دانلود فایل شماره 1
Download
Report
Transcript دانلود فایل شماره 1
بسم هللا الرحمن الرحیم
السالم علیک یا بقیة هللا فی ارضه
1
2
دکتر مهدی عليزاده
پزشک و هيأت علمی دانشکده طب سنتی
دانشگاه علوم پزشکی تهران
تعریف حکمت
(در زمان گذشته)
حکمت به مجموعه دانشهای زمان
اطالق می شد
3
4
5
•
•
•
•
•
6
طب علمی است...
که طبیب بدان علم اندر حالهای مردم و درستی و بیماری او نگاه کند(احوال
بدن انسان را از حیث سالم یا بیمار بودن بشناسد)...
تا چون درست باشد؛ تندرستی بر وی نگاه دارد ...
و چون بیمار گردد او را به حال تندرستی باز آرد ...
چندانکه ممکن گردد.
موضوع طب
شناخت اسباب تن درستی و بیماری
و
احوال آن
و
کیفیـت تصرف اندر آن
7
.1نظری( علمی) :علم مبانی و اصول بدن و کارکرد آن بدون قصد
یا انجام عمل
.1
.2
.3
.4
امور طبیعیه :ارکان ،امزجه ،اخالط ،اعضا ،ارواح ،قوا و افعال(هستی و
قوام و حفظ کماالت جسمی بدن به آن وابسته است)
احوال صحت و مرض
اسباب و علل :اسباب صحی و مرضی(سته ضروریه)
دالیل و عالیم :نشانه های صحت و بیماری
.2عملی :علم چگونگی و طریقه انجام عمل پیشگیری یا درمان بدون
انجام آن:
8
.1حفظ الصحه
.2معالجات:
.1تدبیر با سته ضروریه
.2دارو درمانی
.3درمان با اعمال یداوی یا کارهای دستی(غمز ،دلک ،فصد و حجامت،
جراحی ،کی ،زالو)
فایده طب
9
بدن انسان
جسمی مرکب از :
• مادت
• صورت
10
11
12
علم طب
13
فایده طب
یاری دادن طبیعت
و
حفظ کردن سالمتی
و
درمان بیماری
به استعمال چیزهای سودمند و دور داشتن چیزهای زیان کار
14
فایده جزء علمی و عملی طب
جزء علمی:
شناخت تن درستی
•
و بیماری
•
و اسباب هر دو
•
جزء عملی:
طبیعت را چگونه یاری توان داد
•
و تن درستی را چگونه نگاه توان داشت
•
و بیماری را چگونه زایل توان کرد
•
•
15
بداند که چگونه عمل کند
موضوع طب
شناخت اسباب تن درستی و بیماری
و
احوال آن
و
کیفیـت تصرف اندر آن
16
اسباب اربعه جمله کاینات
.1
.2
.3
.4
17
اسباب ما ّدتی
اسباب فاعلی
اسباب صوری
اسباب تمامی یا غایی
اسباب تمامی يا غايی
اسباب فاعلی
اسباب صوری
اسباب ّ
مادتی
18
اسباب طبیعت(قوه مدبره بدن)
.1اسباب فاعلی:
مسبب االسباب –> روح شرعی >-طبیعت >-اسباب سته ضروریه
.1اسباب ّ
مادتی:
.1
.2
.3
.4
ارکان()1
اخالط()3
اعضا()4
ارواح()5
.2اسباب صوری:
.1امزجه()2
.2قوا()6
.3اسباب تمامی يا غايی:
.1افعال()7
19
اسباب فاعلی سالمتی
هرگاه:
کیفیت مناسب
و
کمّیت مناسب
و
زمان مناسب
باعث حفظ سالمتی انسانها باشد
20
اسباب فاعلی بیماری
هرگاه:
کیفیت نامناسب
یا
کمّیت نامناسب
یا
زمان نامناسب
باعث بیماری شود
21
اسباب فاعلی
اسباب الس ّته الضروریه
22
اسباب الس ّته
.1هوا و آنچه به آن پیوسته است
احوال:
شهرها
جایها
فصلهای سال
.2
.3
.4
.5
.6
23
طعام وشراب
حرکت و سکون
خواب و بیداری
احتباس و استفراغ
اعراض نفسانی
اركان
امور طبيعيه
امزجه
اخالط
اعضاء
ارواح
قوا
افعال
24
کیفیت
25
جوهر و عرض
• ماده :جوهر
• کیفیت (چگونگی) :عرض
26
یکسانی مادت(جوهر) ؛
گوناگونی صورت(عرض)
ماده /گوهر
27
صورتهای مختلف
انواع كيفيات:
رنگ ،بو ،مزه...
• کیفیت مشترک :در همه اجسام مثل سبکی و سنگینی
• کیفیت غیر مشترک :لزوما همه اجسام آن را ندارند و مالک قیاس
اجسام نمی توانند قرار بگیرند .مثل رنگ و بو
28
کیفیات چهارگانه
• گرمی :ویژگی تفارق اجزاء جسم
• سردی :انجماد و کثافت اجزاء جسم
• خشکی :ویژگی شکل دهی و ثبات اجزاء
• تری :ویژگی سیالیت و روانی اجزاء
29
کیفیات فاعله در برابر کیفیات منفعله
طیف تاثیر کیفیات فاعله بر منفعله
حرارت
یبوست
30
رطوبت
برودت
رطوبت
یبوست
-0کیفیات چهارگانه
31
گرمی
سردی
32
خشكـی
33
تری
گرمی و تری
گرمی و خشكی
معتدل
سردی و خشكی
سردی و تری
-1ارکان
35
سبب
مادی1
36
رکن -عنصر -اسطقس
37
عنصری
مثل آتش
عنصری
مثل خاك
38
عنصری
مثل هوا
عنصری
مثل آب
کیفیت غالب و بارز در برابر کیفیت مغلوب و پنهان
39
مواد مركب
40
تعریف عناصر(ارکان)
• اجسام بسیطی که غیر قابل تقسیم به اجسام مختلفه بوده و
اجزای اولیه بدن انسان و غیر انسان را تشکیل می دهند.
41
آیا از دیدگاه فلسفی عناصر جدول
مندلیف هم می توانند عنصر باشند؟
42
سبک مطلق
سبک
سبک نسبی
سنگین
سنگین نسبی
سنگین مطلق
43
44
خاک عنصری
• طبع :سرد و خشک
• منفعت:
– هرچیز بدو پای دار گردد(استحکام و
پایداری)
– برآن نهاد که بنهند،بماند(ثبات و حفظ
اشکال و شکل دهی)
45
آب عنصری
• طبع :سرد و تر
• خاصیت:
– آسان پراکنده شدن و آسان بهم باز آمدن و جمع
شدن(تعریف تری)
– زود نقش پذیرفتن و زود از دست دادن*
– خالصه:شکل پذیری و قابلیت انعطاف
– شاهد بالینی ص 26مروری بر کلیات
46
هوای عنصری
• طبع:گرم و تر
• منفعت:
– ایجاد سبکی ،تخلخل و گشادگی
در هرچیز که با آن در آمیزد
47
آتش عنصری
• طبع:گرم و خشک
• منفعت:
–
–
–
–
–
48
آمیختن با اشیاء و لطیف نمودن آنان
پختن اشیاء
رسانیدن اشیاء
نفوذ اجزای هوا به قدرتش درون اجسام
و ایجاد تخلخل
شکستن غایت سردی آب و خاک
عنصری
-2امزجه
49
سبب
صوری1
50
استحاله و مزاج
صورت نرم
صورت سخت
صورت و طبیعت میانه
مزاج
51
مواد مركب
مواد بسته به میزان امتزاج از هر رکن ،صاحب مزاجهای مختلف خواهند شد
52
مزاج
كيفيت متشابهة حاصله از اختالط و در هم آميختن عناصر
53
موارد
اركان
اخالط
اعضا اسنان
(سال)
الوان
هيكل
اعر ِ
اض
نفساني
فعاليت
خواب
مزه
فصولِ اقاليم
كوه
دريا
خاك
باد
امزجه
قلب
شباب
شريان
30-40
وريد
زرد
رشد
0-30
سرخ
گرم و
خشك
آتش
صفرا
گرم و
تر
هوا
كبد،كليه
خونِ طحال
عضالت
سرد و
تر
آب
چربي
مغز
نخاع
سرد و
بلغم
خشك خاك سودا
54
شيخ
>60سفيد
استخوان كهولت
وتر،رباط
40-60
غشاء
سياه
الغرِ خشم
گندمین هيجان
عضالني
حركت
بيداريِ
شیرين
نگراني
چاق
ترس
الغر
سیاه رو
غم
تلخ
تند
شورِ
سكونِ
خواب
شوره
-زار
تابستان
بهار
بي مزه
زمستان
ترش
پايیز
ِ
جنوب
شمالِ
استوا
شهر شهر
ِ
شمال
شهر
قطب جنوب
شهر
جنوب
ُرس ي
شني
شمال
اخالط
حاصل امتزاج ارکان
55
مواد مركب
خلط
اخالط بسته به میزان امتزاج از هر رکن ،صاحب مزاجهای مختلف خواهند شد
56
دم
(گرم و تر)
دم
57
بلغم
(سرد و تر)
بلغم
58
سودا
(سرد و خشك)
سودا
59
صفرا
(گرم و خشك)
صفرا
60
اعضا
حاصل امتزاج اخالط
61
صفرا
مزاج اعضا
بلغم
سودا
62
دم
اعضا بسته به میزان امتزاج از هر خلط/رکن ،صاحب مزاجهای مختلف خواهند شد
63
64
وتر
رباط
65
غشاء
اهمیت
66
مزاج هر اندامی را اندر هر شخصی حدی
است
67
مزاج بدن
برایند مزاج اعضا
68
ابدان بسته به برآیند مزاج اعضای خود که وابسته به امتزاج اخالط /ارکان در آن بدن است ،صاحب مزاجهای مختلف خواهند شد
مزاج بدن
69
صفرا
سودا
70
مزاج بدن
دم
بلغم
مزاج بدن
71
صفرا
سودا
72
مزاج دموی
(گرم و تر)
دم
بلغم
دم
صفرا
مزاج بلغمی
(سرد و تر)
بلغم
سودا
73
صفرا
دم
مزاج سوداوی
(سرد و خشك)
سودا
بلغم
74
صفرا
سودا
75
مزاج صفراوی
(گرم و خشك)
دم
بلغم
مزاج گرم
صفرا
گرم وخشك
سودا
76
دم
گرم و تر
بلغم
کيفيات غالب و بارز /مغلوب و پنهان عناصر
صفرا
دم
سودا
بلغم
77
یك مزاج معتدل
78
79
صفرا
دم
سودا
بلغم
چهار
مزاج مفرد
80
صفرا
دم
دم
صفرا
سودا
بلغم
سودا
81
بلغم
چهار
مزاج مركب
82
صفرا
83
سودا
دم
بلغم
9
مزاج اصلی
84
85
نگاهی دوباره از منظری دیگر
86
مزاج
معتدل حقیقی
خارج از اعتدال حقیقی
معتدل فرضی
خارج از اعتدال فرضی
نوعی
مفرد
خارجی
گرم
داخلی
سرد
صنفی
خارجی
خشک
تر
داخلی
مرکب
شخصی
خارجی
سرد و خشک
داخلی
گرم و تر
عضوی
خارجی
داخلی
نوعی
87
شخصی
گرم و خشک
سرد و تر
مزاج معتدل :
-1معتدل حقیقی :مقادیر اجزاء در کیفیت و کمیت برابرند.
-2معتدل فرض ی :انحراف و زیادتی مقدار اجزاء در حدی نیست که آنرا
منقلب خود گرداند.
88
89
90
جمعیت /تعداد
منحنی توزیع طبیعی
کیفیت مورد نظر
91
گرمی
تری
خشکی
92
سردی
گوسفندان
مارها
انسان
عقرب ها
93
ماهی ها
94
-1معتدل نوعی خارجی
مار
حرارت
95
انسان
اعتدال
عقرب
برودت
-2معتدل نوعی داخلی
96
اقالیم سبعه و مزاج صنفی
7
6
5
4
3
2
1
97
-3معتدل صنفی خارجی
98
اقالیم سبعه و مزاج صنفی
7
6
5
4
3
2
1
99
100
101
IQ?!
102
-4معتدل صنفی داخلی
اقليم 3
اقليم 1
اقليم 7
معتدل تر بودن شخص نسبت به دیگر اشخاص صنف خود -الزاما ساملتر بودن نیست
103
-5معتدل شخصی خارجی
اقليم 3
اقليم 1
اقليم 7
مزاج شخص ی که در آن مزاج نسبت به اشخاص دیگر صنف خود صحیح و ساملت باشد -الزاما معتدلتر نیست
104
مزاج
فصل
مزاج
جبلی
مزاج
جنس
مزاج
مكان
مزاج
سن
سته
ضروريه
105
اعراض
نفسانی
مزاج
جنس
106
مزاج
سنین
108
چراغ زندگی
رطوبت غریزی
سن
109
1/2
1/8
110
مزاج سنین
40
60
شيخوخيت
كهولت
پیري
کهولت
35
30
15
شباب
جوانی
طفوليت
کودکی
فرو ایستادن از پرورش و بالیدن
به تمامي
پروریدن
بالیدن
گرمي
تري
غریبه
111
تري
سرد و
تر
سرد و
خشک
گرم و
خشک
گرم و
تر
112
113
شباب
طفولیت
كهولت
شیخوخیت
مزاج
فصل ها
114
115
تابستان
بهار
پاییز
زمستان
118
تابستان
بهار
پاییز
زمستان
جوان
شیخ
شیخ
شیخ
اعتدال
جوان
شیخ
مزاجهای خارج از اعتدال طبیعی
119
شیخ
سوء مزاج
معتدل شخصی داخلی
مزاجی که شخص در آن مزاج در بهترین حال خود باشد
اعتدال
مزاجهای خارج از اعتدال طبیعی
120
سوء مزاج
معتدل عضوی
خارجی
121
معتدل عضوی
خارجی
وتر
رباط
122
غشاء
معتدل عضوی داخلی – نوعی /صنفی
123
معتدل عضوی داخلی – نوعی /صنفی
مزاجی که عضو در آن مزاج در بهترین حال خود باشد
124
معتدل عضوی داخلی – شخصی
مزاجی که عضو در آن مزاج در بهترین حال خود باشد
125
تشدید عالیم در جوانی و در مناطق گرمسیر
تشدید عالیم در سنین رشد
مصرف غذاهای سرد و تر مثل آب دوغ وخیار و لبنیات
مصرف غذاهای گرم و تررو به معتدل مثل
نان گندم و گوشت بره و مواد شیرین مالیم و
میوه جات مثل انگور وانجیر و بادام در بچه
های بیش فعال بخصوص
مصرف غذاهای گرم و تر مثل آبگوشت و گوشت بره و
تخم مرغ عسلی و هویج و انجیر و کشمش و شیره
انگور
تشدید عالیم بیماریهای پوستی مثل اگزما و ترک لبها
شیوع اختالالت روانی مثل وسواس وافسردگی
تشدید یا بروز بیماریهای سردو تر و در
سنین سرد و تر مثل باالی 60
مزاج
مکانها
128
مزاج مناطق کویری
مثل یزد
مزاج مناطق کوهستانی
مثل دماوند
مزاج مناطق کوهپایه ای کنار دریا
مثل حوالی دریای مازندران
(سیر غذا و سیاهدانه در نان)
مزاج بدن
برایند مزاج اعضا
130
ابدان بسته به برآیند مزاج اعضای خود که وابسته به امتزاج اخالط /ارکان در آن بدن است ،صاحب مزاجهای مختلف خواهند شد
مزاج بدن
131
مزاج کل بدن
معتدل
132
مزاج کل بدن
گرم
133
مزاج کل بدن
معتدل
134
مزاج کل بدن
معتدل
135
136
وصلی هللا علی محمد و آله الطاهرین
پيشاپيش عيد غدير
بر شما مبارک باشد
137