Transcript تئوری مدیریت کلاسیک

‫تئوری مدیریت کالسیک‬
‫استاد گرامی‪:‬‬
‫جناب دکتر بهاالدین موسوی ماکویی‬
‫کاری از‪:‬حمید شفقت‪ -‬افشین ربیعی‪-‬‬
‫گیتی سلیمی ها‪ -‬پیمان سلطان محمدی‬
‫فهرست‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مفاهیم‬
‫مراحل توسعه مدیریت‬
‫دیدگاههای قبل از کالسیک‬
‫نظریه چارلز بابیج‬
‫نظریه ادام اسمیت‬
‫تئوری کالسیک مدیریت‬
‫اصول بنیادی‬
‫تئوری بروکراسی وبر‬
‫تئوری اداری فایول‬
‫تفاوت نظریه فایول با بروکراسی وبر‬
‫امرسون و ‪ 12‬اصل کارایی‬
‫تئوری مدیریت علمی تیلور‬
‫گیلبرت ها و نظریه مدیریت علمی‬
‫هنری گانت و مدیریت علمی انسانی شده‬
‫تفاوت تئوری تیلور با دو تئوری قبل‬
‫گیولیک و ارویک و ‪POSDCORB‬‬
‫انتقادهای کلی بر نظریه مدیریت کالسیک‬
‫نتیجه گیری‬
‫منابع‬
‫منابع‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪www.uky.edu‬‬
‫‪sportscholars.ir‬‬
‫‪fa.wikipedia.org‬‬
‫‪www.modiryar.com‬‬
‫‪www.pic.iran-forum.ir‬‬
‫‪daneshnameh.roshd.ir‬‬
‫‪www.novinelectronic.ir‬‬
‫‪mitirib88.persiangig.com‬‬
‫‪articlepersian.persianblog.ir‬‬
‫سازمان ومدیریت علیرضا امیرکبیری‪.‬‬
‫مبانی سازمان و مدیریت علی رضائیان‪.‬‬
‫سازمان و مدیریت (سیستم و رفتار سازمانی) علی محمد اقتداری‪.‬‬
‫مدیریت در سازمانها‪ ،‬نوشته ترنس میچل‪ ،‬ترجمه محمد حسین نظری‪.‬‬
‫مبانی رفتار سازمان‪ ،‬نوشته استفان پی رابینز‪ ،‬ترجمه دکتر اعرابی و‬
‫دکتر پارسائیان‪.‬‬
‫مفاهیم‬
‫‪ ‬تئوری‪ :‬یک توضیح برای ” چطور یا چرا ” رخ دادن چیزی‪.‬‬
‫‪ ‬مدیریت‪ :‬فرآیندی که طی آن تصمیمگیری در سازمانها صورت میپذیرد‪.‬‬
‫‪ ‬سازمان‪ :‬از نقطه نظر علم مدیریت‪ ،‬تشكیالت اداره امور یك گروه انساني‪( .‬رسمی‪ ،‬غیر رسمی)‬
‫‪ ‬سازمان رسمی‪ :‬عبارت است از اختیارات مقامات و روابط آنها با کارکنان برحسب مقررات و‬
‫قواعد وضع شده‪.‬‬
‫‪ ‬سازمان غیر رسمی‪ :‬از گروهها و افرادی به وجود ميآید كه در درون یک سازمان رسمی دارای‬
‫روابط شخصی و اجتماعی بین خود هستند‪.‬‬
‫مراحل توسعه مدیریت‬
‫نخستین نظریات‬
‫دورهی‬
‫کالسیک ها‬
‫عصر‬
‫نئوکالسیکها‬
‫علوم رفتاری‬
‫نهضت نوین‬
‫مدیریت‬
‫طبقه بندی های افکار مدیریت توسط رابینز‬
‫دیدگاههای قبل از کالسیک‬
‫تمامی مسائل مدیریتی مطرح از ابتدای تاریخ بشر تا سال ‪ ۱۹۱۰‬در این قسمت طبقهبندی میشود‪.‬‬
‫مسائلی نظیر سیستمهای اداری و مدیریتی سومری ها‪ ،‬مصری ها‪ ،‬ایرانیان باستان و مواردی نظیر‬
‫ساخت تخت جمشید ایران‪ ،‬اهرام ثالثه مصر‪ ،‬دیوار چین در این حوزه طبقهبندی میشود‪.‬‬
‫شخصیتهای زیر از تأثیرگذارترین افراد دوره قبل از کالسیک هستند‪:‬‬
‫چارلز بابیچ‪ ،‬مخترع ماشینحساب مکانیکی و اولین شخصی است که به تأثیر محیط در سازمان‬
‫اشاره کرده‪.‬‬
‫هنری تاون‪ ،‬کسی که اولین مطالعات مربوط به تأثیر محیط کاری بر عملکرد کارکنان توسط وی‬
‫انجام گرفته است‪.‬‬
‫آدام اسمیت ‪ ،‬که به پدر علم اقتصاد مشهور است و برای‬
‫اولین بار موضوع تقسیم کار در سازمان را مطرح نمود‪.‬‬
‫پیتر دراکر نیز از بزرگترین نظریهپردازان مدیریت است‪.‬‬
‫چارلز بابیج‬
‫تخصص گرایی‬
‫یكي از ویژگیهاي ارائه شده توسط بابیج تقسیم فیزیكي و فكري كار‬‫است ‪.‬‬
‫به اعتقاد او تقسیم كار مهمترین اصل بین افرادي است كه با هم كار‬‫میكنند ‪.‬‬
‫از نظر او تخصص گرایي ضایعات و زمان مورد نیاز براي‬‫یادگیري كار را كاهش میدهد ‪.‬‬
‫به اعتقاد او تخصص گرایي نوآوري ناشي از تقسیم كار را ترغیب‬‫میكند ‪.‬‬
‫قانون‪:‬‬
‫چنانچه مهارتهاي مورد نیاز یك شغل بیشتر شود و نیاز باشد كه كار در‬
‫زمان كوتاهتري انجام شود مزیت تخصص گرایي بیشتر است ‪.‬‬
‫او همچنین معتقد به بهبود شرایط كاري بود و براي این امر برنامه پاداش و‬‫كمك هزینه وسهیم شدن در سود را مطرح كرد ‪.‬‬
‫آدام اسمیت‬
‫تقسیم كار‬
‫سه دلیل افزایش خروجی به خاطر تقسیم کار‪:‬‬
‫افزایش مهارت كارگر در نتیجه تقسیم كار‬‫صرفه جوي در زمان‬‫‪-‬افزایش اختراع ابزار آالت و وسایل کار‬
‫تئوری کالسیک مدیریت‬
‫‪ ‬آغاز مکتب كالسیك را در سیستمهاي تولیدي و تاسیس كارخانه هایي مي دانند كه در قرن‬
‫هجدهم در انگلستان به صورت سازمانهای پیچیده اقتصادی به وجود آمدند و در نتیجه رشته‬
‫علمی مدیریت تولید شد ‪.‬‬
‫‪ ‬افکار مکتب کالسیک از حدود سال ‪ 1910‬آغاز و تا سالهاي‪1930‬تفكر حاكم بوده است و به‬
‫‪ ۳‬دسته کلی تقسیم میشوند‪:‬‬
‫‪ -1‬نظریه بروکراسی‬
‫‪ -2‬نظریه مدیریت اداری هنری فایول‬
‫‪ -3‬نظریه مدیریت علمی فردریک تیلور‬
‫تئوری کالسیک مدیریت‬
‫‪ ‬تعریف‪ :‬محوریت نظریههای مدیریت کالسیک دستیابی به حداکثر کارایی در ساازمان میباشاد‪.‬‬
‫کالسیکها به سازمان رسمی توجه داشتند و وجود سازمان غیر رسمی را مضر میدانستند‪.‬‬
‫کالسیکها انسان را هم ردیف باا ساایر عناصار تولیاد میدانساتند و بارای آن هویات مساتقل قائال‬
‫نبودند‪ .‬دیدگاههای کالسیک شامل یک نگرش صرفا ً مکانیکی به سازمان و افراد بوده است‪.‬‬
‫مدل کالسیک بر این فرض استوار است که نگرش مدیران در تصمیمگیری عقالیی و عینی است‬
‫و در نتیجه آنان همیشه تصمیمهایی را اتخاذ میکنند که به نفع سازمان است‪.‬‬
‫اصول بنیادی‬
‫‪ ‬مردم و سازمان ها طبق اصول اقتصادی عقالیي عمل مي کنند‪.‬‬
‫‪‬هدف از موجودیت سازمان‪ ،‬تامین هدفهای اقتصادی و وابسته به تولید است‪.‬‬
‫‪ ‬از طریق تخصص گرایي و تقسیم كار مي توان میزان تولید را به حداکثر رسانید ‪.‬‬
‫‪ ‬تنها یك راه به عنوان بهترین راه سازماندهی براي تولید وجود دارد و در سایه پژوهش های روشمند‬
‫و علمی مي توان به این راه دست یافت ‪.‬‬
‫تئوری بروکراسی وبر‬
‫«ماكس وبر» )‪(Max Weber:1864-1920‬جامعهشناس‪ ,‬حقوقدان و‬
‫تاریخشناس آلمانی‪ ,‬در کتاب معروف خود ” نظریه سازمانهای اجتماعی‬
‫و اقتصادی “ نشان داد که چگونه مدیریت میتواند کارآمدتر و منسجمتر‬
‫عمل نماید‪.‬‬
‫آنچه را كه وي باور داشت یك «سازمان آرماني» یا «محض» با‬
‫ویژگيهاي "عقالنیت"‪ ،‬غیرشخصي ‪ ،‬مبتني بر اصول نظم و دستور‪،‬‬
‫اختیار قانوني و منطق بود‪.‬‬
‫تعریف بروکراسی (دیوان ساالری)‪:‬‬
‫عبارت بروكراسي از دو کلمه برو‪ Bureau‬به معنی دفتر و كراسي ‪ cracy‬به‬
‫معنی حکومت تشكیل شده است‪.‬‬
‫تعبیر كلي وبر از بروكراسي شکل سازمانی اداره عقالیي امور است ‪.‬‬
‫تصمیمات درون بروكراسي مطابق با قوانین؛ رویه ها و خط مشي های موجود‬
‫اتخاذ مي شود ‪.‬‬
‫ویژگی های مدل ایدهآل بروکراسی وبر‬
‫‪ ‬تخصصی شدن کارها در حد عالی( تقسیم کار )‪ :‬مشاغل به خوبی تعریف‬
‫می شوند و کارکنان در انجام آنها بسیار مهارت می یابند ‪.‬‬
‫‪ ‬ساختار قدرت مبتنی بر سلسله مراتب‪ :‬اختیار و مسئولیت برای هر منصب به‬
‫خوبی تعریف می شود و هر مقامی به مقام باالتر از خود گزارش می دهد‪.‬‬
‫‪ ‬اصول و قواعد شکل یافته رفتار ( حاکمیت قوانین و مقررات و غیر شخصی‬
‫بودن اداره امور)‪ :‬دستورالعمل های مکتوب ‪ ،‬رفتار و تصمیمها را هدایت‬
‫می کند و سوابق پرونده ها به طور مکتوب نگهداری می گردد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫جدایی اعضای دستگاه اداری از مالکیت سازمان یا وسایل تولید‪.‬‬
‫ضبط و نگهداری سوابق تصمیمات‪،‬اقدامات ومقررات اداری‪.‬‬
‫استخدام کارکنان بر اساس توانایی و دانش فنی‪.‬‬
‫ایجاد سیستم منطقی حقوق و مزایا‪.‬‬
‫؟‬
‫بروکراسی خوب است یا بد ؟‬
‫جایگاه بروکراسی در کشور ما چگونه است ؟‬
‫سه نوع پایگاه قدرت‬
‫وبر در نظام بوروکراسی سه نوع پایگاه قدرت تشخیص داده و معتقد بود که‬
‫اجرای یک نظام بروکراتیک باید بر پایه قدرت قابل قبول جامعه و مردم باشد‪.‬‬
‫پایگاههای قدرت عبارتند از‪:‬‬
‫‪ ‬قدرت سنتی‪ :‬پذیرش افراد واجد اختیار از سنت و رسم ناشی مي شود‪.‬‬
‫‪ ‬قدرت کاریزما ‪ :‬پذیرش از وفاداري و اعتماد به توانایي های رهبری‬
‫سرچشمه مي گیرد‪.‬‬
‫‪ ‬قدرت منطقی قانونی‪:‬پذیرش ازمقام یا اختیاركه توسط مقررات و دستور‬
‫العمل های سازمان مشخص شده‪ ،‬ناشی مي شود‪.‬‬
‫وبر تنها قدرت مشروع را در سازمان قدرت قانونی مي شناسد‪.‬‬
‫کاربرد در سازمان های امروزی‬
‫‪ ‬بیمارستان ها و دانشگاه ها‪.‬‬
‫‪ ‬سازمان های تولید کننده در مقیاس انبوه و سازمان های دولتی ‪.‬‬
‫‪ ‬شرکتهای بزرگ و گسترده ای که در بازارهای متنوع و محیط های‬
‫نسبتا ً پایدار فعالیت می کنند‪.‬‬
‫مزایا‬
‫‪ -1‬عقالیی بودن‪.‬‬
‫‪ -2‬قابلیت پیشگویی و ثبات ‪.‬‬
‫‪ -3‬وجود مقررات حقوقی براي امور‪.‬‬
‫‪ -4‬قدرت مقام ومنصب به جاي قدرت فرد‪.‬‬
‫‪ -5‬وظیفه معین براي هریك از کارکنان دستگاه‪.‬‬
‫‪ -6‬نگهداري و بایگانی سازمان یافته اسناد و مدارک ‪.‬‬
‫‪ -7‬حذف نفوذ اشخاص و پارتی بازی در واگذاری مشاغل‪.‬‬
‫‪ -8‬سهولت انجام امور بدلیل اهداف روشن و پستهای سازمانی سلسله مراتبی‪.‬‬
‫معایب‬
‫‪ -1‬خودمحوری و ایجاد امپراتوری‪.‬‬
‫‪ -2‬نادیده گرفتن سازمان های غیر رسمي‪.‬‬
‫‪ -3‬عدم بروز ابتکار و خالقیت اعضاي سازمان‪.‬‬
‫‪ -4‬با گردش چرخ سازمان ها درعمل تطبیق نمی کند‪.‬‬
‫‪ -5‬كندشدن كارها بدلیل مقررات زائدوسلسله مراتب طوالنی‪.‬‬
‫‪ -6‬جمود شخصی ‪ (impersonality‬به انسان به عنوان یک شیئی بی روح و عامل‬
‫تولید‬
‫نگریسته می شود و نه به عنوان انسانی با احساس )‬
‫‪ -7‬خشکی و انعطاف ناپذیري سازماني ( استاندارد کردن و دستورالعمل های روزمره‬
‫و تکراری ‪ ،‬هماهنگی و سازگاری با محیط را مشکل می کند )‬
‫‪ -8‬صدمه به روابط خریدارو مشتری و مدیریت و کارکنان به دلیل رفتار انعطاف‬
‫ناپذیر‪.‬‬
‫‪ -9‬گسترش ترس و محافظه کاری در سازمان به دلیل تکیه محض به مقررات و‬
‫آییننامهها‪.‬‬
‫‪ -10‬مقررات چنان اجرا مي شود كه گاهی فراموش مي شود مقررات وسیله است نه‬
‫هدف‪.‬‬
‫تئوری اداری فایول‬
‫•‬
‫فااایول‪ ،‬صاانعتگر برجسااته فرانسااوی‪ ،‬یکاای از اولااین مبلغااین تئ اوری عااام‬
‫مدیریت بود که به عنوان ” پدر تئوری مدیریت ” معرفی شده است‪.‬‬
‫• فایول و پیروانش مدافع این ایده بودند که مدیریت یک وظیفه جهانشمول‬
‫است که باید در قالب فرآیندهای مختلفی که مدیرعمل می کند‪ ،‬تعریف شود‪.‬‬
‫• رویکرد مدیریت اجرایی بر غلبه نگاه مدیران ارشد در کل سازمان‬
‫تاکید دارد و مدعی است مدیریت‪ ,‬یک حرفه است و قابل آموزش می باشد‪.‬‬
‫تقسیم بندي وظایف در سازمان‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫وظایف فني ( تولید )‬
‫وظایف تجاري (خرید و فروش و داد و ستد )‬
‫وظایف حسابداری (نگهداری حساب ها و آمار ها )‬
‫وظایف مالي (بكارگیري روشهای صحیح سرمایه گذاري)‬
‫وظایف امنیتي (محافظت از دارایي هاي سازمان و اشخاص)‬
‫وظایف مدیر( برنامه ریزي‪ ،‬سازماندهي‪ ،‬هماهنگي‪ ،‬هدایت و‬
‫رهبري ‪ ،‬كنترل و نظارت )‬
‫عناصر تئوری اداری فایول‬
‫فایول مدیریت را در قالب پنج عنصر عمده تعریف می کند‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫برنامه ریزی‪ :‬تهیه طرح کلی کارها و روش های انجام آنها ‪ ،‬برای رسیدن به هدف سازمان‪.‬‬
‫سازماندهی‪ :‬ایجاد ساختاررسمی إعمال اختیارات که ازطریق آن باید واحدهای تقسیم کار‪،‬‬
‫تنظیم و تعریف و هماهنگ شوند‪.‬‬
‫فرماندهی‪ :‬اتخاذ تصمیم ‪ ،‬صدور أوامر و صدور دستورهای مشخص و معین‪.‬‬
‫هماهنگی‪ :‬ایجاد انطباق و سازش در عملیات قسمت های مختلف سازمان ‪.‬‬
‫کنترل‪ :‬حصول اطمینان از اینكه همه چیز طبق برنامه پیش ميرود‪.‬‬
‫اصول تئوری اداری فایول‬
‫‪ -1‬تقسیم کار‪ :‬جهت کارایی بیشتر کارها را به وظایف تخصصی‬
‫تقسیم نموده و مسؤولیتها را به افراد مشخصی واگذار نمایید ‪.‬‬
‫‪ -2‬اختیار و مسؤولیت‪ : :‬اختیار و مسئولیت باید با هم متناسب باشند‪.‬‬
‫‪ -3‬انضباط‪ :‬پایبندی به قوانین و مقررات حاکم بر سازمان‬
‫اصول تئوری اداری فایول‬
‫‪ -4‬وحدت فرماندهی‪ :‬هر فرد فقط از یك نفر دستور مي گیرد و پاسخگوي یك نفر است‪.‬‬
‫‪ 5‬ـ وحدت هدف وجهت‪ :‬تمام فعالیت ها ي دسته جمعي در راستاي تحقق هدف هاي اساسي سازمان باشد‪.‬‬
‫‪ -6‬هضم نفع شخصی در نفع جمعی ‪:‬باید منافع جمعی رجحان داشته باشند ‪.‬‬
‫اصول تئوری اداری فایول‬
‫‪ -7‬دستمزد پرسنل‪ :‬جبران خدمت باید مناسب باشد وتا آنجا که ممکن‬
‫است ‪ ،‬هم رضایت پرسنل و هم رضایت شرکت فراهم گردد‪.‬‬
‫‪ 8‬ـ تمركز و عدم تمركز‪:‬توازن بین تمركز فعالیتها و عدم تمركز آنها‪.‬‬
‫‪ -9‬سلسله مراتب‪ :‬سلسله سرپرستان که از اختیار نهایی به پایین ترین سطح به صورت زنجیره ای‬
‫رده بندی شده است‪.‬‬
‫اصول تئوری اداری فایول‬
‫‪ -10‬نظم‪ :‬سازمان باید مکان منظمی برای هر فرد فراهم کند‪.‬‬
‫یک جایگاه برای هر فرد وهرفرد در جایگاه خودش‪.‬‬
‫‪ -11‬برابری‪ :‬وجود اصول و نظم عادالنه و منصفانه افزایش‬
‫مشارکت کارکنان را به همراه دارد ‪.‬‬
‫‪ -12‬امنیت شغلی ‪ :‬کارمندان باید ضمانت كاري داشته باشند تا‬
‫كار به بهترین نحو اجرا شود‪.‬‬
‫اصول تئوری اداری فایول‬
‫‪ -13‬ابتکار‪ :‬مدیران باید براي تالشهاي کارمندان به نفع سازمان‪ ،‬ارزش قایل باشند و آن را جهت دهند‪.‬‬
‫‪ -14‬روحیه جمعی‪ :‬این اصل نیاز به کار تیمی و حفظ روابط متقابل شخصی را مورد تأکید قرار می دهد‪.‬‬
‫کاربرد در سازمان های امروزی‬
‫آموزش و پرورش‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تقسیم کار‪ :‬مدیر‪ ٬‬معاون ‪ ٬‬امور مالی‪.‬‬
‫وحدت فرماندهی‪ :‬صدور بخشنامه ها‪.‬‬
‫نظم‪ :‬قرار گیری هر فرد در شغل مربوط به خود براساس تخصص ومدارج تحصیلی خود‪.‬‬
‫امنیت شغلی کارکنان‪ :‬بیمه وبازنشستگی‪.‬‬
‫انضباط‪ :‬رعایت دقیق قوانین وضع شده در مدرسه‪ ،‬یونیفرم کردن لباسهای دانش آموزان ‪.‬‬
‫عدالت و مساوات‪ :‬برخورد یکسان و عادالنه معلم و مدیر‪.‬‬
‫تفاوت نظریه فایول با بروکراسی وبر‬
‫این مکتب برخالف تئوري بوروكراسي كه تاكید برسازمان دارد‪ ،‬به مدیریت به عنوان یك‬
‫عنصراساسي سازمان توجه دارد‪.‬‬
‫امرسون و ‪ 12‬اصل کارایی‬
‫او اعتقاد داشت بهترین راه دستیابي به كارایي‬‫حذف عدم كارایي است ‪.‬‬
‫كارایي از دیدگاه او به معناي صرفه جویي و‬‫جلوگیري از اصراف بیرویه است ‪.‬‬
‫‪ .1‬هدف كامال تعریف شده‬
‫‪ .2‬عقل سلیم‬
‫‪ .3‬شوراي شایسته‬
‫‪ .4‬انضباط‬
‫‪ .5‬رفتار عادالنه‬
‫‪ .6‬یادداشت هاي دقیق و فوري و كامل ودائمي‬
‫‪ .7‬سرعت‬
‫‪ .8‬استانداردها و زمان بندي‬
‫‪ .9‬شرایط استاندارد‬
‫‪ .10‬عملیات استاندارد‬
‫‪ .11‬دستور العملهاي مكتوب‬
‫‪ .12‬پاداشهای کارایی‬
‫تئوری مدیریت علمی تیلور‬
‫مدیریت علمي منسوب به فردریك وینسلورتیلوربوده است كه مشهور به پدرعلم مدیریت مي‬
‫باشد‪.‬مكتب كالسیك به نام همین نظریه آمیخته شده و به همین دلیل گاهي آن رامكتب تیلور‬
‫یاتیلوریسم نیزمي نامند‪ .‬مدیریت علمی تیلور در سال ‪ 1911‬بوجود آمد و از آن به بعد قدرت‬
‫تولید نیروی کار صدها برابر شد‪.‬‬
‫•‬
‫آن‪ .‬پرورش هریك از‬
‫وهدف نهایي‬
‫استوارهااست‬
‫وتحلیلعلم‬
‫ازتجزیه بودن‬
‫عبارتستبرعقالیي‬
‫مدیریت علمي‬
‫فلسفه‬
‫وهزینه ها‬
‫وستانده ها‬
‫دقیق داده‬
‫مدیریت علمی‬
‫كاركنان براي رسیدن به حداكثر ظرفیت تولیدي است‪.‬‬
‫معرفی و دیدگاه تیلور‬
‫‪ ‬تیلور اعتقاد داشت که در سازمان فقط مدیران باید به فکر خالقیت باشند‪.‬‬
‫‪ ‬براي انجام هر كار ‪ ،‬یك راه به عنوان بهترین راه وجود دارد که یافتن آن از‬
‫طریق مطالعه علمی کار‪ ،‬شامل حرکت سنجی و زمان سنجی و تعیین‬
‫استانداردها حاصل می شود‪.‬‬
‫‪ ‬باید تناسب صحیحی بین کارگر و شغل وجود داشته باشد‪.‬‬
‫‪ ‬کارگران با پرداخت مالي داراي انگیزه مي شوند‪.‬‬
‫گیلبرت ها (فرانک گیلبرت و لیلیان گیلبرت)‬
‫و نظریه مدیریت علمی‬
‫‪ ‬حركت سنجي نه زمان سنجي‪:‬‬
‫گیلبرتها زمان سنجي را غیر اخالقي مضر و نادرست مي دانستند و با تجزیه وتحلیل‬
‫حركات هنگام انجام كار و ثبت زمان حركات وشرایط‪.‬حركات غیر ضروري را‬
‫حذف كردند و باعث بهبود كار كارگران شدند‪.‬‬
‫‪ ‬خستگي‪:‬‬
‫‪ ‬غیر ضروري ‪ :‬خستگي كه خارج از كار موظفي است‪ .‬كه از طریق طراحي بهتر‬
‫مكان كاري كاهش مي یابد‪.‬‬
‫‪ ‬ضروري ‪ :‬كه به علت انجام وظیفه صورت مي گیرد كه با ارائه روش بهبود یافته و‬
‫دوره استراحت كاهش مي یابد‪ .‬كاهش روز كاري وافزایش تعطیالت و تسهیالت و‬
‫حقوق نیز باعث كاهش خستگي مي شود‪.‬‬
‫قدرت توليد‬
‫شخصیت فرد‪:‬‬
‫محیط کار‪:‬‬
‫‪ ‬آناتومي بدن‬
‫‪ ‬اعتقادات‬
‫‪‬روشنائي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تجربه‬
‫شیوه زندگي‬
‫مهارت‬
‫خلق وخو‬
‫آموزش‬
‫‪ ‬گرما وسرما وكیفیت هوا‬
‫‪ ‬تهویه هوا‬
‫‪ ‬سرپرستي‬
‫‪ ‬وضع لباس‬
‫‪ ‬تنبیه وپاداش و مقررات‬
‫‪ ‬سرگرمي‬
‫هنری گانت و مدیریت علمی انسانی شده‬
‫اصول کار گانت‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تاكید بر عالیق متقابل بین كارگر و مدیریت‬
‫انتخاب علمي سركارگران‬
‫پرداخت مشوق براي عملكرد‬
‫دستورالعمل هاي جزیي شده در كار‬
‫تاكید بر روانشناسي انساني‬
‫تاكید بر روش به جاي سنجش‬
‫تاكید بر زمان سنجي واداره برنامه ریزي و سیستم كنترل‪-‬هزینه و سهام‬
‫ویژگي هاي مدیریت علمي‪:‬‬
‫‪ ‬علم به جاي تجربه‬
‫‪ ‬هماهنگي به جاي افتراق‬
‫‪ ‬همكاري گروهي به جاي فردگرایي‬
‫‪ ‬حداكثرتولیدبه جاي محدودیت تولید‬
‫‪ ‬پرورش كاركنان درجهت كسب حداكثركارایي‬
‫وپیشرفت فردي‬
‫کاربرد در سازمان های امروزی‬
‫کارخانه های تولیدی بزرگ ‪:‬‬
‫‪ ‬تقسیم کارو تخصصی کردن وظایف‪ .‬برای مثال تویوتا و فورد از این روش استفاده کرده اند‪( .‬فورد‬
‫از مدیریت علمی در بخش تولید انبوه به صورت تقسیم کار و تخصصی کردن وظایف استفاده کرده‪.‬‬
‫با استفاده از کنترل سلسله مراتبی قوی هر یک از کارکنان خط تولید به انجام یک کار تکراری و‬
‫مشخص اختصاص یافته اند‪).‬‬
‫‪ ‬انتخاب بهترین روش برای انجام کارها در هر بخش از طریق کارسنجی‪ ،‬زمان سنجی‪. ...‬‬
‫آموزش و پرورش ‪:‬‬
‫‪ ‬استفاده از روش های علمی به منظور تعیین بازده آموزش و پرورش‪ ،‬روشهای آموزش پرورش‪،‬‬
‫مالکهای گزینش معلمان‪.‬‬
‫‪ ‬استفاده موثر از روشها‪ ٬‬فنون و موارد استاندارد برای تولید بازده آموزشی استاندارد توسط معلمان‪.‬‬
‫‪ ‬ایجاد ساختارعلمی حاکم برمحتوای آموزشی‪.‬‬
‫مزایا‬
‫‪ ‬بهبود وضع عمومي واحدهاودستگاههاي صنعتي‬
‫(البته طولي نكشید كه بهبود وضع سازمانهاي غیرصنعتي نیزموردتوجه قرارگرفت)‬
‫‪ ‬مدیران راقادرساخت كه باطرح ریزي هاي منظم وتجزیه وتحلیل مداوم درتشكیل سازمان و بهبود‬
‫روشها‪ ،‬میزان كارایي سازمان هاي خود را به اندازه قابل مالحظه اي افزایش دهند‪.‬‬
‫معایب‬
‫‪ ‬صرفا ً به انگیزه هاي مادي توجه داردوبه نقش افراد و روابط آنهابایكدیگركمتر پرداخته است‪.‬‬
‫‪ ‬دراین مكتب اصوالًساختمان وتركیب سازمان رسمي مورد توجه مي باشد وبه كاركنان به صورت‬
‫ابزارووسیله اي براي تولید نگریسته مي شود كه رفتاروكردارآنهابه آساني قابل كنترل وهدایت است‪.‬‬
‫‪ ‬محدودیتهاي اعتقاد به وجود یك بهترین راه انجام كار‬
‫‪ ‬افراط بیش از حد در امكان استفاده از علم‬
‫تفاوت تئوری تیلور با دو تئوری قبل‬
‫•‬
‫مدیریت علمي برتجزیه وتحلیل فیزیكي كارتكیه دارد درحالیكه دونظریه دیگر بر ساختار و فرآیند‬
‫سازمان تاكید دارند‪.‬‬
‫•‬
‫نظریه بوروكراسي در مقام مقایسه با دو نظریه دیگر مكتب كالسیك مبتني بر دیدگاه كالن بوده و‬
‫در سطح جامعه مطرح است و به این لحاظ آثار سیاسي و اجتماعي این مدل عمدتا مورد بحث و‬
‫بررسي نظریه پردازان آن قرار گرفته است‪.‬‬
‫•‬
‫تیلور عمدتا در سطح عملیاتی و از پایین سلسله مراتب به باال حركت كرد در حالیكه فایول در‬
‫سطح سرپرستی اجرایی متمركز شد و از باال به سمت پایین سازمان كار كرد‪.‬‬
‫•‬
‫نظریه مدیریت علمي رابطه انسان با ماشین رامورد بحث قرار مي دهد و هدفش بهبود روش هاي‬
‫اجرایي شغل از طریق استاندارد كردن عملیات تكراري است‪ ،‬در حالي كه نظریه هاي اداري و‬
‫بوروكراسي بر ساختار سازمان و روابط فرد با سازمان و فرد با مدیریت تأكید دارند‪.‬‬
‫گیولیک و ارویک و ‪POSDCORB‬‬
‫گیولیك و ارویك معتقد بودند كه مدیریت بخش دولتي و خصوصي‬
‫هیچ تفاوتي با هم ندارند و هر دو اهداف استراتژیك دارند و به‬
‫دنبال كارایي بیشتر هستند و هر دو سازمان را به عنوان‬
‫روشي براي دستیابي به اهدافشان توسعه مي دهند ‪.‬‬
‫گیولیک و ارویک و ‪POSDCORB‬‬
‫‪ .1‬برنامه ریزي‬
‫‪ .2‬سازماندهي‬
‫‪ .3‬پرسنلي‬
‫‪ .4‬هدایت‬
‫‪ .5‬هماهنگي‬
‫‪ .6‬گزارش دهي‬
‫‪ .7‬بودجه بندي‬
‫انتقادهای کلی برنظریه مدیریت کالسیک‬
‫‪ ‬ازنظرمنتقدان اصول مدیریت کالسیک به شکل رئالیستی قابل‬
‫اجرا نیست و دربرخی موارد اصول پیشنهادی درحالت تضاد با‬
‫یکدیگر قرار گرفته اند ‪.‬‬
‫‪ ‬بی توجهی مدیریت کالسیک به نقش بارزعواملی نظیر‬
‫فرهنگ‪ ،‬تمدن‪ ،‬مسائل اقتصادی‪-‬اجتماعی‪ ،‬عوامل سیاسی‪ ،‬تعداد‬
‫کارگران و خواستهای آنها‪.‬‬
‫‪ ‬این نوع مدیریت‪ ،‬افراد سازمانی به ویژه کارگران را ابزارهای‬
‫اقتصادی فرض می کند که از طریق عامل اقتصادی ودادن‬
‫حقوق و دستمزد میتوان این ابزارها را نسبت به سازمان وفادار‬
‫نگاه داشت که قطعا اینگونه نیست ‪.‬‬
‫نتیجه گیری‪:‬‬
‫‪ ‬اصول مکتب کالسیک در اطراف این پرسش که چگونه می توان یک‬
‫ساختار مطلوب بوجود آورد؟ گرد آمده است‪.‬‬
‫‪ ‬عمومیت داشتن این اصول در هر سازمان مورد قبول واقع شده است‪.‬‬
‫ساختار سازمانی با جمع کردن عناصری خارج از عنصر انسانی (عناصر‬
‫مادی‪ ،‬کار‪،‬وظیفه‪،‬مفهوم ها و‪ )...‬در یک جا تشکیل یافته و آنگاه با وارد‬
‫کردن عنصر انسانی به این ساختار‪ ،‬رفتار او مانند یک ماشین پیش بینی‬
‫شده است‪.‬‬
‫‪ ‬مکتااب كالساایك باار تقساایم كااار و تخصااص ‪ ،‬سلسااله مراتااب اداري‪ ،‬پاااداش‬
‫بیشااتر بااراي تولیااد بیشااتر‪ ،‬بهبااود روشهاااي انجااام هاار كااار‪ ،‬تجزیااه و س ااده‬
‫كردن‪ ،‬تاكید زیادي دارد‪.‬‬
‫‪ ‬این تئوری زمینه ساز پیشرفت اقتصادی سرمایه داری شد‪ ،‬اما در عمل‬
‫نتوانست عدالت اجتماعی را برای طبقات کارگران و کارمندان فراهم کند‪.‬‬
‫‪ ‬ازاینرو نظریات‪ ،‬تئوریها و دکترین های مکتب روابط انسانی در مدیریت و‬
‫یا به تعبیری نئو کالسیک به وجود آمد‪.‬‬
‫با تشکر از حسن توجه شما‬