Transcript ดาวน์โหลดไฟล์

โรคความดันโลหิ ตสูง (Hypertension)
เสนอ
ครู มิ่งขวัญ ศิริโชติ
จัดทาโดย
นาย ดนุชา สงวนสิ น
นาย ณัฐภัทร ตระกูลศีลธรรม
นาย ณัฐวัฒน์ เหมือนรอดดี
น.ส.ศศิธร เย็นสนิท
นาย ศุภกร บุญนาชัย
น.ส.สิ วาภรณ์ จิระแพทย์
นาย ธรรมนูญ เวตะนัต
นาย ภัทรพล คงเสงี่ยมวงศ์
ม.4/5
ม.4/5
ม.4/5
ม.4/5
ม.4/5
ม.4/5
ม.4/5
ม.4/5
เลขที่ 8
เลขที่ 16
เลขที่ 24
เลขที่ 33
เลขที่ 34
เลขที่ 37
เลขที่ 38
เลขที่ 40
ความหมายของโรคความดันโลหิ ตสูง
โรคความดันโลหิ ตสูง (Hypertension) เป็ นโรคเรื้ อรังชนิดหนึ่งที่
ผูป้ ่ วยมีความดันเลือดในหลอดเลือดแดงสูงกว่าปกติ ทาให้หวั ใจต้องบีบตัว
มากขึ้น เพื่อสูบฉีดเลือดให้ไหลเวียนไปตามหลอดเลือด และไปเลี้ยงส่ วน
ต่างๆในร่ างกายได้อย่างเพียงพอ
วิธีการตรวจสอบโรคความดันโลหิตสู ง
สามารถวัดหาค่าความดันโลหิ ตหรื ออัตราการเต้นของหัวใจได้
จากเครื่ อง Sphygmomanometer (สฟิ กโมมาโนมิเตอร์) & Stethoscope
(สเต็ทโตสโคป)
วิธีการวัดความดันโลหิต
ก่อนวัดความดันโลหิ ตควรปฏิบตั ิดงั นี้
1. จัดสิ่ งแวดล้อม
- สถานที่ใช้ตรวจต้องเงียบและเป็ นส่ วนตัว และต้องไม่มีปัจจัยที่จะทาให้ความ
ดันโลหิ ตผันแปร
- เครื่ องวัดต้องอยูใ่ นแนวสายตาหากสูงหรื อต่าไปจะทาให้การวัดคลาดเคลื่อน
- เมื่อผูป้ ่ วยนัง่ บนเก้าอี้และวางมือบนโต๊ะ แขนควรอยูใ่ นระดับหัวใจ ควรปรับ
ความสูงของโต๊ะเพื่อให้ได้ตาแหน่งดังกล่าว
- จัดให้ผปู ้ ่ วยนัง่ บนเก้าอี้ แขนที่จะวัดจะได้อยูใ่ นระดับหัวใจ
2. เตรียมการวัดและการพัก
เพื่อจัดการกับสิ่ งที่จะทาให้การวัดความดันโลหิ ตผิดพลาดควรจะ
แนะนาผูป้ ่ วยดังนี้
- อุณหภูมิหอ้ งต้องไม่ร้อนหรื อหนาวเกินไป
- ไม่ควรใส่ เสื้ อแขนยาวขณะวัดความดันโลหิ ต
- ขณะวัดไม่ควรมีความเครี ยด อาการเจ็บปวด ไม่ปวดปัสสาวะ
- ไม่ควรวัดความดันหลังอาหาร
- ต้องงดบุหรี่ และกาแฟก่อนวัดความดันโลหิ ต 30 นาที
- ให้นงั่ พัก 5 นาทีหา้ มนัง่ ไขว่หา้ ง หลังพิงพนัก เท้าอยูบ่ นพื้น
3. การเลือกขนาดของผ้ าพันรัดแขน
ขนาดของผ้าพันรอบแขนมีผลต่อความดันขนาดที่เหมาะสม คือความกว้างต้อง
ประมาณ 40% ของเส้นรอบวงแขน ความยาวต้องอย่างน้อย 80% หากขนาดผ้าเล็กไปจะ
ทาให้ค่าความดันโลหิ ตสู งเกินไป ปกติจะให้วดั แขนขวาเสมอ
ขนาดมาตราฐานสาหรับผูใ้ หญ่กว้าง 12-13 ซม ยาว 35 ซม
- รอบแขน 22–26 cm,ใช้ผา้ ขนาด "small adult" ขนาด—12 - 22 cm.
- รอบแขน 27–34 cm, ใช้ผา้ ขนาด"adult" ขนาด—16 - 30 cm.
- รอบแขน 35–44 cm, ใช้ผา้ ขนาด"large adult" ขนาด—16 - 36 cm.
- รอบแขน 45–52 cm,ใช้ผา้ ขนาด"adult thigh" ขนาด—16 - 42 cm.
4. การพันผ้ ารัดแขน
- ควรจะแนะนาให้ผปู ้ ่ วยใส่ เสื้ อแขนสัน่ เมื่อมาวัดความดัน
- หากจะใส่ เสื้ อแขนยาวให้เป็ นเสื้ อคลุมที่สามารถถอดออกได้ง่าย
- ไม่ควรใช้วิธีรูดแขนเสื้ อขึ้นไปเพราะจะทาให้ค่าความดันโลหิ ตที่วดั ได้ไม่ถูกต้อง
- ให้คลาหลอดเลือดแดงที่แขนแล้วพันผ้าโดยให้ศูนย์กลางของผ้ากดทับเส้นเลือด
- ขณะพันต้องพันอย่างสม่าเสมอไม่พนั แน่นหรื อหลวมเกินไป ปลายผ้าจะอยู่
เหนือข้อศอก 2.5 ซม
- ระหว่างการใช้หูฟังระวังสัมผัสกับผ้าจะทาให้เกิดเสี ยงหลอก
- ผ้าที่พนั จะต้องอยูใ่ นระดับหัวใจเสมอ
5. การเพิม่ ความดันเข้ าในผ้ า
- ก่อนที่จะวัดความดันโลหิ ตเรายังไม่ทราบว่าผูป้ ่ วยมีความดันโลหิ ตสู งหรื อต่า เราจะใช้วิธี
คลาหลอดเลือดแดงที่แขน
- พันผ้าให้ตรงกลางของผ้าตรงกับแนวทางของหลอดเลือดแดง แล้วบีบจนกระทัง่ ความดัน
ไปอยูท่ ี่ 60 มิลิเมตรปรอท แล้วบีบลมเข้าไปทีละ 10 มิลลิเมตรปรอทจนกระทัง่ คลาชีพขจร
ไม่ได้ แล้วจึงปล่อยลมออกด้วยอัตรา 2 มิลลิเมตรปรอท
- จดค่าความดันที่เริ่ มคลาได้ชีพจร
- หลังจากนั้นจึงใช้หูฟังวางบนเส้นเลือดและบีบลมจนความดันสู งกว่าค่าที่จดไว้ 30
มิลลิเมตรปรอทแล้วจึงปล่อยลมด้วยอัตราเร็ ว 2 มิลลิเมตรปรอท/วินาที
- เสี ยงแรกที่ได้ยนิ คือค่าความดันโลหิ ตขณะหัวใจบีบตัว(systolic) อีกค่าหนึ่งให้จดค่าความ
ดันที่เสี ยงการเต้นหายไป (diastolic)
- ให้วดั ความดันโลหิ ตค่า systolic/diastolic
- อีก 2 นาทีให้วดั ความดันโลหิ ตซ้ า ถ้าครั้งแรกและครั้งที่สองห่างกันเกิน 5 มม.ปรอทให้วดั
ครั้งที่ สาม
- ระหว่างการวัดความดันโลหิ ตไม่ควรจะมีการพูดคุย
เมื่อไรถึงจะถือว่าเป็ นโรคความดันโลหิ ตสู ง ?
ตารางแสดงระดับความดันโลหิต
(ความดันโลหิ ตสูงเฉพาะ Sys)
* สาหรับผูท้ ี่มีความดันโลหิ ตระหว่าง 121/81 – 139/89 มิลลิเมตรปรอท จะเรี ยกว่า
Prehypertension หมายถึงผูท้ ี่ยงั ไม่เป็ นโรคความดันโลหิ ตสู ง แต่มีโอกาสที่จะเป็ นในอนาคต
สาเหตุของโรคความดันโลหิตสูง
แบ่งออกเป็ น 2 กลุ่มใหญ่ ได้แก่
1. โรคความดันโลหิตทีไ่ ม่ ทราบสาเหตุ (Primary hypertension) หรือเรียก
อีกชื่อหนึ่งว่ า essential hypertension เป็ นความดันโลหิ ตสูงที่พบมากที่สุด
กลุ่มนี้ไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชดั มักจะมีสาเหตุหลายองค์ประกอบรวมกัน
พบว่าผูป้ ่ วยร้อยละ 95 เป็ นผูป้ ่ วยที่อยูใ่ นกลุ่มนี้ แต่มกั จะพบว่าผูป้ ่ วยกลุ่ม
ความดันโลหิ ตสูงนี้มีความสัมพันธ์กบั ปัจจัยดังต่อไปนี้
- การรับประทานอาหารเค็ม ซึ่งจากการศึกษาพบว่าการรับประทานอาหาร
เค็มมีส่วนทาให้เกิดความดันโลหิ ต
- กรรมพันธุ์ เชื่อว่าพันธุกรรมจะมีผลต่อระบบฮอร์โมนทาให้มีการหลัง่
สารเคมีมากไป Renin angiotensin มากทาให้ความดันโลหิ ตสูง
- ความผิดปกติของหลอดเลือดเนื่องมาจากโรคอ้วน อายุมาก เชื้อชาติ และ
การขาดการออกกาลังกาย
2. โรคความดันโลหิตทีท่ ราบสาเหตุ (Secondary hypertension) เป็ นความดัน
โลหิ ตสูงที่ทราบสาเหตุ พบได้ประมาณร้อยละ 5 ของผูป้ ่ วยความดันโลหิ ตสูง
สาเหตุที่พบได้บ่อยคือ
- โรคไต ผูป้ ่ วยที่มีหลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงไตตีบทั้งสองข้าง มักจะมีความดัน
โลหิ ตสูง
- เนื้องอกที่ต่อมหมวกไต พบได้สองชนิดคือ ชนิดที่สร้างฮอร์โมน aldosterone
ผูป้ ่ วยกลุ่มนี้จะมีความดันโลหิ ตสูงร่ วมกับเกลือแร่ โพแทสเซียมในเลือดต่า อีก
ชนิดหนึ่งได้แก่เนื้องอกที่สร้างฮอร์โมน catecholamines เรี ยกว่าโรค
Pheochromocytoma ผูป้ ่ วยจะมีความดันโลหิ ตสูงร่ วมกับใจสัน่
- โรคหลอดเลือดแดงใหญ่ตีบ (Coarctation of the aorta) พบได้นอ้ ย เกิดจาก
หลอดเลือดแดงใหญ่ตีบบางส่ วนทาให้เกิดความดันโลหิ ตสูง
- ยาคุมกาเนิด
- โคเคน ยาบ้า
บุคคลที่มีปัจจัยเสี่ ยงต่อการเป็ นโรคความดันโลหิตสูง
1. ส่ วนมากมักพบได้ในผูส้ ูงอายุ โดยเฉพาะอายุต้ งั แต่ 40-50 ปี ขึ้นไป
2. พบในผูห้ ญิงมากกว่าผูช้ ายเล็กน้อย โดยเฉพาะอย่างยิง่ หลังวัยหมด
ประจาเดือนพบได้บ่อย
3. พบมากในคนอ้วน แต่คนผอมก็พบบ้างเหมือนกัน
4. อาจเนื่องจากกรรมพันธุ์ประมาณ 30 – 40 %
5. ในบุคคลที่มีอารมณ์รุนแรง เคร่ งเครี ยด ตื่นเต้น ตกใจง่าย ดีใจง่าย เสี ยใจง่าย
>
ลักษณะอาการของผูท้ ี่เป็ นโรคความดันโลหิ ตสูง
ผูป้ ่ วยโรคความดันโลหิ ตสูงระยะแรกส่ วนใหญ่จะไม่มีอาการ เนื่องจาก
ความดันโลหิ ตจะเพิ่มอย่างช้าๆ ทาให้ร่างกายโดยเฉพาะหลอดเลือดปรับตัวทัน
จึงไม่มีอาการ ซึ่งอาจตรวจพบโดยการตรวจเช็คสุ ขภาพประจาปี หรื อเจ็บป่ วย
ด้วยโรคอื่นแล้วแพทย์วดั ความดันของเลือดพบว่าผิดปกติ ผูป้ ่ วยความดันโลหิ ต
ส่ วนใหญ่จะมาด้วยโรคแทรกซ้อนโดยที่ไม่รู้วา่ เป็ นความดันโลหิ ตสูง ดังนั้นจึง
แนะนาให้ผทู ้ ี่สงสัยว่าจะเป็ นโรคความดันโลหิ ตสูงหรื อผูท้ ี่มีอายุเกิน 35 ปี ไป
ตรวจวัดความดันโลหิ ตอย่างน้อยปี ละ 1 – 2 ครั้ง
อาการทีผ่ ู้ป่วยความดันโลหิตสู งทีพ่ าผู้ป่วยมาโรงพยาบาลได้ แก่
- ปวดศีรษะ
- ตามัว
- เลือดกาเดาไหล
- เหนื่อยง่าย/หายใจหอบ
- มึนงง
- แน่นหน้าอก
แนวทางป้ องกันโรคความดันโลหิ ตสู ง
1. คนอ้วนต้องลดน้ าหนักตัวให้อยูใ่ นเกณฑ์ปกติ
2. ออกกาลังกายอย่างสม่าเสมอ
3. ลดปริ มาณแอลกอฮอล์ให้อยูใ่ นเกณฑ์ที่เหมาะสม
4. งดบุหรี่ เป็ นวิธีการที่ได้ผลดีในการป้ องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด
5. จัดการเรื่ องความเครี ยด
HAPPY
6. รับประทานอาหารที่มีคุณภาพโดยการลดอาหารเค็ม ลดอาหารมันเพิ่มผัก
ผลไม้โดยการรับประทานอาหารลดความดันโลหิ ต
7. ปรึ กษาแพทย์เกี่ยวกับยาที่ใช้อยูเ่ พราะมียาบางตัวทาให้เกิดความดันโลหิ ตสูง
8. การจะใช้ยาคุมกาเนิดต้องปรึ กษาแพทย์
9. การพักผ่อนต้องพักผ่อนทั้งทางร่ างกายและจิตใจ พยายามควบคุมอารมณ์และ
จิตใจไม่ให้ตึงเครี ยด ขุ่นมัว และวูว่ าม
10. ระวังอย่าให้หกล้ม หรื อศีรษะกระทบกระแทก เพราะอาจจะทาให้หลอด
เลือดในสมองแตกเป็ นอัมพาตได้
อาหารสาหรับผูป้ ่ วยโรคความดันโลหิตสูง
1. หลีกเลี่ยงอาหารเค็มจัดและของดองเค็มทุกชนิด เพราะเกลือจะทาให้ความตึง
ผิวของผนังหลอดเลือดแดงเพิ่มขึ้น ทาให้ความดันเลือดใน Diastolic สูงขึ้น
2. อาหารพวกเนื้อสัตว์ ไข่ นม ถัว่ เมล็ด ซึ่งเป็ นอาหารพวกโปรตีน ถ้าไตทางาน
ได้ตามปกติกไ็ ม่ตอ้ งลดลง แต่ถา้ มีอาการทางไตแทรกซ้อนต้องลดโปรตีน
3. อาหารไขมันควรจะรับประทานอยูใ่ นระดับกลาง หรื อค่อนข้างต่า ควร
หลีกเลี่ยงไขมันจากสัตว์และพวกกะทิ
4. อาหารหวานจัด เช่น ขนมหวานทุกชนิด พยายามหลีกเลี่ยงให้มากที่สุด เพราะ
จะทาให้น้ าหนักตัว และระดับไขมันในเลือดเพิม่ ขึ้น
5. เครื่ องดื่มต่างๆ เช่น ชา กาแฟ ซึ่งมีสารคาเฟอีนสูง จะกระตุน้ ให้หวั ใจทางาน
หนักขึ้น สูบฉีดโลหิ ตแรงขึ้น เป็ นอันตรายสาหรับผูท้ ี่มีความดันโลหิ ตสูง
เพราะฉะนั้นควรหลีกเลี่ยง
6. เครื่ องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เช่น เหล้า เบียร์ จะทาให้หลอดเลือดขยายตัว การ
ไหลเวียนของโลหิ ตเร็ วและแรงขึ้น หัวใจต้องทางานหนักและแรงโลหิ ตจะพุง่
สูงขึ้นนับว่าเป็ นอันตรายอย่างยิง่ เพราะฉะนั้นควรงดอย่างเด็ดขาด โดยเฉพาะบุหรี่
สิ่ งที่สาคัญที่สุดคือ ควรจะรับประทานอาหารให้ครบหมู่ 5 หมู่ หลากหลาย
ไม่ซ้ าซาก ตามหลักธงโภชนาการ โดยเน้นหนักไปที่ผกั และผลไม้
ไม่เช่นนั้นอาจจะทาให้ได้รับสารอาหารบางประเภทไม่เพียงพอหรื อมาก
เกินไป จนเกิดโทษแก่ร่างกาย และมีผลต่อโรคภัยไข้เจ็บ
ขอบคุณที่รับชมครับ/ค่ะ
Thank you for watching