Transcript Emocionet - Portali Psiko Social

Përqasjet për kuptimin
e emocioneve
Msc. Armela Xhaho
Ceshtjet kryesore
1. Nocioni dhe definimi i emocioneve
1.1 A janë të lindura emocionet apo nevojitet që t'i mësojmë?
1.2 Historik i perkufizimit te emocioneve
2. Karakteristikat e emocioneve
3. Manifestimet fiziologjike të emocioneve
3.2 Ndikimi i emocioneve
3.2 Llojet e emocioneve
4. Cfare mendon se shkakton emocionin, pasojat?
5.Funksionet dhe rendesia e emocioneve
6. A mund ti fshehim emocionet?
Detektori i gënjeshtrës – poligrafi
Koncepti per emocionin?
Koncepti per emocionin
• Prejardhje - gjuha dhe kultura frenge
• Emocioni eshte kosnideruar si nje gjendje e
ngacmuar ose e trazuar e ndergjegjes se individit dhe
per pasoje provokon ne menyre te vazhdueshme
larmi ndjenjash.
Studimet me te hershme , filozofe te kultures
antike
Impuls sjellor uniform
(Aristoteli)
(Spinoza)
• Nje modifikim i brendshem i
fuqise te te vepruarit
• Percaktime te njeanshme
dhe mekanike
Fundi i shekullit XIX
• Levizje e vogel e
brendshme (Berkli)
(Psikologjia analitike e Humit)
• Si nje ndjesi e thjeshte
apo si nje lloj ndjenje
• Identifikime me habine
Fillimi i shekullit te XX
• Shkarkime fiziologjike
qe shfaqen te individi
ne formen e ndjenjave
(Frojdi, 1915)
• Model reagimi te trasheguar , te lidhur ngushte me sistemin e organeve
(Watson, 1924)
Mesi i shekullit te XX
• Reagim trupor i
modeluar shkaktuar
nga ngacmues te
ndryshem te
brendshem apo te
jashtem (Plutchik)
(Carrol Izard, 1972)
• Aspektet
neurofiziologjike ,
levizore dhe sjellore
Dekada e fundit
• Konstrukte
psikofiziologjike te
nderlikuara me permasa
shume dimensionale
Emocioni
• Emocioni një shtytje nervore që shkakton një organizëm të
veprojë.
• Emocioni është një gjëndje mendore e fuqishme (e
ndergjegjshme/pandërgjegjshme )që shoqërohet shpesh nga
ndryshime fiziologjike si gëzimi, dashuria, keqardhja, urrejtja,
nderimi, etj.
• Emocioni është edhe një gjëndje mendore ngacmuese apo
shqetësuese dhe ndijuese.
Mund te permendni disa emocione
baze te njeriut?
Llojet e emocioneve
• Emocionet parësore, sipas një përkufizimi të Robert
Plutchik janë tetë, të ndara në katër palë:
• zemërimi dhe frika
• pikëllimi dhe gëzimi
• befasia dhe pritja
• neveria dhe pranimi
Zhvillimi i emocioneve
• A janë të lindura emocionet apo nevojitet që t'i mësojmë?
• Ndryshimi midis shoqerive kolektiviste ( Korea e Veriut, Kuba,
Irani,Siria, Kina dhe shoqerive individualiste (USA, Europa
Perendimore kryesisht UK, Gjermania, Hollanda?
Shprehja e emocioneve
• Charles Darwin (1872)
“Emocionet e njerëzve dhe të
kafshëve janë të ngjashme dhe
kanë evoluar për të ndihmuar
mbijetesën e tyre”
“Shprehja e emocioneve te njeriu dhe
kafsha’
A jane emocionet te mesuara?
Shprehja e emocioneve
• Megjithëse shumë shprehje emocionale duket se janë universale,
përgjegjëse për ndryshimet nga kultura në kulturë janë ndryshimet në të
mësuar.
• A jane emocionet universale?
Ndryshimet kulturore
• Klineberg (1938) Kinezet
Amerikanet
• Sot pranohet se emocionet janë pjesë përbërëse e përvojave njerëzore.
• Kultura te ndryshme ..emocione te ndryshme??
Pro apo kunder shprehjes se
emocioneve ne publik?
• Anet pozitive dhe negative
Perkufizimi shkencor bashkekohor
Pergjigje komplekse ose nje menyre reagimi
shumepermasore.
Emocionet janë reagimet tona komplekse ndaj
ndodhive të jetës, të cilat mund të jenë të gëzuara
ose të trishtuara.
Cfare mendoni se shkaktojn
gjendjet emocionale,
Pasojat te individi?
EMOCIONI:
Reagim ose pergjigje ndaj nje stimuli ose ngacmuesi i
cili shkakton:
Eksitim
fiziologjik
Ndjenje
subjektive
Interpretim
konjitiv-
Sjellje te
dukshme-
Deri tani 120 lloje te frikave dhe 200 lloje fobish
• Akrofobia – frika nga vëndet e larta
Aereofobia – frika nga ajri ose korentet e ajrit.
Agorafobia – frika nga vëndet e hapura
Ailurofobia – Frika nga macet.
Algofobia – frika nga dhimbjet.
Androfobia – frika nga burrat
Astrafobia – frika nga yjet
Autofobia – frika nga makinat
Bibliofobia – frika nga librat
Kanofobia – frika nga ligjet, rregullat, dogmat.
Klaustrofobia – frika nga vëndet e mbyllura
Koitofobia – frika nga mardhëniet seksuale
Ergofobia – frika nga puna
Frigofobia – frika nga të ftohtët
Gamofobia – frika nga martesa
Hafefobia – frika nga të të prekurit
Hematofobia – frika nga gjaku
Homofobia – frikë nga homoseksualët
• Hidrofobia – frika nga uji
Hipegiafobia – frika nga përgjegjësitë
Hipnofobia – frika nga gjumi
Logofobia – frika nga fjalët
Majeusofobia – frika nga shtatzania
Mizofobia – frika nga kontaminimi
Monofobia – frika nga vetmia
Nitofobia – frika nga errësira ose nata
Ornitofobia – frika nga zogjtë
Pantofobia – frika nga gjithçka
Peniafobia – frika nga varfëria
Fasmofobia – frika nga fantazmat
Fotofobia – frika nga dritat
Pirofobia – frika nga zjarri
Shofobia – frika nga hijet
Tripanofobia – frika nga injeksionet
Ksenofobia – frika nga të huajt
Zoofobia – frika nga kafshët
2. Manifestimet fiziologjike të emocioneve
• Luhatje ne frekuencat e zemres
•
Presioni i gjakut
•
Ndryshime ne muskulaturen e fytyres
•
Gjeste te vecanta
•
Pozicione te ndryshme te trupit
•
Bronket zgjerohen
•
pështyma thahet
•
Bebja e syrit zgjerohet,
•
djersitja bëhet më e shpejtë,
•
Enët e gjakut zgjerohen,
•
Rritet sasia e sheqerit në gjak
•
Tretja në stomak zvogëlohet,
•
Gjaku mpikset më shpejt
• Mund te jene :
Britma
Dridhje
zeri
Ndjesi ne
te ftohte
Zverdhje
ne fytyre
Skuqje
ne fytyre
Zjarrmi
3. Karakteristikat e emocioneve
1. Emocioni shoqerohet me modifikime
specifike trupore
2. Reagime te tjera sjellore dhe motorike
3. Ragime motorike te pavetedijshme
4. Ka elemente te mesuara
Shoqerohet me modifikime specifike trupore
• Merr shkas nga reagime funksionale tonike trupor
• Cdo emocion ka skemen e tij karakteristike te aktivizimit trupor
Mund te me shpjegoni disa reaksione
qe perjetoni ndaj nje situate ku keni
frike?
Frika :
• Dridhje te muskulatures
• Pozicione karakteristike te trupit
• E qeshura /habia:
Levizje dhe modifikime specifike te muskulatures se fytyres
• Zmadhimi i bebeve te syrit
• Rrullosje e ballit
• Shterngim i dhembeve
• Perplasja e duarve
• Shterngimi i grushtave
Pergjigje ndaj frikes
Reagime te tjera sjellore dhe motorrike
• Karakter personal• Shprehen ne formen e te qeshurit, te qarit , te kafshuarit, te
gelltiturit , te qelluarit, te ikurit me vrap.
Reagime motorike te pavetedijshme
gjeste
dhe
vokalizma
te tjera
mimika e
ndryshuar,
Reagime
motorike-
Mbijetesa
Pervojat
vetjake
Gjenetika
Ka elemente te mesuara
• Elemente autonome te vetedijshem – burojne nga te mesuarit
dhe pervetesimi i pervojave emocionale te rrethit social
• Emocionet evolojne dhe behen me te kontrolluara
5. Funksionet dhe rendesia e emocioneve:
Emocioni komunikon informata apo informacione
rreth qellimeve dhe sjelljeve te mundshme
Funksion sinjalizues, paralajmerues ose
prognostik
Synon te rrise mundesine e mbijeteses se
individit ne situata qe jane emergjente apo te
rrezikshme per te.
Funksion adaptues
Kontribuojne per te mbajtur gjalle nje shendet te
mire mendor dhe fizik
Jean Poul Sartre
Surprised
Frustrated
Identifikoni emocionet
Ushtrim identifiko emocionet