Transcript Slide 1 - Ekonomia e Ndermarrjes

FAKULTETI I SHKENCAVE TE APLIKUARA TE BIZNESIT - PEJE
Lënda: EKONOMIA E NDERMARRJES
Tema: Funksionet e Ndërmarrjes
Mr.sc. Driton Sylqa
Funksionet e ndërmarrjes
Detyrat e një ndërmarrjeje përbëhen nga shumë lloje të
punëve, që mund të grupohen:
• Prodhuese
• Joprodhuese / ofrimi i shërbimeve
Funksionin afarist në ndërmarrje e përcaktojnë detyrat e
tërësishmë të ndërmarrjes,
• puna e punëtorëve e bërë në grupe të vogla në kryerjen e
detyrave konkrete në ndërmarrje,
• mjetet e punës,
• lënda e punës si faktor material i prodhimit.
Funksionet e ndërmarrjes
Në organizimin e funksioneve për kryerjen e
detyrave prodhuese e joprodhuese, paraqiten disa
momente si:
• detyra të cilat përfshihen brenda një funksioni
duhet përherë të rradhiten dhe të kontrollohet
mënyra e zbatimit të tyre në praktikë,
• duhet të përcaktohet gjithnjë radhitja e punëve
sipas kryerjes dhe koha e nevojshme për kryerjen e
tyre si dhe të përcaktohet mënyra dhe ritmi i
kryerjes,
Funksionet e ndërmarrjes
• të caktohet me një sistem shkencor normativi i
materialit dhe i mjeteve për punë në prodhim apo në
shërbim në njërën anë,
• të caktohen edhe rezultatet të cilat pasojnë nga ai
deponim në riprodhim,
• të bëhen përherë ndërrime të nevojshme
organizative përbrenda funksioneve ose, nëse
paraqitet nevoja të bëhet edhe
• riorganizimi i tërësishëm i funksioneve në
ndërmarrje.
Llojet e funksioneve të ndërmarrjes
Funksionet:
• funksioni i hulumtimit dhe zhvillimit,
• funksioni i planifikimit,
• funksioni i prodhimit,
• funksiono komercial,
• funksioni i marketingut,
• funksioni financiar,
• funksioni i përpunimit automatik të të dhënave dhe i
informatave,
• funksioni kadrovik
• funksioni i punëve të përgjithshme etj.
Funksioni i hulumtimit dhe zhvillimit
• Hulumtimet zgjasin shumë dhe janë të
ndërlikuara
• Merren kuadrot e kualifikimeve superiore me
aftësi të mëdha shkencore në lëmenj të
ndryshëm.
• Është shumë i rëndësishëm dhe mundëson
përparim dhe zhvillimin e ndërmarrjes.
Objektivat e hulumtimit shkencor
• krijimi dhe zbatimi në praktikë i procesit teknologjik i cili do
të jetë më efikas dhe më ekonomik,
• zbulimi i burimeve energjetike dhe i materialeve të reja me të
cilat do të prodhohen produktet më cilësore dhe më të lira,
• përmirësimet në cilësinë e prodhimit apo të shërbimeve,
• mënyrat e reja në përdorimin e materialeve, mjeteve për
punë, pajisjeve dhe veprimeve në procesin e prodhimit,
• eliminimi i fyteve të ngushta dhe i vendeve të gjëra në
prodhim, të cilat pengojnë punën normale në prodhim,
• zvogëlimi i shpenzimeve të prodhimit,
• aplikimi i standardizuar ose tipizimit të elementeve të
prodhimit apo i procesit teknologjik,
• mbledhja, konsultimi dhe përpunimi i literaturës shkencore
dhe zbatimi i rezultateve në praktikë, etj.
Fazat e hulumtimit shkencor-teknik
• faza e hulumtimeve paraprake,
• faza e hulumtimeve fundamentale,
• aplikimi i rezultateve të hulumtimeve në prodhimtari
dhe
• përpunimi provues-konstruktiv.
Funksioni i planifikimit
• Çdo ndërmarrje duhet të planifikojë – të parashohë.
• Me plan paracaktohet se çka duhet bërë, nga kush, kur,
si, në cilën mënyrë dhe me cilat mjete.
• Është i nevojshëm parashikimi për aktivitetin e
ardhshëm e sidomos për rezultatet e afarizmit.
“planifikimi në ndërmarrje definohet si aktivitet vazhdues
për sendërtimin e objektivave, planeve dhe
parashikimive lidhur me afarizimin e ndërmarrjes”
Funksioni i planifikimit
Me plan caktohen saktësisht detyrat dhe kushtet në të
cilat realizohen detyra e bazuara në faktet konkrete dhe
në objektivin.
Planifikohet;
• procesi i punës,
• rezultatet e punës,
• radhitja e rezultateve të punës,
• zhvillimi i organizimit,
• blerja, shitja, eksporti i prodhimeve,
• investimet e të tjera.
Funksioni i prodhimtarisë
• Prodhimi është rezultat nga një aktivitet i vetëdijshëm i
njeriut, transformon lëndën e punës në një vlerë të re
përdoruese për konsumatorët.
• Punët lidhur me kryerjen e detyrave në një ndërm.
prodhuese përbëjnë funksionin prodhues.
Ato mund të ndahen në këto lloje:
• punët përgatitore të prodhimit,
• punët e kryerjes së detyrave,
• punët e kontrollit dhe
• punët e mirëmbajtjes së mjeteve.
Funksioni komercial
Qellimi i këtij funksioni është:
• Blerja e mjeteve për prodhim
–
–
–
–
•
Furnizimi me mjete dhe lëndë të parë
Përzedhja e furnitorëve
Përvetësimi i teknikave të blerjes
Mirëmbajtja e marrëdhënieve me furnitorët
Shitja e prodhimeve në treg
–
–
–
–
–
Hulumtimi i kanaleve të shitjes
Promocioni i shitjes
Aftësimi i personelit të shitjes
Kreditimi i shitjeve
Raportimi / analiza periodike mbi shitjet, etj
Funksioni i marketingut
Aktivitetet e marketingut si funksion në ndërmarrje:
• Hulumtimi i tregut / identifikimi i kërkesës
• Njohja, hulumtimi dhe përcaktimi i blerësve potencial
• Shqyrtimi i reagimeve të blerësve / konsumatorëve
• Hulumtimi / analizimi / shqyrtimi i kanaleve të shitjes
Rrjedhimisht, inicohen angazhimet:
• Çmimi
• Promovimi
• Publiciteti
• Reklamimi
Funksioni i financimit
• Qëllimi i këtij funksioni është që ndërmarrja të kryej
detyrën e vet me sa më pak mjete financiare.
• Sipas këtij funksioni duhet të sigurohen financa për blerjen
e mjeteve për prodhim, për pagesat e furnitorëve, për
likuiditetin, inkasimin e borxhit, etj.
• Sasia e mjeteve të angazhuara duhet të jetë optimale
– Mungesa e mjeteve e bën ndërmarrjen jolikuide
– Teprica e mjeteve i shkakton shpenzime të pa-arsyeshme
• Evidenca financiare e transaksioneve
• Shërbimi i evidencës kontabile
• Shërbimi operativ i financave, etj
Funksioni i sistemit automatik të informatave
• Informata në sasi, cilësi dhe kohë është e domosdoshme
për çdo ndërmarrje
• Sa më i shpejtë të jetë komunkimi, aq më efikase është
ndërmarrja në vendimarrje dhe në zgjidhjen e
problemeve
• Mbledhja, përpunimi, memorimi dhe shpërndarja e
informacionit nëpër të gjitha kanalet e komunikimit në
ndërmarrje është detyrë primare e këtij funksioni
• Klasifikimi, bartja dhe shfrytëzimi i informatave të sakta
është pikënisje për marrjen e vendimeve të natyres
strategjike, taktike dhe operative.
Funksioni kadrovik
• Ky funksion është i varur nga faktori – njeri.
• Suksesi i shërbimit kadrovik varet nga kualitetet e
njerëzve, roli dhe rendësia e struktures organizative.
• Detyrat (objektivat) kryesore të këtij funksioni janë:
–
–
–
–
–
–
Selektimi, rekrutimi dhe punësimi i peronelit
Formimi, trajnimi dhe ngritja profesionale e personelit
Hartimi i skemës së shpërblimeve
Ofrimi i i modelve për motivimin e punëtoreve
Sigurimi i mjeteve / ambientit mbrojtës në punë
Pushimi dhe rekreacioni për personelin
Funksioni i punëve të përgjithshme
•
•
•
•
•
•
Përfshin kryerjen e një numri të madh të detyrave të
ndryshme, të cilat janë të përbashkëta për të gjitha
funksionet në ndërmarrje, ku bëjnë pjesë:
Punët administrative – teknike,
Të sekretariatit
Mbrojtjes në punë
Sigurimi i mjeteve dhe
Shërbimi juridik
Përfaqësimi i ndërmarrjes para
Faleminderit për vëmendjen!