Transcript YAKIN DO*U ÜN*VERS*TES* E**T*M B*L*MLER* EN*ST*TÜSÜ E

BESİME NİZAMOĞLU
BİREYİN ÖĞRENMESİNİN DAHA ETKİN VE
KALICI OLMASI İÇİN SUNULAN ÖĞRENCİ
MERKEZLİ BİR YAKLAŞIMDIR.
Beyin temelli öğrenme, sinirbilim
(neuroscience) araştırmalarının bulgularına
göre beynin yapısına ve işlevine dayalı
olarak beynin nasıl çalıştığını anlayarak
öğrenme ve öğretmeyi en üst düzeye
çıkarma anlayışıdır.
İnsan beynin en önemli besin kaynağı
çevredir. Önemli olan beynin
uyarılmasıdır. Kişinin parmak izleri gibi
her beyin eşsizdir ve müthiş bir
potansiyele sahiptir. Beyni ne kadar çok
çalıştırırsak o kadar iyi işler. Beyin temelli
öğrenme;
düşünmeyi düşünme,
düşünmeyi öğrenme yöntemidir.
Öğrenmenin temelini sinir sistemi ve
beyin oluşturmaktadır.
Öğrenmenin merkezi olan beyni
tanımak öğrenmenin ve öğretimin de
ilk hedefi olmalıdır.
BEYİN GENEL OLARAK:





İKİ YARI KÜRE
DÖRT LOP
DIŞ BEYİN
ORTA BEYİN Ve
ALT BEYİNDEN Oluşur.








Resimlerle düşünme
Ses tonu ve duygular
Vücut dilini kullanma
Duyguları yönetme
Müzik algılama ve üretme
Mizahi algılama ve üretme
Yaratıcılık
Hayal kurup, rüya görme







Mantıksal sıralama
Karar verme
Sayılarla ve hesaplarla ilgilenme
Görülen kişinin adını bellekten çağırma
Kusurlara duyarlılık
Konuşmanın merkezi
Küçük parçalara bölerek algılama/Analiz

Nasırsı madde, beynin sağ ve sol yarımküreleri
arasındaki iletişimi sağlayan kalın bir sinir lifi
demetidir. Yaklaşık 250 milyon sinir lifinden
oluşur. Nasırsı madde bir yarımkürenin
diğerinin yaptığından haberdar olmasını
sağlar.


İnsan beyninin yapısına ve işlevine dayanan bir
öğrenme kuramıdır.
BEYİN TEMELLİ ÖĞRETİMDE ASIL
AMAÇ:Öğrenmeyi en üst düzeye getirmek,
beynin en iyi nasıl çalıştığını anlamak ve
anlatmaktır.
Beyin temelli öğrenmede öğrenenler
yalnızca
çalıştıkları konu ile ilgili bağlantıları
görmezler,
ayni zamanda önceki bilgileriyle yeni
bilgileri
arasında ilişki kurarak anlamlı öğrenmeyi
gerçekleştirirler.


Beyin temelli öğrenmede bireyin obje ve
olayların özelliklerini algılama , onları
zihinde yeniden organize etme özelliği
vardır.Birey algılarını üst düzeyde
genelleme ve soyutlama yaparak daha
önceden öğrendikleri üzerine organize
ederek özümler, yapısallaştırır,bunun
sonucunda zihinde yeni bir anlam gelişir.

Caine ve Caine tarafından ileri sürülen beyin
temelli öğrenme ilkelerinin amacı:
ÖĞRETME VE ÖĞRENMEYİ ETKİN
KILMAKTIR.
1.İLKE:Beyin paralel bir işlemcidir.
İnsan beyni bir defada bir çok işlem yapmaktadır.
Öğretim stratejileri: Renkli poster, resim, grafik vb.,
benzetimleri kullanma, alan gezileri, rol yapma.
2.İLKE:Öğrenme fizyoloji ile ilgilidir.
Öğrenme nefes almak kadar doğaldır; onu engellemek ya da
kolaylaştırmak mümkündür. Stres, mutsuzluk, alkol, beslenme,
egzersiz ve uykusuzluk öğrenmeyi etkiler.
Öğretim stratejileri: Çeşitli materyaller kullanma, okuma, film, video
ve gerçek yaşantılar, şarkı söyleme, rol yapma, dergi,hareket,
resim.
3.İLKE: Anlamı araştırma doğuştandır.
Beyin yeni uyarıcılara yanıt vermek için kendiliğinden
araştırırken bilinenlere ihtiyaç duyar ve bunları otomatik
olarak kaydeder. Bu ikili süreç beyin uyarıldığında meydana
gelir.
Öğretim Stratejileri: İlgi çekici ve anlamlı seçenekler sunma.
4.İLKE: Anlam arayışı örüntülemeyle oluşur.
Bireyin ön öğrenmeleri ile yeni öğrenilenler arasında anlamlı
bir örüntü oluşturulduğunda öğrenmenin niteliği artar ve
anlamlı öğrenme gerçekleşir.
Öğretim stratejileri: Örüntü oluşturmada öğretmenler en az dört
yol kullanabilirler. Birincisi yeni bir konuya başlamadan
önce ön bilgilerin ortaya çıkarma; ikincisi poster, harita gibi
görsel materyaller kullanarak konuya geniş bir açıyla
bakmalarını sağlama; üçüncüsü materyalle ilgili
tartışmalarını teşvik ederek öğrencilerin örüntü
oluşturmalarını sağlama; son olarak modeller oluşturarak ve
grafikler kullanarak örüntü oluşturmalarını sağlamadır.
5.İLKE:Örüntülemede duygular çok önemlidir.
Duygusal ve bilişsel süreçler birbirinden ayrılmaz.
Duygular bellek için çok önemlidir çünkü bilginin
depolanmasında ve geri getirilmesinde kolaylık sağlar.
Duygular süreklidir;özel bir durumdan sonra bir dersin
ya da yaşam deneyiminin duygusal etkisi uzun süre
devam eder.
Öğretim stratejileri: stresi azaltan etkinlikler: nefes alma,
mizah, oyunlar vb.;uyumu artıran etkinlikler:
partner’la öğrenme, tartışmalar, diyalog kurma.; pozitif
duygulara yer verme: Tebrik etme, öğrenenin
davranışını destekleme
6.İLKE:Beyin,parçaları ve bütünleri aynı zamanda işler.
Sol beyin parça bilgileri, sağ beyin bütün bilgileri
organize eder.
Öğretim stratejileri: Üniteye, derse vb. bütüncül bakmayı
sağlama.
7 . İLKE:Öğrenme, hem çevresel algıyı hem de
odaklanmış dikkati gerektirir.
Beyin bilgileri dikkat ederek ve bilinçli olarak alır.
Öğrenme ortamının öğrencinin dikkatini çekecek
şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
Öğretim Stratejileri: Grafik,diyagram,posterler
kullanma. İlgili bilgiyi görsel açıdan
dikkat çekici hale getirme
8.İLKE: Öğrenme , her zaman billinçli ve bilinç dışı
süreçleri içerir.
Bilinçli öğrenmelerin yanı sıra, öğrenenin çevreden
gelen uyarıcılarla farkına varmadan etkileşmesi
sonucu bilinçsiz öğrenmeler de oluşur
Öğretim Stratejileri: Öğrenenlerin bilinçli olarak
öğrenmeleri ve tekrar etmelerine
yardım için, biliş ötesi (metacognition) etkinlikleri
kullanma
9 .İLKE:En az 2 farklı türde belleğimiz vardır.Bunlar:
a)Uzamsal Bellek(Üç Boyutlu) Sistemi
b)Ezberleyerek Öğrenme Sistemi
 Uzamsal bellek sistemi günlük deneyimlerle,

Ezberleyerek öğrenme sistemi ise olgu ve
becerilerle ilgilenir.
Öğretim Stratejileri: Öğrenme-öğretim ortamında
bazen ezberleyerek öğrenme önemli ve
kullanışlıdır. Örneğin, çarpım tablosu, hece
tablosu ve yabancı kelimeler. Fakat ezberlemeye
dayalı öğretim öğrenmenin transferinde kolaylık
sağlamaz ve anlamlı öğrenmenin gelişimine engel
olur.
10 . İLKE: Olgu ve beceriler doğal , uzamsal bellekte yapılandırıldığı zaman
en iyi şekilde anlar ve hatırlarız.
Beyin bilgiyi bağlamda ya da içerikte yer almasına dayalı olarak
sınıflandırır (sorts) ve depolar.
Öğretim Stratejileri: Sınıf içi demonstrasyonlar, drama, projeler, kır
gezileri, yaşantılarla ilgili görsel tasvirler, hikayeler ve farklı konularda
etkileşimde bulunma.
11. İLKE: Öğrenme teşvikle artar ve korkuyla azalır.
Beyin hayatta kalma tepkisinin bir parçası olarak çevrede yeni olanlar için
kararlı bir şekilde uyanıktır.
Öğretim Stratejileri: Öğrencilerin öğrenme ortamın da rahatlamaya ve
dikkatini odaklamaya ihtiyacı vardır. Bunun için öğretmenler bu tür
ortamlar yaratarak, rutin durumlarda sürpriz yaşantılar sağlamalıdırlar.
Aynı zamanda ön öğrenmeleri ile yeni konular arasında bağlantı
kurmalarını istemelidirler.
12.İLKE: Her beyin kendine özgüdür,tektir.
Her bireyin beyni kendine özgüdür ve yaşantısı birbirinden farklıdır. Bu
nedenle öğrenmeler arası kurulan ilişkiler bireyden bireye farklılık
gösterir.
Öğretim Stratejisi: Öğrenme çok yönlü olmalı ve öğrencilerin bireysel ilgilerini
çekecek çoklu öğretme stratejileri kullanılmalıdır
GELENEKSEL ÖĞRETİM
BEYİN TEMELLİ
ÖĞRENME
BİLGİ KAYNAĞI
ÖĞRETİM SÜRECİ
ÖĞRETMEN ÖĞRENCİ
ARASINDA İKİ
YÖNLÜDÜR.
ÖĞRENME
KARMAŞIKTIR.SOSYAL
ETKİLEŞİM,GRUPLA
KEŞFETME, BİREYSEL
ARAYIŞ VE DERİN
DÜŞÜNME HAKİMDİR.
SINIF ORGANİZASYONU
DOĞRUSALDIR.BİREYSEL
ÇALIŞMALAR VEYA
ÖĞRETMEN
YÖNELİMLİDİR.
TEMATİK,
BÜTÜNLEŞTİRİCİ
İŞBİRLİĞİNE DAYALI VE
BİRYSELLEŞTİRİLMİŞ
PROJELERE AĞIRLIK
VERİLİR.
SINIF YÖNETİMİ
ÖĞRETMEN KONTROLLÜ ÖĞRETMEN
VE HİYERARŞİKTİR.
REHBERLİĞİNDE
ÖĞRENCİ MERKEZLİDİR.
BAZI SORUMLULUKLAR
ÖĞRENCİYE VERİLİR.
ÜRÜN
BİLGİ EZBERE
DAYALIDIR.
BİLGİ
YAPILANDIRILMIŞTIR
VE KALICIDIR.





Öğrenenin bireysel ihtiyaçlarını dikkate alarak
geliştirilir.
Buluş yoluyla öğrenme
İş birliğine dayalı öğrenme
Grup çalışması gibi yöntem ve teknikler
geliştirilmeli
Bireysel ayrılıklara yanıt veren çoklu öğrenme
etkinlikleri düzenlenmelidir.
1.
2.
3.
4.
Çoklu zeka kuramı beyin temelli öğrenme
ortamının düzenlenmesinde çok
önemlidir.Çünkü öğretimsel uygulamalar:
Öğrenenlerin öğrenimini kolaylaştırmaktadır.
Kendilerini tanımalarına yardımcı olmaktadır.
Kendilerine güvenmelerini sağlamaktadır.
Yaratıcı düşünmelerini sağlamaktadır.
Teklik:
 Öğrenenlere seçenek sunmak
 Önceki bilgileri ile yeni öğrenmelerini
ilişkilendirmeleri için fırsat sunma
 Öğrenme, stillerini, duygularını ve güçlü
yanlarını tanıma
Değerlendirme
 Öğretmenin zamanında dönüt vermesi
 Öğrenenlerin birbirlerine dönüt vermesi
 Öğrenenlerin kendilerini tanımalarına fırsat
tanıma
 Hataları olumlu öğrenme yoluna çevirme
Duygular
 Öğrenenleri duygularını açıklama konusunda
cesaretlendirme
 Eğlenceyi öğrenmenin bir parçası olarak
tanıma
 Oyunu öğrenmenin bir parçası olarak tanıma
 Olumlu dil kullanma
Anlam
 Bütüncül öğrenmeye yer verme
 Bireysel uygunluk ve duygusal içeriği tanıma
 Çalışma için yeterli zaman verme
 Gelişim ve yansıtma için yeterli zaman verme
Çoklu yol
 Çoklu zekâyı tanıma
 Çoklu tasarım yollarını tanıma
 Çeşitli sunumlar için fırsat tanıma
 Ortamı müzik, poster gibi materyallerle
zenginleştirme
Beyin beden birlikteliği
 Etkin öğrenmeyi sağlama
 Gezi düzenleme ve gösteri yapma
 Hareket etmelerini sağlama
Bellek
 Zihin haritaları kullanma
 Çevreyi kullanma
 Zengin yaşantılar sağlama
Beslenme
 Yararlı besinleri seçmelerini sağlama
 Beslenme hakkında bilgilendirme
 Öğrenme ortamında su bulundurma
Döngü ve ritim
 Enerjik etkinlikler için zaman ayırma
 Öğrenenlerin heyecanlarını tanıma ve
yönetme
 Ritüel(dini bir inanç gibi benimsenmiş
alışkanlık, kişilerce kutsallaştırılmış
davranışlar, biçimler, davranış biçimleri,
temalar), yenilik ve güçlüklerin uygun
kullanımını sağlama
Korkularla baş etme
 Stres yönetimi
 Demokratik ortam sağlama
 Öğrenenleri destekleme
 Ödül yerine içsel motivasyon sağlama




Tartışma öğrenenin kendi bilgisini
yapılandırmasında etkilidir. Bu yüzden
tartışma ortamı yaratın.
Öğrenenlere öğrenmelerini motive edici
zengin ortamlar sunun
Kendilerini ve arkadaşlarını
değerlendirmeleri için onları cesaretlendirin
Ödüllerin öğrenen için stres kaynağı olmasını
engelleyin



Öğrencilerin grupla öğrenmelerini ve
bilgilerini paylaşımlarını sağlayacak alanlar
oluşturun.
Öğrenme ortamını sadece sınıfla
sınırlandırmayın. Sınıfın yanı sıra dış
mekanları da etkin kullanın
Okulun genel amaçlarını okul koridorlarına
ve halka açık alanlara asın


Beyin gelişimini olumlu etkilemek için
öğrenme çevresindeki uyarıcıları değiştirin
Öğrenenin sosyal çevresi ve okul arasındaki
ilişki kurmasını sağlayın




Demirel,Ö.Eğitimde Yeni
Yönelimler.Ankara:Pegema yayıncılık,2010
http://www2.aku.edu.tr/~gocak/yeni%20yon
elimler/beyintemellirasim.pdf
http://www.donusumkonagi.net/makale.asp?
id=5477&baslik=beyin_temelli_ogrenme
www.karincayontemi.net/index/sadullah%20paksoy
/1.doc