Transcript Slide 1
اسالید درس تولید وکاربرد مواد زیرنظراستاد زارع ادریس بینش رشته آموزش علوم تجربی مرکزتربیت معلم شهیدپانژاد یزد 88-87 بخش اول بخش سوم بخش دوم بخش چهارم اتم ها وترکیب های شیمایی چهره جهان پیرامون ما پیوسته درحال تغییرودگرگونی است .امروزه میلیون ها ترکیب شیمیایی شناخته شده است که هریک خواص وترکیت ویژه ای دارند .اکنون این پرسش به ذهن می آید که چگونه ازتعداد انگشت شماری عنصراین همه ترکیب شیمیایی متنوع به وجودمی آید؟ با مطالعه این فصل می توانیم جوابی منطقی پیدا کنیم. 2 پیوند 1 میان اتمها فرمول شیمیایی اسیدها وبازها تشکیلمولکولها 3 5 یونها 4 PHسنج 6 پیوند میان اتم ها پیوند میان اتمها :اتمهایی که به یکدیگرمتصل می شوندنیروهای خاصی بین آنها به وجود می آیدوباعث کنارهم قرارگرفتن آنها می شودو به پیوند میان آنها می انجامد. فرمول شیمیایی فرمول شیمیایی :برای نمایش نوع عنصرها وتعداداتم های سازنده یک ترکیب شیمیایی ازکنارهم قراردادن نماد شیمیایی آن عنصرها استفاده می شود که به آن فرمول شیمیایی می گویند. مثال Cl2وCO2و NH3و O2 فرمول شیمیایی اطالعات سودمندی درباره ی نوع وتعداد اتم های سازنده یک ترکیب به ما می دهد. تشکیل ملکولها ازاتم ها ازطریق پیوندهای کووالنسی صورت میگیرد این پیوندها باعث به وجودآمدن تعداد زیادی ازملکولها می شود. پیوند کووالنسی پیوند کووالنسی دانشمندان به نیرویی که اتم هارا به یکدیگرمتصل می کند وباعث به وجود آمن ملکولهای بزرگ وکوچک می شودراپیوند کووالنس ی می گویند . هرملکول ذره ی سازنده ماده ای است که به آن ترکیب ملکولی می گویند نمونه هایی ازترکیبات ملکولی آمونیاک ا تفلون اتانول اتیلن گلیکول تفلون :نوعی پلیمراست درشت ملکول بانام پلی تترا فلوئورواتیلن که به عنوان ماده ای نچسب کاربرد دارد . آمونیاک گازی است که به طورمستقیم به عنوان کود شیمیایی مصرف می شود وازواکنش گازنیتروژن وهیدروژن به دست می آید. اتانول :مایعی بی رنگ که ازتخمیرموادغذایی به دست می آید وبه عنوان حالل کاربرد دارد. اتیلن گلیکول :به عنوان ضدیخ وضد جوش به رادیاتورخودروها افزوده می شود . یون به اتمی می گویند که تعدادالکترونها وپروتون های آن باهم برابرنیستند. پیوند یونی یون منفی ترکیب های یونی ویژگی مهم ترکیب های یونی یون مثبت یون مثبت اگراتمی یکی یا چندعددازالکترون های خود راازدست بدهدبه یون مثبت تبدیل می شوددراین حالت تعدادالکترونها کمترازپروتونها است . Na+ Ca + K+مانند : یون منفی اگراتمی دویاچندعددالکترون ازاتم مجاورخودبگیردبه یون منفی تبدیل می شود دراین حالت تعدادالکترون ها بیشتراست. F- Cl- Br ترکیب های یونی موادبسیاری وجوددارندکه یون هاموادسازنده انها هستندکه به آنها ترکیب های یونی می گویند. آیا می دانی نمک خوراکی یکی ازاین ترکیب های یونی است! همان گونه که دوقطب هم نام دوآهنربایک دیگررادفع ودوقطب ناهمنام آن یکدیگررا جذب می کنند؛بارهای الکتریکی نیزچنین رفتاری دارند .دوبارالکتریکی همنام یک دیگررا می رانند ودوبارالکتریکی ناهم نام یک دیگررامی ربایند . این جاذبه درمیان یونها نوعی پیوند شیمیایی ایجادمیکند که به پیوند یونی معروف است . ویژگی مهم ترکیب های یونی هنگامی که یک ترکیب یونی درآب حل می شود،رسانایی الکتریکی محلول حاصل رابه صورت چشمگیری افزایش می دهد. غیرالکترولیت,والکترولیت اسید ها وبازها تعریف اسید وباز آرنیوس واکنش خنثی شدن نظریه ها لوری و برونستد نمونه هایی ازاسید ها وبازها لوویس تعریف شناساگر تعریف آرنیوس اسید ازنظرآرنیوس ترکیبی است که درمحلول آبی یون مثبت تولید کند بازازنظرآرنیوس ترکیبی است که درمحلول آبی یون منفی تولید کند. تعریف لوری وبرونستد لوری وبرونستد اسیدراماده ای می دانند که پروتون میدهد. لوری وبرونستد بازراماده ای میدانند که پرتون می پذیرد. تعریف لوویس به نظرلوویس اسید ماده ای است که یک اوربیتال خالی داردوبه آن الکترون دوست نیزمی گویند. به نظرلوویس بازماده ای است که یک زوج الکترون برای اشتراک گذاشتن دارد که به آن هسته دوست می گویند اسیدها وبازها اسیدها :همه ی اسیدهاترش مزه اندوبا فلزها وبازها واکنش می دهند. بازها :بازهاتلخ مزه اندوآغشته شدن پوست دست به آنهاحالت صابون مانند به وجودمی آورد. سرکه ،آبلیمو ،جوهرنمک ،آسپرین وحتی ویتامین ث ازجمله ی اسیدها هستند. گردبازکننده لوله های فاضالب ،مایع سفید کننده ،جوش شیرین ومایعی که براثرفشارازپوست پرتقال بیرون می آیدازجمله بازها هستند. شناساگر رنگهای خوراکی بسیار یافت می شودکه دربازها یک رنگ ودراسیدها رنگ دیگری دارند وبه این طریق می توان اسیدها وبازراازهم تشخیص داد به این رنگهای خوراکی شناساگرمی گویند. مانند :لیتموس ؛ فنول فتالیین وتورنسل الکترولیت وغیرالکترولیت به ماده ای محلول آن جریان برق راازخود عبورمی دهدالکترولیت می گویند . به ماده ای که محلول آن جریان برق راازخودعبورنمی دهد غیرالکترولیت می گویند. واکنش خنثی شدن ونمکها وقتی یک اسید رابه یک بازاضافه نماییم باعث می شودکه اسید بازراخنثی کندکه به آن واکنش خنثی شدن می گویند. ازواکنش اسید وبازماده تازه ای بدست می آید که به آن نمک می گویند . سنجPH میزان اسیدی وبازی بودن یک ماده توسط ابزاری که درشکل می بینید اندازه می گیرند . ما دراین فصل با پیوند میان اتم ها وترکیب های شیمایی آشنا شدیم و دانستیم که ملکولهای بزرگ وکوچک ازطرق پیوندهای کووالنس ی ایجاد می شوند هرملکول ذره سازندهماده ای است که به آن ترکیب ملکولی می گوییم یون ها ذره های باربارالکتریکی اند وبسته به اینکه این ذره ها الکترون بگیرند یا ازدست بدهند به یون های منفی ومثبت تبدیل می شدند ازویژگی های افزایش رسانا یی الکتریکی آب به دلیل حل شدن مواد یونی درآن ِ مهم ترکیبها یونی بود . اسید ها ترش مزه وبازها تلخ اند وآغشته شدن پوست بدن به بازها حالت صابون مانند ایجاد می کنند حاال به کمک همدیگربه سواال زیرپاسخ می دهیم -1فرمول شیمایی را تعریف کنید . -2نحوه تشکیل آب رابیان کنید. -3پیوند کووالنس ی یعنی چه . -4و ِی ِِ ِِ ِِ ِِژگی مهم ترکیب های یونی رابگویید. -5اسید ها وبازها راتعریف کنید . -6پیوند یونی یعنی چه . -7یونها مثبت ومنفی به چه اتم هایی گفته میشود. تکالیف ازشما دانش آموزن عزیز تقاضا دارم که برای جلسه بعد به صورت گروهی: آزمایش کنید صفحه 21را درآزمایشگاه انجام ونتیجه رابه کالس ارائه دهند . درمورد phسنج های الکتریکی مطالبی راتهیه کنید . موادی شیمیا یی که درخانه واماکن دیگراستاده می شود رابررس ی کنید وبررس ی کنید که آیا این مواد اسیداند یا بازیا هیچکدام ازاین دو ونتیجه کارخودرابه کالس بیاورید وکارآن ماده رانیزمشخص کنید پایان فصل دوم