SKIZOFRENIA Armela Xhaho

Cfare eshte Skizofrenia?

• Forme e sjelljes anormale qe I referohet nje grup psikozash ku perfshihen shtremerime te funksionimit : Te menduarit Terheqje sociale Perceptim in Sjellje te cuditshme Gjendjen shpirteror e

• “Shpirt i ndarë”- Greqisht • 1896 – Krepelin – tipet e ndryshme te psikozave . Demenca Praecox (deluzione, halucinacione, probleme te vemendjes) • Psikiatri zvicerian Eugen Bleueler “skizofreni”

Diagnostifikimi sipas DSM IV

1. Deluzione Halucinacione 3. Fjalim/mendim i çrregullt (jo i rrjedhshëm) 4. Sjellje katatone, ose theksuar çrregullsi e në sjellje 5. Simptoma negative

C: Kohëzgjatja:

• 6 muaj • të pakten një muaj që nga shfaqja e simptomave nga grupi A (faza aktive e simpomave), dhe mund të përfshijë periudha të simptomave si fazen aktive te keqësimit ose fazën e shfaqjës se simptomave pozitive

Simptomat pozitive përfshijnë:

Mendime të çrregulluara Iluzionet Haluçinime, si dëgjime të zërave apo tingujve Deluzionet

Simptomat negative përfshijnë:

kur ndjehen të pa interesuar dhe emocionalisht të zbrazët pamundësi për t’u koncentruar nevojë për t’u ndjerë të mbrojtur dëshira për të qëndruar larg prej njerëzve

Deluzionet

• ide të gabuara, të pabazuara në realitet

1 ne 100 njerez

Deluzionet e persekutimit

Deluzionet e kontrollit

Deluzioni I references

Deluzioni I mekatit apo I fajit

Deluzioni I hipokondriazes

Deluzioni nihilist

Deluzioni I madheshtise

Deluzionet e kontrollit 1. Mendime te transferueshme 2. Mendime te nderfutjes 3. Mendimet e terheqjes

Humbja e asosacioneve • Idete kapercejne nga nje dege ne tjetren, te palidhura

Varferi ne permbajtje Neologjizmat Crregullimet e te folurit Sallata e faleve Tingellimi

Crregullime te perceptimit Iluzione vizive Shqetesime auditive Veshtiresi ne nuhatje Keqesim I vemendjes selektive Veshtiresi ne te kuptuarit e njerezve te tjere Veshtiresi ne identifikimin e njerezve

Halucinacionet

Crregullimet e gjendjes shpirterore • Pergjigje emocionale e reduktuar • Anhedoni • Afekt I papershtatshem

Stereotipi sjellje te vazhdueshme te pakuptimta Crregullime te sjelljes motorike Nivele te larta / te ulta te aktivitetit fizik

Terheqje sociale Deatashim emocional Mungese vemendjeje Nuk kane nderveprim nderpersonal Probleme me veshtrimin ne sy Mezi kuptojne veten e tyre

Fillimi dhe rrjedhja e skizofrenise Performance e ulur Izolimi Higjena Faza e fshehte

deluzione halucinacione Faza aktive Te folur te crganizuar

Nentipet e skizofrenise Skizofreni Paranoide Skizofreni e corganizuar Skizofreni Katatonike

1. Skizofrenie e corganizuar • Skizofrenia hebefrenike- sjellje feminore • E folur inkoherente • Shqetesime te gjendjes shpirterore • Sjellje e corganizuar

2.Skizofrenia Katatonike • Stupor Katatonik • Mund te demtojne veten • Ekolali • Ekopraksi • Negativizem katatonik • Atrofizem I trurit te vogel

3.Skizofrenia Paranoide Deluzione dhe halucinacione te lidhura me persekutimin/ madheshtine • Identitet deluzional

Dimensionet e skizofrenise • Dimensioni procesiv- reaktiv • Dimensioni I simptomave pozitive dhe negative

Kategorite e skizofrenise • Episod akut I skizofrenise • Crregullimi skizofreniform

Crregullimet deluzionale • Tipi persekutues • Tipi madheshtor • Tipi xheloz • Tipi erotomaniak • Tipi somatik

Prespektivat mbi skizofrenine 1. Prespektiva Biologjike 2. Prespektiva Konjitive 3. Prepektiva e Familjes 4. Prespektiva Psikodinamike 5. Prespektiva Humaniste 6. Prespektiva Biheviorale

Prespektiva Biologjike 1. Studimet gjenetike 2. Studimi I familjeve : • 1 prind skizofren 13%/ 2 prinder – 46% • Kusheri te pare- 10 here me shume 3. Studimet e binjakeve • Bizigotike- 14%/ Monozigote 38%

4. Studimet me te adoptuarit • Menyra e transmetimit 5. Studimet me rrezikshmeri te larte gjenetike 6. Studimet me rrezikshmeri te larte sjellore

Imazhet trunore

Demtim I trurit Demtim I trurit fetal Simetri e trurit Ventrikuj me te zmadhuar

Studimet biokimike • Nivele te larta te dopamines & receptoreve • Imbalance te seretonines •

Kimioterapia

- klozapina • Pasojat negative- Diskineze tradive

Prespektiva Konjitive Deficit I vemendjes • shkak biologjik Vemendje e larte • mbipresin stimujt qe vijne nga mjedisi Vemendje e ulet • perceptimi dhe procesimi I nje stimuli

Teorite e familjes • Emocionet e shprehura • Devijanca ne komunikim

Teorite psikodinamike • Mardhenie e hershme ankthioze nene femije

Teorite humaniste • Lidhje jo normale prind femije- femija dyshon per legjitimitetin e ndjenjave

Prespektiva biheviorale • Mesimi I mospergjegjshmerise – femije nga familje te shqetesuara • Terapia: 1. Rimesimi I sjelljes normale 2. Perforcim I drejtperdrejte 3. Ekonomia Token 4. Trajnim I aftesive sociale