Transcript Document

‫‪franchise‬‬
‫ماندانا نادری‬
‫دانشکده حسابداری و مدیریت عالمه طباطبائی‬
‫‪2‬‬
‫یکی از برترین اختراعات تجارت‪ ،‬فرانچایز‬
‫)‪(Franchise‬است‪ .‬فرانچایز را نخستین بار‬
‫فردی به نام سینگر )‪ (Singer‬در سال ‪1850‬‬
‫ارائه داده است‪ .‬سینگر همانی است که‬
‫بسیاری از ایرانیان با چرخهای خیاطی آن‬
‫آشنایی دارند‪ .‬اما مهمتر از محصوالت او و‬
‫قدر ‪1850‬‬
‫اینسال‬
‫که در‬
‫است که‬
‫اینمفهومی‬
‫شرکتاش‬
‫مهم‬
‫اساسیچیست‬
‫فرانچایز‬
‫اما‬
‫فرهنگاست‪.‬‬
‫در آمده‬
‫دنیا‬
‫به‬
‫پنج جلدی انگلیسی به فارسی‬
‫است؟‬
‫آریانپور کاربرد این واژه در تجارت به‬
‫معنای «حق انحصاری» ترجمه شده است‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫فرانچایز وسیله ای برای انجام کسب و کار‬
‫می باشد‪ .‬فرانچایز یک روش و یک ابزار‬
‫بازاریابی برای شرکت هاست که از طریق ان‬
‫می توانند سهم بازار خود را به سرعت و با‬
‫کمترتوسعه دهند‬
‫هزینه‬
‫صرف‬
‫را‬
‫آمریکا‪ .‬فرانچایز‬
‫بازرگانی‬
‫وزارت‬
‫اینگونه تعریف کرده است‪ :‬فرانچایز راهی‬
‫برای انجام کسب و کار است که در آن‬
‫فرانچایز گیرنده این حق را بدست آورده‬
‫است که برای ارائه کاال یا خدمات و توزیع‬
‫محصوالت‪ ،‬تحت مدل بازاریابی فرانچایز‬
‫دهنده عمل نماید‪ .‬فرانچایز دهنده به‬
‫فرانچایز گیرنده حق استفاده از عالمت‬
‫تجاری‪ ،‬نام و تبلیغات خود را میدهد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫در قبال این پرداخت ها آنها حقی به دست می‬
‫آورند که شامل حق فروش محصوالت و خدمات‬
‫شناخته شده‪ ،‬استفاده از شیوه ها و تکنیک‬
‫های کسب و کار فرانچایز دهنده و دریافت‬
‫اموزش های اولیه و حمایت های مداوم از سوی‬
‫فرانچایز دهنده‬
‫باشد‪ .‬شیوه های کسب و‬
‫دنبالمی کردن‬
‫از طریق‬
‫کارکمپانی فرانچایز دهنده و عرضه محصوالتی‬
‫با همان کیفیت ارائه شده توسط کمپانی‬
‫اصلی‪ ،‬کسب و کار فرانچایز گیرنده می تواند‬
‫مشتریان وفادار به کاال و خدمات خود داشته‬
‫باشد‪.‬‬
،‫کسب و کارهای فرانچایز گیرنده‬
‫معموال نسبت به رقبای خود مزیت‬
: ‫رقابتی دارند‬
5
Brand names, trademarks, copyrights, trade secrets, and patents.
Uniform logos, storefronts, and interiors.
‫‪6‬‬
‫پس در فرانچایز‪ ،‬شما با یک کسب وکار موفق‬
‫رابطه برقرار می کنید به طوری که بتوانید‬
‫از سیستم وی استفاده کرده و بر روی برند‬
‫(مارک – نشان ویژه) موجود به منظور‬
‫دستیابی به بازگشت سریع تر سرمایه تان‬
‫گذاری‬
‫نمایید مطرحی در سطح جهان‬
‫معروف و‬
‫سرمایههای‬
‫شرکت‬
‫مانند مکدونالد ‪ ،‬ساب وی ‪ ،‬پیتزا هات ‪،‬‬
‫هیلتون هتلز ‪ ،‬هاردیز ‪ ،‬جانی راکت ‪ ،‬کی‬
‫اف سی ‪ ،‬دانکین دوناتس ‪ ،‬استار باکس ‪،‬‬
‫برگر کینگ و ‪ ....‬مشغول به فعالیت‬
‫از طریق این تجارت میباشند‬
7
‫‪8‬‬
‫آمریکا‪،‬‬
‫مانند‬
‫کشورها‬
‫از‬
‫برخی‬
‫در‬
‫کمیسیون تجارت فدرال (‪ ،)TFC‬می تواند به‬
‫اینکه یک فرانچایز گیرنده در صورت صحیح‬
‫عمل کردن به یک فرانچایز دهنده تبدیل‬
‫شود‪ ،‬رآی دهد و مقرراتی را نیز برای‬
‫تنظیم‬
‫کارهایی‬
‫دهدکسب‬
‫چنین‬
‫نحوه‬
‫موفقیت کسب‬
‫که ونرخ‬
‫عمل می‬
‫عملنشان‬
‫تحقیقات‬
‫نماید‪.‬‬
‫کارهای فرانچایز گیرنده بسیار بیشتر‬
‫و‬
‫از دیگر کسب و کارهایی است که از ابتدا‬
‫شروع به کار می کنند‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫به طورکلی فرانچایز برای کسانی‬
‫خوب است که دارای یک سرمایه‬
‫متوسط بوده ولی ایده کسب و کار‬
‫ندارند‪ ،‬اما مایل هستند سرمایه‬
‫خود را در یک مشغله با درجه‬
‫آزادی متوسط به کار انداخته و‬
‫سود متوسطی هم به دست آورند‪.‬‬
‫کسانی که در کار به دنبال تغییر‬
‫و تحوالت سریع یا ریسک های بزرگ و‬
‫سودهای باال هستند برای فرانچایز‬
‫ساخته نشده اند‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫برخی از مسئولیت های اعمال شده از سوی‬
‫فرانچایز دهنده شامل ‪:‬‬
‫‪ . 1‬الزامات مناسب بودن انواع کنترل کیفیت‬
‫برای محصوالت و خدمات به فروش رفته‪.‬‬
‫‪ . 2‬محدودیت در آنچه که شرکت می تواند‬
‫بفروشد و یا اینکه آنها چگونه می توانند در‬
‫عمل از نام کمپانی استفاده کنند‪.‬‬
‫‪ . 3‬تعیین مشخصات محل کسب و کار و جلوه‬
‫ظاهرش‪.‬‬
‫‪ . 4‬ممنوعیت در عملیاتی سازی هرگونه کسب و‬
‫کار مشابه در طول مدت و یا پس از مدت‬
‫قرارداد فرانچایز‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫انواع فرانچایز به اعتبار موضوع آن‬
‫در نگاه حقوق دانان‪ ،‬فرانچایز به سه‬
‫دسته تقسیم می شود ‪:‬‬
‫‪ ‬صنعتي (‪: )industrial‬‬
‫در فرانچایز صنعتي‪ ،‬امتیازگیرنده کاالي خاصي‬
‫را بر طبق دستورالعمل هاي امتیازدهنده تولید‬
‫مي نماید و آنها را تحت حقوق مالکیت فکري‬
‫امتیازدهنده به فروش مي رساند مانند شبکه‬
‫فرانشیز رستوران ها‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫انواع فرانچایز به اعتبار موضوع آن‬
‫‪ ‬توزیعي (‪: )distribution‬‬
‫در فرانچایز توزیعي‪ ،‬امتیازگیرنده صرفا‬
‫کاالهاي خاصي را در فروشگاهي که از نام‬
‫تجاري یا نماد امتیازدهنده برخوردار است‪،‬‬
‫به فروش مي رساند مانند شبکه فرانشیز‬
‫‪: .‬‬
‫سوخت)‬
‫هاي‪service‬‬
‫خدماتي (‬
‫‪‬‬
‫جایگاه‬
‫امتیازگیرنده‬
‫نیز‬
‫خدماتي‬
‫فرانشیز‬
‫در‬
‫پیشنهاد ارائه خدماتي را تحت نام تجاري‪،‬‬
‫نماد یا حقوق مالکیت فکري امتیازدهنده‬
‫ارائه مي دهد مانند شبکه فرانشیز تعمیرگاه‬
‫‪13‬‬
‫مطالعات امکان سنجی‬
‫مطالعات امکان سنجی به منظور بررسی مواردی‬
‫که می توانند برای فرانچایز گیرنده مزایایی‬
‫داشته باشند‪ ،‬انجام می گیرد‪.‬‬
‫مطالعات امکان سنجی شامل تحقیقات بازار و‬
‫رقابت‪ ،‬امکان سنجی مالی و بررسی هزینه های‬
‫توسعه یک کسب و کار جامع فرانچایزی می باشد‪.‬‬
‫در ادامه مفصل تر موارد مربوط به‬
‫آن را تشریح می کنیم‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫خرید یک فرانچایز‬
‫خرید یک فرانچایز مانند سرمایه گذاری های‬
‫دیگر‪ ،‬تضمین کننده موفقیت در کسب و کار نمی‬
‫باشد‪ .‬مواردی را که برای خرید یک فرانچایز‬
‫باید در نظر گرفت مانند وظایف فرانچایز‬
‫گیرنده و نیز سئوالهای ضروری که بهتر است‬
‫مطرحمالک‬
‫قرارداد های‬
‫عقدو مسئولیت‬
‫مزایا‬
‫‪1‬‬
‫حق را به طور‬
‫گردد‬
‫‪ .‬از‬
‫قبل‬
‫فرانچایز‬
‫نام می بریم ‪:‬‬
‫اجمالی‬
‫‪ . 2‬کارهایی که فرانچایز گیرنده باید‬
‫قبل از انتخاب فرانچایز انجام دهد‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫خرید یک فرانچایز‬
‫‪ . 3‬معیارهای انتخاب یک فرانچایز‬
‫‪ . 4‬یافتن فرصت مناسب فرانچایزی‬
‫‪ . 5‬بررسی قبل از سرمایه گذاری‬
‫‪ . 6‬آنچه که باید قبل از امضای‬
‫قرارداد انجام داد‬
‫‪16‬‬
‫‪ . 1‬مزایا و مسئولیت های مالک حق‬
‫فرانچایز‬
‫شرکت فرانچایز دهنده ممکن است به کسب و‬
‫کار فرانچایز گیرنده در پیدا کردن محل‬
‫مناسب برای راه اندازی کمک کند‪ ،‬آموزش های‬
‫اولیه و دفترچه راهنما در اختیارش بگذارد‪.‬‬
‫در زمینه مدیریت‪ ،‬بازاریابی و پرسنل‬
‫مشاوره های حرفه ایی ارائه دهد‪ .‬همچنین‬
‫ممکن است از طریق خبرنامه های دوره ایی‪،‬‬
‫شماره تلفن رایگان‪ ،‬وب سایت و کارگاه و یا‬
‫سمینارهای برنامه ریزی شده از کسب و کار‬
‫‪17‬‬
‫از سوی دیگر ممکن است فرانچایز گیرنده‪،‬‬
‫کنترل شدیدی از سوی کمپانی فرانچایز دهنده‬
‫در کسب و کار خود احساس کند‪ .‬عالوه بر‬
‫هزینه اولیه برای داشتن حق فرانچایزف‬
‫هزینه های دیگری هم برای فرانچایز دهنده‬
‫مطرح میگردد‪.‬‬
‫خرید فرانچایز‪ ،‬ریسک سرمایه را برای کسب‬
‫و کارهای جدید به دلیل ارتباط با یک‬
‫کمپانی عینی و پایدار کاهش می دهد‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫برخی از هزینه هایی که در استفاده از حق‬
‫فرانچایز‪ ،‬فرانچایز گیرنده ممکن است با‬
‫آنها روبه رو شود ‪:‬‬
‫‪ ‬هزینه اولیه به عنوان اجاره فرانچایز‬
‫‪‬پرداخت های مستمر به منظور استفاده مستمر‬
‫از حق فرانچایز در محدوده زمانی تعیین شده‬
‫‪‬هزینه تبلیغات‬
‫‪‬فسخ و تجدید فرانچایز‬
‫‪19‬‬
‫برخی از هزینه هایی که در استفاده از حق‬
‫فرانچایز‪ ،‬فرانچایز گیرنده ممکن است با‬
‫آنها روبه رو شود ‪:‬‬
‫‪‬کنترل ها‬
‫• تایید جا و مکان • محدودیت کاال و خدمات‬
‫برای فروش‬
‫• محدودیت در عملیات و شیوه‬
‫• طراحی‬
‫انجام کارها‬
‫استانداردها‬
‫• محدودیت در مناطق فروش‬
‫‪20‬‬
‫‪ . 2‬کارهایی که فرانچایز گیرنده قبل از‬
‫انتخاب فرانچایز باید انجام دهد ‪:‬‬
‫• مشخص کردن میزان سرمایه گذاری مورد نظر‬
‫• تعیین نوع توانمندی ها‬
‫• مشخص نمودن اهداف‬
‫‪21‬‬
‫‪ . 3‬معیارهای انتخاب یک فرانچایز‬
‫• میزان تقاضایی که برای محصوالت یک شرکت‬
‫فرانچایز دهنده وجود دارد‪.‬‬
‫• رقابت در اشکال مختلف‬
‫• توانمندی متقاضی فرانچایز در‬
‫عملیاتی سازی و مدیریت کسب وکار‬
‫• نام تجاری و برند فرانچایز دهنده‬
‫• آموزش و خدمات حمایتی • تجربیات فرانچایز‬
‫دهندگان‬
‫• رشد سیستم فرانچایزی‬
‫در منطقه‬
‫‪22‬‬
‫‪ . 4‬یافتن فرصت مناسب فرانچایزی‬
‫شیوه های مختلفی برای یافتن فرصت در این‬
‫زمینه وجود دارد‪ .‬برخی از فرانچایز دهندگان‬
‫دارای وب سایت هایی با اطالعات در مورد حق‬
‫فرانچایز خود هستند و نیز برخی از شرکت ها‬
‫یا افراد که متخصص مطابقت دادن افراد با‬
‫رفتن به مناطق فرانچایزی و گفتگو با صاحبان‬
‫شرکت های فرانچایزی هستند‪ ،‬در این زمینه‬
‫کسب وکارهای فرانچایز گیرنده هم می تواند‬
‫فعالیت می کنند‪.‬‬
‫کمک کننده باشد و نیز ‪:‬‬
‫• نمایشگاه ها و سمینارهای برگزار شده در‬
‫خصوص فرانچایز‬
‫‪23‬‬
‫• استفاده از واسطه ها و دالالن‬
‫فرانچایز‬
‫• در نظر گرفتن محدود بودن فرصت ها و‬
‫محدودیت موجود درفرصت ها‬
‫• انتخاب استانداردها‬
‫• بررسی درآمدهای غیرمجاز یا‬
‫فریبنده نمایندگی ها‬
‫‪24‬‬
‫‪ . 5‬بررسی قبل از سرمایه گذاری‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫افشا شده‬
‫بررسی تمام مدارک مهم‬
‫هزینه های‬
‫•‬
‫اولیه و مستمر‬
‫• بررسی‬
‫پیشینه کمپانی های‬
‫محدودیت ها‬
‫فرانچایز دهنده‬
‫نظر بررسی شرایط‬
‫•‬
‫پیشینه کسب وکار مورد‬
‫خاتمه فرانچایز‬
‫تاریخچه دعواهای قضایی • آموزش و تبلیغات‬
‫• بررسی ورشکستگی های‬
‫پیشین‬
‫• شرایط حق‬
‫فرانچایزهای کنونی و‬
‫سابق‬
‫‪25‬‬
‫• اطالعات مربوط به‬
‫درآمد‬
‫• درآمد متوسط‬
‫• سود خالص‬
‫• روابط‬
‫جغرافیایی‬
‫• پیشینه مالی‬
‫• پیشینه‬
‫فرانچایز‬
‫گیرنده ها‬
‫• فروش ناخالص‬
‫‪26‬‬
‫‪ . 6‬آنچه که باید قبل از امضای قرارداد‬
‫انجام داد‬
‫• کسب منابع اطالعاتی مضاعف و جدید‬
‫• ارتباط با حسابداران و‬
‫وکال‬
‫• شناسایی بانک ها و دیگر‬
‫موسسات مالی‬
‫• در نظر داشتن مقررات و چارچوب‬
‫های دولتی‬
‫‪27‬‬
‫مشاوره برای توسعه و نگهداری فرانچایز‬
‫توسعه فرانچایز شامل سرویس دهی شبکه‬
‫فرانچایز و توسعه بیشتر سیستم و ارتقا آن‬
‫همزمان با رشد شبکه با گذشت زمان است‪.‬‬
‫این پروژه ها می تواند شامل ‪:‬‬
‫• قانون اساسی برای شورای مشورتی‬
‫فرانچایز‬
‫• برگزاری کارگاههای آموزشی و‬
‫سمینار‬
‫‪28‬‬
‫• سیستم های گزارش دهی و بازخور‬
‫• نظارت و اصالح استانداردها و رویه ها‬
‫• اجرای سیاست های جدید‬
‫• مشاوره و حل اختالفات‬
‫• سخنرانی در کنفرانس های فرانچایز‬
‫• بازرسی و بازبینی مدیریت فرانچایز‬
‫‪29‬‬
‫فرانچایز در ایران‬
‫انقالب‬
‫از‬
‫قبل‬
‫میدانم‬
‫که‬
‫جایی‬
‫تا‬
‫یا‬
‫مکدونالد‬
‫مانند‬
‫معروف‬
‫فرانچایزهای‬
‫کیافسی به ایران آمده بودند‪ .‬حتا نمایندگی‬
‫کل کیافسی و مکدونالد در خاورمینه در‬
‫زمینهروی با‬
‫در‪ .‬به هر‬
‫بوده است‬
‫اختیار یک‬
‫ایرانیایران‬
‫متاسفانه‬
‫در‬
‫برنامه هم‬
‫فرانچایزها‬
‫انقالب و‬
‫ضعیفیااست‪.‬‬
‫مشکالت نیز‬
‫بومی‬
‫فرانچایز‬
‫ریزی‬
‫سیاسیو‬
‫قانون‬
‫تدوین‬
‫ظهورایران‬
‫در‬
‫اعراب‬
‫امتیازات‬
‫شدند و‬
‫ایران تعطیل‬
‫به مقوله‬
‫نیز این‬
‫است و‬
‫انجام نشده‬
‫فرانچایز‬
‫برای‬
‫واگذار گردید‬
‫اشتغال‪ .‬زا و کارآفرین به شدت مورد‬
‫مفید‪،‬‬
‫غفلت دولت قرار گرفته است‪ .‬در دانشکده های‬
‫بازرگانی و اقتصادی نیز اهمیت چندانی به‬
‫‪30‬‬
‫در سال های اخیر در کشور ایران نمونه های‬
‫در قالب رستوران های زنجیره ای فعالیت‬
‫نموده اند که میتوان از برند هایی مانند‬
‫"رستوران های زنجیره ای بوف" ‪ " ،‬رستوران‬
‫های زنجیره ای سند باد" ‪" ،‬رستوران های‬
‫زنجیره ای آپاچی" ‪" ،‬رستوران های زنجیره ای‬
‫پدر خوب" ‪" ،‬رستوران های زنجیره ای سوپر‬
‫استار" ‪" ،‬رستوران های زنجیره ای راکت" و‬
‫‪31‬‬
‫سئواالت متداول درزمینه فرانچایز‬
‫‪32‬‬
‫یک فرانچایز چقدر هزینه دارد ؟‬
‫هزینه خریداری یک فرانچایز تا حد زیادی‬
‫بستگی به صنعتی دارد که شما برای شروع کسب‬
‫وکار خود انتخاب می کنید‪ .‬در برخی از کسب‬
‫وکارها ممکن است شما نیاز به یک دفتر‬
‫مرکزی‪ ،‬خطوط تلفن و موبایل متعدد داشته‬
‫باشید‪ .‬ممکن است مجبور به پرداختن هزینه‬
‫ایی به دولت و یا هزینه های باالی سربار‬
‫باشید‪.‬‬
‫به هنگام بررسی یک فرصت برای استفاده از‬
‫فرانچایز‪ ،‬سخت ترین قسمت کار‪ ،‬کسب اطالعات‬
‫‪33‬‬
‫به طور کلی می توان گفت کسب‬
‫وکارهای فرانچایز شده نیاز‬
‫به سرمایه اولیه کمتری نسبت‬
‫به کسب وکارهای مستقل‬
‫دارند‪ ،‬حتی در حق‬
‫فرانچایزگاهی منابع تامین‬
‫مالی هم تعیین می شوند‪.‬‬
‫‪34‬‬
‫آیا کسب وکارهای فرانچایز گیرنده می‬
‫تواند شرکائی هم داشته باشد ؟‬
‫این مساله تا حد زیادی بستگی به سلیقه و‬
‫ترجیحات فرانچای دهنده دارد‪ ،‬اما به طور‬
‫کلی بله‪.‬‬
‫معموال در مفاهیم قرارداد فرانچایز‪ ،‬اعالم‬
‫می شود که فرانچایز گیرنده می تواند یک‬
‫شریک مالی را که ممکن است در عملیات کسب‬
‫وکار هم با او همکاری داشته باشد‪ ،‬به‬
‫انتخاب خود اختیار کند‪.‬‬
‫‪35‬‬
‫آیا می توان بیشتر از یک فرانچایز داشت‬
‫؟‬
‫بله‪ ،‬اما دوباره‪ ،‬این مساله در مورد حق‬
‫فرانچایزهای مختلف‪ ،‬دارای مفاهیم متفاوتی‬
‫می باشد‪ .‬بعضی از فرانچایز دهنده ها در‬
‫برخی از زمینه های خاص‪ ،‬حق فرانچایز تخصصی‬
‫اعطا می کنند‪ .‬کار در این زمینه ها ممکن‬
‫است هزینه باالیی داشته باشد‪ .‬اگر کسب وکاری‬
‫با در دست داشتن یک حق فرانچایز موفق عمل‬
‫کند‪ ،‬انگاه شرکت های دیگر هم خواهان دادن‬
‫حق فرانچایز کمپانی خود به او خواهند بود و‬
‫کسب وکار فرانچایز گیرنده می تواند اقدام‬
‫‪36‬‬
‫مگر اینکه بخواهد با کمپانی هایی که‬
‫از آنها حق فرانچایز دریافت داشته‪،‬‬
‫بنای رقابت بگذارد‪.‬‬
‫به هنگام امضای قرارداد موافقت نامه‬
‫اعطای حق فرانچایز‪ ،‬باید تمام موارد‬
‫ذکر شده در آن را به خوبی بررسی کرد‪.‬‬
‫بهتر است از یک وکیل در این موارد‬
‫کمک گرفت‪.‬‬
‫‪37‬‬
‫پنج دلیل برای آنکه فرانچایز نگیریم‪:‬‬
‫• در فرانچایز خالقیت شما نقش کمتری در کسب و‬
‫کار دارد و باید در محدوده تعیین شده توسط‬
‫فرانچایز دهنده حرکت کنید‪.‬‬
‫• در فرانچایز شما همیشه یک شریک دارید‬
‫(فرانچایز دهنده) که در کنار محاسن این‬
‫امر باید سود خود را با او تقسیم کنید‪.‬‬
‫• فرانچایز دهنده ممکن است در طول زمان دچار‬
‫ضعف مدیریت شود و کل تجارت آسیب ببیند یا‬
‫نابود شود‪.‬‬
‫‪38‬‬
‫• در فرانچایز شما نقش چندانی در‬
‫بازاریابی و تبلیغات ندارید و تابع‬
‫برنامههای شرکت فرانچایز دهنده هستید‪.‬‬
‫َند و ارزش‬
‫• در فرانچایز سرقفلی و بر‬
‫مایملک‬
‫قبیل‬
‫این‬
‫از‬
‫افزودههایی‬
‫فرانچایز دهنده محسوب میشود نه شما‪.‬‬
THANK
YOU