مهارت برقراری ارتباط زماني در روابطمان موفقيم که : • • کميت روابط مان را افزايش دهيم کيفيت روابط مان را ارتقاء بخشيم . تعريف ارتباط : فرآيند ارسال.
Download ReportTranscript مهارت برقراری ارتباط زماني در روابطمان موفقيم که : • • کميت روابط مان را افزايش دهيم کيفيت روابط مان را ارتقاء بخشيم . تعريف ارتباط : فرآيند ارسال.
مهارت برقراری ارتباط زماني در روابطمان موفقيم که: • • کميت روابط مان را افزايش دهيم کيفيت روابط مان را ارتقاء بخشيم. تعريف ارتباط : فرآيند ارسال و دريافت پيام مهارت ارتباطي : توانايي برقراري ارتباط به طور مؤثر و کارآمد با ديگران مؤثر بودن يعني پيام با احتمال بيشتري به مخاطب انتقال يافته و بنحوي در وي تأثير گذاشته و عکس العمل او را در پي داشته باشد ً اصوال چيزی به عنوان عدم ارتباط وجود ندارد ،زيرا انسان نمي تواند فاقد هرگونه رفتار باشد و هر رفتاری در يک شرايط تأثير متقابل دارای ارزشهای پيامي است . اهميت ارتباط: • %75از اوقات زندگي ما صرف ارتباط مي شود و در عصر ارتباطات برنده آن کس ي است که بتواند خوب ارتباط برقرار کند . • مهارت ارتباطي خوب به ما کمک مي کند روابط سالم و رضايت بخش ي را با ديگران داشته باشيم . • از طرف ديگر مها رت هاي ارتباطي ضعيف مي تواند به گونه اي باشد که به سوء تفاهمات و احساسات منفي منجر شود. مهارت برقراري ارتباط يکي از پيش بيني کننده هاي سالمت است. • پيامد هاي فقدان مهارتهاي ارتباطي • • • • • • • • • ايجاد سوءتفاهم نارضايتي از روابط با ديگران احساس تنهايي کاهش اعتماد به نفس و احساس درماندگي آسيب پذيري و کاهش توانايي در مقابله با مشکالت انزوا و طرد استرس و فشار رواني احساس خشم و تعارض ناكامي در ارضاي نيازها نيازبه برقراري ارتباط خود ناش ي از: • • • • • نيازهاي مادي نياز به امنيت نياز به تعلق و احترام نياز به صميميت نياز به حمايت و تأييد هدف برقراري ارتباط انتقال پيام است در قالب : • • • انتقال احساسات بيان نيازها و خواسته ها انتقال اطالعات اجزاء ارتباط • • • پيام فرستنده گيرنده • وسيله ارسال پيام • بازخورد • شرايط و محيط ارسال پيام (موانع و محدوديتها -قواعد و هنجارها وعرف -دانش مشترک- رخدادهاي پيشين-انتظارات) اگر پيامي ارسال گردد ولي آن پيام دريافت نگردد يا اينکه کامل دريافت نگردد ،اصطالحا سوء تفاهم بوجود مي آيد. مهارت داشتن در ارتباط مانع سوء تفاهم ميگردد. نسبت کامل بودن ارتباط = معناي پيام در ذهن گيرنده معناي پيام در ذهن فرستنده =1 اگر چه نحوه ارتباط برقرار كردن با افراد مختلف درانواع موقعيتها ،متفاوت مي باشد اما اصول ارتباط در موقعيتهاي مختلف زندگي اعم خانوادگي -شغلي و اجتماعي و ...يكسان است .با فراگيري اين اصول و حذف موانع ارتباطي امكان تعميم يكي به ديگري وجود دارد. تسهيل کننده های ارتباط • • • • • • • • پذيرش و اعتماد ابراز عالقمندی و توجه نشان دادن ابراز احساسات مثبت نگری ،مثبت گويي ،مثبت انديش ي تالش برای درک نيازهای فرد مقابل توضيح خواستن برای روشن شدن موضوع خالصه گويي رفتارهای غيرکالمي مناسب عوامل بازدارنده ارتباط • • • • • • • • پيش داوريها و نظرات قالبي لقب دادن و برچسب زدن تعميم دادن تهديد کردن تمسخر و تحقير کردن سخنراني کردن نصيحت کردن گفتگوي دستوري و آمرانه كليدهای برقراری ارتباط • دوستانه رفتار كنيد. صادق باشيد. • نيت تان سازنده باشد. • انواع مهارتهای ارتباطي شامل : مهارتهای انتقال پيام • کالمي verbal غيرکالمي nonverbal • گوش دادن مشاهده کردن پاسخ دادن • مهارتهای دريافت پيام • • انواع ارتباط • کالمي مربوط به کلمات بيان شده و ديگر اصواتي هستند که اطالعات و معني را مي رسانند . • غير کالمي مربوط به حرکات سر و بدن هستند که قسمتي از اطالعات را تشکيل مي دهند . اجزاء ارتباط کالمي ( گفتاری ) : • )1محتوي کالم (موضوع گفتگو) شامل آنچه بر زبان مي آوريم،جذاب بودن،تاز گي،هيجان انگيز بودن،مثبت يا منفي بودن -توجه به زمينه هاي فرهنگي • )2عناصر فرازباني para linguistic • تن صدا (شدت بلندي و کوتاهي) • ريتم (عدم يکنواختي -داشتن زير وبم) • آهنگ صدا (داشتن احساس و هيجان -دلنشين و آرام بخش بودن) • لحن کالم (دوستانه -ماليم -صميمانه، -تهديد آميز -خشن ) ترتيب بيان مطالب (زمان بندي ـ نظم ـ رعايت نوبت -سرعت گفتارـ مکث ـ کشيدن -جمع بندي ) • حالت بيان مطالب ( لهجه -تکيه کالم -تناسب با درک و دريافت شنونده -مالحظات موقعيتي) موضوع گفتگو در نحوه ارتباط ما موثر ميباشد. سبکهای گفتار • • • • • امری :در را ببند. ً مودبانه :لطفادر راببنديد. درخواستي -سئوالي :ميشه در را ببندی؟ سئوالي :مي خوای در باز باشه؟ غير مستقيم :نمي دانم کي در را باز گذاشته-اينجا سرده همواره آنچه مي خواهيد بگوييد با رفتار غير کالمي مناسب هماهنگ سازيد. پيام هاي كالمي و غير كالمي ناهمخوان مي تواند باعث سوء تفاهم گردد. فرآيند بيان کالمي • شروع ادامه • خاتمه • چگونگي شروع ارتباط ادامه روند آنرا تعيين مي كند. اولين تأثير ماندني ترين تأثير است. مراحل ارتباط کالمي مرحله آغازين : • آراسته وخوشرو باشيد و تبسم کنيد . با يک سئوال ساده شروع کنيد . در مورد خودتان بگوييد ( خودافشايي ) به طرف مقابل توجه نشان دهيد . • از تعريف و تمجيد و تأييد استفاده کنيد . • • • مراحل ارتباط کالمي ادامه گفتگو خوب گوش کنيد . به صحبت عالقه نشان دهيد . بازخورد دهيد . عاليق خودتان را بيان کنيد . خالصه کنيد . به موقع موضوع صحبت را عوض کنيد مراحل ارتباط کالمي پايان گفتگو • پايان دادن به گفتگو با يک احساس خوشايند دو طرفه از مصاحبت با شما خوشحال شدم و ... از اينکه به صحبتهايم توجه کرديد ممنونم ... از آشنايي تان خوشحال شدم . • توجه به رفتارهاي غيرکالمي ناش ي از خستگي و بي ميلي • جمع بندی کردن موانع گفتاری در درون گوينده : • • • • • • • • • تأکيد زياد بر رفتار ظاهری اثر پيام را کاهش مي دهد . سريع حرف زدن و ندادن فرصت پردازش باال بردن تن صدا نيز اثر انتقال پيام را مي کاهد . لحن و آهنگ نامناسب عدم زمان بندی مناسب در ارائه پيام ( خيلي زود ـ خيلي دير ) نا متناسب بودن گفتار با موقعيت ( ادب و نزاکت ) عدم توانايي در استفاده از بازخورد و پاسخ به آن نارسا بودن و روشن نبودن پيام عدم ابرازاحساس در گفتار موانع گفتاری در شنونده • • • • • • • عدم تماس چشمي گوش نکردن تمسخر ـ تحقير ـ انتقاد نتيجه گيری عجوالنه داشتن تعصبات و عقايد قالبي و پيشداوری عدم پذيرش گوينده بازخورد ندادن موانع محيطي • شلوغي –سر وصدا -رفت و آمد موانع فيزيکي • وضعيت بدن • تفاوت در گفتگو زنان و مردان به هنگام گفتگو از قواعد زباني خاص خودشان پيروي مي کنند و گاه همين موجب سوء تفاهم ميشود. زنان سئواالت بيشتري از هم مي کنند و کمتر مي گذارند بين شان سکوت حاکم شود. مردان به هنگام صحبت اگر حرفشان توسط طرف مقابل قطع گردد سعي مي کنند صدايشان را بلند تر کرده يا باسکوت ناراحتي خود را اعالم مي کنند. توصيه های کلي برای بهتر کردن ارتباط کالمي • • • • • • • • • • به طور مداوم و پشت سر هم صحبت نکنيد. آن چه را مي گوييد روشن و واضح بيان کنيد. با بيان جزئيات خسته کننده صحبت را به درازا نکشيد. بين آنچه مي گوييد و تن و آهنگ صدايتان هماهنگي برقرار کنيد. به شنونده نگاه کنيد. خود را بجاي شنونده گذاشته و احساس او را در نظر بگيريد. از واژه هاي تعميمي هميشه و هرگز کمتر استفاده کنيد. نصيحت نکنيد. استفاده از كلمات و جمالت مثبت و مناسب فرمول xyzموقيت -رفتار -احساس انتقال پيام %35کالمي و %65غيرکالمي است همچنين تأثير پيام %7کالمي % 38به تن صدا و لحن آن و %55غيرکالمي است . انواع ارتباط غيرکالمي : • • • • • • • • • تبسم حالت نگاه تن و آهنگ صدا وضعيت بدن ( ايستادن ـ نشستن ـ حرکت ) ژست هاي بدني حرکات سر و چهره ( ابرو ـ دهان و ) .. تماس فاصله فيزيکي ظاهر ( لباس و آرايش ) زبان بدن • • • • • • % 87اطالعات از طريق چشم %9گوش و %4ساير حواس به مغز وارد مي شود 55تا %65يک پيام بطور غيرکالمي انتقال يابد اعتبار عاليم غيرکالمي 5برابر بيشتر از عاليم گفتاري است . زبان بدن دروغ نمي گويد . با افزايش تحصيالت استفاده از ارتباط کالمي بيشتر از غيرکالمي مي گردد . وضعيت فيزيکي ما به شناخت ديگران از ما کمک مي کند. ما بايد ياد بگيريم به زبان بدن خود کنترل پيدا کنيم. تن آگاهي BODY AWARENESS به وضعيت فيزيکي خود توجه کنيد: معموال چگونه مي نشينيد؟ مي ايستيد؟مي خوابيد؟ االن چه حالتي به خود گرفته ايد؟ آيا معناي آنرا مي دانيد؟ ديگران چه برداشتي از اين حالت شما دارند؟ 3نوع ارتباط غيرکالمي: • زبان اشاره :شامل فرم هاي رمز شده مثل حرکت شست دست يا عاليم راهنمايي • زبان عمل :شامل حرکاتي که براي رفع نيازها بکار مي رود مثل نشستن ـ دويدن ـ خوابيدن • زبان اشياء :شامل نمايش اشياء مادي همراه با بدن يا بدون آن مثل لباس پوشيدن ـ وسايل منزل راههاي ارتباط غيرکالمي: • حالت چهره :شامل حرکات ابرو ودهان وصورت • ژستها :شامل حرکاتي در بکاربردن دستها،انگشتان،سر و تنه، پاها • حاالت بدني :شامل مثل نشستن ـ ايستادن-راه رفتن -دويدن ـ خوابيدن • تماس چشمي مثالهايي از زمينه هاي ژنتيکي زبان بدن : گذاشتن دستها روي سينه انداختن پاها روي هم پوشيدن کت ـ کفش حرکات تأييد و انکار با سر باال انداختن شانه ها موقع ابهام نشان دادن دندانها مثالهايي از زمينه هاي قراردادي : عالمت شست :ايست – توهينOK- حلقه کردن انگشت و شست :پول ،صفر ،پوچ ، OK ،توهين-عالمت : Vپيروزي ،توهين ،عدد 2 فاصله ( حريم ها ) • محدوده حريم ها : • صميمي 15-45 cm شخص ي 46-120 cm اجتماعي 120- 360 cm عمومي 360 cm عليرغم اين فواصل درفرهنگهاي مختلف اعم ازشهري وروستايي اين حريم متفاوت است .عالوه براينکه درمکانهاي مختلف مثل منزل ـ محل کار ـ اتومبيل ـ و ......نيز اين فواصل مقداري جابجاي شود. مثالهايي ازحريم ها شامل نشستن روي نيمکت پارک ـ سينماـ اتوبوس ـ آسانسورـ تاکس ي ـ ميزکنفرانس ـ توالت عمومي ـ افزايش جرايم درمحالت شلوغ _عصبانيت تظاهرکنندگان ـ دست دادن دونفر شهري وروستايي ـ قراردادن اشياء شخص ي يانوشتن نام روي آنهاـ برقراري وحفظ رابطه بستگي به رعايت حريم افرادواحترام به آن دارد. فاصله ها با ميزان عالقمندي -پايگاه اجتماعي و غريبه يا آشنا بودن در ارتباط است. • • • • • • • جهت بدن : • • • • • جهت بدن برخالف جهت سرنشانگرمسيرموردعالقه ذهن فرداست . زاويه صفردرجه نسبت به صرف مقابل بيانگرنيازبه حفظ حريم خصوص ي بين دونفراست زاويه 90درجه نيازبه استقالل را نشان مي دهد زاويه مثلثي به دعوت شخص سوم وپذيرش وي اشاره دارد براي نگه داشتن فرد سوم درمکامله به نوبت بايدجهت سررابه طرف ايشان برگرداند. حرکات وعاليم دست: • • • • • • • • • • • • • • کف دست باز-بلندکردن دست براي سوگند ـ گذاشتن دست روي سينه وقلب = صداقت انگشت اشاره = تنبيه ـ دستور ـ پرخاش انواع دست دادن :خردکننده ـ ماهي مرده ـ کشيدن ـ کف دست روبه باالـ کف دست روبه پايين انگشتان گردشده مقابل صورت :ناکامي-روحيه منفي-پنهان کردن يک فکريااحساس منفي دستهاي شيب دار :اطمينان به نفس ماليدن دست به هم :اشتياق گرفتن مچ دست ازپشت -گرفتن آرنج دست ازپشت :بي قراري وتالش براي کنترل خود دست روي دهان وبيني :دروغ گفتن ـ مخفي کردن يک فکر ماليدن چشم =کشيدن گوش :بي ميلي به ديدن وشنيدن ضربه زدن ـ ضرب گرفتن :بي صبري وبي تابي دست به صورت انگشت به شقيقه :ارزيابي دست به سينه :انتقادـ دفاع جمع کردن دستها درجلودرحالت ايستاده :اطاعت ازمقام برتر ايجادمانع درمقابل بدن باکيف :سعي درپنهان کردن ناراحتي تماس چشمي : • • • • • • • • • • • براي ايجادتفاهم الزم است 60الي 70درصد نگاهها باهم تالقي پيدا کنند در يک محاوره دونفره معمولي دو طرف 60درصد به هم نگاه مي کنندتنها 30درصد تالقي صورت مي گيرد در هنگام گوش دادن شنونده 75درصد نگاه متقابل 1ثانيه و نگاه خيره 3ثانيه طول مي کشد با کاهش فاصله تماس چشمي هم کم مي شود. انبساط مردمک مي تواندنشانه عشق باشد وانقباض آن عالمت عصبانيت. عدم تماس چشمي = پنهان کردن يک موضوع نگاه باابروباالرفته وازکنار= عصبانيت-شک وترديد-انتقاد نگاه باابروباالرفته وازکنار با تکان دادن سر= عالقمندي – ارزيابي نگاه باابروباالرفته وگوشه هاي دهان پايين آمده= تعجب بستن چشم برکس ي = عصبانيت-دلسردي ازخيره شدن به فرد مقابل بپرهيزيد حرکات سرو چهره • • • • • گره کردن ابروها = خشم -ناراحتي ودرد باالبردن ابروها = تعجب -دريافت تکان دادن سررو به پايين = تأييد –تسليم تکان دادن سر رو به اطراف = مخالفت -تأسف تکان دادن سر رو به پايين= انکار و عدم پذيرش ژست ها • باال انداختن شانه ها = نفهميدن موضوع -رفع مسئوليت ماليدن چانه = ارزيابي انگشت روي شقيقه = تفکر و تأمل دست به کمر = مقابله • دست به چانه= اشتياق • • • آنجايي كه بين پيامهاي كالمي و غير كالمي تناقض وجود دارد ً افراد عموما به جنبه هاي غير كالمي بيشتراعتبار مي دهند. اگر خواستي حقيقت انسان را دريابي به آنچه ميگويد گوش مده به آنچه نمي گويد گوش فراده خليل جبران گوش دادن: شنيدن : دريافت محرک هاي شنيداري بطور غيرارادي است گوش دادن: دريافت و تفسير محرکهاي شنيداري بطور انتخابي است منهم الذي يؤذون النبي و يقولون هو اذن ...قل اذن خيرلکم .سوره توبه منافقين از فرط گوش دادن پيامبر به امتش به ايشان مي گفتند گوش و خدا پاسخ مي دهد پيغمبر شنوايي خوبي هاست . آدمي فربه شود از راه گوش جانور فربه شود از حلق و نوش مولوي اهداف گوش دادن راهنمايي گرفتن درك ديگران حل مشكالت فهميدن احساسات ديگران حمايت عاطفي ديگران كسب اطالعات انواع گوش دادن • غيرفعال :تماشاي تلويزيون يا موسيقي • فعال :هدفمند شيوه گوش دادن فعال : • • • • • • • • • • نگاه کردن به طرف مقابل ( تماس چشمي ) براي نشان دادن توجه به گوينده متمايل شدن به سمت گوينده و نزديک شدن به وي تکان دادن سر و استفاده از حرکات صورت استفاده از اصوات تأييد کننده :آها ـ بله ـ هوم ـ خب ـ که اينطور ـ عجب بصورت باز سئوال کنيد . بازخورد بدهيد ،بازگويي کنيد خالصه کنيد . به هدف گوينده از بيان سخنانش توجه کنيد . به سبک و نحوه بيان گوينده توجه کنيد .نشانه هاي غير کالمي گوينده را سعي کنيد تکرار کنيد. بطور باز سئوال کنيد. اشتباهات گوش دادن فعال : • سخنان طرف مقابل را قطع نکنيد . • از انجام کارهايي که نشانگر بي حوصلگي شماست پرهيز کنيد . مثل نگاه کردن مکرر به ساعت ـ تماشاي بيرون ـ ورق زدن ـ يک مجله ـ آه کشيدن ـ خميازه کشيدن ـ خاراندن سر • قطع کردن وعوض کردن موضوع • باديگري صحبت کردن • مخالفت کردن • تکرار کلمه به کلمه گفته هاي طرف مقابل • عقب ماندن :داشتي مي گفتي که • حذف کردن قسمتهاي مهم گفته هاي طرف مقابل يا اضافه کردن به آن • از شدت احساسات طرف مقابل کاستن يا شدت بخشيدن • پيشگويي کردن • تحليل و تفسير کردن ،قضاوت کردن • ارجاع به خود • بي توجهي به احساس فرد مقابل از آنچه بيان مي کند :کم اهميت کردن،منطقي کردن ،اطمينان دادن، راه حل ارايه دادن گوش دادن فعال به اندازه حرف زدن و يا حتي بيشتر از ان انرژی مصرف ميكند كودك انسان ظرف دو سال صحبت كردن را مي آموزد اما گاهي شصت سال طول مي كشد تا كس ي گوش كردن را بياموزد. حساسيت و دقت نظر در روابط • • • • حساسيت توانايي درک و پيش بيني احساسات ،انديشه ها و رفتار ديگران است . فرد حساس ودقيق با مشاهده ديگران بدون تأثير روي آنان بواسطه حضورش اطالعات زيادي درباره آنان پيدا مي کند . ما با قضاوت هايمان و ارزيابي ها و تقسيم افراد به خوب و بد وسعت ميدان ديد و درک خود را راجع به ديگران محدود ميسازيم حساسيت مستلزم استفاده کامل از قدرت حس ي خودمان است . استفاده از بازخورد • • بازخورد مي تواند برانگيزاننده يا منع کننده فرستنده پيام گردد . بازخورد به اصالح ارتباط ـ ايجاد اعتماد و احترام متقابل کمک مي کند . باز خورد بدهيد. بازخورد دادن راهي براي بررس ي اين است كه آيا برداشت شما درست است يا خير. زماني كه گوينده مكث ميكند ،فرصت مناسبي براي شما فراهم ميكند تا در يابيد كه آيا آنچه را كه شنيده يا ديدهايد به درستي فهميدهايد يا خير .اين كار با استفاده از بازخورد انجام ميشود. انواع بازخورد • بازخوردمثبت : آن دسته از پاسخهاي ظاهري شنونده که براي شکل گيري و اصالح رفتار ارتباطي متعاقب گوينده به کار مي روند مثل حرکات سر و صورت • بازخورد منفي : آن دسته پاسخهايي که جنبه تنبيهي دارد مثل بي توجهي ـ خميازه و ... • بازخورد صفر: نشانه بي اعتمادي و ناراحتي از ارتباط است . عبارات بازخوردی : • • • • • • استفاده از ضمير من ـ مرا ـ مال من ـ ما ـ همه استفاده از عبارات حس ي در تعبير و تفسيرها : ً ديدم ـ مي بينم که ـ حس مي کنم ـ متوجه شدم -بنظر مي آيد -ظاهرا تو بازتاب افکار : بنظرم ـ به عقيده من ـ فکر مي کنم ـ انتظار دارم ـ اگر اشتباه نکنم ـ مقصودت اين است که بازتاب احساسات : احساس مي کنم ـ خوشحال از اينکه ـ ناراحتم از اينکه مطمئنم که ـ افتخار مي کنم -تو احساس مي کني ( از احساس مي کنم به جاي فکر مي کنم استفاده نکنيد ) اگر چه احساسات از طريق غيرکالمي ابراز مي شوند اما با کلمات بر قدرت آن مي افزاييد . بازتاب خواسته ها تا ديگران بدانند شما چه مي خواهيد . من مي خواهم ـ نمي خواهم ـ دوست دارم ـ قصد دارم ـ مايلم بازتاب اقدامات : بيان اينکه شما چه کرده ايد ـ چه مي کنيد ـ چه خواهيد کرد . صرف زمان الزم در مراودات: • گوش دادن %42 حرف زدن %32 خواندن %15 • نوشتن %11 • • طبق يک نظريه( برن) ارتباط گفتاري بنا به نياز کودک به نوازش شکل مي گيرد ،کودک رفتارهاي کالمي اي را فرا مي گيرد که نيازهايش را بيشتر اقناع کند . طبق يک فرضيه در يک ارتباط بين شخص ي ،هيچکس ً به تمامي باديگري ارتباط برقرار نمي کند و معموال ما با تصويري که از ديگران در ذهن داريم ارتباط برقرار مي کنيم اما هرچه بيشتر در مورد وي بدانيم بيشتر مي توانيم بجاي تصوير شخص ي با خود شخص ارتباط برقرار سازيم . ما با تصويري که از ديگران در ذهن داريم با ايشان ارتباط برقرار مي کنيم .اگر اين تصوير با تصويري که آنان از خود دارند ،سازگار نباشد نمي توانيم ارتباط خوبي با آنها برقرار کنيم .ارتباط کالمي وسيله اي براي رسيدن تصويرهاي معتبر از يکديگر است . گاهي اوقات ديگران مارا آنگونه که ميخواهند ميبينند و ما نيز ديگران را آنگونه که خود ميخواهيم مي بينيم