Transcript สไลด์ประกอบการเสวนาของ รองศาสตราจารย์ ดร.บุบผา อนันต์สุชาติกุล

รู ปแบบและการจัดการศึกษาสาหร ับ
่
ทายาทรุน
่ ทีสอง
่
ของผู ย
้ า้ ยถินจากประเทศพม่
า
(Education Models for the Second
Generation Migrants
from Myanmar)
รองศาสตราจารย ์ ดร.บุบผา อนันต ์สุชาติกล
ุ
คณะศึกษาศาสตร ์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
สนับสนุ นโดยกองทุนสนับสนุ นการวิจ ัย (สกว.)
ความเป็ นมาของการอพยพสู ่
ประเทศไทย
ปั จจั
ย
ผลัก
ดันการเมืองและ
เศรษฐกิจพม่า
2521
ภายใน
สู ร้ บ
2531
ปราบปราม
นศ.+
การเมืองและ
เศรษฐกิจไทย
เศรษฐกิจขยาย+
่
ความมันคง
- อนุ ญาตจ้าง
งานผู อ
้ พยพ
-2535
(มติครม.
เห็นชอบหลักการจัด
กศ.แก่เด็กไม่ม ี
สัญชาติ)
วัตถุประสงค ์ของการวิจ ัย ... เพือ่
ศึกษา
1. รู ปแบบและการจัดการศึกษาในระด ับต่างๆ
่
สาหร ับทายาทของผู ย
้ า้ ยถินจากประเทศพม่
า (บุตร
่ ดในพม่าและทีเกิ
่ ดในไทย)
ทีเกิ
2. ปั ญหาและอุปสรรคต่อกระบวนการจัด
การศึกษา ในด้าน
2.1 ความรู ้ ความเข้าใจ ทัศนคติ และการ
ให้บริการทางการศึกษาของผู ใ้ ห้บริการการศึกษา
2.2 เงื่อนไขและข้อจากัดในการดาเนิ นการจัด
การศึกษา
การจัดการศึ
กษาที
ษาพหุ
่ ว ัฒนธรรม
ตระหนั
กในคุณค่า
การศึก
ความหลากหลายทาง
สร ้างความเท่า
หลักสู วัฒนธรรม
เที
ย
ม
ตร เอก
่
ครู /
ตา
สิงแวด
วัฒนธ
ผบ.
รา
ล้-ภาษา
อม
ความ
ทวิรรม
วัฒนธร
พหุรม
วัฒนธรร
ม
หลักสู ตร
เข้าใจ/
ตระหนั
ก
/
จัดการเรียน
อคติ
การสอน/
วัดผล/การ
่
สื
อสาร
หลักสู ตร
้
เนื อ
หา/
อคติ
-อาหาร
-การ
แต่งกาย
-ครู ชาติ
ฐานชี
ิ ธุ/์
พัว
นต
ปั ญหาเป็ นตัว
แม่
ฮ
อ
่
งสอน(ป
่
้
วิธก
ี าร พืนที
างมะผ้า)
เชี
ย
งให
กลุ
วิ
จย
ั ่มเป้ าหม
วิจย
ั
ม่
าย
ตาก
-ทายาทรุน
่
สมุทร
สาคร
ระน
อง
่
ทีสอง
-ผู บ
้ ริหาร
การศึกษา
่
-ครู
ผู ม
้ ผส
ี ู ส้ ว
่ อน
นเกียวข้
อง:
้ การศึ
่
--ผอ.เขตพื
ผู ป
้ กครอง
นที
กษา ศึกษานิ เทศก ์
่
- เจ้าหน้าทีองค
์กรเอกชน
-องค ์กรศาสนา
เชียง
ราย
วิธก
ี าร
เข้าถึง
ข้อมู ล
ั
สถิตเิ ด็กทีไ่ ม่มส
ี ญชาติ
ไทยและไม่มส
ี ถานะ
ทางทะเบียนในเขตพท.กศ.ของโรงเรียนร ัฐ
ึ ษา พ.ศ. 2552
้ ทีวจ
ในพืน
ิ ัยประจาปี การศก
จ ังหว ัด สพท.
เขต1
สพท.
เขต2
สพท.
เขต3
สพท.
เขต4
สพท.
เขต5
สพท.
เขต6
ี งใ
เชย
หม่
ี งรา
เชย
ย
่ ง
แม่ฮอ
สอน
ตาก
1,674
2,597
17,283
1,203
(ไม่ม ี
ข ้อมูล)
188
998
(ไม่ม ี
ข ้อมูล)
4,169
(ไม่ม ี
ข ้อมูล)
-
-
3,683
392
-
-
-
-
64
11,025
-
-
-
-
สมุทรส
าคร
1,638
-
-
-
-
-
ั
ึ ษาสาหร ับเด็กไร้สญชาติ
รูปแบบการจ ัดการศก
จาแ
ลักษณะ-+รู ปแบบ
ึ ษากระแสหล ัก
1. การศก
1.1 ระบบ รร.ร ัฐ
1
(ปลูกฝัง’ความเป็นไทย’
ฐานเอกว ัฒนธรรม)
1.2 รร.ร ัฐ ขยายทางเลือก
(หล ักสูตรแกนกลาง+
แวดไวว ัฒนธรรม)
2. โรงเรียนทางเลือก :
ศูนย์การเรียน
(จ ัดโดยองค์กรเอกชน)
(หล ักสูตรหลากหลาย
3
-ยืดหยุน
่
-ธารงค์รากเหง้า
-ตอบสนองการดาเนิน
ชวี ต
ิ ปัจจุบ ัน-อนาคต
-อยูใ่ นปทท.
-กล ับไปพม่า
-ไปประเทศที่ 3)
ี งใ
เชย
หม่
ี งร
เชย
าย
่ ง
แม่ฮอ
สอน
สพท.1
สพท.3
สพท.1
สพท.2
76/131
รร.
132/15
7 รร.
94/145
รร.
2
สพท. 3
้
“ไร่สม
โมเดล”
สพท. 1
ศกร.ว ัดป่า
เป้า
และ
(9 ศกร.)
ตาก
สมุทรสาค
ร
ระนอง
117/ 133
รร.
56 /156 รร.
54/ 95 รร.
รร.บ้านท่า
อาจ
รร.ว ัดศริ ิ
มงคล
61 ศูนย์การ
เรียน
1. มูลนิธริ ักษ์
ไทย
(5 ศกร.)
1. มูลนิธศ
ิ ภ
ุ
นิมต
ิ
(2 ศกร.)
2. LPN
(1 ศกร.)
2. JRS
(4 ศกร.)
3. กลุม
่ มอญ
(4 ศกร.)
3. คาทอลิก
ระนอง
(2 ศกร.)
อ.แม่สอด 46
อ.พบพระ 11
อ.แม่ระมาด 3
อ.ท่าสองยาง
1
4. ศูนย์ฯ
ระนองธานี
(1 ศกร.)
ลักษณะ-+รู ปแบบ
ี งใหม่
เชย
ี งราย
เชย
่ ง
แม่ฮอ
สอน
ตาก
สมุทร
สาคร
ระนอง
3. โรงเรียนทางเลือก
อิงระบบร ัฐ
3.1 โรงเรียนเอกชน
2
(หล ักสูตรแกนกลาง+
แวดไวว ัฒนธรรม)
เพือ
่ อยูใ่ นปทท.
3.2 ศูนย์การเรียนพึง่ พิง
โรงเรียน
(School within
School)
่ ล ักสูตร
(ปร ับสูห
3แกนกลาง+แวดไว
ว ัฒนธรรม) เพือ
่ อยูใ่ น
ปทท.
3.3 ศูนย์การเรียน
ึ ษานอกระบบ
อิงการศก
(เน้นการเรียนรูเ้ พือ
่
ี ในไทย+
ดารงชพ
4
ธารงค์รากเหง้า)
4. กศน. (เน้นการเรียนรู ้
ี ในไทย)
เพือ
่ ทาอาชพ
ั
โรงเรียนสนถวไมตรี
ึ ษา (เดิม – ศกร.
ศก
All Saint)
รร.สห
ศาสตร์
ึ ษา
ศก
1. รร.บ้าน
หล่ายฝาย
2. รร.แม่สน
ู
น้อย
3. รร.แม่สน
ู
หลวง
4. รร.บ้าน
หนองยาว
5. รร.บ้าน
เวียงหวายก ับ
รร.ว ัดพระ
ธาตุเฉลิม
พระเกียรติ
6. รร.บ้านลาน
---
---
1. รร.บ้านท่าอาจ
+ 5 ศกร.
ศกร.พะย ันดาว
ศกร.หนองบ ัว
แดง
ศกร.นิวเดย์
ศกร.เซทานา
ศกร.แคว
กระบอง
2. รร.บ้านแม่ปะ
เหนือ+ ศกร.เอลปิ ส
3. รร.บ้านแม่ตาว
ศกร.ยูไนเต็ดคริส
เตียน
1. LPN
-ศูนย์ฯว ัด
กาพร้า
1. มูลนิธ ิ
ศุภนิมต
ิ
- ศูนย์ฯ
วิคเตอร์
เรีย
2. JRS
-ศูนย์ฯ
บ้าน
บาง
กลาง
-ศูนย์ฯ
หงาว
1. ศูนย์เรียนรู ้
ชุมชนปัญญา
อิสระ
1. ศูนย์
พ ัฒนากศ.
เพือ
่ ลูกหญิง
และชุมชน
2. รร.ม่อน
แสงดาว
---
---
---
---
กศน. แม่
สาย
---
---
---
---
---
4-
อุปสรรคต่อการเข้าถึงกศ.และการเรียนต่อใน
ระดับสู งของนร.ไร ้สับ้
ญาชาติ
นไกล องค ์กรส่วนท้องถ
ยากจน
ไม่เข้าใจ-ไม่สนับ
อุปสรรคต่อ
ผป.เด็
กไร ้สัญชา
่ คณ
การเข้
า
ถึ
ง
กศ.ที
มี
ุ
ภาพ
ร.กลัวผลการประเมิน
ไม่เห็นคุณค่า
ของเด็
ก
ไร
้สั
ญ
ชาติ
่
ตาเพราะเด็ก
ของกศ.
ทาข้อสอบไม่ได้
ผป.เด็กไทย
ไม่อยากให้เรียนร่วม
ครู มอ
ี คติ-ขาดความรู- ้ ย้ายลู กตนออก
ในการจัดการศึกษา - ปฏิเสธไม่ให้
พหุวฒ
ั นธรรม
สอบผ่าน
ประโยชน์
ของการวิ
จ
ย
ั
สนับสนุ
น
เป็ นแนวทาง
การ
การพัฒนา
ดาเนิ นงาน
คุ
ณ
ภาพ
ตามนโยบาย เป็ นแนวทาง หลักสู ตรการ
การพัฒนา
การศึกษา
ผลิ
ต
ครู
คุณภาพการ
่
เพืออนาคต
รองร ับ
จัดการเรียน ศตวรรษที่ 21
ของร ัฐ:
การสอนใน
่ น
และครู
ท
เห็
ี
่
-กศ.ทีเสมอ สถาบันการศึ
ภาค+เป็ น กษาทุกระดับ คุณค่าและ
แวดไวต่อเด็ก
ธรรม + สู ่
หลาก
ประชาคม
วั
ฒ
นธรรม
อาเซียน
ข้อเสนอแนะ
ผลกระทบต่
อการจั
ดน
สู ่การอยู
่รว่ มกั
่
อย่างสันติ
การศึกษาเพืออนาคตของประเทศไทย
ในสังคม
--สู ป
่ ระชาคมอาเซียน/ประชาคมโลก
หลากหลาย
--การปฏิรูปหลักสู ตรและการจั
ด
วั
ฒ
นธรรม
่
การเรียนการสอนทีแวดไวว ัฒนธรรม
1. นิ ยามใหม่ “คนไทย” ครอบคลุมชาติ
พันธุ ์/ว ัฒนธรรมหลากหลาย + ความ
่
หลากหลายนาไปสู ค
่ วามมันคง
2. ร ัฐมีนโยบายช ัดเจนต่ออนาคต
สถานะของทายาท - ส่งกลับ - ทางาน
่
ในปท. -ให้สญ
ั ชาติ -สู ป
่ ท.ที่ 3 เพือ
่ ในศู นย ์
หลักสู ตรทีใช้
การเรียนฯ
1. หลักสูตรแกนกลาง
ใช ้เป็ นบางแห่ง
2. หลักสูตรยืดหยุน
่ /ทางเลือก
(แม่สาย) หลักสูตรไม่ตายตัว เน้น
ประยุกต ์ใช ้ในชีวต
ิ จริง
(ระนอง) ใช ้หลักสูตรพม่า แบบเรียนพม่า
ในวิชาภาษาพม่า
อังกฤษ คณิ ต วิทย ์ และ
หลักสูตรไทย ในวิชาภาษาไทย
้
ตาก - ใช้หลักสู ตรพม่า ในกศ.ขัน
้
พืนฐาน
- ใช้หลักสู ตรพม่า จนถึงม.2 แต่ม.
3–6
้
ขึนไปใช้
หลักสู ตร
้
ภาษาอ ังกฤษทังหมด
- ใช้หลักสู ตรพม่า อ ังกฤษและ
แคนาดา
- ใช้หลักสู ตรของ World
(สมุทรสาคร) บางศู นย ์ฯ ปร ับ
หลักสู ตรไทยให้เข้าก ับบริบทของเด็ก
(อิงหนังสือไทยแล้วดึงออกมาสอน
เด็ก)
เน้นการสอนทักษะชีวต
ิ และ
ภาษาไทย/พม่า/อ ังกฤษ และ
คณิ ตศาสตร ์ เพราะเด็กต้องออกไป
เป็ นแรงงาน
เตรียมความพร ้อมให้เข้าสู ร
่ ะบบ
โรงเรียนร ัฐ หลักสู ตรจึงไม่เน้นการ
ข้อเสนอแนะจากครู ศูนย ์การ
เรียน
สมุทรส
าคร
ระน
อง
ตาก
ี
เชย
งราย


















---
----
-------
--
---
--
-----
----
---
----

--
-----

---

----------
ึ ษา
1. การจ ัดการศก
• เรียนเพือ
่ ความมนคง
่ั
• ดารงชวี ต
ิ อยูใ่ นเมืองไทยได้
• เรียนเรือ
่ งธรรมเนียม ประเพณีและว ัฒนธรรมไทย
สุขอนาม ัย สงิ่ แวดล้อม
่ ภาษาแม่
• สอนเรือ
่ งเอกล ักษณ์ตามชาติพ ันธุข
์ องเด็ก เชน
ว ัฒนธรรม
• สอนประว ัติศาสตร์ให้เด็กรูจ
้ ักแยกแยะอดีตและปัจจุบ ัน
้ หาไม่มอ
เนือ
ี คติ
้ งต้น
• สอนเรือ
่ งท ักษะชวี ต
ิ กฎหมายเบือ
• มีการค ัดเลือกเด็กเล็กเข้าเรียนในโรงเรียนไทย
2. ครู
•
•
•
•
ครูรห
ู ้ ลายภาษา
ครูตอ
้ งไม่มอ
ี คติ
ื
ครูของศูนย์ฯ น่าจะได้ร ับใบอนุญาตในการสอนหน ังสอ
มีครูไทยในศูนย์การเรียน เพือ
่ ถ่ายทอดภาษาไทยและ
ว ัฒนธรรมไทย
• ครูไทยลดอคติเกีย
่ วก ับศูนย์การเรียน และร่วมมือหรือ
่ ยเหลือก ันมากขึน
้
ชว
ั้
• ครูพม่ามีโอกาสในการค ัดเลือกเด็กให้เทียบชนใน
โรงเรียนไทย
ี ง
เชย
ใหม่
แม่ฮ ่
องส
อน
ข้อเสนอแนะ (ต่อ)
สมุทรส
าคร
ระน
อง
ตาก
ี
เชย
งราย

-----------
--

-------
--


--
--------
---
---------
---------

-------




3. ศูนย์การเรียน
• - ศูนย์ฯ มีอยู่ เพือ
่ เด็กทีม
่ ฐ
ี านะยากจน
• - ร ัฐบาลยอมร ับการจ ัดตงศู
ั้ นย์การเรียนและครูในศูนย์ฯ
ึ ษาให้เด็กได้
• - ศูนย์ฯ สามารถออกใบร ับรองการศก
้ ล ักสูตรเดียวก ันและสอนภาษาไทยมากขึน
้
• - ศูนย์ฯ ใชห
• -ให้ศน
ู ย์ฯ สามารถสร้างหล ักสูตรทางเลือกได้ดว้ ยต ัวเอง
้ จ ัดให้มบ
• - ศูนย์ฯ เข้าหาชุมชนมากขึน
ี ริการวิชาการ
4. อืน
่ ๆ
่ ยเหลือเด็กในระด ับมหาวิทยาล ัยด้วย
• - ร ัฐชว
• - มีการปร ับท ัศนคติในระบบโรงเรียนไทย
ึ ษาให้ก ับกลุม
• - จ ัดการศก
่ คนรุน
่ ที่ 1 เพือ
่ ให้เห็นคุณค่าทาง
ึ ษาด้วย
การศก
• - มีการเรียนรูเ้ พือ
่ ปร ับท ัศนคติหรือมายาคติเชงิ ลบทีม
่ ต
ี อ
่
้
กลุม
่ คนชาวเขาให้มากขึน
ี ง
เชย
ใหม่
แม่ฮ ่
องส
อน
สรุปข้อมู ลจากการสนทนากลุ่มครู จากโรงเรียนร ัฐ
ท ัศนคติของครูโรงเรียนร ัฐฯ ต่อการจ ัด
ั
ึ ษาแก่เด็กไร้สญชาติ
การศก
1. ผูป
้ กครองเด็กไทย
•
มองว่าเด็กกลุม
่ นีเ้ ข้ามาแย่งอาหาร นม และทร ัพยากร
2. ครู
้ ากกว่าเด็กไทย จะ
•
ก ังวลว่าให้ความสาค ัญก ับเด็กกลุม
่ นีม
ทาให้เด็กไทยกลายเป็นเด็กทีข
่ าดโอกาสและไม่ได้ร ับ
การพ ัฒนา
้ ะไม่ร ักเมืองไทย และจะไม่สร้าง
•
ก ังวลว่า คนกลุม
่ นีจ
รากฐานในเมืองไทย แต่จะกล ับไปสร้างทีป
่ ระเทศพม่า
แทน
ึ ษามาก คนกลุม
ิ ธิ
้ ะเรียกร้องสท
•
ก ังวลว่า หากให้การศก
่ นีจ
ในเมืองไทย
ั
ึ ษาเด็กกลุม
•
ก ังวลว่าหากให้การศก
่ นีไ้ ปแล้ว แต่สงคม
ภายนอกจะไม่ยอมร ับเด็กกลุม
่ นี้
3. อืน
่ ๆ
้ ับกลุม
้ าก
•
เอางบประมาณคนไทยไปใชก
่ คนเหล่านีม
เกินไป
•
เมือ
่ รร.ร ับเด็กเข้ามาเรียน ทาให้มาตรฐานโรงเรียนตา
่ ลง
•
การสอนภาษาชาติพ ันธุอ
์ าจไม่จาเป็น หากเด็กอยูใ่ น
เมืองไทย
•
หากสอนภาษาชาติพ ันธุ ์ จะมีผลก ับความมน
่ ั คง
สมุทรส ระน ตาก
าค
อ
ร
ง
เชียงร
า
ย
---
---

---




---

---
---
---

---
---

---
---
---
----

---------
---------


-----
ี ง
เชย
ใ
ห
ม่
่ ง
แม่ฮอ
สอ
น