Transcript Dr.babaeiyan

‫دکتر محمود بابائیان‬
‫‪1‬‬
‫علوم طبيعيّه‬
‫ب ّررس ي جسم از لحاظ تغييرات‬
‫ابن هندو مفتاح الطب‪:‬‬
‫طب صناعتي است كه به بدنهاي مردم عنايت دارد و به اين بدنها صحت و سالمتي بخشد‬
‫ربيع بن احمد اخويني در كتاب «هدايه املتعلمين في الطب»‪:‬‬
‫بجشكي پيشه اي بود كه تندرستي آدميان را نگاه دارد و چون رفته بود باز آرد از روي علم وعمل‬
‫دیدگاه دیگر‪ :‬توجه به کیفیت و عرض زندگی‬
‫توجه به آمادگی انسان برای طی طریق کمال‬
‫‪2‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫طب‬
‫عملي‬
‫ي‬
‫نظر ّ‬
‫ّ‬
‫‪3‬‬
‫* امور طبيعيّه‬
‫*حفظ الصحه‬
‫*احوال بدن انسان‬
‫* عالج‬
‫* اسباب و علل‬
‫‪ .1‬تدبير‬
‫* دالئل و عالئم‬
‫‪ .2‬ادویه‬
‫ي‬
‫‪ .3‬اعمال یداو ّ‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫امور طبیعیه‬
‫امور طبیعیه اموری است که تعادل بدن‬
‫را از هر جهت حفظ کند‪.‬‬
‫طبیعت قوه مدبره ایست که بدون اراده و شعور‬
‫کارهای الزم بدن را انجام می دهد‬
‫‪4‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫امور طبیعیه‬
‫هر مدیری برای اجرا‬
‫• قوانين مخصوص‬
‫‪ .1‬قوانين جاری بر طبیعت و عالم کبير‬
‫)‪(BIOMEDECINE‬‬
‫• ابزار زیردست‬
‫‪ -1‬ارکان‬
‫‪ -2‬مزاج‬
‫‪ -4‬اعضا ‪ -5‬ارواح‬
‫و نهایت و مهم ترین امر‬
‫‪5‬‬
‫‪ -7‬افعال‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫‪ -3‬اخالط‬
‫‪ -6‬قوا‬
‫امور طبیعیه‬
‫ارکان‪ ،‬عناصر‪ ، ،‬اصول‪ ،‬اسطقسات‬
‫‪6‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫ارکان‬
‫اجسام ساده ای هستند که تشکیل دهنده اجزای اولیه تمام موجودات عالم‬
‫می باشند‪.‬‬
‫ارکان یا عناصر جایگاه مهمی در مباحث نظری‬
‫مکتب طب سنتی ایران دارند‪.‬‬
‫آتش عنصری‪ ،‬هوا عنصری‪ ،‬آب عنصری‪ ،‬خاک عنصریّ‬
‫‪7‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫تقسیم بندی اجسام‬
‫‪‬سنگینی و سبکی‬
‫‪‬کیفیات چهارگانه‬
‫(گرمی‪ ،‬سردی‪ ،‬تری‪ ،‬خشکی)‬
‫‪8‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫سنگینی و سبکی‬
‫سبکی مطلق (آتش)‬
‫سبکی مضاف (هوا)‬
‫سنگینی مضاف (آب)‬
‫سنگینی مطلق (خاک)‬
‫‪9‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫کیفیات چهارگانه‬
‫گرمی‪ :‬موجب حرکت و جنبش‪ ،‬ذوب کننده‪ ،‬جاذب مواد‪ ،‬سوزاننده‬
‫سردی‪ :‬کندی‪ ،‬انجماد‪،‬کاهش شدت گرمی‪ ،‬موجب درهم فشردگی‪ ،‬ضد جذب‬
‫تریّ‪ :‬قابلیت شکل پذیری‪ ،‬تفرق و اتصال به آسانی‬
‫خشکی‪ :‬ثبات و عدم شکل پذیری به راحتی‪ ،‬عدم تفرق و اتصال به آسانی‬
‫‪10‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫نقش ارکان مختلف‬
‫آتش عنصری (گرم و خشک)‪:‬‬
‫پخته شدن هر چيزی که با آن بیاميزد‪ ،‬شکسته شدن سردی آب و خاک‪ ،‬عبور اجزای هوایی به کمک قوت آن‬
‫در همه اجسام‬
‫هوای عنصری (گرم و تر)‪:‬‬
‫جهت نفوذ‪ ،‬نرمی‪ ،‬سبکی‪ ،‬سهولت بلند شدن و ایجاد گشادگی و تخلخل‬
‫‪11‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫نقش ارکان مختلف‬
‫آب عنصری (سرد و تر)‪:‬‬
‫ايجاد نرمی‪ ،‬طرح پذیری‪ ،‬انعطاف پذیری‪ ،‬خم و راست شدن و شکل گيریّ‬
‫خاک عنصری (سرد و خشک)‪:‬‬
‫عامل بهم پیوستگی و پایداری و نگهداری اشکال‬
‫‪12‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫‪13‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫مزاج‬
‫(امزجه)‬
‫در هم آمیختن‬
‫به کیفیت و حالت متشابه و یکسان حاکم بر یک جسم‬
‫مرکب اطالق می گردد‪.‬‬
‫تمام اجسام مرکب عالم دارای مزاج مخصوص به خود هستند‬
‫‪14‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫انواع واکنش ها در شیمی‬
‫حرکت‪ :‬انواع تغیيرات در جسم را عنوان می کردند‬
‫مانند‬
‫واکنش های فيزیکی = استحاله‪ :‬عدم تغیير ماهیت جسم‬
‫مثال آب سرد با در یافت حرارت آب نیم گرم شود‬
‫واکنش های شیمیایی = کون و فساد‪ :‬تغیير در ماهیت جسم‬
‫مثال چوب با گرفتن حرارت خاکستر شود‬
‫‪15‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫مزاج معتدل‬
‫معتدل حقیقی‪:‬‬
‫مقادیر اجزاء در کیفیت و کمیت برابرند‪.‬‬
‫مزاج معتدل برای جسم (در طب)‬
‫در آن مزاج و کیفیت حاکم بر کل جسم‪ ،‬آن جسم مرکب در بهترین شرایط عملکردی خ ّویش‬
‫به سر می برد‬
‫‪16‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫پارامترهای تعیين مزاج‬
‫(امزجه)‬
‫‪‬ملمس‬
‫ن)‬
‫‪‬رنگ بدن (لو ّ‬
‫‪‬لحم و شحم و سمين (چاقی و الغریّ)‬
‫‪‬مالک مو (شعر)‬
‫‪‬هیأت بنیۀ اعضا (سعت صدر و عروق و ظهور آن‪ ،‬عظم اطراف و ظهور مفاصل)‬
‫‪‬عظم نبض و یا صغر آن‬
‫‪‬انفعال از کیفیات اربعه‬
‫‪ ‬افعال صادره از طبیعت مانند هضم‪ ،‬مدفوع و ادرار (فضول مندفعه)‬
‫‪‬خواب و بیداری (نوم و یقظه)‬
‫‪‬مسایل نفسانی (رهبریت و مدیریت‪ ،‬شجاعت‪ ،‬تهور‪ ،‬ترس جبن‪)...‬‬
‫‪17‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫ارزیابی شخصیت‬
‫‪personality‬‬
‫‪ :Persona‬ماسک‬
‫شخصیت موضوع پیچیده ایی دارد که مانند هوش تعاریف بسیاری دارد‬
‫( ‪ 50‬نوع تعریف)‬
‫اغلب در دو گروه قرار دارند‬
‫تئوری صوری یا ماسک (‪:)Mask‬‬
‫تحقیق بر اساس ظواهر رفتار و اعمال بيرونی و ظاهری قرار گرفته است‪.‬‬
‫تئوری عمقی یا (‪:)Substance‬‬
‫تعاریفی که در آن از چگونگی و عمق ماهیت شخصیت صحبت می شود‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫ارزیابی شخصیت‬
‫‪personality‬‬
‫اشکال تئوری صوری یا ماسک (‪:)Mask‬‬
‫وابستگی به شخص معاینه کننده و دارای علل مختلف و متفاوت برای رفتا ّرهای‬
‫ظاهری‪ ،‬عدم درک صحیح شخصیت واقعی‬
‫تئوری عمقی یا (‪:)Substance‬‬
‫بیشتر مورد توجه است‬
‫تئوری های انگيزه و پاسخ‪ ،‬تئوری صفات‪ ،‬تیپ شناس ی (درون گرایی یا برون گرایی‬
‫طبقه بندی یونگ)‪ ،‬تئوری احتیاج و پرس (تئوری انگيزش ی هنری مورای)‪ ،‬تئوری‬
‫روانکاوی (ساختمان شخصیت فروید بر اساس اصل لذت و اصل واقعیت)‪،‬‬
‫روانشناس ی شناختی)‬
‫‪19‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫ارزیابی شخصیت‬
‫‪personality‬‬
‫‪ -1‬روش های عینی‪:‬‬
‫‪‬مشاهده مستقیم رفتار ها (مشاهدات کلینیکی)‬
‫مانند سوسیومتری‪ ،‬مقیاس درجه ای(درونگرایی یا برونگرایی خجالتی بودن یا جسور‬
‫بودن نحوه اطاعت از دیگران)‬
‫‪‬آموزن های عینی‪:‬‬
‫آزمون ‪( )MMPI‬پرسش های اشتها سرحال بودن تمرکز‪.....‬‬
‫‪ -2‬روش های فرا فکن‪:‬‬
‫مانند جمالت ناتمام‪ ،‬تصاویرمبهم‪....‬‬
‫‪20‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫‪21‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫‪22‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫خلط‬
‫خلط جسم دارای سیالیت و شکل پذیری است كه از فعل و‬
‫انفعال بر روی غذا در بدن درست می شود‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫اسباب اربعه در طب سنتی‬
‫‪ ‬سبب فاعلی (کننده کار)‬
‫‪ ‬سبب مادی (مواد اولیه)‬
‫‪ ‬سبب صوری (نقشه و الگو)‬
‫‪ ‬سبب غایی (هدف)‬
‫‪24‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫‪25‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫اسباب اربعه اخالط‬
‫• سبب مادی اخالط‪ ،‬نوع غذای وارد شده به بدن است‬
‫• سبب فاعلی‪ ،‬ميزان حرارت هاضمه‬
‫• سبب صوری‪ ،‬خصوصیات (رنگ‪ ،‬بو‪ ،‬طعم و قوام) خلط‬
‫• سبب غایی‪ ،‬عملکرد اخالط در بدن انسان میّباشد‬
‫‪26‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫اسباب چهارگانه خون طبیعی‬
‫سبب مادي‬
‫خوردنیّها و نوشیدنیّهای معتدل‪ ،‬موافق مزاج و مولد دم‪ ،‬مانند گوشت بره و نان گندم‬
‫سبب‬
‫فاعلي‬
‫حرارت معتدل‬
‫سبب‬
‫صوري‬
‫نضج کامل و کافی‬
‫سبب غایی‬
‫‪ .1‬تولید روح حیوانی‬
‫‪ .2‬تغذيه و تنمیه بدن (رشد و نموّ)‬
‫‪ .3‬گرم و تر و با نضارت و حسن و جمال و رونق و بها و فربه داشتن بدن‬
‫‪ .4‬جایگزینی مواد مصرف شده در بدن‬
‫‪27‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫اسباب چهارگانه بلغم طبیعی‬
‫سبب مادي‬
‫سبب‬
‫فاعلي‬
‫سبب صوري‬
‫قسمت غليظ‪ ،‬لزج و سرد و تر از غذاها مانند ماهی تازه‬
‫حرارت کمتر از اعتدال (نسبت به سایر اخالط)‬
‫نضج ناتمام‬
‫‪ .1‬قابليت و آمادگی برای تبديل به خون (با تأثير حرارت به نضج کامل میّرسد)‪.‬‬
‫‪ .2‬جایگزینی رطوبت بدن که بر اثر حرکات‪ ،‬بیداری زیاد و اعراض نفسانی از دست‬
‫میّرود‪.‬‬
‫سبب غایی‬
‫‪28‬‬
‫‪ .3‬تر نگه داشتن مفاصل و اعضایی که حرکت زیاد دارند‪.‬‬
‫‪ .4‬مخلوط شدن با خون و آماده کردن آن برای تغذیة برخی اعضا مثل مغز‪،‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫نخاع‪ ،‬و اعصاب‪.‬‬
‫اسباب چهارگانه صفرای طبیعی‬
‫سبب مادي‬
‫قسمت لطيف و گرم‪ ،‬تند‪ ،‬شيرين و چرب از غذاها‬
‫سبب‬
‫فاعلي‬
‫حرارت اندك زياده از حد اعتدال‬
‫سبب‬
‫صوري‬
‫نضج کامل (رو به افراط)‬
‫‪ .1‬تلطیف و ترقيق خون تا بتواند در عروق مويرگي و مجاري ظريف و تنگ نفوذ كند‪.‬‬
‫‪ .2‬تحريك امعاء (رودهّها) برای حرکت دادن فضوالت غذايي و ايجاد احساس دفع (باعث‬
‫شسته شدن امعاء و احشاء و پاک شدن رسوبات و بلغم لزج چسبیده به رودهّها ميّشود)‪.‬‬
‫سبب غایي‬
‫‪29‬‬
‫‪ .3‬تغذيه بعض ي اعضا که به صفرا نیاز بیشتری دارند؛ مثل ريه و کیسه صفرا ( ِم ّراره)‪.‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫اسباب چهارگانه سودای طبیعی‬
‫سبب مادي‬
‫سبب فاعلي‬
‫سبب صوري‬
‫قسمت غليظ و كثيف از غذاهاي كم رطوبت (چه سرد و چه گرم)‪ ،‬و رسوب و دردي اخالط‬
‫حرارت معتدل‬
‫ثفل‪ ،‬رسوب‪ ،‬کمال غلظت و سیاهی رنگ‬
‫‪ .1‬تغذية برخی اعضا مانند استخوان و طحال‬
‫‪ .2‬برانگيختن اشتها‬
‫سبب غایي‬
‫‪30‬‬
‫‪ .3‬ایجاد انقباض و استحکام در الیاف و اعصاب و پرزهای معده و کاهش سستی ناش ی از رطوبت‬
‫غذاها‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫‪31‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫اعضاء‬
‫اعضا اجسام غلیظی هستند که از امتزاج و‬
‫ترکیب اخالط تولید میّشوند‬
‫‪32‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫اندامّهای ساده‬
‫استخوان‪ ،‬غضروف‪ ،‬وتر‪ ،‬رباط‪ ،‬عصب‪،‬‬
‫شريان‪ ،‬وريد‪ ،‬غشاء‪ ،‬چربي‪ ،‬گوشت‬
‫پوست‪ ،‬مو‪ ،‬ناخن‬
‫‪33‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫اندام مركب‬
‫به اعضای مختلف بدن که از اندامّهای‬
‫مفرد تشکیل شدهّاند گفته میّشود‬
‫مثل چشم‪ ،‬گوش‪ ،‬دست‪ ،‬کبد‪ ،‬قلب‪.‬‬
‫‪34‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫اهمیت شناخت تشریح و عملکرد اعضاء‬
‫مثال‬
‫معده‪ :‬اطالعات جدید‬
‫معده‪ :‬اطالعات گذشته‬
‫‪35‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫اهمیت شناخت تشریح و عملکرد اعضاء‬
‫‪36‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫‪37‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫ارواح‬
‫درعرف اطبا روح جسمی است لطیف بخاری که از لطافت اخالط در‬
‫دل به حسب امتزاجی مخصوص متکون شود و بهّواسطه شرائين به‬
‫اعضا منتشرّگردد‪.‬‬
‫روح عبارت از بخار دم طبيعي متين صافي حاصل از لطايف اغذيه‬
‫است‪.‬‬
‫روح حیوانی‪ ،‬روح طبیعی‪ ،‬روح نفسانی‬
‫‪38‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫نکته‬
‫‪ ‬روح یک ش یء مادی است نه روحانی‬
‫‪ ‬به علت لطافت جنبش و سرعت زیادی دارند‬
‫‪ ‬برای تولید سالم و عمل خوب آن نیاز‪:‬‬
‫به غذای مناسب‪ ،‬هضم سالم‪ ،‬اعضای هاضمه و قوه های سالم‪ ،‬خلط سالم‬
‫و مجاری سالم شریانی ‪ ،‬عصبی و وریدی است‪.‬‬
‫‪ ‬قوا برای رساندن پیام های خویش نیاز به ارواح دارند‪.‬‬
‫‪39‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫قوا‬
‫قوه به معني امر موجود در حيوان است كه بهّواسطه آن امر‬
‫از او صدور و ظهور افعال شاقه غيرمتوقعه ممكن باشد؛ و‬
‫ضد آن را ضعف نامند‪.‬‬
‫قوه نفسانی‬
‫قوه حیوانی‬
‫قوه طبیعی‬
‫‪40‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫اقسام قوا‬
‫• قوه نفسانی‪ :‬منشا و مبدا و باعث ظهور و صدور حس و حرکت جمیع‬
‫بدن و ادراک صور و معانی است‪.‬‬
‫• قوه حیوانی‪ :‬منشا و مبدا و باعث حیات کل بدن است‪.‬‬
‫• قوه طبیعی‪ :‬مبدا و منشا تغذیه و تنمیه و تهیه و ایصال بدل مایتحلل‬
‫کل اعضا است‪.‬‬
‫‪41‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫‪42‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫افعال‬
‫غایت و غرض و فایده ترکیب بدن و تسویه اعضا و‬
‫اعطای مزاج و حرارت غریزی و ارواح و قوا و‬
‫مدرکات جسمانی و نفخ روح قدس ی و تعلق نفس‬
‫ناطقه مجرد بدان‪ ،‬صدور افعاالت است از آن؛ هم‬
‫افعال باطنی روحانی و هم ظاهری جسمانی‪.‬‬
‫‪43‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬
‫‪44‬‬
‫دکتر محمود بابائیان‬