Transcript كنفرانس
به نام او
Company
LOGO
موضوعات
مسموميت با اتيلن گليكول
مسموميت با مخدرها و اپيوم ها
گزيدگي ها
مسموميت با گياهان سمي
COMPANY LOGO
1
2
3
4
مسمومیت با اتیلن گلیکول
الکل واژهای کلی است و نشان از مادهای خاص ندارد .الکلهایی که عمدتأ ایجاد مسمومیت میکنند
اتانول ،متانول و اتیلن گلیکول هستند .این ماده در ضد یخ ،نگهدارنده ها و به عنوان جانشین
گلیسیرین به کار می رود ،همچنین در مواد بهداشتی ،براق کنندهها و ضد عفونی کنندهها کاربرد دارد.
مایعی بی رنگ ،بدون بو و با مزه شیرین است.
مسمومیت آن از طریق خوراکی بوده و جذب از طریق پوست سالم جزئی است .به سرعت ازدستگاه
گوارش جذب می شود و در مدت 1تا 4ساعت سطح آن در خون به حداکثر میزان ممکنه میرسد.
اتیلن گلیکول در کبد و کلیه به ترکیباتی سمی تبدیل شده که به نوبه خود موجب آسیب به ریهها،
قلب و کلیهها میشود .در انتها از راه کلیه تمامی ترکیبات دفع میشوند.
COMPANY LOGO
ا
مرحله اول :این مرحله با تضعیف سیستم عصبی بیمار آغاز شده و معمول
در مدت 1تا 2ساعت بعد از مصرف بروز میکند .بیماری که از اتیلن گلیکول
استفاده کرده است ،دچار حالت مستی ،اختالل کالم و عدم تعادل شده ولی
بوی اتانول در هوای تنفس ی وی استشمام نمیشود .توهم ،تشنج ،رفتن به
حال کوما و مرگ ممکن است دراین مرحله به وقوع بپیوندد.
مرحله دوم :این مرحله که بعد از 12تا 24ساعت از مصرف اتیلن گلیکول
ایجاد می شود ،موجب درگیری قلب و ریه میشود .تپش قلب ،تندی تنفس و
افزایش فشارخون شایعترین عالیم در این مرحله است.
مرحله سوم :این مرحله که بعد از 24تا 72ساعت از مصرف اتیلن گلیکول
ایجاد می شود ،با آسیب کلیوی مشخص میشود .عالیم اولیه شامل درد پهلو
بوده که به سمت نارسایی کلیوی پیش میرود.
COMPANY LOGO
مسمومیت
اتیلن گلیکول
اغلب سه
مرحله بالینی
مجزا را ایجاد
میکند که شدت
و روند هرکدام
از این مراحل،
به مقدار
مصرف شده
وابسته است.
عالئم
بالینی
برخورد با فرد مسموم:
هر فرد مشکوک به مصرف را باید به اورژانس رساند .بنابراین اولین اقدام تماس با اورژانس
پیش بیمارستانی ( )115است.
عدم وجود مهار در فرد مسموم عاملی برای آسیب به دیگران است که باید احتیاط لزم را
بعمل آورد.
بدلیل افت در هوشیاری باید بیمار را بر یک پهلو خواباند تا در صورت بروز استفراغ مواد
غذایی وارد مجاری هوایی نشود.
یکی از نکات جالب برای درمان مسمومیت با اتیلن گلیکول ،تجویز اتانول است.
بسیاری از بیماران به منظور رفع مسمومیت نیازمند دیالیز اورژانس ی میشوند.
COMPANY LOGO
مسموميت با مواد مخدر و اپيوم ها
شایع ترین علت مرگ و میر مسمومیت ها در بیمارستانهاي کشور مربوط به مسمومیت با مواد مخدر
است .چون مسمومیت با مواد مخدر ممکن است سبب دپرسیون تنفس ی و آپنه و آسیب هیپوکسیک
مغزي کند.
کلمه Opiumاز لغت یونانی Opusبه معناي عصاره گرفته شده است و به طور
اختصاص ی به عصاره نوعی گیاه به نام Papaver somniferunاطالق می گردد.
هر بیمار که با تریاد (عالئم سه گانه) دپرسیون CNSو دپرسیون تنفس ی و مردمک میوز به
اورژانس مراجعه کند اولین تشخیص براي وي مسمومیت با مواد مخدر مطرح می شود .به عبارتي در
مسمومیت با مواد مخدر هر سه عالمت فوق یا برخی از آنها دیده می شود.
COMPANY LOGO
دپرسیون
مردمك هاي سر
سوزني عالمتي
تيپيك
تنفس ی
در حالت
كما
دپرسیون
CNS
امكان
ادم ريه
هيپوترمي
سيانوزه
يافته هاي
باليني
كاهش حجم
هواي دمي
تشنج
برونکو
برادیکاردي
افت
فشارخون
COMPANY LOGO
ایست
تهوع
تنفس ي
اسپاسم
تشخیص افتراقی
در تشخیص افتراقی مسمومیت با مواد مخدر موارد ذیل را باید مدنظر داشت:
-1کلیه مسمومیت هایی که سبب مردمک میوز میگردد مانند :بنزودیازپین ها ،فنوباربیتال،
کلونیدین ،فنوتيازين ها ،نیکوتین و...
-2بیماریهاي نورولوژي که سبب افت سطح هوشیاري مي گردد مانند :خونریزي داخل مغزي،
مرحله بعد از تشنج
-3مسمومیت با اتانول
-4مسمومیت با Co
-5هیپوگلیسمی
-6هیپوترمی
COMPANY LOGO
درمان
اقدامات ABC
()Air Way-Breathing-Circulation
تجويز اكسیژن 100درصد و
يا در صورت نياز استفاده از تهويه كمكي
براي هوشيار نمودن بيمار با وي صحبت كنيد
و يا وي را تكان دهيد
تنها پادزهر مناسب و موثر؛ نالوكسان (ناركان)
داخل وريدي 2-1ميلي گرم
هوشيار بودن نسبت به بروز عوارض ي مانند:
رفتارهاي تهاجمي ،افزايش فشار خون ،لرزش ،تهوع،
استفراغ ،VF ،عرق ريزش و تاكيكاردي
COMPANY LOGO
عقرب گزيدگي
گزيدگي ها
مار گزيدگي
زنبور گزيدگي
سگ گزيدگي
COMPANY LOGO
عقرب گزيدگي
عقربها ،بند پايان هشت پايي هستند كه جزو گروه عنكبوتيان به شمار مي روند و داراي
غده سمي و عضو نيش زننده در قسمت انتهاي دم مي باشند.
غالبا زهر عقرب بيشتر از آنكه خطرناك باشد دردناك است و سبب تورم موضعي و تغيیر
رنگ پوست مي شود.
عقرب گزيدگي اغلب خطر ناك نيست و تنها باعث بروز عاليم و نشانه ها موضعي در محل گزش
مي گردد .با اين وجود بايد كمك هاي اوليه ضروري را براي مصدومین انجام داد و خطر ناك
بودن يا نبودن عقرب و شدت مسموميت را به كادر درماني و پزشك واگذار كرد .
COMPANY LOGO
عاليم و نشانه ها
ا
پس از چند دقيقه از گزش عقرب كه عموما در اندام ( دست و پا ) اتفاق مي افتد عاليم زير
مشاهده مي شود:
درد ,تاول ,قرمزي ,تورم
با گذشت چند ساعت از گزش ،ممكن است عاليم زير در فرد مشاهده شود :
تند شدن نبض
بال رفتن فشار خون
سرگيجه ،حالت تهوع و استفراغ
بي اختياري ادرار و مدفوع
تنگي نفس
تشنج
افزايش ترشح بزاق
COMPANY LOGO
درمان
(1شستشوی محل زخم با آب و صابون و بیرون آوردن وسائل زینتی و جواهرات
(2ارزيابي اوليه مصدوم و انجام مراحل ABCو ديگر كمك هاي اوليه ضروري در صورت لزوم
(3بي حركت نگه داشتن مصدوم و ثابت نگه داشتن عضو گزيده شده
(4استفاده از كمپرس سرد برای کاهش درد (از گذاشتن يخ به صورت مستقيم بر روي اندام خودداري كنيد)
(5
استفاده از دستگاه مكنده مخصوص جهت خارج كردن سم ( در صورت عدم وجود دستگاه مكنده
مخصوص ,استفاده از ساكشن و يا مكيدن محل گزش توسط دهان مي باشد )
(6انتقال سريع به مركز درماني
(7برش محل زخم نیز فایده ای در بر ندارد و باید از آن پرهیز کرد
(8فرد عقرب گزیده باید به آرامش و خنسردی دعوت شده و اضطراب را از وی دور کنید
COMPANY LOGO
مار گزيدگي
سرمس ي ،مار دهان
تقريبا چند گونه از مارها فقط سمي اند كه اين مارها شامل :مار زنگي ،مار ِ
مخملي و مار مرجاني هستند .اكثر موارد مارگزيدگي بين فروردين تا مهر ماه ،زمانيكه حيوانات
فعال هستند رخ مي دهد.
هميشه بخاطر داشته باشيد هر زمانيكه جهت مداواي بيمار دچار مارگزيدگي مي رويد ممكن
است همان مار يا مار ديگري در محل باشد و قرباني ديگري بگيرد بنابراين جوانب احتياط را
رعايت كنيد.
در مجموع فقط يك سوم از موارد مارگزيدگي منجر به آسيب هاي سيستميك يا موضعي شديدي
مي شوند .غالبا مسموميت رخ نمي دهد زيرا مار قبال حيوان ديگري را نيش زده و كليه زهر خود را
خارج نموده است .به اين حالت گزش خشك گويند.
بطور متداول ظاهر محل گزيدگي مارهاي سمي بصورت دو زخم كوجك و سوراخ شدگي پوست
است و اطراف آن متورم ،رنگ پريده و دردناك است.
COMPANY LOGO
ترشحات خونی از زخم
عالئم اولیه مارگزیدگی
ورم اطراف زخم و بجا ماندن دندانهای نیش بر روی پوست
درد شدید و تغییر رنگ لبها
احساس قلقلك ،ضربان سريع ،شوک و هذيان و مردمک سنجاقی (خيلي ريز(
اختالل در سیستم گوارش ی و اسهال
اختالل در انعقاد خون:خونریزی از بینی ،خون در خلط ،خون در ادرار و مدفوع ،خونریزی در شکم و مغز یکی از بارزترین
عالئم مارگزیدگی محسوب میشوند.
اختالل در عملکرد کلیه ،کاهش سطح هوشیاری و شوک قلبی -عروقی
افتادگی پلکها ،خواب آلودگی ،ضعف عضالنی ،فلج ،اختالل در تکلم و آبریزش از دهان
تغییر رنگ ادرار (رنگ قهوهای یا سیاه(
ُ
احساس گرگرفتگی ،تب بال ،تبخال و تشنج
ضعف عمومی و بیحالی
سردرد و سرگیجه شدید
اختالل در بینایی و کاهش دید
افزایش ترشح بزاق و تعریق زیاد
تپش قلب شدید و اختالل در تنفس
کاهش مقاومت عضالت و احساس درد در هنگام حرکت
حالت تهوع و استفراغ در فواصل زمانی کوتاه
احساس سوزش و کرختی در اندامهای حرکتی نظیر دست و پا
COMPANY LOGO
در مواجهه با فرد مارگزیده از انجام اقدامات زیر خودداری کنید
هرگز در محل گزیده شده ،شکاف ایجاد نکنید زیرا این کار موجب افزایش آسیب موضعی در
زخم میشود.
برای تسکین درد هرگز از یخ استفاده نکنید چرا که منجر به سرمازدگی عضو شده و درد را
نیز کاهش نمیدهد.
گرچه الکل درد را کاهش میدهد ولی بهدلیل اثر گشادکنندگی عروق ،سبب افزایش جذب
سم از محل گزش میشود.
محل زخم را نباید با باند محکم بست زیرا موجب افزایش آسیب موضعی به اندام شده و
خونرسانی را در اندامها مسدود میکند.
هرگز روی ناحيه گزیده شده را برش ضربدری ندهيد زيرا اين كار ريسك بريده شدن اعصاب
و عروق خوني را افزايش ميدهد.
COMPANY LOGO
کمکهای اولیه برای مصدوم مارگزیده:
(aحفظ خونسردی و دادن روحیه به مصدوم
(bفعالیت فیزیکی مصدوم را محدود و کم کنید.
(cخودداری از سرد کردن عضو با آب سرد یا یخ (این کار ممکن است منجر به قطع عضو بیمار شود)
(dمصدوم را به مکانی امن منتقل و به او کمک کنید تا بر روی سطحی صاف دراز بکشد.
ا
(eعضو گزیده شده را با یک باند کامال استریل ببندید .بستن باند نباید آنقدر سفت و محکم باشد که جریان
خون در اندامها را مختل کند .اگر ورم باعث سفت شدن باند شد ،آن را باز کنید و از محلی بالتر ببندید.
هر ۱۰تا ۱۵دقیقه ،به مدت ۱دقیقه باند را باز کرده و دوباره ببندید ،این کار باید تا زمان آماده شدن
پادزهر ادامه یابد.
(fخارج کردن لباس از عضو گزیده شده
(g
(h
(i
(j
تا جایی که امکان دارد به مصدوم کمک کنید تا عضو گزیده شده را پایینتر از قلب خود قرار دهد.
محل گزیده شده را با آب شستشو دهید .برای ضدعفونی کردن میتوانید از بتادین استفاده کنید.
تا جایی که امکان دارد زهر را از محل زخم خارج ،سپس پانسمان را شروع کنید.
با استفاده از پتو یا هر وسیله گرمایش ی که در دسترس است محل زخم را گرم نگه دارید.
COMPANY LOGO
اقدامات اورژانس ی
نیروهای اورژانس ابتدا عالئمی را که میتواند جان مصدوم را به خطر اندازد ،شناسایی و درمان اولیه را
آغاز میکنند .در درمان باید هرگونه اختالل در تنفس جدی گرفته شود .در صورت نیاز از لوله تنفس (برای
بهبود نفس کشیدن مصدوم) و یا تنفس مصنوعی (ونتیالتور) نیز استفاده میشود.
اگر مصدوم دچار شوک شد ،باید برای وی مایعات داخل عروقی و یا سایر درمانهای لزم تجویز گردد تا
اختاللی در خونرسانی اندام حیاتی ایجاد نشود.
افراد مارگزیده که عالئم خطرناکی در آنها دیده نمیشود نیز باید برای چندین ساعت در اورژانس تحت
نظر پزشک باشند ،چراکه ممکن است عالئم تشدید پیدا کنند.
محل زخم مصدوم را باید با مواد ضدعفونیکننده تمیز کرد .البته برخی از زخمها نیز نیاز به آنتیبیوتیک
برای جلوگیری از عفونت دارند.
COMPANY LOGO
گزش زنبور
بيش از 1000000گونه مختلف از زنبور عسل ،زنبور معمولي و زنبور سرخ وجود دارد .مرگ
ناش ي از واكنش هاي آنافيالكس ي بدنبال گزش حشرات ،بسيار بيشتر از مرگ ناش ي از گزش
مارهاست.
عضو نيش زننده اغلب زنبورها به شكل يك زائده كوجك تو خالي است كه از سطح شكم
برجسته است .زائده نيش زنبور عسل ،خاردار است و زنبور نمي تواند آنرا خارج كند بنابراين
زنبور عسل ،قسمتي از محتويات شكم خود را ضمن نيش زدن در پوست فرد از دست مي دهد
و مدت كوتاهي بعد از گزش مي ميرد .زنبورهاي معمولي و زنبور سرخ اين روش را ندارند و مي
توانند بطور مكرر نيش بزنند.
بعض ي از انواع مورچه ها بخصوص مورچه آتشين بطور مكرر ايجاد گزيدگي مي كنند و غالبا
زهر را در محل گزش تزريق مي كنند
COMPANY LOGO
يافته هاي باليني
(aدرد ناگهاني
(bتورم
(cگرماي موضعي
(dدر افراد سفيد پوست ،قرمزي پوست ديده مي شود
(eايجاد ضايعه كوچك خارش دار و كهیري شكل
(fدر بعض ي بيماران فقط واكنش هاي خفيف تر همراه با تهوع ،استفراغ ،اسهال و
ضايعات كهیري دور از محل بروز مي كند
(gبه ندرت آنافيالكس ي رخ مي دهد
مراقب شوك آنافيالكتيك باشيد و خود را براي درمان آن آماده كنيد
COMPANY LOGO
خارج نمودن زهر از موضع از طريق خراشيدن پوست
توسط لبه وسيله تیزي مانند كارت اعتباري
درمان
استفاده از كمپرس آب يخ جهت كاهش
تحريك پوست
شستشوي محل به آرامي توسط آب و صابون يا
محلول ضدعفوني كننده ضعيف
توجه داشتن به عالمتي مانند استفراغ يا هر
عالمتي از شوك يا واكنش آلرژيك
COMPANY LOGO
سگ گزيدگي
اكثر افرادي كه توسط سگ گاز گرفته مي شوند به پزشك مراجعه نمي كنند؛ زيرا فكر مي
كنند كه گاز گرفتن توسط سگ مشكل جدي نيست اما مي تواند بسيار خطرناك باشد.
دهان سگ حاوي مقادير زيادي باكتري هاي بيماري زاست بايد تمام موارد گاز گرفتگي
توسط سگ را آلوده در نظر بگیريد و احتمال بروز عفونت زخم را مطرح كنيد.
بيمار بايد آنتي بيوتيك و واكسن كزاز را دريافت كند و محل گزيدگي توسط بخيه ترميم
گردد.
به ندرت گازگرفتگي توسط سگ منجر به كنده شدن پوست مي شود و نياز به ترميم جراحي
دارد .ابتدا يك پوشش خشك و استريل در محل گاز گرفتگي قرار دهيد و سپس به سرعت
اقدام به انتقال بيمار به واحد اورژانس نمائيد.
چنانچه جراحت در دست يا پا باشد ،عضو را در آتل قرار دهيد.
بدليل اينكه اغلب بيماران دچار ترس و وحشت هستند موقعيت آرامي براي بيمار فراهم
كنيد.
COMPANY LOGO
گياهان سمي
سالنه بیش از صدها مسمومیت توسط گیاهان رخ می دهد که بعض ی از موارد آن شدید است.
بسیاری از گیاهان خانگی چنانچه خورده شوند سبب مسمومیت می شوند.
بعض ی از گیاهان سمی سبب تحریک موضعی پوست می شوند ،بعض ی بر روی دستگاه گردش خون،
دستگاه گوارش یا دستگاه عصبی مرکزی تأثیر می گذارند .به سختی می توان تمام گیاهان و اثرات
سمی آنها را به خاطر سپرد.
سم گیاهان سمی شایع غالبا یا خورده می شوند یا از طریق پوست وارد بدن می شوند.
بعض ی از گیاهان
سمی شایع
آزالیا
خر زهره
COMPANY LOGO
دیفن باخیا
دانه کرچک
اقدامات درمانی
(1باز بودن راه هوایی و کنترل عالئم حیاتی
(2اطالع به مرکز سم شناس ی منطقه جهت تشخیص نوع گیاه
(3انتقال سریع بیمار
(4منتقل کردن گیاه به واحد اورژانس
بعض ی از گیاهان مانند (نی بی صدا) سبب تحریک پوست یا غشاهای مخاطی و انسداد راه هوایی
می گردند.
اقدامات درمانی اورژانس ی در موارد بروز مسمومیت با نی بی صدا شامل تجویز اکسیژن 100درصد
و انتقال سریع بیمار به بیمارستان است.
باید بطور مکرر باز بودن راه هوایی را ارزیابی و در صورت لزوم تهویه کمکی را با فشار مثبت برقرار
نمود.
COMPANY LOGO
COMPANY LOGO