EKZACERBIMI I SPOK Përgaditi Dr Nisret Hajrullahu-pulmolog Spitali Rajonal Gjilan

Ekzacerbimi i SPOK •

Definicioni,evaluimi dhe trajtimi

•

Oksigjenoterapia te pacientët e hospitalizuar

•

Ventilimi ndihmës

I.Definicioni,evaluimi dhe trajtimi

(1) • Definicioni i ekzacerbimit të SPOK nënkupton një ndryshim akut I gjendjes se paciantit në dispne,kollë dhe/ose këlbzë për shum ditë e që nevoitet për të ndryshuar mjekimin.

• Shkaqet e ekzacerbimit mund të jenë

infektiv infektiv.

dhe

jo

• Terapia medikamentoze përfshin bronkodilatatorët,kortikosterodet,antibiotikët dhe oksigjenoterapinë suplementare.

Definicioni,evaluimi dhe trajtimi (2)

Indikacionet për hosopitalizim për pacientët me ekzacerbim të SPOK; *

Përgjegja joadekuate në menagjimin jashtëspiatlor të simptomeve.

*

Rritja e theksuar e dispnesë.

*

Pamundësia për tu ushqyer dhe për te fjetur për shkak të simptomeve

*

Hipoksemia e keqësuar

*

Përkeqësimi I hiperkapnisë

*

Ndryshimet e statusit mental

*

Paaftësia e pacientit për vetkujdesje.

*

Diagnoza jo e sigurt

*

Kujdesi shtëpiak joadekuat

Definicioni,evaluimi,trajtimi (3) • Klasifikimi operacional i gjendjes është siq vijon;ambulantor(niveli I) nevoja për hospitalizim (niveli II) dhe Insuficienca akute respiratore(Niveli III) Niveli I Niveli II Niveli III

Historiku klinik

konditat ko-morbide Historiku I ekzacerbimeve të shpeshta Shkalla e SPOK

Ekzaminimi fizikal

Evaluimi hemodinamik Përdorimi I muskulatures ndihmëse respratore,tahipnea Perzistimi I simptomeve pas terapisë iniciale + + E lehtë/mesatare Stabile Nuk prezenton Jo +++ +++ Mesatare/rëndë Stabiie ++ ++ +++ +++ E rëndë Stabile/jostable +++ +++

Procedurat diagnostike

Saturumi me oksigjen gasrat në gjakun arterial Radiografia e toraksit Analizat e gajkut Koncentrimi ne serum I medikamenteve Strisho dhe kulturë e gëlbazës Elektrokardiograma Po Jo Jo Jo Nëse është e aplikueshme Jo Jo Po Po Po Po Nëse është e aplikueme Po Po Po Po Po Po Nëse është e aplikueshme Po Po +: vështir të jet prezent; ++: ka mundësi të jetë prezent; +++: shum e mundur të jetë prezent

• Definicioni,evaluimi,trajtimi (4) Niveli I: Trajtimi jashtëspitalor

Edukimi i pacientit

Të kontrollohet teknika e inhalimit Të shqyrtohet mundësia e përdorimi të volumatikëve

Bronkodilatatorët

β2-agonist me veprim të shkurtër dhe/ose ipratropium me dozë të caktuar përmes volumatikut ose nebilizator sipas nevojes Të shtohet bronkodilator me veprim të zgjatur nëse pacienti nuk I ka përdorur gjer më tani

Kortikosterodet (doza aktuale mund të ndryshohet)

Prednisone 30 –40 mg per os gjatë 10 ditëve Të shqyrtohet mundësia e përdorimit të korticosteroidëve inhalator

Antibiotikët

Mund të inicohen te pacientëtë me gëlbazë të ndryshuar Zgjidhja mund të bazohet në modelin e rezistences bakeriale lokale Amoxicillin/ampicillin, cephalosporine Doxycycline Macrolide Nëse dështon në mjekimin inicial me antibiotik mund të miret në konsiderim: Amoxicillin/Klavulanat Fluoroquinolonet respiratore

• Definicioni,evaluimi dhe trajtimi (5) Niveli II: Trajtimi i rasteve të hospitalizuara

Bronkodilatoret

β 2 agonist me vevprim të shkurtë (albuterol, salbutamol) dhe/ose Ipratropium MDI me volumatik sipas nevojes

Oksigjenoterapi suplementare

(nëse saturimi <90% )

Kortikosteroidet

Nëse pacienti e toleron, prednisone 30–40 mg

per os me kohëzgjatje

10 ditë Nëse pacienti nuk e toleron perdorimin oral, dosa ekuivalente

i.v.

Të shqyrtohet mundësia e përdorimit të kortikosterodëve inhalator (MDI ose nebulizator)

Antibiotikët

(bazuar ne modelin e rezistences bakeriale lokale) Mund të inicohet fillimi i mjekimit tek pacientët me ndryshime në pamje dhe sasinë e këlbazës Amoxicillin/ac.klavulonik Fluoroquinolonet respiratore (gatifloxacin, levofloxacin, moxifloxacin) Nëse dyshohet në

Pseudomonas spp.

terapia e kombinuar.

Dhe/ose

Enterobactereaces spp.

, të miret në konsiderim

Definicioni,evaluimi dhe trajtimi (6) Niveli III: trajtimi i pacientëve në kujdesin intenziv

Oksigjenoterapi suplementare Përkrhja Ventilatore Bronchodilatorët

β 2 agonist me veprim të shkurtë (albuterol, salbutamol) dhe ipratropium MDI përmes volumatikut, dy shkrepje qdo 2 –4 h Nëse pacienti është në ventilator, të miret në konsiderim MDI administrimi, të shqyrtohet mundësia e aplikimit β-agonistët me veprim të zgjatur

Kortikosteroidët

Nëse pacienti e toleron, prednisone 30–40 mg

per os me kohëzgjatje

10 ditë Nëse pacienti nuk e toleron perdorimin oral, dosa ekuivalente

i.v.

Të shqyrtohet mundësia e përdorimit të kortikosterodëve inhalator (MDI ose nebulizator

Antibiotikët

(bazuar ne modelin e rezistences bakeriale lokale) Mund të inicohet fillimi i mjekimit tek pacientët me ndryshime në pamje dhe sasinë e këlbazës Amoxicillin/ac.klavulonik Fluoroquinolonet respiratore (gatifloxacin, levofloxacin, moxifloxacin) Nëse dyshohet në

Pseudomonas spp.

terapia e kombinuar.

Dhe/ose

Enterobactereaces spp.

, të miret në konsiderim

Ekzacerbimi i SPOK

• Definimi,evaluimi dhe trajtimi •

Oksigjenoterapia te pacientët e hospitalizuar

• Ventilimi i ndihmuar

Oksigjenoterapia te pacientët e hospitalizuar (1) • Qëllimi është të prevenohet hipoksia e indeve duke e mbajtur saturimin arterial(SaO2) >90% • Duhet monitoruar analizat gazore siq janë presioni parcial I oksigjenit në gjakun arterial(PaO2),presioni parcial I dioksidit të karbonit në gjakun arterial(PaCO2) si dhe pH • Saturimin e gjakut arterial të matur me puls oxymetri(SpO2) duhet mmonitoruar për përcjelljen dhe përshtatjen e oksigjenoterapisë.

• Prevenimi I hipoksisë së indeve eleminon retencionin e CO2.

• Nëse ndodh retenca e CO2 të monitorohet për acidemi.

• Nëse zhvillohet acidemia të miret në konsiderim ventilimi mekanik.

Oksigjenoterapia te pacientët e hospitalizuar (1) Algoritmi i korektimit të hipoksemisë te pacientët me akutizim të SPOK.

ABG

gasrat në gjakun arterial

PaO2

-presioni arterial i oksigjenit

SaO2

-Saturimi me oksigjen i gjakut arterial.

PaCO2

-presioni arterial i dioksidit të karbonit

NPPV

-ventilimi me presion pozitiv joinvaziv

Ekzacerbimi ISPOK

• Definimi,evaluimi dhe trajtimi • Oksigjenoterapia te pacientët e hospitalizuar •

Ventilimi ndihmës.

Ventilimi ndihmës (1) • Ventilimi me presion pozitiv joinvaziv(NPPV) duhet ofruar pacientëve me ekzacerbim pas terapisë medikamentoze optimale dhe oksigjenoterapisë,në rast të acidozës respiratore(pH<7.36) dhe/ose vështirësive në frymëmarje excesive të cilat perzistojnë.Të gjith pacientët të cilët kosniderohen për NPPV duhet të kenë të kryera analizat gazore në gjakun arterial.

• Nëse pH<7.30 ,NPPV duhet të realizohet në Shërbimin e Kujdesit intenziv dhe /ose njësit me kujdes të shtuar .

• Nëse pH<7.25 NPPV duhet të realizohet në njësin e Kujdesit intenziv dhe intubimi të jetë I mundshëm.

• Kombinimi Presionit pozitiv kontinual I rrugëve të frymëmarjes(CPAP)(p.sh 4-8cmH2O) dhe Ventilimi ndihmës me presion(PSV)(p.sh 10-15cmH2O) paraqesin modelin më efektiv se sa NPPV.

• Ventilimi ndihmës (2)

Në orët e para NPPV kërkon asitenc të nivelit të ventilmit mekanik konvencional Pacientë duhet menjëherë të vendosen Njësin e Kujdesit intenziv dhe të intubohen.

•

Kriteret që duhet vlerësuar për mosrealizimin e ventilimit ndihmës janë :



arresti respirator



instabiliteti kardiovaskular



statusi mental i zvogëluar



somnelenca



paaftësia për bashkëpunim



Sekreti viskoz dhe i shtuar si rrezik i lartë për aspirim



intervenimete afërta faciale dhe gastroezofagjeale,traumat kraniofaciale dhe/ose abnormalitete nazofaringeale.



Djegëjet



-Obeziteti ekstrem

Ventilimi ndihmës (3) Grafikoni përcjellës për Ventilim me presion pozitiv joinvaziv(NPPV) në ekzacerbimin e SPOK i komplikuar me insuficienc akute respiratore.

MV-ventilimi mekanik