Transcript Te nxenit tek te rinjte

TRAJNIM:
Si nxënë adoleshentet?
1
4/13/2015
OBJEKTIVA
Të njihen disa nga arsyet pse prezantohen
cështje të të nxenit tek adoleshentet
 Të njihen mekanizmat themelore të të
nxënit tek adoleshentet
 Të njihen teoritë e të nxënit nga
adoleshentet
 Të njihen inhibitorët e të nxenit

2
4/13/2015
Endje të mesuesit në shkollë…..
C’duhet mësuar?
 Cili është qëllimi i fundëm i mesimit?
 Si vendosen prioritetet?
 C’është “dije” për mësuesin?
 Po besimi dhe ndjenja e tij?
 Po gabimi??

Ku mësojnë adoleshentet?
Në
grupe!
Sporadike,
rastësore!
Në
cyberculture!
Stihike!
Në
mikrokultura
!
Familja, rrethi
shokeror!
Nga
shkolla!
Kurrikula!
4
Dy shkolla të ndërtimit formal të mesimit:

Parashtrimi sistematik i
informacionit: përshkrimi i
drejtpërdrejt i tij

Parashtrimi problemor:
nxenesit e ndërtojnë vetë
dijen/rolin /shprehinë
TEORITE E TE NXENIT
Të nxënit bihejvioral
Të nxënit social
Të nxënit kognitiv
Të nxënit konstruktiv
Teoria e përpunimit të
informacionit……
1. BIHEJVIORIZMI
 Feedback
si informacion per
reagimet/qendrimet
 Perforcim pozitiv: negativ: neutral
 Nxitja per reagim specifik.
pozitiv/negativ; i jashtem i
brendshem,
 Praktikat bihejviorale per të rritur
motivimin per sjellje të sakte
7
4/13/2015
2. KOGNITIVIZMI





Regjistrat shqisor
Kujtesa (afatgjate/afatshkurter)
Perseritja
Organizimi i të kuptuarit
Skema
Te nxenit aktiv dhe zoterimi i plote
Lidhja e ideve mes tyre dhe me c’ka dihet
Respektimi i lidhjeve shkakore
Organizuesit e avancuar
3. PERPUNIMI I INFORMACIONIT







Caktimi i qellimit
Gjetja e teknikave
Fjalët kyce
Organizimi i informacionit sipas kuptimit
Pyetjet ndaj veten
Metakognicioni, analiza, planifikimi,
implementimi, monitorimi, modifikimi.
Leximi aktiv: përgjithesimi, të pyeturit,
sqarimi, parashikimi gjatë leximit
4. KONSTRUKTIVIZMI
Interpretimi i ideve nga këndvështrimi personal
Vendi i debatit dhe diskutimit
Vendi i projekteve, i praktikave dhe
i perspektivave të shumëfishta
5. TE NXENIT SOCIAL
Vemendja
 Ruajtja
 Prodhimi i sjelljes
 Motivimi per ta ruajtur sjelljen e re
 Vetefikasiteti
 Agresioni,
 Qendrueshmeria
 Vetebesimi

6. TE NXENIT PROBLEMOR
Mirestrukturimi: qartesia, njohja e procedurave
të zgjidhjes dhe e standarteve të vleresimit të
zgjidhjes;
 Trazimi i ndjenjave
 Kurioziteti, pakenaqesia me “status quo”- ne.
 Vendi i dijes, ambientimi me probleme të
ngjashme
 Vendi i dijes inerte,
 Njohja e modeleve të ngjashme me problemin

7. TE NXENIT VEZHGES
Të nxënit përmes vezhgimit
 Vigotski
 Skelat gjate të nxenit

13
4/13/2015
Konceptet themelore të të nxënit
1. Ngacmimi




Si ngacmimi i lartë ashtu edhe ai i ulet prekin
performancën.
Eysenck (1982): vëmendja dhe ngacmimi janë të lidhura.
Ngacmimi: a: pasiv (ngre ose ul vëmendjen)
b: specifik (përqendron vëmendjen në një
detyrë specifike të të nxënit)
Ngacmimi shkakton reagime emocionale.
14
4/13/2015
Konceptet themelore të te nxenit
2. Vemendja
Teoria e filtrimit: vemendja përqendrohet
vetëm tek një cështje dhe jo më shumë.
 Teoria e vemendjes se qellimshme.
 Teoria e vemendjes si shprehi e
riparueshme (Gagne)

15
4/13/2015
Koncepte të te nxenit
3. Inteligjenca
Gardner:
–
–
–
–
–
–
–
4
Inteligjenca matematikore
Gjuhesore
Hapesinore,
Trupore,
Muzikore,
Nderpersonale,
Intrapersonale.
16
4/13/2015
Koncepte të të nxënit
4. Qendrimet

Teoria bihejviorale e ndryshimit të qendrimeve (roli i
shperblimit)

Teoria e banancimit të ndryshimit (Gestalt) (Zhbalancimi
i besimeve sjell presionin per të ndryshuar qendrimet;
Ndjenjat dhe uniteti i besimeve)

Teoria e konsistences kognitive per ndryshimin e
qendrimeve

Teoria e disonances kognitive e ndryshimit të qendrimeve
17
4/13/2015
Konceptet themelore të të nxënit
5. Stilet e të nxënit:







Stili i varësisë/pavarësisë nga fusha;
Stili i skanimit të dallimeve;
Stili i rrafshimit /mprehjes së tipareve të situatës;
Stili i reflektimi dhe reagimit;
Stili i dallueshmerisë konceptuale;
Stili i skanimit të përvojës (Kolb):
– përvoja konkrete,
– vëzhgimi reflektiv,
– konceptualizimi abstrakt,
– eksperimentimi aktiv.
Stili serealist : holistik (Pask)
18
4/13/2015
Konceptet themelore të te nxenit
6. Krijimtaria:
aplikimi i ideve dhe pervojave të shkuara ne menyre
origjinale ne lidhje të ngushte me inteligjencen

Shprehite e krijimtarise:
– Rrjedhshmeria e gjuhes dhe mendimit (parakusht)
– Fleksibiliteti,
– Vizualizimi,
– Imagjinata,
– Te qenurit i hapur
– Origjinaliteti,
– Mendimi produktiv,
– Te menduarit lateral (hemisfera e majte dhe e djathte)
19
4/13/2015
Konceptet themelore të të nxënit
7. Motivimi:








Bihejviorizmi
Teoria e nevojave ( Masloë)
Disonanca kognitive
Teoria humaniste
Teoria kognitive
Rogers, nevoja per vetrealizim.
Malone: motivimi i brendshem baret nga sfida, fantazia,
kurioziteti
Plani Keller:
– zgjo interesin,
– krijo lidhjen,
– krijo pritshmerine e suksesit,
– prodho kenaqesi permes shperblimeve
20
4/13/2015
Konceptet themelore të të nxënit
7. Transferi i te nxenit
Ngjashmeria midis detyrave
Kushtet e transferit
Transferi pozitiv
Transferi negativ
Transferi specifik
Transferi i pergjithshem
21
4/13/2015
Konceptet themelore të të nxënit
8. Metakognicioni:
 Proces
i të menduarit mbi të
menduarit
 Monitorim aktiv dhe rregullim i
proceseve kognitive gjate të nxenit
 Planifikim i të nxenit, zgjidhjes se
problemeve dhe vleresim i rrugeve të
te nxenit.
22
4/13/2015
Konceptet themelore të të nxënit
9. Ankthi:



Faktor inhibues i të nxënit
Nxitet nga situata ku kërkohet vendimmarrje ose gjykim.
Eshte dy llojesh:
– ankth i situatës,
– ankth i vetes (tipar). Kombinimi ndodh shpesh


Dëmton funksionet kognitive: vemendjen, kujtesen,
formimin e koncepteve dhe zgjidhjen e problemeve.
Demton vetëvleresimin dhe mbrojtjen e vetes.

23
4/13/2015
SI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKE?
ROBERT MAGER:




CILI ESHTE DESTINACIONI I NDERHYRJES?
SPECIFIKO REPERTORIN E SJELLJES SE
DESHIRUAR! (OBJEKTIV I ARRITJES)
SPECIFIKO MASEN E SUKSESIT!
SPECIFIKO KOHEN E KRYERJES SE SJELLJES!
SI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKE?
NORMAN GRONLUND:
GJEJ ELEMENTET E SJELLJES SE DESHIRUAR!
PROGRAMOJI ATO SI PJESE TE MESIMIT!
SIGURO QELLIMIN E TE NXENIT!
PROVOKO EMOCIONIN E TE NXENIT!
Teorite e reja të të nxenit
Neuroshkenca
26
4/13/2015
Teorite e reja të të nxenit
Modelet mendore (trajtat e realitetit
permes të cilave individet kuptojnë
fenomene specifike)
 Teoria e konstruktit personal
 Teoria e sistemeve, korelacioni mes tyre.

27
4/13/2015
Vështirësi …

Mungesa e konsensusit mbi:
–
–
–
–
–
–
Treguesit e performancës;
Rrjetin e aktoreve edukativ e social;
Kapërcimin e izolimitdhe vetmise sw mesuesit;
Stilin e drejtimit dhe të manaxhimit të shkollës;
Nevojat prioritare në arsim.
………………………………..
28
4/13/2015