërë sqarime dhe mbështetur dikë në bisedë
• Nuk e kanë të zhvilluar kontaktin me sy
–
E kanë të zhvilluar kontaktin me sy
• Preferojnë distanca më të mëdha më bashkëmoshatarët meshkuj
•
Ndjehen mirë kur nuk ka distancë me bashkëmoshataret femra
• Preferojnë të kripurat
•
Preferojnë ëmbëlsirat,
Ne dhomat e tyre
•
Dwgjojnë mirw me veshin e djathtë
– Dëgjojnë mirë me të dy veshët
•
Reagojnë ndaj dhimbjes mw ngadalë
– Reagojnë ndaj dhimbjes më shpejt, por e durojnë më gjatë
•
Shikojnë më mirë drejt përpara
– Shikojnë mirë edhe anash
•
Shikojnë më mirë kur ka shumë dritë, nuk shikojnë mirë natën
– Shikojnë mirë edhe natën
•
Shkrimin e dorës e realizojnë me hemisferën e majtë
– Shkrimin e dorës e realizojnë me të dyja hemisferat duke siguruar një paraqitje më estetike
•
U pëlqen shahu
– U pëlqejnë gjuhët e huaja
•
U vjen goja më vonë (arrijnë të flasin mirë rreth moshës 4 vjeç)
– U vjen goja më shpejt (arrijnë të flasin mirë rreth moshës 3 vjeç)
•
Zemërohen më lehtë.
– Zemërimi u vjen më ngadalë, por i fortë.
Pritshmerite e stereotipizuara
•
Pranojnë të tjerët nëse kanë interes
–
•
Identifikohen mw shpesh me të fortët
–
•
Luajnë lojra kooperuese, ku qëllimi është mirësia dhe ndihma
Parapëlqejnë të luajnë me lodra, sa mw të shtrenjta më të mira
–
•
Kur luajnë, preferojnë të rrafshtat
Luajnë lojra konkurruese, ku qëllimi është fitorja
–
•
Kukullat i përdorin për të ndërtuar mjedise familjare, për t’u kujdesur për to
Kur luajnë, ndërtojnë objekte të larta
–
•
Janë dëgjuese të mira
Kukullat i përdorin si silurë, gjuajnë me to, por nuk kujdesen
–
•
U pëlqen të përshëndesin dhe sajdisin mysafirët
Janë më të mirë në përdorimin e shqisës së të parit dhe orientimit në hapësirë
–
•
Identifikohen më shpesh me viktimat
Janë indiferent ndaj mysafirëve
–
•
I pranojnë të tjerët nëse janë të bukur
Parapëlqejnë të luajnë më shokët e shoqet e tyre, t’i ndihmojnë në lojë a veprimtari
Preferojnë histori/aktivitete më aventura, ngjarje të ndodhura jashtë shtëpisë
–
Preferojnë histori/aktivitete me ndjenja, brenda ose afër shtëpisë