گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی
Download
Report
Transcript گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی
گزارش ارزشیابی جامع
دوره پزشکی عمومی
دکتر سارا مرتاض هجری
دفتر توسعه آموزش
دانشکده پزشکی
دانشگاه علوم پزشکی تهران
موضوعات
طرح بازنگری
معرفی مطالعات انجام شده
خالصه گزارش
جمع بندی و نتیجه گیری
همکاران
دکتر فاطمه السادات نیری
دکتر علی جعفریان
دکتر سید حسن امامی رضوی
دکتر حمید عمادی
دکتر امیرحسین امامی
دکتر محمد جلیلی
دکتر محمود قاض ی خوانساری
دکتر فاطمه نبوی زاده
دکتر ابوالفضل گلستانی
دکتر منوچهر امینی
دکتر احمد سلیم زاده
دکتر محسن نصیری طوس ی
دکتر عظیم میرزازاده
مجریان طرح های ارزشیابی:
دکتر زهرا سادات مشکانی
دکتر همایون مصلحی
دکتر محمد جلیلی
دکتر فرهاد شاهی
تمامی اعضای محترم هیأت علمی
دانشکده مشارکت کننده در طرح های
ارزشیابی و کارگاه های مربوط
تمامی دانشجویان مشارکت کننده در
طرح های ارزشیابی و جلسات کارشناس ی
کارشناسان دفتر توسعه آموزش
طرح دانشکده برای
اصالحات در آموزش پزشكي عمومی
1384
ضرورت
دروني:
ديدگاه هاي اعضاي هيأت علمي ،دانشجويان و صاحب نظران آموزش پزشكي
تمايل مديريت دانشگاه
بيروني:
رفرم در دانشگاه های دیگر
پيگیري هاي انجام شده در سطح معاونت آموزش ي وزارت متبوع
اختيارات پيش بيني شده براي دانشگاه هاي مادر
پيگیري هاي انجام شده در سطح WHO
طوالني بودن دوره آموزش پزشكي عمومي
كوتاه بودن طول عمر مديريت ها در دانشگاه
تعداد زياد دانشجويان اين دوره در دانشگاه
پيچيدگي مديريت اين دوره به دليل دخيل بودن تمامي دپارتمان هاي آموزش ي در آن
كمبود انگیزه در بین اعضاي هيأت علمي و دپارتمان هاي آموزش ي براي ايجاد تحول در
آموزش پزشكي عمومي
انطباق با اصول مديريت تغيیر در آموزش پزشكي
رويكرد سيستميك به موضوع
طراحي دقيق
روش مندي علمي
مشاركت بدنه اعضاي هيأت علمي و دانشجويان
مشاركت و حمايت مستمر و مستقيم رييس و اعضاي هيأت رييسه دانشگاه و دانشكده
انطباق با اصول مديريت تغيیر در آموزش پزشكي
توجه به همه اجزاي دوره:
رسالت و پيامدها
محيط ها و منابع آموزش ي
برنامه آموزش ي
ارزشيابي (فرايند آموزش ،اعضاي هيأت علمي و
آموزش گیرندگان
اعضاي هيأت علمي
فراگیران)
مديريت آموزش ي
مراحل تدوين طرح جامع اصالحات و پروژه هاي اصالحي در دانشگاه
علوم پزشکی تهران
حصول اجماع
تدوين و تصويب طرح اصالحي
شوراي دانشكاه
برنامه
جامع اصالحات
1384
گ
ر
و
ه
كا
ر
ي
يافتن مشكالت
بررس ي ديدگاه ها
كارگاه در
سطح دانشكده
ارزيابي بر اساس
استانداردها
مقايسه با
دانشگاه هاي معتبر
مرحله اول
()1387-1385
تبیين مشکالت
مطالعات انجام شده
ارزشیابی بر اساس استانداردهای ملی پایه دوره
ارزشیابی بر اساس نظرات دست اندرکاران
ارزشیابی بر اساس نظر دانش آموختگان
ارزشیابی جو آموزش ی با استفاده از ابزار DREEM
ارزشیابی بر اساس استانداردهای
ملی پایه دوره
استانداردهای ملی پایه
• استانداردهای ملی مصوب شورای عالی برنامه ریزی
• ابالغ به دانشگاه های علوم پزشکی در اردیبهشت 86
• در حد استانداردهای پایه
• درخواست از دانشگاه های علوم پزشکی برای انجام خودارزیابی بر
اساس استانداردها
ارزشیابی دوره پزشکی عمومی بر اساس استانداردهای ملی
حوزه های استاندارد
حوزه :1رسالت و اهداف
حوزه :2برنامه آموزش ي
حوزه :3هيات علمي
حوزه :4منابع آموزش ي و پژوهش ي
حوزه :5مديريت عالي و اجرايي
حوزه :6دانشجو
حوزه :7ارزشيابی
ارزشیابی دوره پزشکی عمومی بر اساس استانداردهای ملی
روش اجرا
تعيین سؤاالت
تعيین روش هاي گردآوري اطالعات
گردآوري اطالعات
تجزيه و تحليل (مرحله نخست به صورت خالصه سازي اطالعات)
قضاوت در رابطه با مطابقت وضعيت موجود با استانداردها و ارائه راهكارهاي
اصالحي
تدوين گزارش نهايي
ارزشیابی دوره پزشکی عمومی بر اساس استانداردهای ملی
تعيين سؤاالت
استاندارد :دانشكده پزشكي بايد اهداف آموزش ي و شرح وظايف را به تفكيك
مقاطع و چرخش هاي كارآموزي و كارورزي مشخص نمايد و آنها را در ابتداي
هر مقطع در اختيار دست اندركاران قرار دهد.
اطالعات مورد نياز
آيا اهداف آموزش ي و شرح وظايف به تفكيك مقاطع و
چرخش هاي كاروروزي و كارآموزي مشخص شده است؟
در صورت پاسخ مثبت ،آيا اين اهداف شامل ويژگي هاي
كلي توانايي ها و فراتوانايي ها مي شود.
در صورت پاسخ مثبت ،آيا اين مستندات در ابتداي دوره در
اختيار ايشان و اعضاي هيأت علمي مربوطه قرار مي گیرد؟
به چه شكلي؟
منابع اطالعاتي
معاونت آموزش پزشكي عمومي
مسؤوالن كارورزي و كارآموزي بخش
هاي آموزش ي
معاونت آموزش پزشكي عمومي
روش گردآوري
مصاحبه و اخد
مستندات
مصاحبه
مصاحبه و اخد
مستندات
معاونت آموزش پزشكي عمومي
مصاحبه و اخد
مستندات
مصاحبه
دانشجويان
GSQ
مسؤوالن كارورزي و كارآموزي
روش هاي گردآوري داده ها
پرسشنامه كتبي 19 :نوع
مصاحبه ساختارمند :با استفاده از 7نوع پرسشنامه
استفاده از داده هاي گردآوري شده :طرح رتبه بندي دانشكده هاي
پزشكي
ارزشیابی دوره پزشکی عمومی بر اساس استانداردهای ملی
منابع اطالعاتي
مديران گروه هاي آموزش ي :مدير پايه ( 7پاسخ از - )9مدير باليني ( 12پاسخ از )20
مسؤوالن كارورزي ( 38از )40ـ مسؤوالن كارآموزي ( 42از )45
معاونان آموزش ي بيمارستانها 9 :از 11
معاونان پژوهش ي گروه هاي آموزش ي 17 :از 24
اعضاي هيأت علمي :باليني ( 32از )100ـ پايه ( 12از )45
نمايندگان دانشجويان 9 :از 9
دانشجويان :باليني ( 15از )50ـ پايه ( 41از )50
مسؤوالن دانشكده و دانشگاه
ارزشیابی دوره پزشکی عمومی بر اساس استانداردهای ملی
قضاوت و تحلیل
برگزاری کارگاه نهایی ( 12دی ماه )1386
با شرکت قریب به 100نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه
در 7کارگروه
قضاوت در مورد وضعیت جاری دوره پزشکی عمومی بر اساس
استانداردها
نقاط قوت ،ضعف و پیشنهادها
ارزشیابی دوره پزشکی عمومی بر اساس استانداردهای ملی
ارزشیابی بر اساس
دیدگاه های دست اندرکاران
روش اجرا
جعیت مورد مطالعه:
دانشجویان رشته پزشکی در مقاطع مختلف
اعضاي هیات علمی پایه و بالینی دانشکده پزشکی
مدیران و رؤسای دانشکده پزشکی و دانشگاه
صاحب نظران آموزش پزشکی
شیوه جمع آوری داده ها:
بحث گروهی هدایت شده ()focus group discussion
مصاحبه ژرف ()in-depth interview
بحث گروهی ()group discussion
ارزشیابی بر اساس دیدگاه های دست اندرکاران
محورها
ساختار
محتوا
امکانات و منابع
فرایندهای اجرایی
ارزشیابی
ارزشیابی بر اساس دیدگاه های دست اندرکاران
نتايج مربوط به جلسات بحث هاي گروهي هدايت شده با دانشجويان در مقطع
فيزيوپاتولوژي
ساختار:
طوالني بودن دوره پزشكي
طوالني بودن مقطع علومپايه
عدم تناسب در چيدمان دروس
زياد بودن تعداد دروس عمومي
عدم تناسب بین طول مقاطع
ناکارآمدي مقطع فیزيوپاتولوژي
ارزشیابی بر اساس دیدگاه های دست اندرکاران
ارزشیابی بر اساس
نظرات دانش آموختگان
روش اجرا
پرسشنامه با 262آیتم
بر اساس پرسشنامه AAMC GSQ
183 دانشجوی پزشکی در بدو فارغ التحصیلی
ارزشیابی بر اساس نظرات دانش آموختگان
سواالت
اطالعات زمينه ای
در مورد تمامی مراحل آموزش پزشکی عمومی:
علوم پايه
فیزيوپاتولوژی
کارآموزی
کارورزی
ارزشیابی بر اساس نظرات دانش آموختگان
روش اجرا
ابزار ترجمه شده DREEM
بر اساس پرسشنامه تهیه شده در مرکز آموزش پزشکی داندی
مستقل از زبان و فرهنگ
تمام دانشجویان در مقطع پایان علوم پایه ،پاتوفیزیولوژی ،کارآموزی و
کارورزی
میزان امتیاز از 200
ارزشیابی ّ
جو آموزش ی با ابزار DREEM
مرحله دوم ()1387
حصول توافق در مورد مشکالت
مراحل
جمع بندی نتایج چهار مطالعه در قالب مراحل اصلی برنامه ریزی آموزش ی
طرح در هیأت رییسه دانشکده
طرح در شورای دانشکده
کلیات
همانگونه که انتظار می رفت دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی
تهران واجد نقاط قوت بسیاری است.
واجد رتبه اول در رتبه بندی کشوری است( .سه دوره)
در عین حال با چالش های بسیاری نیز مواجه است.
دانشجویان ،اعضای هیأت علمی و مدیران و مسؤوالن نیز با تأکید بر
این چالش ها مصر بر انجام تغییرات هستند
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی
نیازسنجی
پیامد ها و اهداف
محتوا
استراتژی های آموزش ی
روش های آموزش ی
زمان بندی ارایه محتوا
منابع ،امکانات و تجهیزات
اعضای هیأت علمی
دانشجویان
محیط آموزش ی
روش های ارزشیابی
چگونگی اطالع رسانی در مورد برنامه آموزش ی
مدیریت برنامه آموزش ی
پیامد ها و اهداف -نقاط قوت
رتبه اول دانشجویان دانشگاه در آزمون های جامع علوم پایه و پیش
کارروزی در سال های متوالی
ورود دانش آموختگان دانشگاه در دوره های دستیاری در رشته ها و
دانشگاههای مناسب
حضور درصد قابل مالحظه ای از دانش آموختگان دانشگاه در کسوت
هیأت علمی در کشور
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
پیامد ها و اهداف -نقاط ضعف
مدون نبودن رسالت ،اهداف و توان مندی های دانش آموختگان
دانشگاه
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
پیامد ها و اهداف -پیشنهادها
تدوین رسالت ،اهداف و توان مندی های دانش آموختگان دوره پزشکی
دانشگاه علوم پزشکی تهران
محتوا -نقاط قوت
به روز بودن محتوای آموزش ی اغلب دروس
پوشش مناسب و وسیع مطالب نظری
توجه به موضوعات مرتبط با رفتار و تعهد حرفه ای (نظیر جشن
روپوش سفید)
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
محتوا -نقاط ضعف
عدم توجه به:
اولویت های سالمت در کشور
ارائه سطح اول خدمات سالمت و ارجاع بیماران
مراقبت های سرپایی
ارتباط با همکاران و ....
مهارتهای عملی
فوريت هاي پزشكي ،حوادث غیرمترقبه و مديريت بحران
پژوهش ،خودآموزي و ارتقاء مستمر حرفه اي
....
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
محتوا -نقاط ضعف
ماهیت تخصص ی اکثر دروس و عدم انطباق با نیازهای پزشک عمومی
حجیم بودن محتوای دروس
هم پوشانی موضوعات
فقدان رویکرد بالینی در اکثر دروس علوم پایه
ندادن اعتماد به نفس الزم به دانشجویان برای طبابت مستقل در دوره
کارآموزی و کارورزی
عدم کسب مهارت های عملی الزم در دوره بالینی
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
استراتژی های آموزش ی -نقاط قوت
کوچک شدن سایز کالس های درس و امکان تعامل بهتر دانشجویان با
اعضای هیأت علمی
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
استراتژی های آموزش ی -نقاط ضعف
تاکید بر انتقال دانش
کوریکولوم سنتی مبتنی بر دیسیپلین -فاقد ادغام افقی و عمودی
استاد محور
عمدتا مبتنی بر آموزش در بیمارستان (در برابر مبتنی بر جامعه)
فرصت طلبانه بودن آموزش بالینی (نبود اطمینان از مواجهه دانشجویان با طیف
مشخص ی از بیماریها)
نبود جزء انتخابی ) (electiveدر برنامه
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
استراتژی های آموزش ی-پیشنهادها
تقویت آموزش دانشجویان در محیط های ارایه خدمات سالمت به
غیر از محیط های بیمارستانی
تقویت آموزش دانشجو محور
ایجاد ادغام افقی و طولی در برنامه آموزش ی دوره پزشکی عمومی
تقویت راهبرد آموزش مبتنی بر مساله و انتخابی بودن دروس در
برنامه آموزش ی
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
روش های آموزش ی -نقاط قوت
به کارگیری الگ بوک
استفاده از موالژها و سیموالتورها
تاکید بر آموزش سرپایی
استفاده از آموزش از راه دور
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
روش های آموزش ی -نقاط ضعف
ضعف در استفاده از روش های آموزش ی متنوع
ضعیف شدن آموزش بالینی به عنوان روش اصلی آموزش بالینی
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
منابع ،امکانات و تجهيزات -نقاط قوت
وجود طیف بسیار گسترده از محیط های آموزش بالینی با تعداد زیاد تختهای بستری
و درمانگاه های متنوع
دسترس ی به تعداد کافی بیماران با شکایات متنوع
وجود زیرساخت های مناسب فناوری اطالعات
مرکز مهارت های بالینی
وجود زیرساخت های مناسب پژوهش ی:
مرکز پژوهش های دانشجویی
مراکز تحقیقاتی متعدد
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
منابع ،امکانات و تجهيزات -نقاط ضعف
محدود بودن عرصه های آموزش ی در نظام خدمات سالمت
محدود بودن عرصه های آموزش بالینی به بیمارستان های سطح سوم و
ارجاعی
کمبود بودجه کافی و مستقل
تخصص ی بودن بخش های آموزش ی و حضور پررنگ دستیاران تخصص ی و
فوق تخصص ی
نامناسب بودن امکانات رفاهی دانشجویان
ضعف امکانات آموزش عملی در بسیاری از گروه های علوم پایه
کمبود منابع آموزش ی متناسب با روش های نوین
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
اعضای هیأت علمی -نقاط قوت
جذب بهترین اساتید و اعضای هیأت علمی در سالیان گذشته
بیشترین تعداد اعضای هیأت علمی بالینی در کشور
جذب اعضای هیأت علمی جدید در کنار اعضای هیأت علمی با سابقه
توان باالی پژوهش ی اعضای هیأت علمی در میان دانشگاه های کشور
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
اعضای هیأت علمی -نقاط ضعف:
مشخص نبودن دقیق وظایف اعضای هیأت علمی در حوزه های مختلف
نبود برنامه مدون برای توان مندسازی اعضای هیأت علمی در امور آموزش ی
مطلوب نبودن سرانه هیأت علمی به دانشجو
نامناسب بودن شیوه جذب اعضای هیأت علمی
نیاز به تقویت الگوهای رفتاری در بین اعضای هیأت علمی
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
دانشجویان -نقاط قوت:
جذب برترین و با استعدادترین دانشجویان کشور
کاهش ظرفیت دانشجو
راه اندازی نظام استاد راهنمای دانشجو
حضور دانشجویان در فرایندهای مدیریتی دانشکده
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
دانشجویان -نقاط ضعف
نبود اختیار تعیین ظرفیت دانشجو در دست دانشکده پزشکی
نبود برنامه های مناسب برای شکوفایی استعداد دانشجویان در زمینه های اخالقی،
احساس مسؤولیت ملی ،رشد علمی و فرهنگی و شخصیت حرفه ای
ناکافی بودن برنامه استاد راهنما
نامناسب بودن روند پذیرش دانشجو
ضرورت تبیین دقیق تر و اطالع رسانی مقررات آموزش ی و انضباطی و حرفه ای
دانشجویان
نامناسب بودن شیوه حضور و غیاب دانشجویان
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
روش های ارزشیابی -دانشجویان -نقاط قوت
تشکیل کمیته آزمون و تحلیل سؤاالت آزمون دروس مختلف و ارایه
بازخورد به گروه های آموزش ی
تشکیل دایره امتحانات و مکانیزه شدن روند تصحیح سؤاالت
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
روش های ارزشیابی -دانشجویان -نقاط ضعف:
نبود آزمون های تکوینی با هدف ارایه بازخورد به دانشجویان
تکیه بیش از حد به ارزیابی کتبی و تستی چهار جوابی
نبود ارزیابی مطلوب حوزه های مختلف عملکردی دانشجویان
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
روش های ارزشیابی -دانشجویان -پیشنهادها
طراحي نظام ارزيابي دانشجو بر اساس پيامدهاي مشخص شده براي دوره
تقويت ارزيابي سطوح باالتر يادگیري در آزمون هاي كتبي
تقويت ارزيابي مهارت هاي عملي از طريق برگزاري آزمون هاي مهارتي نظیر OSCEدر
پايان چرخش هاي ماژور و پايان دوره كار آموزي – كارورزي
تقويت ارزيابي در محل كار و مبتني بر عملكرد
به كارگیري نتايج آزمون هاي به عمل آمده براي ارتقاي كيفيت فرايندهاي آموزش ي
گزارش ارزشیابی جامع دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
جمع بندی
در حال حاضر دوره پزشکی عمومی دانشگاه با چالش های متعددی
روبرو است.
بسیاری از این چالش ها مشابه چالش هایی است که دانشگاه های
علوم پزشکی دیگر نیز در کشور که دارای برنامه آموزش ی سنتی هستند
مشابه است.
در عین حال چالش هایی وجود دارند که مختص دانشگاه ما است.
توافق بر روی راهکارهای اصالحات
سند چشم انداز
تدوین سند چشم انداز اصالحات دوره پزشکی عمومی
مبتنی بر گزارش جامع ارزشیابی
برای تبدیل دوره پزشکی عمومی دانشگاه به یک برنامه پاسخگو و روزآمد
با در نظر گرفتن شرایط دانشگاه
نیازمند عزم جدی در تمامی سطوح
نیازمند ظرفیت سازی اساس ی در سطح دانشکده و دانشگاه
سند چشم انداز
پیامدها
محتوای آموزش ی
راهبردهای آموزش ی
روش های آموزش ی
محیط آموزش ی
ارزشیابی
مدیریت دوره
اعضای هیأت علمی
دانشجویان
منابع مالی و فیزیکی
ارزشيابي بر اساس استانداردهاي ملي پايه
ارزشيابي بر اساس نظر دستاندركاران
ارزشيابي بر اساس نظر دانشآموختگان
ارزشيابي جو آموزش ي توسط DREEM
بازنگری
تدوین توانمندیهای دانشآموختگان
استقرار کمیته برنامه ریزی و کمیته های فازها
تدوین دروس ،کورسها و دورهها
طراحی کلیات برنامه فازهای چهارگانه
(علوم پایه ،مبانی طب بالینی ،کارآموزی و کارورزی)
پیادهسازی و ارزیابی برنامه جدید
ارزشیابی
جامع
سند
چشم انداز
http://mdreform.tums.ac.ir