Transcript Perceptimi - Portali Psiko Social

Perceptimi, Strukturat dhe Llojet e tij
Msc. Armela Xhaho
Ndijimi & Perceptimi ?*
Ndijimi
Perceptimi
• Proces elementar
psikik
• Vjen prej shqisave
• Njohja e informatave
qe merren nga mjedisi
nepermjet organeve
shqisore
Sense organs carry messages
about the environment to the
central nervous system.
Figure 2. The wavelength
sensitivities (response curves) of
the different photoreceptor types
in the vertebrate retina. (Image
courtesy of Webvision)
Figure 6. Afterimages: Stare at the yellow + in the middle of the figure on the left for
15-30 seconds. Then move your gaze to the white square. Did the colours reverse
themselves? Try the same with the red and green figure. These are examples of
"afterimages." See text for explanation.
Choroid Layer of blood vessels that nourish the eye; also,
because of the high
melanocytes content, the choroid acts as a light-absorbing layer.
Cornea Transparent tissue covering the front of the eye. Does not
have any
blood vessels; does have nerves.
Iris
Circular band of muscles that controls the size of the pupil. The
pigmentation of the iris gives "color" to the eye. Blue eyes have the
least
amount of pigment; brown eyes have the most.
Lens Transparent tissue that bends light passing through the
eye. To focus
light, the lens can change shape by bending.
Pupil Hole in the center of the eye where light passes through.
Retina Layer of tissue on the back portion of the eye that
contains cells
responsive to light (photoreceptors)
Sclera Protect coating around the posterior five-sixths of the
eyeball
Humor
Clear, jelly-like fluid found in the back portion of the eye. Maintains
shape of the eye.
ne erresire
ne drite
Organi I ndijimit te degjimit
prekja
Shijimi
shijet
nuhatja
Organi kinestetik
•
•
•
•
Pozita dhe drejtimi I levizjes se
trupit
Gjymtyreve
Muskujve
Perceptimi
• Permbledh nje sere procesesh permes te cileve ne
arrijme te njohim , organizojme dhe kuptojme
sensacionet, ngacmimet, apo informatat qe marrim nga
stimuli I mjedisit
Ajo qe ne perceptojme nuk eshte e
njejta me ate qe kuptojme
• Kuptimesia e cdo realiteti nuk mund te
realizohet pa pjesemarrjen e kujteses ,te
perfytyrimit, te te menduarit, pa qendrime
dhe perjetime emocionale
Perceptimi- baza e eksperiencave tona njohese
Organet tona perceptive I shenderrojne stimujt e
perceptuar nga
•
• Energji e jashtme fizike
1
• Impulse te brendshme elektrike
2
• Aktivitete konjitive
3
Ka te beje
me
kuptimesin
ee
realitetit
Eshte akt
levizor
Proces
psikik
elementar
njohes
Eshte nje
pergjithesim
tiparesh
Karakteristikat e
perceptimit
I lidhur dhe
I ndikuar
prej
pervojave
njohese
Struktura e nje akti perceptiv
Hallka 1
Mjedisi rrethues, objekte dhe stimuj te vecante qe
terheqin vemendjen dhe behen burim fillestar I
ndjesive dhe perceptimeve tona.
Pragu I ndijimit- ;potenciali minimal I veprimit te nje
ngacmuesi I cili duhet te veproje me nje force dhe
intesitet te caktuar
Hallka 2
Ndjesite e diferencuara te cilat veprojne me nje force dhe
intesitet te caktuar dhe qe behen objekt I vecante I sistemit tone
sensorial.
Ndjesi te tilla si rreze drite, vale zanore , tinguj, ngjyra, tipare apo
cilesi te tjera
Hallka e 3
•Formohet nga nderveprimi I stimujve specifike me
llojin e receptorit te aktivizuar.
•Qelizat receptore jane organet e specializuara
ndijuese te syrit , veshit, hundes, gjuhes, dhe lekures,
te cilat u pergjigjen stimujve qe vijne nga mjedisi.
Hallka e 4
Perbehet nga nervat ndijore qe lidhin receptorin me trurin.
Nxitja e qelizave receptore ben te mundur fillimin e proceseve te
te parit , te degjuarit te nuhaturit dhe ndjesive te tjera
Hallka e 5
Truri.
Perceptimet tona pasqyrojne jo vetem informacionet e sjelljeve
te ndryshme ne tru por edhe ndjenja , qendrime , besime,
kujtime te maganizuara ne te.
Qendrueshmeria perceptive
• Prirja per te perceptuar objektet ne
menyre te qendrueshme , pavarsisht nga
ndijimet e ndryshme qe kapen nga
shqisat tona ne nje situate konkrete.
Determinantet e perceptimit
Kohezgjatja
Reaksione
reversible?
Organizimi
Strukturimi
Psh.bora ,era
Intesiteti
fizikale
Semundja?
Droga ,
alkoli?
shendeti
fiziologjike
Vemendja
Koncentrimi
levizshmeria
motivacionet
Pershtatja
perceptive
Self- fulfilling
prophecy
iq
pervoja
psikologjike
emocionet
1. Qendrueshmeria
e madhesise
2.Qendrueshmeria
e formes
3. Qendrueshmeria
e ndricimit
4. Qendrueshmeria
e ngjyres
1. Qendrueshmeria e madhesise
Ruajtja e tipareve ne permasat e konstruktit te objekteve gjate perceptimit te
tyre. I perceptojme objektet e njohura me te njejten madhesi edhe pse imazhi
qe bie ne retine ndryshon
2.Qendrueshmeria e formes
Na lejon te perceptojme objektet apo dukuri te njohura sikur kane nje forme
te qendrueshme dhe nese mund ti shohin nga kende te ndryshme vrojtimi
3. Qendrueshmeria e ndricimit
Perceptimi yne per nje objekt te shendritshem ose te erret qendron konstant
pavarsisht ndryshmet ne shkallen e ndicimit
4. Qendrueshmeria e ngjyres
Prirja perceptuese per te pare objektet e njohura sikur kane vazhdimisht te
njejten ngjyre, pavarsisht nga shkalla e intesitetit dhe ndicimit.
Permbajtja e perceptimeve tona
• Bashkesi e funksioneve psikologjike qe e
lejojne organizmin te marre vazhdimisht
informacionin e nevojshem per gjendjen
dhe ndryshimet qe ndodhin ne mjedisin e
jashtem ose dhe te brendshem.
3.
Perceptimii
pozites
4.
Perceptimi
I largesise
2.
Perceptimi
I
madhesise
1
.Perceptimi
I formes
5.
Perceptimi
I thellesise
6.
Perceptimi
I kohes
Llojet e perceptimeve
7.
Perceptim
I vetes e I
te tjereve
Perceptimi I Hapsires
• Pasqyrimi ne vetedije I
formes, madhesise ,
raportet dhe mardheniet
e vendosjes se sendeve
apo dukurive te realitetit
objektiv
• Shqisa e te parit,
degjimore, thellesise shqisa hapsinore
Perceptimi I formes
• Realizohet me ane te
analizatoreve
pamore, degjimore,
te prekjes dhe te
levizjes.
Perceptimi I madhesise
• Ka te beje me vetedijen e
subjektit per te kapur
permasat e nje sendi apo
objekti dhe te gjithe
ndryshimet e dukshme qe
pesojne per shkak te
largesise, ndryshimit te
vendit apo ndikimeve te
drites.
• Formohet prej 3 permasa
kryesore :
• Gjeresi, gjatesi, lartesi
Perceptimi I largesise
• Pozicionimin e vetes
ne boten
trepermasore
Perceptimi I thellesise
• Pozicionimin e vetes
ne boten
trepermasore
Parallel lines
Aerial
Relative colour of objects
Texture
increased texture density
Pattern of light and dark
Perceptimi I kohes
• Ka te beje me zgjatjen ne njesi kohe te
ngjarjes apo ndodhise qe perceptohet
drejtpersedrejti prej shqisave tona
Perceptimi I vetes dhe te tjereve
• Perceptimi I tipareve
te jashtme fizike ,
menyra sjellje dhe
perceptimi I tipareve
te brendshme.
Iluzionet perceptive
• Iluzionet jane perceptime te deformuara
apo te shtremeruara te realitetit qe terheq
ne menyre te vecante vemendjen tone
Iluzione
Shqisore
Iluzonet
operative
/te veprimit
Deluzione
TEORITE E PERCEPTIMIT
1.TEORIA E
SHABLLONEVE
2.TEORIA E
PROTOTIPAVE
3.TEORIA E
TIPAREVE
• Grumbullimi ne kujtese I modeleve
alternative
• Shembulli me I mire I gjeur si
perfaqesues per nje klase
• Harabeli, nena
• Lidhja e tipareve te shembullit konkret
me modelin e regjistruar ne kujtese
• Subjekti qe percepton nderton nje model
konjitiv , perdor informacion sensor dhe
4. TEORIA E PERCEPTIMIT
burime te tjera info
NDERTUES/INTELIGJENT
• Ex. * St-p
• Perceptimi ndermjet ndijimit jo iq
5. TEORIA EPERCEPTIMIT
TE DREJTEPERDREJTE
6. TEORIA
EKOMPJUTERIKE E
PERCEPTIMIT
• Perceptojme ANET, KONTURET, ZONAT
E NGJASHMERISE, 2D, 3D
• SKICA
Grupi 1- Iluzione Shqisore
• Shkaktohen nga proporcionet e caktuara
te ngacmimeve .
Grupi i. 2- Iluzonet operative /te
veprimit
• Kur dikusht per shkak te frikes , I
percepton disi ndryshe objektet apo
njerezit e tjere
Grupi I 3- Deluzione
• Crregullim te te menduarit
• Patologjia e xhelozise
• Deluzione paranoide