Transcript Lesson_1-Basic_concept_of_MA

บทที่ 1
ความรู้ พนื้ ฐาน
ของการบัญชีเพือ่ การจัดการ
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
“เพียงแต่ ราษฎรรู้ จักการจดบันทึกรายรับรายจ่ ายในแต่ ละวัน
เมือ่ ถึงสิ้นเดือนก็นารายรับรายจ่ ายนั้นมาหักลบกันครั้งหนึ่ง
หากทาเช่ นนีซ้ ้ากันทุกเดือน ผู้จดบันทึกก็จะสามารถรู้
ความเป็ นไปในครอบครัวได้ อย่ างแท้ จริง เช่ น ถ้ ามีรายจ่ าย
เกีย่ วกับการรักษาพยาบาลมาก ก็แสดงว่ า คนในบ้ าน
เจ็บป่ วยได้ ไข้ มาก หรือมีรายจ่ ายเกีย่ วกับค่ านา้ ประปา
ค่ าไฟฟ้ ามาก ก็แสดงว่ า อาจมีการใช้ สิ่งนั้น ๆ มาก หรื อ
มีการรั่วไหลโดยไม่ จาเป็ น เป็ นต้ น”
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
“นอกจากนั้น ยังสามารถรู้ ทมี่ าทีไ่ ปของเงินทองของตนได้
อย่ างแท้ จริง สามารถรู้ ด้วยว่ า อาชีพทีต่ นทาอยู่สร้ างกาไร
ให้ ตนจริงหรือไม่ หรือมีค่าใช้ จ่ายใดทีม่ ากเกินไปที่ควรต้ อง
ปรับปรุงให้ ลดน้ อยลง เพือ่ ให้ มกี าไรมากขึน้ แต่ ทสี่ าคัญทีส่ ุ ด
ก็คอื สามารถรู้ ด้วยว่ าควรจะขยาย หรือลดขนาดงานของตน
ในอนาคต ซึ่งก็หมายความว่ า คนทีร่ ้ ู วชิ าบัญชีแม้ เพียงง่ าย ๆ
ก็จะสามารถนาพาชีวติ ครอบครัวให้ ก้าวไปในอนาคตได้
อย่ างมัน่ คง ปราศจากการสุ่ มเสี่ ยง หรือมีโอกาสล้ มเหลว”
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
“เสมือนหนึ่งการมีความสามารถพิเศษ สามารถคาดการณ์
ในอนาคตได้ นั่นเอง และเมือ่ อาณาประชาราษฎร์
มีความเป็ นปึ กแผ่ น ประเทศชาติกจ็ ะก้ าวรุดไปข้ างหน้า
ด้ วยความแข็งแกร่ งทางเศรษฐกิจ”
(พระราชดารัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้ าอยู่หัว
รัชกาลปัจจุบัน, หนังสื อพิมพ์ กรุงเทพธุรกิจ. 2545)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
หัวข้ อสาคัญ
บทบาทของการจัดการ
ความหมายการจัดการ
วิวฒ
ั นาการของการจัดการ
มิติแห่ งการจัดการ
การบริหารธุรกิจเพือ่ ความยัง่ ยืน
ความหมายของการบัญชีเพือ่ การจัดการ
ประเภทองค์ การ
ความสาเร็จขององค์ การ
การจัดโครงสร้ างองค์ การ
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
หัวข้ อสาคัญ
ระบบการบริหารงาน
อานาจหน้ าทีข่ องบุคคลในองค์ การ
ปัจจัยแวดล้ อมทางธุรกิจกับภาระงานของนักบัญชี
คุณสมบัตขิ องนักบัญชีการจัดการ
จริยธรรมกับนักบัญชีการจัดการ
นักบัญชีเพือ่ การจัดการกับการฟื้ นฟูกจิ การ
หน้ าทีข่ องผู้บริหารกับความจาเป็ นของข้ อมูล
ข้ อมูลกับระดับการบริหาร
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
หัวข้ อสาคัญ
ผู้ใช้ ข้อมูลทางด้ านการบัญชี
ประเภทของการบัญชี
จุดอ่ อนของบัญชีการเงิน
ประโยชน์ ของบัญชีเพือ่ การจัดการ
การเปรียบเทียบการบัญชีเพือ่ การจัดการและการบัญชีการเงิน
ลักษณะรายงานทีด่ ี
การพัฒนาระบบบัญชีเพือ่ การจัดการ
การพัฒนาการรายงานการบัญชีตามความรับผิดชอบต่ อสั งคม
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
บทบาทของการจัดการ
ภาวะแวดล้ อมทั้งภายในและภายนอก
พลังแห่ งเทคโนโลยี
บุคคลทีม่ าจากหลากหลายสาขาอาชีพ
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ความหมายของการจัดการ
Drucker, 1999 : การจัดการธุรกิจ การควบคุมธุรกิจ
การบริหารผู้จัดการ การบริหารคน และบริหารงาน
Davidson & Griffin, 2000 : เป็ นการดาเนินกิจกรรม ซึ่ง
ประกอบด้ วย การวางแผน และการตัดสิ นใจ การจัดองค์ การ
การนา และการควบคุม เพือ่ ให้ บรรลุเป้าหมายขององค์ การ
โดยการใช้ ทรัพยากรทางการบริหาร ได้ แก่ คน เงินทุน
วัสดุอุปกรณ์ เทคโนโลยี และสารสนเทศทีเ่ กีย่ วข้ อง
อย่ างเหมาะสม มีประสิ ทธิภาพ และประสิ ทธิผล
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ความหมายของการจัดการ
Daft, 2006 : เป็ นความพยายามขององค์ การในการบริหาร
ให้ บรรลุเป้าหมายขององค์ การ ทั้งด้ านประสิ ทธิผล
และประสิ ทธิภาพ โดยดาเนินการผ่ านกระบวนการวางแผน
จัดองค์ การ การนา และการควบคุมทรัพยากรขององค์ การ
สรุป : เป็ นกระบวนการของการดาเนินงาน เพือ่ บรรลุเป้าหมาย
ขององค์ การ ซึ่งต้ องอาศัยหน้ าทีง่ าน ทั้งด้ านการวางแผน
การจัดองค์ การ การนา และการควบคุม เพือ่ บริหารทั้งคน
และทรัพยากรทีม่ อี ยู่จากัดให้ เกิดประสิ ทธิภาพและประสิ ทธิผล
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
วิวฒ
ั นาการของการจัดการ
ยุคเกษตรกรรม
ยุคปฏิวตั อิ ุตสาหกรรม (Industrial Revolution)
ยุคแห่ งข้ อมูลข่ าวสาร (Information Revolution)
ยุคของภาษาชีวภาพ หรือยุคนาโนเทคโนโลยี
(Nano Technology)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ภาพที่ 1.1 วิว ัฒนาการของการต ัดการตามการปร ับเปลีย
่ นของยุคสม ัยทางเศรษฐกิจและการค้าโลก
ปี
2000
1960
1820
30,000 ปี
ั ราช
ก่อนคริสต์ศก
ยุคเกษตรกรรม
ยุคอุตสาหกรรม
ยุคข ้อมูลข่าวสาร
นาการจัดการมาใช ้
ยุคชวี ภาพ
มิติแห่ งการจัดการ
การกาหนดวัตถุประสงค์ โดยเฉพาะ
(Specific Purpose)
การสร้ างความสาเร็จแก่ พนักงาน
(Worker Achievement)
การมีความรับผิดชอบต่ อสั งคม
(Social Responsibilities)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การบริหารธุรกิจเพือ่ ความยัง่ ยืน
เป้าหมายหลักในการบริหารธุรกิจในปัจจุบันได้ เปลีย่ น
จากการสร้ างกาไรเพียงอย่ างเดียวมาเป็ นการบริหารธุรกิจ
เพือ่ ความยัง่ ยืน (business sustainability) โดยมีความรับผิดชอบ
ต่ อสั งคมและชุมชน (corporate environment and social
responsibility) ควบคู่ไปกับการอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติ
และรักษาสิ่ งแวดล้ อม ซึ่งเป็ นไปตามข้ อเสนอแนะจากการประชุม
World Summit on Sustainable Development in 2002
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ความหมายของการบัญชีเพือ่ การจัดการ
บัญชีเพือ่ การจัดการ เป็ นกระบวนการในการจัดทาข้ อมูล
ทีเ่ กิดขึน้ แล้ ว และคาดว่ าจะเกิดขึน้ ไม่ ว่าจะเป็ นข้ อมูลทีเ่ ป็ น
จานวนเงิน หรือข้ อมูลทีม่ ใิ ช่ จานวนเงิน เพือ่ ช่ วยให้ ผ้ ูบริหาร
ทีท่ าหน้ าทีต่ ่ าง ๆ กันในแต่ ละองค์ การ สามารถใช้ ข้อมูล
ทีเ่ หมาะสม และทันเวลาในการวางแผน ควบคุม และตัดสิ นใจ
บริหารองค์ การอย่ างมีประสิ ทธิภาพ และประสิ ทธิผล
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ประเภทองค์ การ
องค์ การ (organization) หมายถึง ศูนย์ รวมกลุ่มบุคคล
หรือกิจการที่ประกอบกันขึน้ เป็ นหน่ วยงานเดียวกัน
เพือ่ ดาเนินกิจการตามวัตถุประสงค์ ทกี่ าหนดไว้ ในกฎหมาย
หรือในตราสารจัดตั้ง ซึ่งอาจเป็ นหน่ วยงานของรัฐ หรื อ
หน่ วยงานเอกชน
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ประเภทองค์ การ
หวังผลกาไร
ไม่ หวังผลกาไร
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ประเภทองค์ การ
หวังผลกาไร
เจ้ าของ
คนเดียว
ห้ างหุ้นส่ วน
บริษัท
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ประเภทองค์ การ
ไม่ หวังผลกาไร
หน่ วย
ราชการ
องค์ การ
การกุศล
หน่ วยงาน
เอกชน
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ความสาเร็จขององค์ การ
ประสิ ทธิภาพ (Efficiency)
ประสิ ทธิผล (Effectiveness)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ความสาเร็จขององค์ การ
ประสิ ทธิภาพ
การใช้
ทรัพยากร
ประสิ ทธิพล
วัสดุสิ้นเปลือง
ต่าสุ ด
(ประหยัดทีส่ ุ ด)
การบรรลุ
เป้าหมาย
สู งสุ ด
การบรรลุ
ผลสาเร็จ
สู งสุ ด
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การจัดโครงสร้ างองค์ การ
เป็ นการแบ่ งหน้ าทีค่ วามรับผิดชอบ
และการบังคับบัญชาในแต่ ละระดับขั้น
ของการทางาน โดยมีรูปแบบแตกต่ างกันไป
ตามประเภท และลักษณะการดาเนินงาน
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การจัดโครงสร้ างองค์ การ
การวิเคราะห์ กจิ กรรม
(Activities Analysis)
การวิเคราะห์ การตัดสิ นใจ
(Decision Analysis)
การวิเคราะห์ ถึงความสั มพันธ์
(Relation Analysis)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การจัดโครงสร้ างองค์ การ
การจัดโครงสร้ างตามหน้ าทีห่ ลักในธุรกิจ
(Functional approach)
การจัดโครงสร้ างตามประเภทผลิตภัณฑ์
(Product approach)
การจัดโครงสร้ างตามลักษณะลูกค้ า
(Customer approach)
การจัดโครงสร้ างตามพืน้ ทีท่ างภูมศิ าสตร์
(Geographic approach)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การจัดโครงสร้ างตามหน้ าทีห่ ลักในธุรกิจ
ประธานกรรมการ
รองประธานกรรมการ
ฝ่ ายการตลาด
ฝ่ ายผลิต
ฝ่ ายการเงิน
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การจัดโครงสร้ างตามประเภทผลิตภัณฑ์
ประธานกรรมการ
รองประธานกรรมการ
ผลิตภัณฑ์
การเกษตร
ผลิตภัณฑ์
อุตสาหกรรม
ผลิตภัณฑ์
พลาสติก
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การจัดโครงสร้ างตามลักษณะลูกค้ า
ประธานกรรมการ
รองประธานกรรมการ
หน่ วยราชการ
รัฐวิสาหกิจ
หน่ วยเอกชน ผู้บริโภคทัว่ ไป
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การจัดโครงสร้ างตามพืน้ ทีท่ างภูมศิ าสตร์
ประธานกรรมการ
รองประธานกรรมการ
ภาคเหนือ
ภาคกลาง
ภาคใต้
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ. รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ระบบการบริหารงาน
การบริหารองค์ การแบบรวมอานาจ
(Centralization)
การบริหารองค์ การแบบกระจายอานาจ
(Decentralization)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การบริหารองค์ การแบบรวมอานาจ
เป็ นการรวมอานาจการตัดสิ นใจในเรื่องต่ าง ๆ
ไว้ ทศี่ ูนย์ กลาง หรือรวมไว้ ทผี่ ้ ูบริหารระดับสู งเพียงไม่ กคี่ น
พนักงานในระดับรองลงไป มีหน้ าทีป่ ฏิบัติตามคาสั่ ง
โดยไม่ มสี ิ ทธิในการตัดสิ นใจ หรือแสดงความคิดเห็นใด ๆ
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การบริหารองค์ การแบบกระจายอานาจ
เป็ นการกระจายอานาจการตัดสิ นใจ และมอบหมาย
ความรับผิดชอบให้ ผ้ ูบริหารในระดับรองลงไปของแต่ ละส่ วนงาน
โดยกาหนดขอบเขต และความเป็ นอิสระในการตัดสิ นใจไว้
ระดับหนึ่ง เพือ่ ความคล่ องตัว และการควบคุมการดาเนินงาน
อย่ างเหมาะสม
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
อานาจหน้ าทีข่ องบุคคลในองค์ การ
อานาจหน้ าทีห่ ลัก (Line Authority)
อานาจหน้ าทีส่ นับสนุน (Staff Authority )
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
อานาจหน้ าที่หลัก
เป็ นอานาจหน้ าทีต่ ามสายการบังคับบัญชาหลัก
ซึ่งเป็ นงาน หรือภาระหน้ าทีห่ ลักทีต่ ้ องดาเนินการ
เพือ่ ให้ เป้าหมายขององค์ การสาเร็จ
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
อานาจหน้ าทีส่ นับสนุน
เป็ นอานาจหน้ าทีท่ ชี่ ่ วยในการสนับสนุน
การดาเนินงานของหน่ วยงานหลักในแต่ ละองค์ การ
ให้ ดาเนินไปอย่ างมีประสิ ทธิภาพ และประสิ ทธิผล
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ปัจจัยแวดล้ อมทางธุรกิจ
กับภาระงานของนักบัญชี
การแข่ งขันทางการค้ าทั้งในและจากต่ างประเทศ
การเปลีย่ นแปลงวงจรอายุผลิตภัณฑ์
การสร้ างความพึงพอใจสู งสุ ดแก่ ลูกค้ า
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
คุณสมบัตขิ องนักบัญชีการจัดการ
เป็ นผู้มคี วามรู้ ในศาสตร์ ทางการบริหาร
เป็ นผู้มคี วามสั งเกตรอบคอบ
เป็ นนักวางแผน และมองการณ์ ไกล
เป็ นผู้รักษาความลับขององค์ การ
เป็ นผู้มคี วามรู้ รอบด้ าน
เป็ นผู้ทรงไว้ ซึ่งจรรยาบรรณในวิชาชีพ
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
จริยธรรมกับนักบัญชีการจัดการ
นักบัญชีการจัดการ จึงควรเป็ นผู้ทมี่ จี ริยธรรม
ในการเลือกวิธีการจัดทารายงานตามหลักการที่เหมาะสม
ถูกต้ อง เพือ่ ให้ ได้ มาซึ่งข้ อมูลทีม่ คี ุณภาพ ไม่ ลาเอียง (bias)
และช่ วยชี้แนะปัจจัยทีม่ ผี ลต่ อการตัดสิ นใจ เพือ่ ให้ ผ้ ูบริหาร
มีข้อมูลในการตัดสิ นใจทีถ่ ูกต้ องยิง่ ขึน้
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
หน้ าทีข่ องผู้บริหารกับความจาเป็ นของข้ อมูล
P
Planning “P”
Organizing “O”
Directing and Motivating “D” C
Controlling “C”
Decision Making “DM”
DM
O
D
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การวางแผน
จะเริ่มจากการกาหนดวิสัยทัศน์ (Vision) ซึ่ง
หมายถึง การกาหนดเป้ าหมายหรือทิศทางทีอ่ งค์ การ
ต้ องการจะไปให้ ถึง โดยคานึงถึงคาถาม 3 ข้ อ คือ
1. Where are we now?
2. Where do we want to be?
3. How will we get there?
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
หลังจากนั้นก็จะกาหนดภารกิจหรือพันธกิจ (Mission)
คือ ขอบเขตหรือสิ่ งทีต่ ้ องการกระทาเพือ่ ให้ บรรลุ
เป้าหมายของกิจการ
ต่ อมา ก็จะกาหนดแผนกลยุทธ์ (Strategic Planning)
แล้ วกาหนดแผนปฏิบัตกิ าร (Action Plan) ซึ่งมักจัดทา
ในรู ปงบประมาณ
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การจัดโครงสร้ างการบริหารงาน
หมายถึง การกาหนดโครงสร้ างการบริหารงาน
และกาหนดอานาจหน้ าทีค่ วามรับผิดชอบของพนักงาน
ในระดับต่ าง ๆ อย่ างเหมาะสม เพือ่ ให้ มสี ายการบังคับบัญชา
ทีส่ อดคล้ องกับลักษณะงาน ก่ อให้ เกิดอานาจ
และความรับผิดชอบซึ่งกันและกัน
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การสั่ งการและการจูงใจ
หมายถึง การบริหารจัดการให้ มกี ารปฏิบัติงาน
เป็ นไปตามโครงสร้ างทีก่ าหนดไว้ โดยอาศัยการติดต่ อสื่ อสาร
ระหว่ างผู้ร่วมงานระดับต่ าง ๆ รวมทั้ง มีการแนะนาแก้ ไข
ปัญหาทีเ่ กิดขึน้ ในระหว่ างการปฏิบัตงิ าน
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การควบคุม
หมายถึง การติดตาม และประเมินผลการทางาน
ให้ ได้ ผลตามเป้าหมายทีก่ าหนดไว้ โดยมี
ระบบข้ อมูลข่ าวสารในการติดตามผล
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การตัดสิ นใจ
เป็ นสิ่ งทีผ่ ้ ูบริหารจะต้ องทาควบคู่กนั ไป
กับหน้ าทีอ่ นื่ เสมอ กล่ าวคือ ไม่ ว่าผู้บริหาร
จะทาหน้ าทีใ่ นการวางแผน การจัดโครงสร้ าง
การบริหารงาน การสั่ งการ และการจูงใจ
รวมทั้ง การควบคุม ก็จะต้ องมีการตัดสิ นใจ
ร่ วมกันอยู่เสมอ
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ข้ อมูลกับระดับการบริหาร
ผู้บริหารระดับสู ง (Top Management)
ผู้บริหารระดับกลาง (Middle Management)
ผู้บริหารระดับต้ น หรือระดับปฏิบัตกิ าร
(Operating Management)
?
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ผู้บริหารระดับสูง
มีหน้ าทีใ่ นการตัดสิ นใจบริหารในภาพรวม
เป็ นการตัดสิ นใจในเชิงกลยุทธ์ กาหนดนโยบาย
และวางแผนระยะยาว เพือ่ นาพาองค์ การไปสู่ ทศิ ทาง
ทีม่ ่ ุงหวังในอนาคตในการตัดสิ นใจ
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ผู้บริหารระดับกลาง
มีหน้ าทีร่ ับผิดชอบนานโยบายของผู้บริหารในระดับสู ง
มาดาเนินการ โดยกาหนดแผนงานในระยะกลาง และระยะสั้ น
เพือ่ เป็ นแนวทางในการปฏิบัตงิ าน พร้ อมทั้ง ดูแลให้ ผ้ ูบริหาร
ระดับหัวหน้ าแผนกรับผิดชอบในการปฏิบัติงาน
และประสานงานกับหน่ วยงานอืน่ ในระดับเดียวกัน
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ผู้บริหารระดับต้ นหรือระดับปฏิบัติการ
ผู้บริหารระดับต้ น เป็ นผู้ทที่ างานใกล้ ชิด
กับพนักงานผู้ปฏิบัตหิ น้ าทีแ่ ต่ ละงานโดยตรง
โดยจะควบคุมการทางานของพนักงานแต่ ละคน
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ข้ อมูลกับระดับการบริหาร
ลักษณะเฉพาะของข้ อมูล
แหล่ งข้ อมูล ขอบเขต ระดับ ช่ วงเวลา
ภายนอก กว้ าง รวม อนาคต
วัตถุประสงค์
ผู้บริหารระดับสู ง
กาหนดนโยบาย
ผู้บริหารระดับกลาง
ดูแลประสานงาน
ผู้บริหารระดับต้ น
รายงานควบคุม
การทางาน
ภายใน แคบ รายละเอียด อดีต
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ผู้ใช้ ข้อมูลทางด้ านการบัญชี
ผู้ใช้ ภายนอก (External users)
ผู้ใช้ ภายใน (Internal users)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ผ้ ูใช้ ภายนอก
ข้ อมูลทางการบัญชีทใี่ ช้ สาหรับบุคคลภายนอกกิจการ
เป็ นรายงานขั้นสุ ดท้ ายทีเ่ กิดขึน้ จากการรวบรวมข้ อมูล
ตามระบบบัญชีการเงิน (Financial Accounting) โดยจัดทา
ในรู ปของรายงาน เรียกว่ า งบการเงิน (Financial Statements)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ผ้ ูใช้ ภายนอก
ผู้ลงทุน
เจ้ าหนี้
รัฐบาล และหน่ วยราชการ
ผู้ขายสิ นค้ า
พนักงาน
สาธารณชน
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ผ้ ูใช้ ภายใน
เนื่องจากงบการเงินยังไม่ สามารถตอบสนอง
ความต้ องการข้ อมูลในการบริหารงานได้ ดนี ัก ในขณะที่
ผู้บริหารต้ องการข้ อมูลทีส่ อดคล้ องกับการตัดสิ นใจ
เฉพาะเรื่อง ซึ่งไม่ อาจพบข้ อมูลเหล่ านั้นได้ จากงบการเงิน
ผู้บริหารจึงต้ องการข้ อมูลเพิม่ เติมจากระบบบัญชี
อีกแบบหนึ่ง เราเรียกว่ า ระบบบัญชีเพือ่ การจัดการ
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ผ้ ูใช้ ภายใน
เจ้ าของกิจการ
ผู้บริหาร
ผู้บริหารด้ านการตลาด
ผู้บริหารด้ านการผลิต
ผู้บริหารด้ านการบัญชีและการเงิน
ผู้บริหารทัว่ ไป
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ประเภทของการบัญชี
การบัญชีการเงิน (Financial Accounting)
การบัญชีเพือ่ การจัดการ หรือการบัญชีบริหาร
(Managerial or Management Accounting)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การบัญชีการเงิน
เป็ นระบบการรายงานข้ อมูลทางการเงินในรู ปงบการเงิน
ซึ่งเป็ นข้ อมูลทีเ่ กิดขึน้ จริงในอดีตทีไ่ ด้ มกี ารจดบันทึกไว้
ในสมุดบัญชี โดยจัดทาขึน้ ตามเงื่อนไขที่กฎหมายกาหนด
และปฏิบัตติ ามมาตรฐานการบัญชีทรี่ ับรองทัว่ ไป
ซึ่งกาหนดขึน้ โดยสมาคมนักบัญชีและผู้สอบบัญชี
รับอนุญาตแห่ งประเทศไทย
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การบัญชีการเงิน
มาตรฐานการบัญชีทรี่ ับรองทัว่ ไป
(Generally Accepted Accounting Principles : GAAP)
สมาคมนักบัญชีและผู้สอบบัญชีรับอนุญาตแห่ งประเทศไทย
(The Institute of Certified Accountants and Auditor
of Thailand : ICAAT หรือ สบช.)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การบัญชีเพือ่ การจัดการ
เนื่องจากบัญชีการเงินมีข้อบกพร่ อง จึงเกิดระบบ
การรายงานข้ อมูลทีจ่ ัดทาขึน้ เฉพาะผู้บริหารภายใน
หรืออาจเรียกอีกอย่ างหนึ่งว่ า รายงานเพือ่ การบริหาร
(management report) การจัดทาข้ อมูลไม่ มมี าตรฐาน
การบัญชีกาหนด แต่ จะจัดทาขึน้ ตามความต้ องการ
ของผู้บริหาร
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
จุดอ่ อนของบัญชีการเงิน
ข้ อมูลทีไ่ ด้ รับล่ าช้ าไม่ ทนั เวลา
รายงานข้ อมูลในภาพรวม
ความเชื่อถือได้ ของข้ อมูลมีจากัด
ขาดข้ อมูลในการตัดสิ นใจเพือ่ การวางแผนและควบคุม
อาจทาให้ ตัดสิ นใจผิดพลาดได้
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ประโยชน์ ของบัญชีเพือ่ การจัดการ
ช่ วยให้ กจิ การได้ รับข้ อมูลต้ นทุนทีถ่ ูกต้ อง
ช่ วยในการกระตุ้น และประเมินผลการปฏิบัตงิ าน
เป็ นเครื่องมือในการติดต่ อระหว่ างผู้บริหารระดับสู ง
กับผู้จัดการ
ทาให้ ตอบสนองความพึงพอใจแก่ ลูกค้ าได้ อย่ างเหมาะสม
เป็ นเครื่องมือทีช่ ่ วยให้ เครื่องมือทางการบริหารใหม่ ๆ
ประสบผลสาเร็จ
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การเปรียบเทียบการบัญชีเพือ่ การจัดการ
และการบัญชีการเงิน
การบัญชีเพือ่ การจัดการ การบัญชีการเงิน
1. หน่ วยงานที่ใช้
2. ลักษณะข้ อมูล
- ผู้บริหารภายในกิจการ
- บุคคลทัว่ ไปภายนอกกิจการ
- การคาดคะเน และข้ อมูลจริง
- เป็ นข้ อมูลจริงทีเ่ กิดขึน้ แล้ว
- แสดงรายละเอียดของส่ วนงาน - แสดงภาพรวมกิจการ
- ความถูกต้ องตามสมควรกับเวลา - ให้ ความสาคัญกับ
โดยสั มพันธ์ กบั ต้ นทุนทีจ่ ่ าย
ความถูกต้ องสู ง
และประโยชน์ ทไี่ ด้ รับ
- ทั้งข้ อมูลทีเ่ ป็ น และไม่ เป็ นตัวเงิน - วัดค่ าเป็ นตัวเงิน
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การเปรียบเทียบการบัญชีเพือ่ การจัดการ
และการบัญชีการเงิน
การบัญชีเพือ่ การจัดการ การบัญชีการเงิน
3. ระยะเวลาทีจ่ ะให้ ข้อมูล
4. รูปแบบของรายงาน
5. ขบวนการตรวจสอบ
- ไม่ สมา่ เสมอตามแต่ ต้องการ
แต่ ต้องทันเวลา
- ไม่ มรี ูปแบบแน่ นอนขึน้ อยู่กบั
ลักษณะข้ อมูล และบุคลิกลักษณะ
ของผู้บริหาร
- รายงานทีน่ าเสนอไม่ ต้องได้ รับ
การตรวจสอบจากผู้สอบบัญชี
รับอนุญาต
- สมา่ เสมอ เช่ น ทุกเดือน ทุกปี
- ต้ องมีรูปแบบแน่ นอน
ตามกฎหมาย
- รายงานทีน่ าเสนอต้ องได้ รับ
การตรวจสอบจากผู้สอบบัญชี
รับอนุญาต (Certified Public
Accountant: CPA)
หรือผู้สอบบัญชีภาษีอากร
(Tax Auditor: TA)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ลักษณะรายงานที่ดี
มีความถูกต้ อง สมบูรณ์ ชัดเจน เชื่อถือได้
มีจุดประสงค์ เพียงข้ อเดียวในรายงานแต่ ละฉบับ
รายงานข้ อมูลทีท่ นั สมัยเกีย่ วข้ องต่ อการตัดสิ นใจ
ข้ อมูลกระชับ สั้ น ได้ ใจความ
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ลักษณะรายงานที่ดี
รายงานด้ านการเงิน และการประเมินผลงาน
ควรแสดงการเปรียบเทียบข้ อมูลไว้ ด้วย
ข้ อมูลทีเ่ ป็ นเรื่องเดียวกัน ควรจัดทาเป็ นรายงานชุดเดียวกัน
ควรใช้ ภาษาทีง่ ่ ายต่ อการเข้ าใจ
ควรระบุชื่อ และหน่ วยงานจัดทา พร้ อมหมายเลขโทรศัพท์
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การพัฒนาระบบบัญชีเพือ่ การจัดการ
การเปลีย่ นแปลงทางด้ านเศรษฐกิจ และเทคโนโลยี
(Economic & Technology Forces)
การออกแบบการผลิตโดยใช้ คอมพิวเตอร์
(Computer - Aided Design: CAD)
การใช้ คอมพิวเตอร์ ในการควบคุมการผลิต
(Computer - Aided Manufacturing: CAM)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การพัฒนาระบบบัญชีเพือ่ การจัดการ
การเปลีย่ นแปลงทางด้ านเศรษฐกิจและเทคโนโลยี
(Economic & Technology Forces)
การใช้ ระบบการผลิตแบบยืดหยุ่น
(Flexible Manufacturing System)
ระบบการควบคุมคุณภาพ
(Total Quality Control System)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การพัฒนาระบบบัญชีเพือ่ การจัดการ
การพิจารณาตัดสิ นใจลงทุน
การสร้ างระบบการวัดต้ นทุน
การวัดผลการปฏิบัตงิ าน
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การพิจารณาตัดสิ นใจลงทุน
ในอดีตการพิจารณาตัดสิ นใจเลือกโครงการทีจ่ ะลงทุน
มักประเมินโครงการโดยพิจารณาผลตอบแทนจากการลงทุน
ในรู ปตัวเงินเท่ านั้น แต่ ภายใต้ กระบวนการผลิตสมัยใหม่
การพิจารณาตัดสิ นใจลงทุน จะให้ ความสาคัญกับปัจจัย
เชิงคุณภาพมากขึน้
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การสร้ างระบบการวัดต้ นทุน
การคานวณต้ นทุนสิ นค้ าตามลักษณะการผลิต
การกาหนดต้ นทุนให้ สอดคล้ องกับวัตถุประสงค์ ทตี่ ้ องการ
การสะสมต้ นทุนไว้ ในหน่ วยวัดต้ นทุน (cost pool)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การวัดผลการปฏิบัติงาน
เครื่องมือวัดผลการปฏิบัตงิ านทีเ่ ป็ นตัวเงิน
(financial performance measures)
เครื่องมือวัดผลการปฏิบัตงิ านทีไ่ ม่ เป็ นตัวเงิน
(non-financial performance measures)
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
การพัฒนาการรายงานการบัญชี
ตามความรับผิดชอบต่ อสั งคม
จากผลการวิจัย พบว่ า บริษัทในประเทศไทย มีการเปิ ดเผย
ข้ อมูลการบัญชีความรับผิดชอบต่ อสั งคม ร้ อยละ 84.3 และพบว่ า
ความรู้ ความเข้ าใจเกีย่ วกับการบัญชีความรับผิดชอบต่ อสั งคม
ของผู้ทเี่ กีย่ วข้ องทุกฝ่ ายโดยเฉลีย่ น้ อยกว่ า 5 (อยู่ในเกณฑ์ ต่า)
และความคิดเห็นส่ วนใหญ่ ของผู้เกีย่ วข้ องทุกฝ่ ายต้ องการให้
มีการพัฒนาระบบการบัญชีความรับผิดชอบต่ อสั งคมให้ เป็ น
มาตรฐาน
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน
ตัวอย่างรายงานทีแ
่ สดงถึงความรับผิดชอบต่อ
สงั คม ในรูปของงบแสดงมูลค่าเพิม
่
บริษัท ไทยชว่ ยไทย จากัด
งบแสดงมูลค่าเพิม
่
ิ้ สุดวันที่ 31 ธันวาคม 25x1 ถึง 25x0
สาหรับปี สน
25x1
25x0
บาท
ร ้อยละ
บาท
ร ้อยละ
รายได ้
xxx
xxx
xxx
xxx
ขายและบริการ
xxx
xxx
xxx
xxx
รายได ้อืน
่
xxx
xxx
xxx
xxx
ิ ค ้าคงเหลือ
การเพิม
่ ขึน
้ ของมูลค่าสน
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
รวมรายได้
xxx
100
xxx
100
xxx
ห ัก ค่าใชจ่้ าย
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
ื้ / ค่าบริการ
ซอ
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
ื่ มราคา และค่าใชจ่้ ายตัดจ่าย
ค่าเสอ
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
้ า่ ย
รวมค่าใชจ
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
มูลค่าเพิม
่
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
สว่ นประกอบของมูลค่าเพิม
่ เพือ
่ สงิ่ แวดล ้อม
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
-................................
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
เพือ
่ ชุมชน (รายละเอียดประกอบ 1 )
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
- กิจกรรมเพือ
่ ชุมชน
xxx
xxx
xxx
xxx
- บริจาคเพือ
่ ชุมชน
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
เพือ
่ รัฐบาล (รายละเอียด 2 )
- ค่าภาษี อากร
- ค่าธรรมเนียม
เพือ
่ พนักงาน (รายละเอียด 3)
- เงินเดือนและค่าจ ้าง
- ค่าสวัสดิการและผลตอบแทนอืน
่
เพือ
่ ลูกค ้า (รายละเอียด 4 )
- ค่าวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์
- ค่าบริการหลังการขายและอืน
่ ๆ
เพือ
่ เจ ้าของเงินทุน
xxx
xxx xxx xxx
- ดอกเบีย
้ จ่าย
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
100
- เงินปั นผล
- คงเหลือเป็ นกาไรสะสม
ิ้
รวมทงส
ั้ น
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
100
ตัวอย่ างมูลค่ าเพิม่ เพือ่ ชุมชน
(ในรายละเอียดประกอบ 1)
25x1
25x0
บาท
ร ้อยละ บาท
ร ้อยละ
xxx
xxx
xxx
xxx
- โครงการด ้านกีฬา
xxx
xxx
xxx
xxx
- โครงการด ้านการศาสนา
xxx
xxx
xxx
xxx
ิ ปวัฒนธรรม
- โครงการด ้านศล
xxx
xxx
xxx
xxx
- โครงการด ้านสาธารณสุขกุศล
xxx
xxx
xxx
xxx
- โครงการด ้านการสร ้างคุณภาพชวี ต
ิ
xxx
xxx
xxx
xxx
้ า
1. ค่าใชจ
่ ยเพือ
่ ชุมชน
กิจกรรมเพือ
่ ชุมชน (บริษัทดาเนินการ
เอง)
ึ ษา
- โครงการด ้านการศก
บริจาคการกุศลสาธารณะ (บริษัทบริจาค
ผ่าน
xxx
xxx
xxx
xxx
ึ ษา
- ให ้ทุนการศก
xxx
xxx
xxx
xxx
- บริจาคทอดกฐินและผ ้าป่ า
xxx
xxx
xxx
xxx
- บริจาคสมทบทุนโครงการต่าง ๆ
xxx
xxx
xxx
xxx
หน่วยงานอืน
่ )
่ โครงการในอนาคต
2. ข้อมูลอืน
่ ๆ เชน
รายละเอียดกิจกรรมเพือ
่ ชุมชนและ
ประโยชน์
ทีค
่ าดว่าจะเกิดแก่ชม
ุ ชน เป็ นต ้น
บทที่ 1 ความรู้พนื้ ฐานของการบัญชีเพือ่ การจัดการ : ผศ.รัตนา วงศ์ รัศมีเดือน