Transcript REFORMA E RAPORTIMIT FINANCIAR TE SEKTORIT PUBLIK

Raportimi dhe Auditimi i Financave Publike
transparencë dhe
cilësi në
vendimarrje
PERMBAJTJE
Buxheti Publik 2013
Entitetet Publike – aktiviteti financiar
Reforma e raportimit financiar ne sektorin publik
Verifikim dhe analize (Hapi i I-re)
Reforma ligjore dhe administrative (Hapi i II-te)
Raportimi financiar sipas standarteve nderkombetare (Hapi III-te)
Auditimi i jashtem i pasqyrave financiare te qeverise (Hapi i IV-t)
Reforma te tjera te rendesishme
BUXHETI PUBLIK 2013
NE DEFICIT QE NE PLAN
DEFICITI NE RRITJE NE VARESI
TE
MOS-REALIZIMEVE /
MBISHPENZIMEVE!
ENTITETET PUBLIKE
Qeveria Qendrore
Ministrite
Kontribuese
Shpenzuese
Korporata
Institucione
Qendrore
Entitetet kane aktivitetin e
tyre ekonomik qe krijon:
Te Ardhura
Shpenzime
Asete
Detyrime
REFORMA E RAPORTIMIT FINANCIAR TE SEKTORIT PUBLIK
Me baze inkasimi
Me baze Akruale
Te Ardhura
(kur inkasohen)
Te Ardhura
(kur ndodhin)
Shpenzimet
(kur paguhen)
Shpenzimet
(kur ndodhin)
Qeveria Shqiptare punon
kryesisht ne baze inkasimi!
Asete
Detyrime
Standartet nderkombetare
(IPSAS) jane me baze akruale!
REFORMA E RAPORTIMIT FINANCIAR TE SEKTORIT PUBLIK
Vendet e zhvilluara ne
Europe e me gjere kane
zbatuar raportimin akrual
sipas standarteve
nderkombetare. Shembull i
nje reforme te sukseshme
eshte dhe Slovakia.
Nje reforme e tille
eshte e nevojshme
dhe ne Shqiperi!
Hapi 1:
Verifikim &
Analize
Reforma ne
Raportimin
Financiar te
Sektorit
Publik
Hapi 4:
Auditim i Jashtem i
Pasqyrave
Financiare te
Qeverise
Hapi 2:
Reforme
(Ligjore +
Administ.)
Hapi 3:
Raportimi
financiar sipas
standarteve
nderkombetare
(IPSAS)
REFORMA E RAPORTIMIT FINANCIAR TE SEKTORIT PUBLIK
KA DISA PERPARESI:
1.Rritjen ndjeshem te cilesise se raportimit financiar ne sektorin publik
duke mundesuar nje kuptim me te mire te financave publike ne te gjitha
nivelet dhe nje vendimmarrje me te informuar ne lidhje me investimet,
menaxhimin e buxhetit dhe gjendjes pasurore etj.
2.Bashkeveprim me efikas me investitore / pale te treta qe
nderveprojne me qeverine
3.Transparence e rritur mbi aktivitetin financiar te qeverise qendrore
dhe atyre lokale
4.Mundesia per te pasur verifikim te raportimit financiar nga auditore te
jashtem
5.Pergatitja per implementimin e Standarteve Europiane te
Kontabilitetit te Sektorit Publik
VERIFIKIM DHE ANALIZE (HAPI I I-RE I REFORMES)
Mund te behet ne kuader te fillimit te reformes apo me qellim te verifikimit te situates
financiare ne nje moment te caktuar kohor (nderrim pushteti a fund viti fiskal etj.)
1. Analize e entiteteve dhe gjenerimit, perpunimit, konsolidimit dhe raportimit te informacionit
financiar.
2. Analize dhe pershkrim i nivelit aktual te raportimit financiar permes entiteteve qeveritare nga
ato te nivelit me te ulet deri te niveli i ministrive.
3. Analize dhe verifikim i gjendjes pasurore te qeverise dhe entiteteve te kontrolluara prej
saj (Asete e Detyrime).
4. Analize dhe verifikim ne lidhje me kontratat me te medha te sherbimit a te puneve
publike qe jane ne progress per te pare shpenzimet akruale.
5. Analize e nevojave per raportim financiar permes anketes apo intervistave me palet qe jane
perdoruese te informacionit financiar ne sektorin publik.
6. Analize e sistemeve te informacionit qe perdoren aktualisht nga qeveria shqiptare per te
rregjistruar transaksionet me fondet publike dhe per te gjeneruar raporte financiare.
3. Analize dhe verifikim i gjendjes pasurore te qeverise dhe
entiteteve te kontrolluara prej saj (Asete e Detyrime):
Asete
Detyrime
1. Analize e verifikim i aseteve
likuide.
1. Analize e struktures dhe
maturitetit te detyrimeve;
2. Analize dhe verifikim i aseteve te
tjera financiare.
2. Verifikim i detyrimeve (borxheve)
me institucione financiare
3. Analize dhe verifikim i aseteve
jo-financiare (te trupezuara ose
jo)
3. Verifikim i detyrimeve te tjera me
baze instrumentash (bono
thesari, obligacione etj.)
4. Verifikim i detyrimeve te tjera me
pale te treta
VERIFIKIM DHE ANALIZE (HAPI I I-RE I REFORMES)
4. Analize dhe verifikim ne lidhje me kontratat me te medha te sherbimit a te
puneve publike qe jane ne progress per te pare shpenzimet akruale:
1. Analize e kontratave me te medha ne progres dhe e termave /
progresit te punimeve.
2. Analize e pagesave te kryera nga Qeveria dhe krahasim me
progresin e punimeve dhe termat e kontrates per te pare:
a)
Nese pagesat jane me te avancuara se punimet a a cfare
parashikohet termat e kontrates e per pasoje ka nje te drejte
nga Qeveria (Aset)
b)
Nese pagesat jane me te prapambetura se punimet a cfare
parashikohet ne termat e kontrates e per pasoje ka nje
Detyrim nga ana e Qeverise (Shpenzim akrual shtese).
REFORMA LIGJORE DHE ADMINISTRATIVE (HAPI I II-TE)
Reforma Ligjore
Reforma Administrative
Draftimi dhe miratimi ne parlament i ligjit i
cili rregullon raportimin financiar te
entiteteve publike duke perdorur standartet
nderkombetare te kontabilitetit per sektorin
publik SNKSP (IPSAS).
Te ngrihet dhe zbatohet sistemi i ri i
raportimit financiar sipas SNKSP sipas
ligjit.
Ketu mund te behet diferencim per kerkesa
raportimi te entiteteve ne nivele te
ndryshme. Gjithashtu duhet pasur parasysh
qe kompani publike mund te kene kerkesa
te tjera te raportimit financiar sipas SNRF.
a) Zhvillimin e udhezuesve te raportimit
b) Perkthimin e SNKSP per reference
nga perdoruesit
c) Implementimin e softwareve te ri apo
azhornimin e softwareve ekzistues qe
te mundesojne raportimin e ri
d) Trainim te stafit qe do te merret me
raportimin financiar (si atyre qe
punojne ne departamentet e finances
dhe te drejtuesve te tjere te
institucioneve)
Ligji duhet te percaktoje dhe detyrimin e
auditimit te ketyre pasqyrave financiare te
pakten ne nivelin me te larte te konsolidimit
– ate te ministrise.
Per secilin entitet kjo do te kerkoje:
RAPORTIMI FINANCIAR SIPAS STANDARTEVE
NDERKOMBETARE (HAPI I III-TE)
Raportimi ne nivel entiteti e me tej Konsoliduar ne nivel
Minstrie / Qeverie sipas kerkesave IPSAS:
1.Pasqyra e pozicionit financiar (Asete / Detyrime)
2.Pasqyra e performances financiare (Te Ardhura / Shpenzime)
3.Pasyra e ndryshimit ne Kapital
4.Pasyra e levizjes se parase (Inkasimet / pagesat)
5.Pasyra e krahasimit me buxhetin (nese kerkohet: buxhet vs aktual)
6.Shenimet perkatese plotesuese (politika kontabel dhe shenime shpjeguese)
AUDITIMI I JASHTEM I PASQYRAVE FINANCIARE TE
QEVERISE (HAPI I IV-T)
1.Auditim i Jashtem i Pavarur nga kompanite Big 4
2.Auditim i kryer sipas Standarteve Nderkombetare te Auditimit (ISA)
3.Auditohen pasqyrat e pergatitura dhe konsoliduara ne nivel Ministrie
4.Pasqyrat financiare te audituara botohen per efekt transparence
5.Ministrite marrin dhe raport shtese (Letra ndaj drejtuesve) qe
permbledh gjetje te tjera mbi sistemet e kontrollit te brendshem,
riskun etj.)
Reforma te tjera te rendesishme qe ndikojne ne cilesine e raportimit financiar dhe te
aktivitetit financiar te qeverise ne pergjithesi jane:
I. Permiresimi i sistemit te kontrolleve te brendshme
1. Zbatimi i kornizave nderkombetare te kontrollit (Psh. COSO)
2. Diagnostifikim / zhvillimi / permiresimi i sistemeve te kontrollit.
3. Udhezues te kryerjes se proceve themelore e mbeshtetese etj.
II. Rritja e efikasitetit te Auditimit te Brendshem
1. Outsourcing te elementeve me teknike te punes (analiza e riskut, planifikimi i
punes, testimet specifike, raportimi etj.)
2. Ristrukturimi i funksionit te Auditimit te Brendshem
3. Rritja e kapaciteteve te Auditimit te Brendshem (trainime, zhvillime
udhezuesish, rishikim i puneve / raporteve etj.
Raportimi dhe Auditimi i Financave Publike
transparencë dhe
cilësi në
vendimarrje